1-2. Akɔdin to Sams 40:​5 (NWT), us gift dɛn Jiova dɔn gi wi? Wetin mek wi go tɔk bɔt dɛn insay dis atikul?

JIOVA na Gɔd we gɛt fri-an. Tink bɔt sɔm pan di gift dɛn we i dɔn gi wi, lɛk di wɔl, wi wɔndaful bren, ɛn in Wɔd di Baybul we gɛt valyu. Bikɔs Jiova dɔn gi wi dɛn tri gift dɛn ya, wi dɔn gɛt ples fɔ de, i dɔn mek wi ebul fɔ tink ɛn tɔk, ɛn i dɔn ansa impɔtant kwɛstyɔn dɛn we wi kin aks.—Rid Sams 40:​5, NWT.

² Insay dis atikul, wi go tɔk smɔl bɔt dɛn tri gift dɛn de. Di mɔ we wi de tink gud wan bɔt dɛn, na di mɔ wi go gladi fɔ dɛn ɛn wi go tray tranga wan fɔ du wetin go mek Jiova we Mek wi, gladi. (Rɛv. 4:​11) Wi go rɛdi bak fɔ ɛp di wan dɛn we dɛn bin dɔn tich lay lay tin dɛn we biliv se ɔltin kam bay chans.

3. Wetin mek di wɔl rili wɔndaful?

³ Wi de si di sɛns we Gɔd gɛt bay di we aw i mek di wɔl. (Rom 1:​20; Ibru 3:​4) Nɔto di wɔl nɔmɔ de go rawnd di san, bɔt di wɔl rili wɔndaful bikɔs i gɛt ɔl di tin dɛn we mɔtalman nid fɔ kɔntinyu fɔ liv.

4. Wetin mek wi go se di wɔl bɛtɛ pas ɛni bot we mɔtalman mek?

⁴ Wi go kɔmpia di wɔl to bot we de na si. Bɔt difrɛns de bitwin di wɔl ɛn bot we ful-ɔp wit pipul dɛn. Fɔ ɛgzampul, aw lɔng pipul dɛn go ebul fɔ liv insay bot if na dɛnsɛf de mek dɛn yon ɔksijɛn, tin fɔ it, wata, ɛn dɛn nɔ de trowe tin dɛn we dɛn nɔ nid? I nɔ go te, di pipul dɛn we de insay da bot de go day. Bɔt di wɔl ebul fɔ sɔpɔt bɔku bɔku tin dɛn we gɛt layf. I de mek ɔl di ɔksijɛn, tin fɔ it, ɛn di wata we wi nid. Ɛn dɛn tin dɛn de nɔ de ɛva dɔn. Pan ɔl we di tin dɛn we di wɔl nɔ want nɔ  de go ɔp spes, di wɔl stil fayn ɛn wi ebul fɔ liv de. Aw dat pɔsibul? Na bikɔs Jiova bin mek di wɔl di kayn we we nɔto wangren tɛm nɔmɔ wi de ebul fɔ yuz sɔm tin dɛn, bɔt wi kin ebul fɔ yuz dɛn bɔku tɛm. Lɛ wi tɔk bɔt tu tin dɛn we wi kin yuz bɔku tɛm; dat na ɔksijɛn ɛn wata.

5. Us difrɛn we dɛn wi de yuz ɔksijɛn? Wetin dat sho?

⁵ Ɔksijɛn na gas we mɔtalman ɛn animal dɛn nid fɔ mek dɛn kɔntinyu fɔ liv. Ɛni ia, ɔl di tin dɛn we gɛt layf kin ebul fɔ blo fayn briz. Dɛn sem tin dɛn ya we gɛt layf de pul wan gas we dɛn kɔl kabɔn dayɔgzayd. Bɔt dɛn tin dɛn ya we gɛt layf nɔ de ɛva ebul fɔ dɔn ɔl di ɔksijɛn we de, ɛn di wɔl nɔ de ɛva chok wit di gas “we dɛn nɔ nid” we na kabɔn dayɔgzayd. Wetin mek? Bikɔs Jiova mek difrɛn plant dɛn we gɛt difrɛn sayz dɛn ɛn dɛn de tek kabɔn dayɔgzayd ɛn pul ɔksijɛn. Bikɔs dis de mek wi gɛt di briz we wi de blo, dat de mek wi gri wit wetin de na Akt 17:​24, 25 (NWT), we se: “Gɔd . . . gi ɔlman layf [ɛn] briz fɔ blo.”

6. Wetin kin apin to di wata? Wetin dat de sho? (Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Wata Na Gift Frɔm Jiova.”)

⁶ Wata de na di wɔl bikɔs di wɔl de na di rayt say frɔm di san. If di wɔl bin de nia di san smɔl, di ples fɔ dɔn wam ɛn ɔl di wata dɛn bin fɔ dɔn dray ɛn natin nɔ bin fɔ dɔn liv de. If di wɔl bin de fa smɔl frɔm di san, ɔl di wata fɔ dɔn tɔn ays blɔk. Bɔt bikɔs Jiova put di wɔl na di rayt say, di wata de ebul fɔ mek layf kɔntinyu fɔ de. Di san de wam di wata we de na di si ɛn di dray land, ɛn mek i go ɔp na di skay ɛn tɔn to klawd. Ɛni ia, di wata we di san de wam ɛn mek i go ɔp di skay, bɔku pas di wata dɛn we de na ɔl di lek dɛn na di wɔl. Dis wata de tek lɛk tɛn dez ɔp di skay bifo i fɔdɔm as ren ɔ sno. As tɛm de go, di wata de go bak na di si ɔ ɔda say dɛn we wata kin de, ɛn di sem tin de kɔntinyu fɔ apin. Jiova mek dis fɔ de apin so bikɔs i want di wɔl fɔ gɛt wata ɔltɛm ɛn dis de sho se Jiova gɛt sɛns ɛn i pawaful.—Job 36:​27, 28; Ɛkli. 1:​7.

7. Wetin na sɔm we dɛn we wi go sho se wi gladi fɔ di gift we Sam 115:​16 tɔk bɔt?

⁷ Aw wi go sho se wi gladi fɔ wi wɔndaful wɔl ɛn ɔl di tin dɛn we i de gi wi? (Rid Sam 115:​16.) Wan we we wi go du dat na bay we wi tink gud gud wan bɔt di tin dɛn we Jiova dɔn mek. Dat go mek wi tɛl Jiova tɛnki ɛnide fɔ di fayn tin dɛn we i dɔn gi wi. Ɛn wi go sho se wi gladi fɔ di wɔl bay we wi tray fɔ de klin na di say we wi de.

8. Wetin mek wi go se wi bren rili wɔndaful?

⁸ Jiova mek mɔtalman bren wɔndaful we. We yu bin de na yu mama in bɛlɛ, yu bren bigin fɔ de di we aw i fɔ de ɛn insay ɛni minit, yu bin de gɛt bɔku nyu bren sɛl dɛn. Masta sabi bukman dɛn bin tɔk se big pɔsin in bren gɛt lɛk 100 bilyɔn spɛshal sɛl dɛn we dɛn kɔl neurons. Dɛn sɛl dɛn ya pak fayn fayn wan na wi bren we we lɛk 3.3 pawns (1.5 kilogram). Lɛ wi tɔk bɔt sɔm fayn tin dɛn we wi bren de mek wi du.

9. Wetin pruv to yu se di tɔk we wi ebul fɔ tɔk na gift frɔm Gɔd?

⁹ Di tɔk we wi ebul fɔ tɔk na mirekul. Tink smɔl bɔt wetin kin apin we wi  de tɔk. Fɔ ɛni wɔd we yu want fɔ tɔk, yu bren fɔ arenj lɛk 100 mɔsul dɛn na yu tɔŋ, yu trot, yu lip, yu jɔ, ɛn yu chɛst. Ɔl di mɔsul dɛn fɔ muv di rayt tɛm fɔ mek pɔsin ɔndastand di wɔd dɛn we yu de tɔk. We i kam to fɔ ebul tɔk langwej dɛn, wan ripɔt we dɛn pul insay 2019 sho se, pikin dɛn we dɛn jɔs bɔn ebul fɔ ɔndastand wan wan wɔd dɛn insay difrɛn langwej dɛn. Dis ripɔt sɔpɔt wetin bɔku masta sabi bukman dɛn biliv fɔ se; we dɛn bɔn wi, wi ebul fɔ ɔndastand ɛn lan langwej dɛn. Fɔ tru, we wi ebul fɔ tɔk, na gift frɔm Gɔd.—Ɛks. 4:​11.

10. Aw wi go sho se wi gladi fɔ di gift we Gɔd gi wi fɔ tɔk?

¹⁰ Wan we we wi go sho se wi gladi fɔ di gift we wi gɛt fɔ tɔk, na bay we wi de ɛksplen wetin wi biliv bɔt Gɔd to di wan dɛn we de wɔnda wetin mek wi nɔ biliv se ɔltin kam bay chans. (Sam 9:​1; 1 Pit. 3:​15) Dɛn wan dɛn we biliv pan da lay lay tichin de, go want wi fɔ biliv se di wɔl ɛn ɔl di tin dɛn we de de, we gɛt layf, kam bay chans. If wi yuz di Baybul ɛn sɔm pan di pɔynt dɛn we wi dɔn tɔk bɔt na dis atikul, wi go ebul fɔ tɔk fɔ wi Papa we de na ɛvin, ɛn ɛksplen to di wan dɛn we gri fɔ lisin, wetin mek wi biliv se Jiova na di wan we Mek di ɛvin ɛn di wɔl.—Sam 102:​25; Ayz. 40:​25, 26.

11. Wetin na wan rizin we mek wi bren wɔndaful?

¹¹ Di mɛmba we wi ebul fɔ mɛmba tin dɛn rili wɔndaful. Trade trade, wan man we de rayt buk bin tɔk se, mɔtalman bren ebul fɔ mɛmba tin dɛn we de insay 20 milyɔn big buk dɛn. Bɔt naw, wi de mɛmba bɔku tin dɛn pas dat. Us wɔndaful tin we mɔtalman ebul fɔ du?

12. Aw di we aw wi ebul fɔ lan fayn lɛsin dɛn mek wi difrɛn frɔm animal dɛn?

¹² Pan ɔl di tin dɛn we gɛt layf na di wɔl, na mɔtalman nɔmɔ ebul fɔ lan fayn lɛsin dɛn bay we dɛn de mɛmba wetin bin dɔn apin to dɛn trade. Dis de mek wi ebul fɔ lan fayn tin dɛn ɛn chenj di we aw wi de tink ɛn liv. (1 Kɔr. 6:​9-11; Kɔl. 3:​9, 10) Dɔn bak, wi kin tren wi kɔnshɛns fɔ no di difrɛns bitwin wetin rayt ɛn wetin rɔŋ. (Ibru 5:​14) Wi kin lan fɔ sho lɔv, sɔri-at, ɛn falamakata Jiova fɔ du tin tret.

13. Akɔdin to Sam 77:​11, 12, aw wi fɔ yuz wi gift fɔ mɛmba?

¹³ Wan we we wi go sho se wi gladi fɔ di gift we wi gɛt fɔ mɛmba tin dɛn, na bay we wi de tray fɔ mɛmba ɔl di tɛm dɛn we Jiova bin dɔn ɛp wi ɛn mek wi gɛt kolat. Dis go mek wi biliv tranga wan se i go ɛp wi tumara bambay. (Rid Sam 77:​11, 12; 78:​4, 7) Wan ɔda we na bay we wi de mɛmba di gud tin dɛn we ɔda pipul dɛn de du fɔ wi ɛn tɛl  dɛn tɛnki fɔ wetin dɛn du. Masta sabi bukman dɛn dɔn kam fɔ no se pipul dɛn we gɛt tɛnki kin gɛt gladi-at. I go fayn bak fɔ mek wi falamakata Jiova fɔ fɔgɛt sɔm tin dɛn. Fɔ ɛgzampul, pan ɔl we Jiova de mɛmba pafɛkt wan, we wi ripɛnt, i de fɔgiv ɛn fɔgɛt di mistek dɛn we wi mek. (Sam 25:​7; 130:​3, 4) Ɛn i want wi fɔ du di sem tin to ɔda pipul dɛn we dɛn sho se dɛn sɔri fɔ di mistek dɛn we dɛn mek, we mek wi fil bad.—Mat. 6:​14; Lyuk 17:​3, 4.

14. Aw wi go sho se wi gladi fɔ di fayn bren we wi gɛt?

¹⁴ Wi kin sho se wi gladi fɔ di fayn bren we wi gɛt bay we wi de yuz am fɔ ɔnɔ di Wan we gi wi. Sɔm pipul dɛn de yuz dɛn bren fɔ disayd fɔ dɛnsɛf wetin rayt ɛn wetin rɔŋ. Bɔt bikɔs na Jiova mek wi, na dat mek na in fit fɔ sho wi wetin rayt ɛn wetin rɔŋ. (Rom 12:​1, 2) Wi de gɛt pis we wi obe Jiova. (Ayz. 48:​17, 18) Ɛn bak, wi de lan wetin Jiova want wi fɔ du we wi de alayf, dat na fɔ mek i gladi.—Prɔv. 27:​11.

15. We Jiova gi wi di Baybul as gift, aw dat sho se i lɛk wi?

¹⁵ Di Baybul na fayn gift frɔm Gɔd. Wi Papa we de na ɛvin bin dayrɛkt man dɛn fɔ rayt am bikɔs i rili bisin bɔt wi we na in pikin dɛn. Jiova de yuz di Baybul fɔ ansa impɔtant kwɛstyɔn dɛn we wi kin aks lɛk: Usay wi kɔmɔt? Wetin mek Gɔd mek wi? Ɛn wetin go apin tumara bambay? Jiova want lɛ ɔl in pikin dɛn sabi di ansa fɔ dɛn kwɛstyɔn dɛn de, na dat mek fɔ lɔng tɛm naw i dɔn de mek pipul dɛn de translet di Baybul insay bɔku langwej dɛn. Tide, di wan ol Baybul ɔ af pat pan am de insay pas 3,000 langwej dɛn! Dɛn dɔn translet ɛn  sheb sheb di Baybul pas ɛni ɔda buk na di wɔl. Ilɛk usay pipul dɛn de ɔ us langwej dɛn de tɔk, bɔku pipul dɛn dɔn gɛt di chans fɔ lan wetin di Baybul se insay dɛn yon langwej.—Luk di bɔks we gɛt di taytul “Dɛn Translet di Baybul Insay Bɔku Langwej dɛn na Afrika.”

16. Akɔdin to Matyu 28:​19, 20, aw wi go sho se wi gladi fɔ di Baybul?

¹⁶ Wi go sho se wi gladi fɔ di Baybul bay we wi de rid am ɛvride, tink gud wan bɔt wetin i de tich, ɛn tray tranga wan fɔ du wetin wi de lan. Pantap dat, wi go sho se wi gladi fɔ wetin Jiova dɔn du fɔ wi bay we wi du ɔl wetin wi ebul fɔ prich to bɔku bɔku pipul dɛn bɔt di Baybul in mɛsej.—Sam 1:​1-3; Mat. 24:​14; rid Matyu 28:​19, 20.

17. Uskayn gift dɛn wi dɔn tɔk bɔt insay dis atikul? Wetin wi go tɔk bɔt insay di nɛks atikul?

¹⁷ Insay dis atikul, wi dɔn tɔk bɔt di gift dɛn we Gɔd gi wi lɛk di wɔl, wi wɔndaful bren, ɛn Gɔd in Wɔd, di Baybul. Bɔt ɔda gift dɛn de we Jiova dɔn gi wi we wi nɔ de si wit wi yay. Wi go tɔk bɔt dɛn gift dɛn de insay di nɛks atikul.