1-2. Sprema Psalm 40:5, save poklonija dengja amen o Jehova, hem soske ka kera lafi baši lende ki akaja statija?

O JEHOVA tano darežlivo Devel. Razmislin bašo nesave poklonija so dengja amen. Ov dengja amen i Phuv, koja soj amaro sovršeno kher. Dengja amen godi, koja soj kerdi ko čudesno način. Hem dengja amen plo skapoceno Lafi, i Biblija. Adaleske so dobingjem akala bukja sar poklon taro Jehova, amen isi amen kher, šaj te razmislina hem te komunicirina e javerencar, hem isi amen odgovor ko najvažna pučiba. (Čitin Psalm 40:5.)

² Ki akaja statija kratko ka dikha akala trin poklonija. Kobor poviše razmislinaja baši lende, doborom poviše ka cenina len hem ka bajrol amari želba te kera bahtalo e Jehova, amaro Stvoriteli kova so but mangela amen (Otk. 4:11). Osven adava, akaja statija ka pomožinel amenge te sikava uverliva dokazija okolenge so sine pogrešno sikavde te verujnen ki evolucija.

3. Soske i Phuv tani posebno planeta?

³ E Devleskiri mudrost jasno dikhela pe taro način sar kergja i Phuv — amaro kher (Rim. 1:20; Evr. 3:4). Iako nane i edinstveno planeta so kružinela okolu o Kham, i Phuv tani posebno adaleske so ki late isi sa o uslovija so valjanena bašo životo.

4. Sar dikhela pe i mudrost e Devleskiri taro način sar kergja i Phuv? Objasnin.

⁴ Šaj te sporedina i Phuv ko univerzum jekhe brodea soj ko okeani. Ama isi važna razlike maškar o brodi soj pherdo manušencar hem amari Phuv. Na primer, kobor  vreme šaj te živinen okola soj ko brodi ako valjani korkori te proizvodinen peske kislorod, hrana hem pani, hem ako našti te frden o gjubre avrijal taro brodi? Sigurno ka meren but sigate. A sar tano e Phuvjaja? Oj ikerela ko životo milijarde suštestvija. Ki late proizvedinela pe kislorod bizo kova so našti te dišina, isto agjaar sa i hrana hem o pani kola so valjanena amenge, hem akala bukja nikogaš na trošinena pe. Iako o gjubre na frdela pe avrijal tari Phuv, nego ačhovela ki late, oj palem tani but šuži hem šaj te živinel pe ki late. Sar šaj te ovel adava? O Jehova stvoringja amari planeta te šaj te reciklirinel o gjubre, javere lafencar te šaj palem te koristinel le bašo nešto javer. Ka dikha kratko samo duj čudesno kerde ciklusija — o kislorodno ciklus hem o kružno tek e panjeskoro.

5. Soske na ačhovaja bizo kislorod, hem so sikavela adava?

⁵ O kislorod tano gasi kova so valjanela e manušenge hem e životnenge te šaj te ačhoven dživde. Proceninela pe kaj, jekhe beršeske, o dživde suštestvija dišinena šel milijarde tonija kislorod, a izdišinena jaglerod dioksid bašo kova so mislinela pe kaj nane korisno gasi. Sepak nikogaš na trošinela pe celo kislorod hem i atmosfera nikogaš na phergjola previše jaglerod dioksid. Soske? Adaleske so o Jehova stvoringja javera organizmija — taro najbare kašta dži ko najsitna alge — kola so koristinena o jaglerod dioksid hem mukhena kislorod ki atmosfera. Adaleske so akava ciklus proizvedinela o kislorod so dišinaja le, šaj te složina amen e lafencar soj pišime ko Dela 17:24, 25, kote so bašo Devel vakerela pe: „Ov korkori dela sarinenge životo hem kerela te dišinen“.

6. Soske na ačhovaja bizo pani, hem so sikavela akava? (Dikh hem i ramka „ O kružno tek e panjeskoro — poklon taro Jehova“.)

⁶ Ki Phuv isi pani ko tečno oblik adaleske so amari planeta tani dur taro Kham točno kobor so valjani. Keda bi ovela sine samo hari popaše dži leste, sa o pani ka isparinel hem i Phuv ka ovel sine pusto hem nane te ovel sine životo ki late. A keda bi ovela sine samo hari podur taro Kham, sa o pani ka smrznonel sine hem amari Phuv ka ovel sine učhardi ivea hem mrazoja. Ama, adaleske so o Jehova čhivgja i Phuv ko sovršeno than, o kružno tek e panjeskoro šaj te ikerel o životo ki Phuv. O Kham takjarela o pani taro okeanija hem taro javera thana kote so isi pani. O pani isparinela hem agjaar ovena oblakija. Sekova berš, tari Phuv isparinela but poviše pani nego so isi ko sa o ezerija ki celo Phuv. Akava pani ačhovela ki atmosfera okolu deš dive angleder te perel sar bršim ili iv. Ko krajo, o pani iranela pe ko okeanija hem ko morija, hem o kružno tek povtorinela pe. O Jehova kergja akava kružno tek te šaj sekogaš te ovel pani ki Phuv. Akava tano dokaz kobor ov tano mudro hem mokjno (Jov 36:27, 28; Prop. 1:7).

7. Ko save načinija šaj te sikava kaj siem blagodarna bašo poklon kova soj spomnimo ko Psalm 115:16?

⁷ So ka pomožinel amenge panda poviše te cenina amari but šuži planeta hem sa o šuže bukja ki late? (Čitin Psalm 115:16.) Jekh način tano agjaar so hor ka razmislina bašo sa adava so stvoringja o Jehova. Adava ka pottikninel amen sekova dive te blagodarina leske bašo šukar bukja so dela amen. Isto agjaar, sikavaja kaj siem blagodarna baši Phuv sar poklon taro Devel adalea so daja sa amendar te ovel so šaj počisto o than kote so živinaja.

8. Soske šaj te vakera kaj amari godi tani kerdi ko jekh čudesno način?

⁸ I manušikani godi tani kerdi ko jekh čudesno način. Panda džikote siem sine ko vogi amare dajake, amari godi razvinela pe sine sprema jekh plani kova so o Jehova angleder  kergja le, hem milje javera neve mozočna kletke stvorinena pe sine ki sekoja minuta! O istražuvačija proceninena kaj i godi jekhe vozrasno manušeskiri — koja soj phari samo okolu 1,5 kg. — tani kerdi skoro taro 100 milijarde kletke kola so vikinena pe nevronija. Te dikha samo nekobor čudesna sposobnostija amare gogjakere.

9. So sikavela tuke kaj amari sposobnost te kera lafi tani poklon taro Devel?

⁹ Amari sposobnost te kera lafi tani čače čudo. Razmislin samo hari so slučinela pe keda keraja lafi. Te šaj te vakera sekova lafi, i godi mora ko isto vreme te kontrolirinel o dvižibe okolu 100 muskulengoro kola tane delo tari amari čhib, amaro krlo, amaro muj hem amaro kolin. A te šaj te haljovel pe adava so vakeraja, sa akala muskulija mora te funkcionirinen precizno hem zaedno. O rezultatija taro jekh istražibe baši amari sposobnost te sikljova čhibja kola so sine objavime ko 2019 berš, sikavgje kaj o bebija šaj te pendžaren lafija hem te reagirinen ki lende. Akava istražibe poddržinela o zaklučok bute istražuvačengoro — kaj panda keda bijangjovaja isi amen sposobnost te pendžara lafija hem te sikljova čhibja. Sigurno amari sposobnost te kera lafi tani poklon taro Devel (2. Moj. 4:11).

10. Sar šaj te sikava kaj ceninaja i sposobnost te kera lafi?

¹⁰ Šaj te sikava kaj ceninaja o poklon taro Devel — i sposobnost te kera lafi — agjaar so ka objasnina okolenge so verujnena ki evolucija soske na složinaja amen lencar (Ps. 9:1; 1. Pet. 3:15). Okola so širinena adaja teorija mangena te ubedinen amen kaj i Phuv hem o životo ki late ule slučajno. Ako koristinaja i Biblija hem nesave misle so dikhlem ki akaja statija, ka šaj te branina amare Dade soj ko nebo. Sar? Agjaar so ka objasnina okolenge soj tane spremna te šunen soske siem uverime kaj o Jehova stvoringja o nebo hem i Phuv (Ps. 102:25; Isa. 40:25, 26).

11. Koja tani jekh pričina soske i manušikani godi tani čače nešto posebno?

¹¹ Amari sposobnost te pamtina tani čače nešto posebno. Angleder, jekh naučniko proceningja kaj i manušikani godi šaj te khedel informacie kola so šaj te pišinen pe ko okolu 20 milionja lila. Ama, avdive mislinela pe kaj amari godi isi la but pobari memorija. Savi javer posebno sposobnost isi amen adaleske so šaj te pamtina?

12. Sar amari sposobnost te sikljova moralna pouke kerela amen porazlična taro životne?

¹² Taro sa o suštestvija ki Phuv, samo e manušen isi sposobnost te sikljoven moralna pouke adalea so šaj te pamtinen hem te analizirinen o bukja so slučingje pe lenge angleder. Adaleske, šaj te menina amaro način sar razmislinaja hem amaro način sar živinaja, hem te ova pošukar manuša (1. Kor. 6:9-11; Kol. 3:9, 10). Ustvari, amen šaj te školujna amari sovest te kerel razlika maškar adava soj ispravno, a soj pogrešno (Evr. 5:14). Šaj te sikljova te sikava mangipe, sočuvstvo hem milost, hem te sikljova te sikava e Jehovaskere pravedna merilija.

13. Sprema Psalm 77:11, 12, sar valjani te koristina o pamtiba kova soj poklon taro Devel?

 ¹³ Šaj te sikava kaj ceninaja o poklon so šaj te pamtina agjaar so ka trudina amen nikogaš te na bistra sar o Jehova pomožingja amenge hem utešingja amen angleder. Adava ka kerel pozorali amari doverba kaj ov ki idnina da ka pomožinel amen. (Čitin Psalm 77:11, 12; 78:4, 7.) Isto agjaar, ka sikava cenenje ako pamtinaja o šukar bukja so o javera kerena len amenge hem ako siem lenge blagodarna bašo adava. O istražuvačija otkringje kaj o blagodarna manuša tane pobahtale. Isto agjaar, šukar tano te dža palo e Jehovaskoro primer adalea so ka birina te bistra nesave bukja. Iako o Jehova sovršeno pamtinela, ov odlučinela te bistrel nesave bukja. Na primer, ako kainaja amen, o Devel odlučinela te prostinel amenge hem te bistrel o greške so kergjem len (Ps. 25:7; 130:3, 4). Ov mangela amen da te postapina agjaar e javerencar keda lenge žal so grešingje amenge hem povredingje amen (Mat. 6:14; Luka 17:3, 4).

14. Sar šaj te sikava cenenje baši amari čudesno godi koja soj amenge poklon taro Devel?

¹⁴ Šaj te sikava cenenje baši amari čudesno godi adalea so ka da čest okoleske so dengja la amenge sar poklon. Nesave koristinena pli godi te šaj korkori te odlučinen soj ispravno a soj pogrešno. Ama, adaleske so o Jehova stvoringja amen, razumno tano te očekujna kaj leskere merilija tane pošukar taro bilo save merilija kola so amen šaj te čhiva amenge (Rim. 12:1, 2). Keda živinaja sprema leskere merilija, isi amen mir (Isa. 48:17, 18). Osven adava, jasno amenge koja tani i smisla bašo adava soske postojnaja — te da čest hem te slavina amare Stvoritele hem Dade, hem te kera le bahtalo (Izr. 27:11).

15. Sar adava so o Jehova pokloningja amenge i Biblija sikavela kaj ov but mangela amen?

¹⁵ I Biblija tani skapoceno poklon taro amaro Dad soj ko nebo. Ov pottikningja verna muršen te pišinen la adaleske so but mangela ple čhaven ki Phuv. Preku plo Lafi, o Jehova  dela amen odgovor bašo najvažna pučiba, sar soj: Kotar avaja? Koja tani i smisla e životoskiri? Savi idnina adžikerela amen? Adaleske so mangela sa leskere čhave te doznajnen o odgovor taro akala pučiba, ko vekija so nakhle o Jehova pottikningja nesave manušen te prevedinen i Biblija ko but čhibja. Avdive, i celo Biblija ili delija latar tane prevedime ko poviše taro 3.000 čhibja! Oj tani o najprevedimo hem najpečatimo lil ki manušikani istorija. Bute manušen isi len prilika te šunen o haberi tari Biblija ki pli čhib, bizi razlika kote živinena ili ki koja čhib kerena lafi. (Dikh i ramka „ I Biblija — prevedimi ko čhibja so kerena pe lafi ki Afrika“.)

16. Sprema Matej 28:19, 20, sar šaj te sikava kaj ceninaja i Biblija?

¹⁶ Šaj te sikava kaj ceninaja i Biblija agjaar so ka čitina la sekova dive, ka razmislina hor bašo adava so sikljovaja hem ka da sa amendar te primenina adava. Osven adava, sikavaja e Devleske kaj siem leske blagodarna bašo leskoro Lafi adalea so keraja sa so šaj te vakera o haberi kobor so šaj poviše manušenge (Ps. 1:1-3; Mat. 24:14; čitin Matej 28:19, 20).

17. Kola poklonija taro Devel dikhlem ki akaja statija, hem bašo so ka kera lafi ki sledno statija?

¹⁷ Ki akaja statija dikhlem nekobor poklonija taro Devel: amaro kher, i Phuv; amari čudesno godi; hem e Devleskoro Lafi, i Biblija. Ama, o Jehova dengja amen javera da poklonija so našti te dikha len amare jakhencar. Baši lende ka kera lafi ki sledno statija.