Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 21

Ankasitrahanao va ty Fanomeza Namea-Ndranahary?

Ankasitrahanao va ty Fanomeza Namea-Ndranahary?

“Mba maro lahy Jehovah Ndranahary ty raha nataonao, maro ty asanao mahatseriky noho ty raha teanao hatao mikasiky anay.”SAL. 40:5.

HIRA 5 Mahatalanjona ny Asan’Andriamanitra

HO HITANAO ATO *

1-2. Ino iaby ty tafilitsy amy fanomeza namea-Ndranahary antsika laha hentea ty Salamo 40:5? Manino tsika ro handiniky ani-raha reo?

NDRANAHARY matariky Jehovah. Mba eritsereto avao moa ty sisany amy fanomeza nameany antsika. Tany soasoa sady miavaky ro misy antsika. Mahatseriky koa ty fomba nanamboarany ty atidohantsika. Le lafovily ty Safàny, zany hoe ty Baiboly. Lafa nanome ani-fanomeza telo reo Jehovah, le nahazo pilasy hipetraha tsika, afaky mandiniky noho mifandramby amin’olo, sady mahazo ty valini-fanontanea bevata manahira antsika.—Vakio Salamo 40:5.

2 Hodinihintsika tsiela fanomeza telo reo amy lahatsoratsy toy. Hampitombo ty fankasitrahantsika ty fametsivetsea ani-raha reo, ka vomaiky tsika haniry hampifalifaly ani-Jehovah, azy Mpamoro antsika be fitiava iny. (Apok. 4:11) Ho parè koa tsika amy zay mba hanampy ani-ze voafitikini-fampianara diso mikasiky fivoara tsikelikely na évolution.

MIAVAKY TANY MISY ANTSIKA TOY

3. Manino ro miavaky tany toy?

3 Hita mazava soa amy ty fomba namboara-Ndranahary ani-tany misy antsika toy hoe hendry ie. (Rom. 1:20; Heb. 3:4) Misy planety hafa ankoatsini-tany toy koa miodiky manodidy ani-masoandro iny, fe miavaky tany toy satria ie raiky avao ro misy ty raha iaby ilà mba hahavelo ty olombelo.

4. Manino tsika ro mivola fa soa mandilatsy ty sambo iaby namboarin’olombelo tany toy?

4 Mety ho azo ampitovizy amy sambo raiky mihafo anabo lavitsy biby any ty tany. Fe misy raha bevata maro mampiavaky ani-tany misy antsika toy amy ty sambo namboarin’olombelo. Manao akory, ohatsy, laha ty olo anatini-sambo raiky avao ro mila mamokatsy ty ôksizeny noho hany voho ty rano hampiasan-drozy, le tsy azon-drozy aria ambaliky any koa ze raha fa nampiasan-drozy? Zisiky ombia ty hahavelo an-drozy anatini-sambo io ao? Ho maty malaky olo reo. Kanefa tany toy misy rahamananay an’arivony tapitrisa. Ie avao ro mamokatsy ty ôksizeny noho hany voho ty rano ilàntsika, kanefa mbo misy avao raha reo. Tsy ariany ambaliky any koa ze raha nampiasany, fe mbo soasoa sady azo iaina avao ty etoy. Akory ty ahavitany ani-zay? Namboarini-Jehovah tany toy mba ho afaky hanavao ndraiky ani-ze raha fa niasa. Azony havaozy ndraiky, ohatsy, ty ôksizeny noho ty rano. Hanenty ani-ohatsy roe reo tsika.

5. Manino ro mbo misy avao ty ôksizeny? Manaporofo ino raha zay?

5 Mila mifoky ôksizeny amy rivotsy eny ty rahamananay sisany mba ho velo, anatini-zay tsika. Misy mivola fa mifoky ôksizeny raihetsy tapitrisa tôny eo ty rahamananay iaby an-tany etoy santao. Miova ho diôksidini-karbony na gazy karboniky koa raha zay lafa aboakiny. Fe mbo tsy nisy fotoa mihintsy hoe lany ty ôksizeny an-tany etoy, le gazy karboniky avao ty iaina etoy. Ino ty mahavy ani-zay? Satria namoro zavaboary maro hafa koa Jehovah, ao ty hazo bevata biby, le ao ty lomotsy maliniky marè. Misintsiky gazy karboniky koa raha rey, le mamoaky ôksizeny. Laha avanta, le manaporofo ani-raha volanini-Asan’ny Apostoly 17:24, 25 toy ty fomba fiasani-ôksizeny: “Ndranahary ... ro manome ho an’olo iaby ty ay noho ty fofon’ay.”

6. Manino ro mbo misy avao ty rano? Manaporofo ino raha zay? (Henteo ty efajoro hoe “ Fanomeza Baka amy Jehovah ty Rano.”)

6 Mbo misy rano avao ty an-tany etoy satria mety soa ty elanelani-tany amy masoandro. Laha somary nihanarìny kelikely avao ie, le ho nangotraky ty rano iaby, bakeo ho niritsy, le ho nivato mafana avao sisa tetoy fa tsy ho nisy raha velo. Fa laha nihalavitsy kelikely ani-masoandro iny koa ie, le ho nivonga ty rano iaby ka ho nanjary vonga glasy bevata tany toy. Fe nety soa ty pilasy nametrahani-Jehovah ani-tany toy, ka mbo misy avao ty rano. Tarafini-masoandro ty riaky an-tany etoy ka manjary rahona ty sevokiny. Santao, le mandilatsy lavitsy ty hamaroni-rano amy ranovory iaby an-tany etoy ro avalikini-masoandro ho sevoky. Mijano amy habakabaky eny anatini-folo andro eo rahona iny, bakeo manjary ora na lanezy milatsaky an-tany etoy. Mivary amy vavarano na an-driaky any amy zay ndraiky rano rey lafa bakeo, le mimpoly baka amy voalohany ndraiky. Hita baka amy raha namboariny zay fa sady hendry Jehovah noho mahery.—Joba 36:27, 28; Mpito. 1:7.

7. Ino ty fomba sisany azontsika ampisehoa hoe ankasitrahantsika fanomeza resahini-Salamo 115:16 io?

7 Ino ty hanampy antsika hankasitraky ani-Jehovah, amy tany toy noho ty raha azontsika baka aminy? (Vakio Salamo 115:16.) Fomba raiky anaovantsika ani-zay ty fandiniha ty raha nataoni-Jehovah. Handrisiky antsika raha zay mba hisaotsy ani-Jehovah sanandro amy ty raha soa ameany antsika. Asehontsika koa hoe mankasitraky ani-tany nameany toy tsika lafa ataontsika malio ze pilasy ipetrahantsika.

MIAVAKY TY ATIDOHANTSIKA

8. Manino tsika ro mivola fa tena nahay ty namboatsy ty atidohantsika?

8 Tena nahay ty namboatsy ty atidohan’olombelo. Mbo tanaty kibo any tsika, le fa voafaritsy sandrany ty ho fipetrakini-atidohantsika. Misy sela an’arivony miforo saky minity! Mivola ty mpikaroky fa misy sela miavaky raihetsy tapitrisa, kaihy hoe neurones ty amy atidohan’olo be. Voalamy noho voafono soa sela reo ka milanja kilo raiky noho tampany. Retoa misy raha miavaky sisany vitani-atidoha.

9. Ino ty mahavy anao hieky fa fanomeza baka amy Ndranahary ty fahaizantsika mivola?

9 Tena fahagagà ty fahaizantsika mivola. Mba diniho avao moa ty raha miasa lafa mivola tsika. Saky mivola safà raiky tsika, le mila ampifanarahini-atidohantsika ty fihetsikini-hozatsy miisaky 100 eo ho eo. Anatini-zay ty hozatsy amy lela, tenda, sony, valanorà noho tratrantsika. Mila mihetsiky amy fotoa mety hozatsy iaby reo mba hampazava soa ani-safà rey. Nisy fandiniha natao mikasiky ty fahaizantsika mivola fivolana maro. Tamy 2019, le nihita hoe afaky mahay ty dikani-safà kiraidraiky ty ajà vo nateraky. Manamafy ty raha inoani-mpikaroky maro raha zay, hoe vo ateraky tsika le fa afaky mianatsy fivolana. Fanomeza baka amy Ndranahary vatany ty fahaizantsika mivola.—Eks. 4:11.

10. Akory ty ampisehoantsika hoe ankasitrahantsika ty fahafahantsika mivola?

10 Mankasitraky ty fahafahantsika mivola tsika, lafa manazava ty finoantsika a Ndranahary amy ze tsy mahay ty antony tsy anekeantsika ty fampianara mikasiky fivoara tsikelikely. (Sal. 9:1; 1 Pet. 3:15) Mivola ty olo mino ani-fampianara io fa niaviavy ho azy ty tany noho ty rahamananay iaby aminy eo. Fe afaky miaro ani-Babantsika an-danitsy any iny tsika, lafa mampiasa Baiboly noho ty hevitsy sisany voaresaky tamy lahatsoratsy toy tato. Azontsika hazavà amy ze parè hijanjy antsika hoe manino tsika ro resy lahatsy hoe Jehovah ro Mpamoro ty lanitsy noho ty tany.—Sal. 102:25; Isa. 40:25, 26.

11. Ino ty raha raiky mampiavaky ty atidohantsika?

11 Tena miavaky ty fahatiarovantsika raha. Nivola mpanoratsy raiky zay taloha fa mahavita mahatiaro raha anatini-boky 20 tapitrisa ty atidohan’olombelo. Fe fa hay henanizao fa mbo mandilatsy lavitsy ani-zay ty raha azontsika tiarovy. Ino iaby ty raha vitan’olombelo vokatsini-zay?

12. Manino ty fahafahantsika mandramby fianara mikasiky fomba fiaina ro tsy mampitovy antsika amy biby?

12 Maro ty rahamananay an-tany etoy, fe ty olombelo avao ro afaky mandramby fianara mikasiky fomba fiaina lafa mahatiaro noho mandiniky soa ty raha fa niainany. Vokatsini-zay, le afaky manjary olo soa tsika amy ze raha eritseretintsika noho ataontsika. (1 Kor. 6:9-11; Kol. 3: 9, 10) Azontsika ampiofany koa aza ty feoni-fieritseretantsika mba hahay hanavaky ty soa noho ty raty. (Heb. 5:14) Afaky mianatsy ho tea olo tsika, hahay miferinay noho hamindra fo. Azontsika atao koa ty manahaky ty hevitsini-Jehovah mikasiky ty rariny.

13. Laha hentea ty Salamo 77:11, 12, akory ty tokony hampiasantsika ty fahatiarovantsika raha?

13 Mankasitraky ani-Jehovah tsika satria afaky mahatiaro raha. Asehontsika hoe mahay mankasitraky tsika lafa miezaky hahatiaro ty fotoa iaby nanampeani-Jehovah noho nampaherezany antsika taloha tany. Vomaiky hatòky tsika amy zay hoe hanampy antsika koa ie amy hoavy. (Vakio Salamo 77:11, 12; 78:4, 7) Azontsika atao koa ty mahatiaro ty raha soa nataon’olo tamintsika sady mankasitraky ty raha ataon-drozy. Nihitani-mpikaroky fa mora falifaly ty olo mahay mankasitraky. Soa koa laha manahaky ani-Jehovah tsika, ka miezaky hanalino raha sisany. Lavorary ty fahatiarovani-Jehovah, fe lafa tsika mibebaky le engany any ty hadisoantsika sady tsy tiaroviny sasy. (Sal. 25:7; 130:3, 4) Teany laha manao ho zay koa tsika lafa miala tsiny amintsika ty olo nanao raha nampalahelo antsika.—Mat. 6:14; Lioka 17:3, 4.

Asehontsika hoe mankasitraky ty atidoha namea antsika tsika lafa mampiasa azy mba hanomeza voninahitsy ani-Jehovah (Fehintsoratsy 14) *

14. Akory ty ampisehoantsika hoe mankasitraky tsika satria mana atidoha miavaky?

14 Mana atidoha miavaky tsika. Asehontsika hoe mankasitraky ani-raha zay tsika lafa mampiasa ty atidohantsika mba hanomeza voninahitsy ani-Azy nanome azy antsika iny. Tea tena ty olo sisany lafa mampiasa ty atidohany, ka ze soa noho raty aminy avao ro eritseretiny. Fe Jehovah ro namoro antsika, ka ara-dalàna laha ty fitsipikiny ro soa mandilatsy ani-ze fitsipiky foronintsika ho ahi-ty vatantsika. (Rom. 12:1, 2) Milamy ty fiainantsika lafa manoriky ty fitsipikiny tsika. (Isa. 48:17, 18) Manjary misy raha kendrè koa ty fiainantsika. Ta hanome voninahitsy ani-Babantsika noho Mpamoro antsika iny tsika sady ta hampifalifaly azy.—Ohab. 27:11.

FANOMEZA TENA MIAVAKY TY BAIBOLY

15. Manino ty Baiboly ro mampiseho ty fitiavani-Jehovah ty olombelo?

15 Fanomeza tena soa baka amy Ndranahary ty Baiboly. Tena tea antsika Babantsika an-danitsy any iny, ka nameany fanahy masy azy lahilahy nanoratsy Baiboly rey. Atoroni-Jehovah antsika amy Baiboly ao ty valini-fanontanea bevata manahira antsika rey, ohatsy hoe: Manao akory ty nampisy antsika? Ino ty raha kendreni-fiaina? Le hanao akory ty fiaina amy hoavy? Teani-Jehovah hahay ani-valini-fanontanea reo iaby ty anakiny, ka nataony ze hahavy ty olo sisany handika Baiboly amy safà maro. Fa misy amy safà mandilatsini-3 000 henanizao ty Baiboly na ty tampany aminy! Mbo tsy nisy boky voadika amy safà maro sady niparitaky manahaky ani-zay. Afaky maharè ty hafatsy amy Baiboly ao amy ty safàny ty ankamaroan’olo ndre aia ndre aia ty misy azy, ndre ino ndre ino ty fivolanany.—Henteo ty efajoro hoe “ Nadika amy Safà Afrikein Maro ty Baiboly.”

16. Laha hentea ty Matio 28:19, 20, akory ty ampisehoantsika hoe ankasitrahantsika ty Baiboly?

16 Asehontsika hoe mankasitraky ty Baiboly tsika laha mamaky azy sanandro, mametsivetsy ty raha ampianariny, noho manao ze azontsika atao mba hanoriha ty raha ianarantsika. Ankoatsini-zay, asehontsika koa ty fankasitrahantsika a Ndranahary lafa manao ze azontsika atao tsika mba hitoria ty hafatsy anatini-Baiboly ao amin’olo farani-ze maro.—Sal. 1:1-3; Mat. 24:14; vakio Matio 28:19, 20.

17. Fanomeza manao akory iaby ty nihitantsika tamy lahatsoratsy toy ato, le ino ty hodinihintsika amy lahatsoratsy manaraky?

17 Nandiniky ty fanomeza miavaky baka amy Jehovah tsika tamy lahatsoratsy toy ato, anatini-zay tany misy antsika toy, ty atidohantsika, noho ty Baiboly zany hoe ty Safàny. Fe misy fanomeza hafa tsy hitantsika maso koa ameani-Jehovah antsika. Hiresaky mikasiky ani-zay ty lahatsoratsy manaraky.

HIRA 12 Jehovah Tompo, Ilay Avo Indrindra

^ feh. 5 Hanampy antsika hankasitraky ani-Jehovah noho ty fanomeza telo nameany antsika lahatsoratsy toy. Hanampy antsika koa lahatsoratsy toy mba hahay handresy lahatsy ani-ze mbo misalasala hoe misy Ndranahary.

^ feh. 64 SARY: Ranabavy mianatsy fivolana hafa, mba hitoria ty fahamarina amy Safà-Ndranahary ao amy ty vahiny nifindra amin-drozy any.