1. Vika ua handekele Yesu ku tuala ha vupite vua muilu?

KUA KALA vumo vupite ka citava ku vu mona na meso. Mua vusunga, vupite vua hiana seho ya kama, vua pua vuze ka tu hasa ku mona. Yesu, ntsimbu imo mua longesele ha muncinda ua Oliveta, ua tumbuile via vupite vua muilu vua hiana cikuma-kuma seho ku nkala vupite vua hasa ku kala navuo muntu hano ha mavu. Kaha ua vuezeleko naua ngueni: “Kuze kua kala vufuko vuove, kukekuo naua ku ka kala mutima uove.” (Mat. 6:19-21) Mu tue ku mona cuma ku pua ca seho, mutima uetu ue ku tu sindiya ku lihakela kapandi ka ku ci tonda. Tue ku tulikila “vufuko muilu” mu ku kala na lizina lia cili ku meso a Njambi. Kaha Yesu ua handekele ngueni ovu vupite vuaco, ka citava ku vu nongesa cipue ku vu punda.

2. (a) Kuliya na 2 Kolintu 4:17, 18, Paulu ua tu mamuna ku tala meso etu ku vika? (b) Vika tu lilongesa mu cilongesa cino?

² Kapostolo Paulu ua tu mamuna ku tala meso ku ‘vize ka tu hasa ku mona.’ (Tandenu 2 Kolintu 4:17, 18.) Viuma ka tu hasa ku mona via ambatesela kumo na vupite vuose vu tu ka tambula mu mavu a aha a Njambi. Mu cilongesa cino tu ka hilula ha vupite 4 ka tu hasa ku mona vu tu hasa ku tambula mu ntsimbu ino vene. (1) vusamba na Njambi (2) vuana vua civundilo (3) vukuasi vua sipilitu santu (4) na vukuasi vu tue ku tambula kuli Yehova, Yesu na tungelo mu cipanga cetu ca ku ambulula. Tu simutuila naua ha vati tu hasa ku muesa ku santsela cetu kuli ovu vupite ka tu hasa ku mona.

3. Vupite vuka vua hiana cikuma seho ha kati ka vupite ka tu hasa ku mona, kaha vati tu hasa ku kala navuo?

³ Vupite vua hiana cikuma seho ha vupite ka tu hasa ku mona  vua pua vusamba vuetu na Yehova Njambi. (Visa. 25:14) Vuno citava Njambi ua ku lela a likuate vusamba na vantu ka va tantulukile ni? Eyo citava. A hasa ku lingamo muomu cikombelo ca Yesu ca “ambata vupi vua vakua mavu.” (Yoa. 1:29) Yehova ua tantekeyele ngecize vutumbe vueni vua ku ovola vantu ka vu ka sevuka, ngeci mukemuo ua hasele ku likuata vusamba na vantu va ku laza va yoyele tele na Yesu kanda a ci tse.—Loma 3:25.

4. Tumbulenu vamo va puile vavusamba va Njambi tele kanda Yesu eze hano ha mavu.

⁴ Aci singaniekenu ha vamo va likuatele vusamba na Njambi tele Kilistu kanda eze ha mavu. Avilahama ua puile yala ua muesele lutsilielo lua ku komouesa. Mu nima ya miaka i tuvakana 1.000, tunde ha ku-tsa ca Avilahama, Yehova ua mu tumbuile ngueni “kavusamba kange.” (Isaya 41:8) Eci ci muesa ngecize cipue ku-tsa ka ci hasa ku tsiha vusamba vua muntu na Yehova. Kuli Yehova, Avilahama kasi vene ngue ali na muono. (Luka 20:37, 38) Lungano lukuavo lua Yombi. Aci singaniekenu, Yehova ua handekele na ndzolela via Yombi ku meso a civunga ca kama ca tungelo va likunguluile muilu. Yehova ua tumbuile Yombi ngueni “mukua vutantuluke na mukua vuviuke, mukua ku vuila Njambi vuoma na mukua ku litenga ku vupi.” (Yombi 1:6-8) Singaniekenu naua vati Yehova ua livuile ku mutima ku tuala hali Ndaniele, umo ngamba yeni ua mu pangelele miaka i tuvakana 80 mu cifuti ca ku sula na vakua mavu. Lutatu luose, tungelo va lekele Ndaniele nguavo ua puile “muntu i va lema cikuma” kuli Njambi. (Ndan. 9:23; 10:11, 19) Tuli na vusunga nguetu Yehova tangua a ka sangula ava vavusamba veni va lema.—Yombi 14:15.

5. Vika via tondeka linga tu kale na vusamba vua kama na Yehova?

⁵ Mu tantekeya vantu vangahi va ku hona ku tantuluka va likuata vusamba na Yehova lelo lino ni? Va pua makulukazi na makulukazi. Tua tantekeya ngoco, muomu mu mavu ose mua kala vamala, vampuevo na vanike ve ku yoya mu cifua ca lavelela Yehova ku vavusamba veni. Mbimbiliya nguayo “Vusamba [vua Yehova] vu li kuli vakua vuoloke.” (Visi. 3:32) Vakua vuoloke ve ku hasa ku likuata vusamba na Yehova omo lia ku tsiliela mu cikombelo ca Yesu. Cikombelo caco cikeco naua ca pua luvula lue ku lingisa Yehova a tu tave ku lihana kuli ikeye na ku tu mbatiza. Mu tue ku puisamo evi vinanga viaco, tue ku lipandakana ku makulukazi na makulukazi a Vakua Kilistu va ku mbatiza va likuata “vusamba” na Mukua ku Hiana Vose muilu na ha mavu!

6. Vati tu hasa ku muesa ku santsela ku vusamba vu tua kala navuo na Njambi?

⁶ Vati tu hasa ku muesa nguetu tua haka seho ku vusamba vuetu na Njambi? Ngeci mua Avilahama na Yombi, va tualeleleho ku muesa vuoloke kuli Njambi, mu miaka i tuvakana cihita ni nguetu mu muono uavo uose. Netu tua pande ku tualelelaho ku lingamo cipue nga laza tua sua ku pangela Yehova ni vuovuno. Tua pande ku haka seho ku vusamba vuetu na Njambi ku hiana muono uetu. (Ndan. 6:7, 10, 16, 22) Na vukuasi vua Yehova, tu hasa ku kolesa mu nkala viose vi tu ka lihita navio na ku tualelelaho likata neni.—Filp. 4:13.

7. (a) Kuliya na Visimo 15:8, vati Yehova ue ku livua ku tuala ha vivundilo vietu? (b) Vati Yehova ue ku kumbulula vivundilo vietu?

⁷ Vuana vukuavo ka tu hasa ku mona vua pua civundilo. Vavusamba va kama ve ku lileka via muono uavo na visinganieka viavo. Vuno nga muntu a li kuata vusamba na Yehova citava a pue na ku simutuila ngoco ni? Eyo! Yehova ue ku handeka netu ku hitila mu Lizi lieni Mbimbiliya, kaha ku hitila mu Mbimbiliya ue ku tu leka visinganieka vieni na vati ue ku livua. Kaha netu mu tue ku simutuila neni mu civundilo tue ku mu leka visinganieka vietu na visoti vietu.  Yehova ce ku mu ya ku mutima mue ku halakana vivundilo vietu. (Tandenu Visimo 15:8.) Mu ku pua kavusamba ua cilemo, Yehova ke ku halakana lika vivundilo vietu vunoni ue ku vikumbulula. Vintsimbu vimo ue ku kumbulula vuasi-vuasi, vunoni vintsimbu vikuavo halumo ci ka tondeka ku tualeleleho ku vundila. Vutuhu ngoco tu hasa ku kala na vusunga nguetu, a ka tu kumbulula mu ntsimbu i ca tondeka kaha na mu njila ya cili. Mua vusunga, halumo cifua ca kumbuluilamo Njambi ci hasa ku litepa na cifua ci tua lavelela. Ca ku muenako mu cihela ca ku tundisa ceseko, Yehova a hasa ku tu hana ndzili na mangana linga tu hase ku kolesa mu “ceseko” caco.—1 Kol. 10:13.

8. Vati tu hasa ku muesa ku santsela ku vuana vua civundilo?

⁸ Vati tu hasa ku muesa ku santsela ku vuana vua seho civundilo? Njila imo ya pua ku ononoka cimamuna ca muesa ngecize “Vundilenu na ku huima cahi.” (1 Tes. 5:17) Yehova ke ku tu sindiya ku vundila, vunoni ue ku singimika vuana vuetu vua ku lihanguila na ku tu mamuna ngueni, “kakatelenu mu ku vundila.” (Loma 12:12) Ngeci mukemuo tu hasa ku muesa ku santsela cetu ku vuana vua ku vundila nga tu pua na ku vundila matangua ose.—Visa. 145:2, 3.

9. Vati umo muanetu ue ku livua ku tuala ha vivundilo? Amba enu vati mue ku livua?

⁹ Ku pangela Yehova mu miaka ya yingi na ku mona cifua ce ku kumbuluilamo vivundilo vietu, ca pande ku vueza ku ku santsela cetu ku vuana vua ku vundila. Ca ku muenako, muanetu Chris, ua kala mu cipanga ca ntsimbu yose mu miaka 47, ua handekele ngueni: “Nje ku livua ku vezika ku kala na ntsimbu ya ku handeka na Yehova mu civundilo nkala cimene.” Ua vuezeleko naua ngueni: “Ce ku nji ya ku mutima ku handeka na Yehova omo ceke ca litangua ce ku putuka ku tuila ha mavu! Eci ce ku nji lingisa ku santsela Yehova ku vuana vuose vue ku tu hana, hamo lika na civundilo. Kaha naua ku cinguezi ca vutsiki nje ku ivua ndzolela ya ku vundila kuli Yehova na kuya ha muhela (vulili) na mutima ua ku lela.”

10. Omo lia vika tua pande ku haka seho ku sipilitu santu ya Njambi?

¹⁰ Ngolo ya Njambi nayo naua ya pua vuana ka  tu hasa ku mona vu tua pande ku haka seho ya kama. Yesu ua tu mamuine tu pue na ku vundila sipilitu santu. (Luka 11:9, 13) Ku hitila mu sipilitu santu, Yehova ue ku tu hana ngolo, cili vene “ngolo ya ku hiana cikumakuma.” (2 Kol. 4:7; Vili. 1:8) Na vukuasi vua sipilitu ya Yehova tu hasa ku kolesa mu nkala vieseko.

11. Mu njila ika sipilitu santu i hasa ku tu kuasa?

¹¹ Sipilitu santu i hasa ku tu kuasa ku puisamo vipanga vietu mu cipanga ca Njambi. Sipilitu ya Njambi ye ku hotola naua vutongue na vuhasi vuetu. Ye ku tu kuasa naua ku puisamo viteli vietu mu lukungulukilo. Ngeci mukemuo, nga tua puisamo vimo vipanga, tua pande ku litavela nguetu ka tua vi lingile ku ndzili yetu vunoni na vukuasi vua sipilitu santu.

12. Kuliya na Visamo 139:23, 24, tu hasa ku vundila sipilitu santu i tu kuase ku linga vika?

¹² Njila ikuavo i tu hasa ku mueselamo seho ku sipilitu santu ya Njambi, ya pua ku vundila ngecize i tu kuase ku nongonona visinganieka na vizango via ku pihia mu mutima uetu. (Tandenu Visamo 139:23, 24.) Nga tu vundila evi, Yehova a ka tu kuasa ku nongonona visinganieka na vizango via ku vihia vi tua kala navio, ku hitila mu sipilitu santu yeni. Kaha mu nima ya ku nongonona ngecize tuli na cimo cisinganieka ni cizango ca ku vihia, tua pande ku vundila sipilitu santu i tu hane ngolo ya ku vula cisinganieka ni cizango caco. Nga tu lingamo tu ka muesa ngecize tua lihakela kapandi ka ku viana nkala viuma vi hasa ku lingisa Yehova a likele ku tu kuasa na sipilitu santu ya yeni.—Efe. 4:30.

13. Vati tu hasa ku vueza ku ku santsela cetu ku vuana vua sipilitu santu?

¹³ Tu hasa ku vuezelela ku ku santsela cetu ku sipilitu santu mu ku pua na ku hilula ha vukuasi vu tue ku tambula ku sipilitu yaco nkala litangua. Yesu tele kanda a ci hiluke muilu, ua sikile vandongesi veni, ngueni: “Vunoni enu mu ka tambula ngolo, omo Sipilitu Santu neza kuli enu: kaha mu ka pua vakaleho vange . . . na ku mutamba uze ha lenga mavu.” (Vili. 1:8) Aa mezi eku lipuisamo mu njila ya ku lifuila. Na vukuasi vua sipilitu santu, vantu va ku pua 8 milhões na mutamba va mu vimbango viuana via mavu, va na pu vakua ku lemesa Yehova. Cikuavo naua, tua kala mu citungu ca mu lutsilielo, muomu sipilitu santu ya Njambi ye ku tu kuasa ku muesa vifua via cili ngeci mua: cilemo, ndzolela, ciyulo,  lukakatela lua ngozi, ngozi, vuhuanga, vusunga, ku konkama, na ku lipokuesa. Evi vifua via pua “muhako ua Sipilitu.” (Ngal. 5:22, 23) Mua vusunga, sipilitu santu ya pua vuana vua seho ya kama!

14. Vukuasi vuka ka tu hasa ku mona, vu tue ku tambula nga tuli mu lihia?

¹⁴ Tua kala na civezikiso ca “ku panga mumo” na Yehova, Yesu na tungelo. (2 Kol. 6:1) Tue ku kala na ku vezika caco eci hose-oho, ha tue ku ila mu cipanga ca ku ambulula muzimbu ua Vuangana. Kapostolo Paulu ua tumbuile vakuavo mu va kele na ku pangela mumo lika mu ku ambulula, ngueni: “Tu vangamba kumo na Njambi.” (1 Kol. 3:9) Mu tue ku pangela hamo lika mu cipanga ca ku ambulula, tue ku pua naua vangamba kumo na Yesu. Mu njila ika? Mu vuluka via handekele Yesu mu nima ya ku tuma vandongesi veni ngueni “hamenu puisenu vantu vose vandongesi vange”? Yesu ua handekele ngueni: “Nji li nenu.” (Mat. 28:19, 20) Amba tungelo co? Mua vusunga tua vezika cikuma ku tu tuamenena ku tungelo linga tu ambulule “zimpande zia cili ka zie ku hua zia yaye . . . ku vaze va kala hano ha mavu.”—Ku-So. 14:6.

15. Tumbulenu lungano lua mu Mbimbiliya lua muesa mutamba ua seho ua kala nauo Yehova mu cipanga cetu ca ku ambulula.

¹⁵ Vika tue ku puisamo omo lia vukuasi vu tue ku tambula muilu? Mu tue kuya na ku kuva vimbuto via muzimbu ua Vuangana, vimo vie ku uila mu mitima ya cili na ku kola. (Mat. 13:18, 23) Iya ue ku lingisa evi vimbuto via vusunga ku kola na ku ima mihako? Yesu ua lumbunuine ngueni na umo uahi a hasa ku pua ndongesi yeni, ku vanga noho Ise “a mu koke.” (Yoa. 6:44) Mu Mbimbiliya mua kala lungano lua vati evi vie ku lipuisamo. Ntsimbu imo, kapostolo Paulu ua kele na ku ambulula ku civunga ca vamo vampuevo, ku mbandza ya mbonge ya Filipu. Ivuenu vi ya handeka Mbimbiliya ngecize via solokele kuli vakevo. Umo mpuevo ua lizina Lindia, “Njambi ua mu sokoluele mutima mu ku halakana vize via handekele Paulu.” (Vili. 16:13-15) Ngeci mua Lindia, makulukazi a vantu va na hete ha ku tantekeya vusunga muomu Yehova ikeye ua va koka.

16. Iya na fuila ku tambula ku sangaziala omo lia viose vie ku iza mu cipanga cetu ca ku ambulula?

¹⁶ Iya mpundu na pande ku tambula ku sangaziala omo lia viose vie ku iza mu cipanga cetu ca ku ambulula? Kapostolo Paulu ua hele cikumbululo mua sonekelele vakua Kolintu, ngueni: “Yange vene nja kunine, Apolo ua tukumuine; vunoni Njambi ua kulisile. Ngoco vene cipue mukua ku kuna ka hasa na vimo viahi, cipue mukua ku tukumuina, vunoni Njambi mukua ku kulisa.” (1 Kol. 3:6, 7) Ngeci mua Paulu, netu naua tu puenu na ku hana vumpahu vuose kuli Yehova ku viose vi tue ku puisamo mu cipanga ca ku ambulula.

17. Vati tu hasa ku muesa ku santsela cetu ku civezikiso ca “ku panga mumo” na Njambi, Kilistu na tungelo?

¹⁷ Vati tu hasa ku muesa ku santsela cetu ku civezikiso ca “ku panga mumo” na Njambi, Kilistu na tungelo? Tu hasa ku lingamo mu ku panga na ntuima yose mu ku tonda vukovelelo vua ku ambuluilako vakuetu muzimbu ua cili. Kuli vinjila via vingi vi tu hasa ku vi puisilamo, ngeci mua ku ambulula “ku meso a vose” ni nguetu ku mbunga na “ku ndzivo ku ndzivo.” (Vili. 20:20) Kuli naua vamuanetu vavengi va lema ku ambulula ca ku tulukua. Mu ve ku liuana na muntu ku va tantekeya, ve ku mu meneka mu vusamba na ku seteka ku simutuila neni. Nga muntu a tava, kaha kavundende-kavundende ve ku putuka ku tongela muzimbu ua Vuangana mu ku simutuila caco.

18-19. (a) Vati tue ku tukumuina vimbuto via vusunga? (b) Tumbulenu umo muzimbu ua muesa vati Yehova ua kuasele umo ndongesi ua Mbimbiliya.

¹⁸ Mu ku pua ‘vakua ku pangela hamo na Njambi,’ ka tua pandele ku kuva lika vimbuto vunoni  tua pande naua ku vi tukumuina. Nga muntu na muesa cizango, tua pande ku lihakela kapandi ka ku mu tonda na ku linga cose linga tu putuke ku lilongesa neni Mbimbiliya. Nga muntu uaco ali na ku kola mu lutsilielo, tue ku ivua ndzolela ya ku mona vati Yehova ue ku pangela ha mutima na visinganieka via vaze va na fuila ku pua vandongesi.

¹⁹ Aci singaniekenu ha lungano lua umo muanetu ua puile cimbanda ku Afrika do Sul, ua lizina Raphalalani. Ua lemene via kele ka ku lilongesa mu Mbimbiliya. Vunoni ua hitile mu citanga ca kama mua hetele ha ku tanda vi ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha ku handeka na vakulu. (Ndeu. 18:10-12) Kavundende-kavundende ua tavesele Njambi a alulule visinganieka vieni. Mu nima ya ntsimbu, ua likelele ku pua cimbanda, vutuhu cipanga caco cikeco ca kele na ku likuasa naco. Raphalalani ali honi na miaka 60. Ua handekele, ngueni: “Nje ku santsela cikuma ku Vakaleho va Yehova mu ku nji kuasa mu vinjila via vingi, linga ci uane cipanga. Vunoni helu lia viose, nje ku santsela cikuma kuli Yehova mu ku nji kuasa ku lelesa muono uange, linga nange nji pue mukua ku ambulula na ku nji mbatiza mu ku pua Mukaleho ua Yehova.”

20. Kapandi kaka mu lihakela?

²⁰ Mu cilongesa cino tua simutuila ha vupite 4 ka tu hasa ku mona. Kaha ha vuana vuose ovu, vuana vua seho ya kama vua pua ku likuata vusamba na Yehova. Vusamba vuaco vue ku tu kuasa ku kala na vivezikiso vikuavo ka tu hasa ku mona, vi tu na tumbula, ngeci mua, ku vundila, ku tambula vukuasi vua sipilitu santu, ku pangela hamo na Njambi, Yesu na tungelo. Ntsimbu yose tu puenu na ku lihakela kapandi ka ku vueza ku ku santsela cetu kuli ovu vuana ka tu hasa ku mona. Na limo litangua liahi, tua pande ku likela ku santsela Yehova mu ku pua Kavusamba ketu ua ku lifuila.