1. De emwi ne Jesu tae vbekpa emwi ewe ni rre ẹrinmwi?

ẸI RE emwi ewe hia ẹre ima sẹtin dẹghe. Vbene ẹmwata, emwi ewe nọ ghi hiunsi sẹ keghi re ne ima i zaromiẹn. Vbe ikporhu ne Jesu kpere vbe uhunmwu oke, ọ keghi ya unu kaan emwi ewe ni rre ẹrinmwi ni hiunsi sẹ ẹfe ọghe agbọn na. Ọ na vbe rhie tẹ wẹẹ: “Ehe ne ẹfe [ọghe ima] ye, ẹre ekhọe [ima] gha vbe gha ye ẹghẹ hia.” (Mat 6:19-21) Emwi ne ima yaro nọ ghaan ghee, ẹre ima hoo ne ima gha mwẹ. Ma ghaa gu Osanobua mwẹ asikẹgbe nọ maan, ọni rhiema wẹẹ te ima “si ẹfe koko ye ẹrinmwi.” Jesu gi ima rẹn wẹẹ, emwi rhọkpa i rrọọ nọ khian sẹtin rhie ẹfe ra emwi ewe vberriọ hin ima obọ rre.

2. (a) Zẹvbe nọ rre ebe 2 Kọrinti 4:17, 18, de emwi ne Pọl wẹẹ ne ima rhie aro daa? (b) De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

² Ukọ e Pọl rhie igiọdu ne ima, ne ima “rhie aro daa . . . avbe emwi nai dẹghe.” (Tie 2 Kọrinti 4:17, 18.) Usun avbe emwi nai dẹghe ne ukọ e Pọl guan kaẹn, keghi re avbe afiangbe ne ima khian sọyẹnmwẹ ọnrẹn vbe agbọn ọgbọn nọ dee. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan emwi ewe enẹ ne ima i zaromiẹn, ne ima sọyẹnmwẹ ọnrẹn nia. Emwi ewe enẹ na ọre, asikẹgbe ne ima gu Osanobua mwẹ, ukpamuyọmọ ne ima mwẹ, ne ima na sẹtin na erhunmwu gie ẹre, iyobọ ọghe orhiọn nọhuanrẹn, kevbe iyobọ ne ima miẹn vbe obọ e Jehova, Jesu kevbe avbe odibosa vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Ma gha vbe ziro yan vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ima gbọyẹmwẹ ye avbe emwi ewe nai zaromiẹn na.

3. Vbọ re emwi ewe ne ima i zaromiẹn nọ ghi hiunsi sẹ? Vbọzẹe ne ima na mwẹ emwi ewe na?

³ Emwi ewe ne ima i zaromiẹn nọ ghi hiunsi sẹ ọre, asikẹgbe ne ima gu Osanobua ne Jehova mwẹ. (Psm 25:14) Vbọzẹe ne Osanobua na gu ima ru ọse agharhemiẹn wẹẹ ọmwa nọhuanrẹn ẹre irẹn khin?  Rhunmwuda, te izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu “viọ orukhọ [ọghe emwa nagbọn] gha rrie.” (Jọn 1:29) A te miẹn wẹẹ Jesu rre do miẹn ima fan vbe orukhọ ọghe ima, e Jehova rẹn nẹ wẹẹ, ọ gha da imudiase ọghẹe yi ya sẹ ẹdẹ uwu. Ọna ẹre ọ si ẹre ne Jehova na gha gu emwa nagbọn ru ọse, a te miẹn wẹẹ Jesu rre do wu ye orukhọ ọghe ima.—Rom 3:25.

4. Ya unu kaan ikpia eso ni ghaa re ọsie Osanobua, a te miẹn wẹẹ Jesu rrie agbọn na.

⁴ Gia guan kaan ikpia eso ni ghaa re ọsie Osanobua, a te miẹn wẹẹ Jesu rrie agbọn na. Ọmwa nọ ghaa mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, ẹre Ebraham ghaa khin. Uhiẹn vbe ọ gberra ukpo 1,000 ne Ebraham wu, e Jehova na ye tie ẹre “Ebraham ne ọse mwẹ.” (Aiz 41:8) Ọna rhiema wẹẹ, uwu i khian sẹtin miẹn ima asikẹgbe ne ima gu e Jehova mwẹ. Vbe aro e Jehova, Ebraham wa ye rre agbọn. (Luk 20:37, 38) Ọmwa ọvbehe nọ ghaa re ọsie Osanobua ọre Job. Vbe odaro ọkhọngborrie ọghe avbe odibosa ni rre ẹrinmwi, ẹre Jehova na si agbada vbe unu tae wẹẹ, “orhunmwu ọkpa i rrọọ vbe uhunmwu otagbọn” na nọ yevbe Job. Ọ na vbe kha wẹẹ, ọmwa nọ “hia vbe ẹghẹ hia nẹ ghẹ ru orukhọ” ẹre Job khin. (Job 1:6-8) Ọmwa nọ da imudiase ọghẹe yi vbe ọwara ukpo 80 vbuwe ẹbu emwa igẹbọ ẹre Daniẹl ghaa khin. De aro ne Jehova ya gha ghee ẹre? Igba eha ẹre odibosa tama e Daniẹl wẹẹ, Osanobua “hoẹmwẹ” ọnrẹn. (Dan 9:23; 10:11, 19) Ma wa mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova yaro ye ẹdẹ nọ gha huẹn avbe ọsiọre ni wulo kpaegbe.—Job 14:15.

5. Vbọ khẹke ne ima ru deghẹ ima hoo ne ima gha gu e Jehova mwẹ asikẹgbe ne khuankhuankhuan?

⁵ Ẹbo emwa nibun ẹre ọ gu e Jehova mwẹ asikẹgbe ne khuankhuankhuan vbe ẹdẹnẹrẹ, agharhemiẹn wẹẹ emwa ni ma gba ẹre iran khin. Vbọ ya ima kha vberriọ? Rhunmwuda emwa wa bun vbe ẹdẹnẹrẹ ni rhiẹre ma vbe uyinmwẹ iran wẹẹ, ọsie Osanobua ẹre iran khin. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova keghi “mu iro ma emwa ẹmwata.” (Itan 3:32) Izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu, ẹre ọ zẹe ne ima na sẹtin gu e Jehova gha mwẹ asikẹgbe vbenian. Ẹre ọ vbe zẹe ne Jehova na kie ẹkpotọ yọ, ne ima sẹtin gha ya egbe fiohan nẹẹn kevbe ne ima dinmwiamẹ. Ma gha zẹ owẹ ne kpataki na vbe arrọọ ọghe ima, ma ghi do gha re ọkpa vbe ẹbu emwa ni ya egbe fiohan ne Ọmwa nọ ghi hiunsi sẹ vbe agbọn vbe ẹrinmwi, ma ghi vbe do gu ẹre gha mwẹ asikẹgbe ne khuankhuankhuan!

6. De vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma ya aro nọ ghaan ghee asikẹgbe ne ima gu Osanobua mwẹ?

⁶ De vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma ya aro nọ ghaan ghee asikẹgbe ne ima gu Osanobua mwẹ? Vbene Ebraham vbe Job ya da imudiase ọghe iran yi vbe ọwara ukpo nibun, te ọ vbe khẹke ne ima da imudiase ọghe ima yi ya sẹ ufomwẹ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ ọ kpẹẹ re ne ima ke ga e Jehova. Vbe na ghee Daniẹl, ọ khẹke ne ima gha ghee ẹre wẹẹ, asikẹgbe ne ima gu Osanobua mwẹ ẹre ọ ru ekpataki sẹ arrọọ ọghe ima. (Dan 6:7, 10, 16, 22) E Jehova gha ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe edanmwẹ ne ima rhirhi werriẹ aro daa, ne ima mieke na sẹtin ye gha re ọsiọre ne kankankan.—Fil 4:13.

7. (a) Zẹvbe nọ rre ebe Itan 15:8, de aro ne Jehova ya ghee erhunmwu ne ima na gie ẹre? (b) De vbene Jehova ya họn erhunmwu ọghe ima hẹ?

⁷ Emwi ewe ọvbehe ne ima i zaromiẹn ọre erhunmwu. Ọse ni guobọ egbe keghi gu egbe guan vbe ẹghẹ hia, erriọ iran vbe ya mu iro ma egbe. Erriọ asikẹgbe ne ima gu e Jehova mwẹ vbe ye! E Baibol ẹre Jehova loo ya gu ima guan, ẹre ọ vbe ya mu iro ma ima. Erhunmwu ẹre ima ya gu e Jehova guan, ma ghaa na erhunmwu, ma gha sẹtin tama rẹn emwi nọ da ima vbe orhiọn. E Jehova wa hoo nọ gha danmwehọ erhunmwu ọghe ima. (Tie Itan 15:8.) Zẹvbe Ọse nọ hoẹmwẹ ima, e Jehova i wa danmwehọ erhunmwu ọghe ima kẹkan, sokpan irẹn keghi zẹ emwi ru vbe ima gha na erhunmwu gie ẹre. Ugbẹnso, e Jehova ghi wa họn erhunmwu ima vbobọvbobọ. Sokpan ẹghẹ eso vbe rrọọ, nọ na khẹke ne ima zin egbe, ma ghi ye gha na erhunmwu vbekpa emwi nii a te miẹn wẹẹ, e Jehova họn erhunmwu ima. Vbọrhirhighayehẹ, ọ khẹke ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha họn erhunmwu  ima vbe ẹghẹ nọ khẹke, kevbe vbe odẹ nọ ghi maan sẹ. A sẹtin miẹn wẹẹ, ẹi re emwi ne ima wa nọ vbe erhunmwu, ẹre Jehova khian wa ru ne ima. Vbe igiemwi, ma ghaa rre uwu ọlọghọmwa, ma sẹtin na erhunmwu ne Jehova sọfurre ye ọlọghọmwa nii, sokpan ne Jehova gha te ya ru vberriọ, ọ sẹtin rhie ẹwaẹn kevbe ẹtin ne ima ya “ya egbe miẹn ẹnrẹn.”—1 Kọr 10:13.

8. De vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ukpamuyọmọ ne Jehova mu ima yi, ne ima na sẹtin na erhunmwu gie ẹre?

⁸ De vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ukpamuyọmọ ne Jehova mu ima yi, ne ima na sẹtin na erhunmwu gie ẹre? Odẹ ọkpa ọre wẹẹ, ma ghi “gha na erhunmwu vbe ẹghẹ hia” zẹvbe ne Jehova wẹẹ ne ima gha ru ẹre. (1 Tẹs 5:17) E Jehova i kpikpi ima ne ima gha na erhunmwu. Nọghayayerriọ, irẹn hoo ne ima gha ya ekhọe obọ ima na erhunmwu, kevbe ne ima gha kpẹkpẹ vbe erhunmwu. (Rom 12:12) Nọnaghiyerriọ, ma ghaa na erhunmwu vbe ẹghẹ hia, te ima rhiẹre ma wẹẹ ima gbọyẹmwẹ ye ukpamuyọmọ na. Ma ghaa na erhunmwu, te ọ vbe khẹke ne ima gha kpọnmwẹ e Jehova ye ẹse nọ ru ne ima, ma ghi vbe gha rhie urhomwẹ nẹẹn.—Psm 145:2, 3.

9. De aro ne ọtẹn nokpia ọkpa ya ghee erhunmwu ne a na? De aro ne uwẹ vbe ya ghee erhunmwu ne a na?

⁹ Zẹvbe ne ima ya kpẹẹ sayọ vbe ugamwẹ ọghe Jehova, ma ghi do gha bẹghe odẹ ughughan ne Jehova he ya họn erhunmwu ima, ọna gha ya ima gbọyẹmwẹ ye ukpamuyọmọ nọ mu ima yi, ne ima na sẹtin na erhunmwu gie ẹre. Vbe igiemwi, ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Chris. Ukpo 47 ẹre ọ ye na, ne ọtẹn na ke rre ugamwẹ ẹghẹ hia. Ọ keghi kha wẹẹ, “Owiẹ owiẹ ẹre I ya kpaegbe na erhunmwu gie Jehova. Ọna keghi ya mwẹ sọyẹnmwẹ. Ai miẹn emwi na ya gie ẹre, vbe ima ghaa gu e Jehova guan vbe owiẹ owiẹ, vbe ehe hia gha ye khuẹrhẹ, a te miẹn wẹẹ ovẹn hian rre! I ghaa na erhunmwu vbe egbe ẹghẹ vbenian, I ghi kpọnmwẹ e Jehova ye ẹse hia nọ he ru mẹ, I ghi vbe kpọnmwẹ ọnrẹn ye ukpamuyọmọ nọ mu mwẹ yi, ne I na sẹtin gha na erhunmwu gie ẹre. I gha ghi vbe na erhunmwu nẹ vbe akota, egbe hia ghi fu mwẹ rre, orhiọn mwẹ ghi vbe sotọ, ẹghẹ nii, I ghi sẹtin vbiẹ ẹse.”

10. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha gbọyẹmwẹ ye iyobọ ọghe orhiọn nọhuanrẹn?

¹⁰ Orhiọn nọhuanrẹn ọghe Osanobua keghi re  emwi ewe ne ima i zaromiẹn, nọ khẹke ne ima gha ya aro nọ ghaan ghee. Jesu keghi rhie igiọdu ne ima, ne ima gha na erhunmwu, ne Osanobua rhie orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ne ima. (Luk 11:9, 13) Orhiọn nọhuanrẹn ẹre Jehova loo ya rhie “ẹtin nọ sẹ ehia” ne ima. (2 Kọr 4:7; Iwinna 1:8) Orhiọn nọhuanrẹn ẹre ọ vbe ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima rhirhi werriẹ aro daa.

11. De odẹ ne orhiọn nọhuanrẹn ya ru iyobọ ne ima?

¹¹ Orhiọn nọhuanrẹn gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya ru iwinna na waa ima re vbe ugamwẹ ọghe Jehova. Orhiọn nọhuanrẹn gha vbe sẹtin ru iyobọ ne ima, ne ima gha loo emwi ne Osanobua ya we ima, vbe odẹ nọ ghi maan sẹ. Ọ vbe ru iyobọ ne ima ya gha ru iwinna nọ bi ye ima izabọ zẹvbe Ivbiotu e Kristi. Ma rẹnrẹn wẹẹ, ẹi re ẹtin obọ ima ẹre ima ya sẹtin fian emwi gbua vbe ugamwẹ ọghe Osanobua, sokpan orhiọn nọhuanrẹn ẹre ọ ru iyobọ ne ima.

12. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 139:23, 24, de emwi nọ khẹke ne ima na erhunmwu yi, ne orhiọn nọhuanrẹn ru iyobọ ne ima ya ru?

¹² Ma gha sẹtin rhiẹre ma wẹẹ ima gbọyẹmwẹ ye iyobọ ọghe orhiọn nọhuanrẹn deghẹ ima na gha na erhunmwu, ne Osanobua ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ru iyobọ ne ima ya sẹtin zanzan ekhọe ima ghee, ne ima mieke na rẹn deghẹ ima mwẹ iziro nọ ma gba vbe ekhọe ima. (Tie Psalm 139:23, 24.) Ma gha na egbe erhunmwu vberriọ, Osanobua gha ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ru iyobọ ne ima ya rẹn iziro dan nọ rre ima ekhọe. Ma gha ghi rẹn iziro dan nọ rre ima ekhọe nẹ, ọ khẹke ne ima rinmwian Osanobua nọ ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na sẹtin gbe ukhu ẹre rua. Ọna gha rhiẹre ma wẹẹ, ma muegbe ne ima ya gban egbe ne emwi ke emwi nọ gha ya ima ru emwi nọ sọnnọ e Jehova; ma ghaa ru emwi nọ sọnnọ e Jehova, orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe i khian ghi gha ru iyobọ ne ima.—Ẹfis 4:30.

13. De emwi nọ khian ru iyobọ ne ima ya gha gbọyẹmwẹ ye iyobọ orhiọn nọhuanrẹn sayọ?

¹³ Ma ghaa muẹn roro emwi ne orhiọn nọhuanrẹn he ru iyobọ ne ima ya fiangbua vbe ẹdẹnẹrẹ, ọ gha ya ima gha gbọyẹmwẹ ye iyobọ orhiọn nọhuanrẹn sayọ. A te miẹn wẹẹ Jesu kpa gha rrie ẹrinmwi, ọ keghi tama erhuanegbe ẹre wẹẹ: “Orhiọn nọhuanrẹn gha ghi hin yan uwa nẹ, ẹtin nọkhua ghi gha gue uwa, wa ghi ya sẹ osẹe mẹ . . . ya sẹ ehe ne agbọn sẹ.” (Iwinna 1:8) Ẹmwẹ ne Jesu tae na wa gele mwẹ amusẹ vbe odẹ  ọghe ọyunnuan vbe ẹdẹnẹrẹ. Rhunmwuda iyobọ ọghe orhiọn nọhuanrẹn, emwa ni gberra ẹbo erẹnrẹn ẹre ọ ghi ga e Jehova vbe ehe ughughan vbe uhunmwu otagbọn. Vbe deba ọni, ma wa vbe mwẹ akugbe rhunmwuda ne orhiọn nọhuanrẹn na ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ avbe akpa esiesi vbe na ghee ahoẹmwọmwa, oghọghọ, ọfunmwegbe, izinegbe, itohan, umamwẹ, amuẹtinyan, ufumwẹ kevbe a mu egbe ye ọghọ. Ọmwa ne orhiọn nọhuanrẹn ọghe Jehova loo, ẹre ọ khian sẹtin gha mwẹ avbe akpa na. (Gal 5:22, 23) Vbe nai na gbawawẹ, ẹse ọhẹ nọ ghaan ẹre orhiọn nọhuanrẹn khin!

14. De emwa ne ima i bẹghe, ni ru iyobọ ne ima vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan?

¹⁴ Ma keghi gu e Jehova, Jesu kevbe avbe odibosa “winna” kugbe. Ukpamuyọmọ nọkhua ẹre ọna wa khin! (2 Kọr 6:1) Ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya kporhu, te ima gu e Jehova, Jesu kevbe avbe odibosa winna kugbe. E Pọl ghi gbẹn ebe gie etẹn ni ghaa rre Kọrinti, ọ na kha wẹẹ, te irẹn vbe iran gu Osanobua winna. (1 Kọr 3:9) Ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya kporhu iyẹn nọ maan, te ima vbe gu e Jesu winna. Vbe Jesu ghi tama erhuanegbe ẹre nẹ, ne iran “gha ya [emwa] khian erhuanegbe” irẹn, ọ na vbe tama iran wẹẹ: “I gha gu uwa gha rrọọ vbe ẹghẹ hia.” (Mat 28:19, 20) Avbe odibosa vbe vbo? Iran ẹre ọ dia ima, ne ima na sẹtin kporhu “iyẹn nọ maan ọghe ẹdẹdẹmwẹdẹ . . . ma emwa nagbọn.” Ukpamuyọmọ nọkhua ẹre ọna wa khin!—Arhie 14:6.

15. De igiemwi nọ rre Baibol nọ so igiẹ yọ wẹẹ, e Jehova mwẹ iyobọ ne kpataki nọ ye, vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ọghomwa?

¹⁵ De emwi ne ima he fiangbua vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, rhunmwuda iyobọ ọghe Jehova, Jesu kevbe avbe odibosa? Zẹvbe ne ima ya kọ ikpẹ ọghe ẹmwata ye ekhọe emwa, eso ghi miẹn ọnrẹn yi, iran ghi vbe gha mwẹ alaghodaro. (Mat 13:18, 23) Sokpan de ọmwa nọ ya ikpẹ ọghe ẹmwata zọ vbe ekhọe emwa, sẹrriọ wẹẹ, iran ghi do gha mwẹ alaghodaro? Jesu khare wẹẹ, ọmwa rhọkpa i rrọọ nọ gha sẹtin bu irẹn gha dee, vbe ẹi re wẹẹ “Erha [irẹn] ẹre ọ si ẹre.” (Jọn 6:44) Igiemwi wa rre uwu e Baibol ni so igiẹ ye ẹmwẹ na. Muẹn roro emwi nọ sunu vbe ẹghẹ ne Pọl ya kporhu ma ikhuo eso vbe orere ẹvbo ọghe Filipai. Okhuo ọkpa na tie ẹre Lidia nọ ghaa rre uwu ẹbu ikhuo ne Pọl kporhu ma keghi miẹn ẹmwẹ ne Pọl tae yi. Vbọ ya okhuo na ru vberriọ? E Baibol khare wẹẹ: “Nọyaẹnmwa keghi rhie ẹre ekhọe yọ nọ danmwehọ ẹmwẹ ne Pọl ta.” (Iwinna 16:13-15) Zẹvbe nọ vbe gha ye ne Lidia, ẹi re avbiẹ emwa ẹre Jehova he tobọre si kẹ egbe, nọ do gha ga irẹn.

16. De ọmwa nọ khẹke ne ima gha rhie etian na vbe emwi ne ima rhirhi fiangbua vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan?

¹⁶ De ọmwa nọ khẹke ne ima gha rhie etian na vbe emwi ne ima rhirhi fiangbua vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan? Ẹmwẹ ne Pọl gbẹn gie etẹn ni ghaa rre Kọrinti rhie ewanniẹn ye inọta na. E Pọl keghi kha wẹẹ: “Mẹ kọ emwiokọ, Apọlọs keghi gbe amẹ khakhae. Sokpan Osanobua ẹre ọ ru ẹre nọ na zọọ. Ke nọ kọe, kevbe nọ gbe amẹ khakhae ẹi mobọ mwẹ esa, Osanobua ọrọre na kha, rhunmwuda irẹn ẹre ọ ru ẹre ne emwiokọ na zọọ.” (1 Kọr 3:6, 7) Zẹvbe ne Pọl ru ẹre, e Jehova ẹre ọ khẹke ne ima gha rhie etian na vbe emwi ne ima rhirhi fiangbua vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan.

17. Vbe ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ukpamuyọmọ ne ima mwẹ, zẹvbe emwa ni gu Osanobua, e Kristi kevbe avbe odibosa winna?

¹⁷ Vbe ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ukpamuyọmọ ne ima mwẹ, zẹvbe emwa ni gu Osanobua, e Kristi kevbe avbe odibosa winna? Ma ghi gha zọghae vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Odẹ ughughan ẹre ima khian ya sẹtin ru ọna. Odẹ eso ne ima khian ya ru ọna, ọre ne ima gha kporhu “vbe adesẹ ore kevbe dọmwadẹ owa.” (Iwinna 20:20) Emwa nibun wa vbe loo ẹkpotọ nọ rhirhi kie ya kporhu iyẹn nọ maan. Iran gha miẹn ọmwa ne iran ma rẹn ẹdẹ, iran ghi soyaya mu ọmwa nii, iran ghi suẹn gha gu ẹre ziro. Ọmwa nii gha rhie ehọ ne iran ta yi, iran ghi la evba kporhu ma rẹn.

18-19. (a) De vbene ima ya gbe amẹ khakha ikpẹ ọghe ẹmwata ne ima kọe ye ekhọe emwa? (b) Ya unu kaan emwi ẹwaẹn ọghe okpia ọkpa ne Jehova ru iyobọ na ya fi arrọọ ọghẹe werriẹ.

 ¹⁸ Zẹvbe emwa ni gu Osanobua winna, ẹi re ikpẹ ọghe ẹmwata ọkpa ẹre ima khian gha kọ ye ekhọe ọghe emwa, ọ vbe khẹke ne ima gha gbe amẹ khakhae. Ma gha miẹn ọmwa nọ danmwehọ, ma ghi hia ne ima werriegbe mu otuẹ gie ẹre, ra ma ghi ru emwamwa ne ọmwa ọvbehe mu otuẹ gie ẹre, na mieke na suẹn gha gu ẹre ruẹ e Baibol. Ma gha bẹghe vbene Jehova ya ru iyobọ ne ọmwa vberriọ ya ru afiwerriẹ nọ khẹke vbe arrọọ ọghẹe, kevbe vbene ọ ya mwẹ alaghodaro, ẹko ghi gha sẹ ima ọyẹnmwẹ.

¹⁹ Gia ziro yan igiemwi ọghe okpia ọkpa na tie ẹre Raphalalani, nọ ghaa zẹ ọbo vbe South Africa. Ọ ghi suẹn gha ruẹ e Baibol, emwi nọ ruẹ na wa mu ẹre ekhọe. Sokpan ọ ma gha khuẹrhẹ nẹẹn nọ miẹn ọnrẹn yi, emwi ne Baibol tae vbekpae na gha gu emwa ni wu nẹ guan. (Diut 18:10-12) Vbene ẹghẹ ya khian, ọ na do kue ne Osanobua fi irẹn ekhọe werriẹ. Ọ ma ghi gha zẹ ọbo, agharhemiẹn wẹẹ ọna ẹre irẹn te ya gha khuan igho. Ukpo 60 ẹre Raphalalani ghi ye nia, irẹn keghi kha wẹẹ: “I wa kpọnmwẹ Avbe Osẹe Jehova, ye odẹ ughughan ne iran ya ru iyobọ mẹ, iran ẹre ọ zẹe ighẹ I miẹn iwinna ọvbehe. Ekpọnmwẹ nọ sẹre ọre ọghe Jehova, nọ na ru iyobọ mẹ ya ru afiwerriẹ nọkhua vbe arrọọ mwẹ. Nia, Osẹe Jehova ẹre I ghi khin, te I ghi vbe mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan.”

20. Vbọ khẹke ne ima gha ru?

²⁰ Vbe ako iruẹmwi na, ma keghi guan kaan emwi ewe enẹ nai zaromiẹn. Nọ ghi hiunsi sẹ vbuwe emwi ewe na, ọre asikẹgbe ne khuankhuankhuan ne ima gu e Jehova mwẹ. Ọna ẹre ọ zẹe ighẹ ima sẹtin sọyẹnmwẹ emwi ewe eha nikẹre, ọni ọre, ukpamuyọmọ ne ima mwẹ, ne ima na sẹtin na erhunmwu gie Jehova, iyobọ ọghe orhiọn nọhuanrẹn, kevbe iyobọ ne ima miẹn vbe obọ Osanobua, Jesu kevbe avbe odibosa vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Nọnaghiyerriọ, gi ima gha ya aro nọ ghaan ghee avbe emwi ewe nai zaromiẹn na. Vbe deba ọni, gi ima ye gha kpọnmwẹ e Jehova, nọ na kie ẹkpotọ ne ima, ne ima gha re ọsiọre.