1. ¿Bin la yal te Jesús ta swenta te kʼulejalil te talem ta stojol te Diose?

¿AYBAL kʼulejalil te ma chikanuk ta ilele? Ay, te kʼulejalil te ma chikanuk ta ilel jaʼ te kʼax mukʼxan skʼoplale. Te kʼalal nojpteswan ta wits te Jesuse, la yalbey skʼoplal te kʼulejalil te talem ta stojol Dios te jaʼ kʼax mukʼxan skʼoplal-a te bitʼil kʼulejalil ta Balumilale. Sok jich la yal: «Como te banti ay acʼuhlejalic, tey ay a te awoʼtanique» (Mat. 6:19-21). Te koʼtantik jaʼ ya yakʼ jletik te bin kʼax mukʼ skʼoplal ya kiltike. Ya jtsobtik jkʼulejaltik ta chʼulchan te kʼalal ya jpastik tulan te lekuk jkʼoplaltik ta sit te Diose. Jich bitʼil la yal te Jesuse, maʼyuk bin ya xjuʼ ya sjin o maʼyuk machʼa ya xjuʼ ya yelkʼan te kʼulejalil-abi.

2. 1) ¿Bin ya stijbotik koʼtantik ta spasel te Pablo ta 2 Corintios 4:17, 18? 2) ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta artikulo ini?

² Te jpuk-kʼop Pablo la stij koʼtantik yuʼun «ha ya jtʼojan jsitic a te bintic ma chicanuc ta ilele» (kʼopona 2 Corintios 4:17, 18). Jun kʼulejalil te ma chikanuk ta ilele, jaʼ te bendisionetik ya yakʼbotik te Jehová ta achʼ balumilal. Ta artikulo ini ya jnopbeytik skʼoplal chaneb kʼulejalil te ma chikanuk ta ilel te yakotikix ta smulanbeyel yutsilal ta ora ini, jaʼ te kamigoinej jbatik sok te Dios, te orasion, te chʼul espiritu, te koltayel ya yakʼbotik te Jehová, te Jesús sok te chʼul-abatetik ta scholel te skʼop Dios sok yotsesel jnopojeletik. Jaʼnix jich ya jnopbeytik skʼoplal bin-utʼil ya kaltik wokol yuʼun-abi.

3. ¿Bin-a te kʼulejalil te ma chikanuk ta ilel te kʼax mukʼxan skʼoplale sok bin ya skoltayotik ta stael?

³ Te kʼulejalil te ma chikanuk ta ilel te kʼax mukʼxan skʼoplale,  jaʼ te kamigoinej jbatik sok te Jehovae (Sal. 25:14). Pero, ¿bin-utʼil ya xjuʼ te spisil-ora chʼul Dios stukel te Jehová manchukme yamigoinej sba sok jmulawil ants winiketik? Jaʼ ta swenta te la yakʼ sba ta lajel te Jesús te «ya schʼaybe smul machʼatic ayic ta bahlumilal» (Juan 1:29). Te kʼalal mato xlaj-a te Jesuse, snaʼojnanix-a te Jehová te jun yoʼtan ya yakʼ sba te sNichʼan yuʼun ya sta skolel spisil-a te ants winiketike. Jich yuʼun te ants winiketik te kuxinik te kʼalal mato yakʼoj sba ta lajel-a te Jesús la yamigoin sbaik sok te Diose (Rom. 3:25).

4. Albeya skʼoplal chaʼoxtul yamigotak Jehová te kuxinik te kʼalal mato yakʼoj sba ta lajel-a te Jesuse.

⁴ Kalbeytik skʼoplal chaʼoxtul yamigotak te Jehová te kuxinik te kʼalal mato yakʼoj sba ta lajel-a te Jesuse. Te Abrahame kʼax mukʼ-a te schʼuunel yoʼtane. Te Jehová la yal te jaʼ yamigo manchukme kʼaxemix ta mil jaʼbil slajel-a (Is. 41:8). Jich yuʼun manchukme ya xlaj te yamigotak te Jehová ma xchʼay ta yoʼtan stukel. Te Abraham kuxulto ta sit te Jehovae (Luc. 20:37, 38). Yanxan ejemplo jaʼ te Jobe, ta jun buelta te kʼalal stsoboj sbaik ta chʼulchan-a te chʼul-abatetik te Jehová la yalbey lek skʼoplal te Jobe, jich la yal: «Lec soc toj ta winiquil, te yichʼoj ta mucʼ te Dios soc mayuc bin chopol ya spas» (Job 1:6-8). Junxan ejemplo jaʼ te Daniel, ¿bin la snop te Jehová ta stojol te Daniel te jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol 80 jaʼbil ta jun nasion te ya yichʼik ta mukʼ yantik diosetike? Te kʼalal ayix yaʼbilal-a te Daniele albot oxeb buelta yuʼun te chʼul-abatetik te mero kʼux aʼiybil yuʼun te Diose (Dan. 9:23; 10:11, 19). Seguro ayotik te yoʼtanukix te Jehová te ya sta yorail te ya xchaʼkuxajtes te yamigotake (Job 14:15).

5. ¿Bintik ya skʼan ya jpastik yuʼun lek ya kamigoin jbatik sok te Jehovae?

⁵ Ta kʼajkʼal ini bayal ta tul ants winiketik kʼax lek yiloj sbaik sok te Jehová. Bayal ta tul winiketik, antsetik sok alaletik ta swolol Balumilal ya yakʼik ta ilel ta swenta te stalelik te ya skʼan ya yamigoin sbaik sok te Jehová. Te Biblia ya yal te Jehová lek yamigoinej sba sok te ants winiketik te toj yoʼtanike (Prov. 3:32). Ya xjuʼ ya yamigoin sbaik sok te Jehová, melel ay schʼuunel yoʼtanik ta swenta te la stoj jmultik te Jesuse. Ta swenta te la stoj jmultike, ya xjuʼ ya kakʼ jbatik ta stojol te Jehová sok ya kichʼtik jaʼ. Teme jich ya jpastike ya jokin jbatik sok te bayal miyon ta tul ants winiketik te yakʼojix sbaik ta stojol te Jehová sok te yichʼojikix jaʼe.

6. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol yuʼun te kamigoinej jbatik sok te Diose?

⁶ ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol yuʼun te kamigoinej jbatik sok te Diose? Jaʼ te ya jkʼayinbeytik stalel te Abraham sok te Job te kʼaxem ta sien jaʼbil jun yoʼtan la yakʼ sbaik ta stojol te Diose. Jaʼnix jich ya skʼan ya jpastik-euk manchukme bayalix jaʼbil yakotik ta abatinel ta stojol te Jehová. Jaʼnix jich ya skʼan ya jkʼayinbeytik stalel te Daniel sok te jaʼuk bayalxan skʼoplal ta koʼtantik te kamigoinej jbatik sok te Jehová te bitʼil te jkuxlejaltike (Dan. 6:7, 10, 16, 22). Ta swenta te koltayel te ya yakʼbotik te Jehovae yame xjuʼ ya xkujch kuʼuntik biluk wokolil sok te spisil-ora lek ya kil jbatik soke (Filip. 4:13).

7. 1) Jich bitʼil ya yal te Proverbios 15:8, ¿bin yilel ya yil Jehová te kʼalal ya jkʼopontike? 2) ¿Bin-utʼil ya sutbotik te jkʼoptike?

⁷ Yan kʼulejalil te ma chikan ta ilel jaʼ te orasione. Te machʼatik lek yamigoinej sbaike ya smulan ya yalbey sbaik te bin ya snopik sok te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaike. Jaʼnix jich kʼoem ta pasel te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Jehovae, ya skʼoponotik ta swenta te Biblia te banti ya yalbotik te bin ya snop sok te bin ya yaʼiyel ya yaʼiy sbae. Yan te joʼotike ya xkʼopojotik sok te Dios ta swenta te orasione, te kʼalal ya jpastik  te orasione ya kalbeytik te bin ya jnoptik sok te bin ay ta skʼubulil koʼtantike. Te Jehová bayal ya smulan yaʼiyel te j-orasiontike (kʼopona Proverbios 15:8). Jaʼ jtul amigo te kʼax kʼuxotik ta yoʼtan, jaʼ yuʼun ya schʼam yaʼiy te bin ya kalbeytike sok ya sutbotik te jkʼoptike. Ay ya sutbotik ta oranax te bin ya jkʼanbeytike, pero ay baeltik te ya skʼan te bayal buelta ya jkʼanbeytike. Chikan bin-utʼil ya spas te Jehová ya skʼan ya schʼuun koʼtantik te yananix sutbotik-a te jkʼoptik te bin-ora lek ya yil stukele. Ayniwan ma jichuk ya sutbotik Jehová te bitʼil jmaliyojtike, jich bitʼil te kʼalal ya jsitintaytik pruebaetik ay jaʼnaxniwan ya yakʼbotik jpʼijiltik sok kiptik ta stsʼikel (1 Cor. 10:13).

8. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol yuʼun te orasione?

⁸ ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol yuʼun te kʼax tʼujbil majtanil te ya xjuʼ jkʼopontik te Diose? Jaʼ teme ya jchʼuuntik spasel ini: «Aʼtelinahic me scʼoponel Dios» (1 Tes. 5:17). Te Jehová ma sujotik ta spasel orasion, ya yakʼ jtsatik teme ya jpastik o maʼuke, jaʼ yuʼun jich ya yalbotik: «Ma me xquehchajex ta scʼoponel Dios» (Rom. 12:12). Ya xjuʼ ya kakʼbeytik yil te ya kaltik wokol teme bayal buelta ya jkʼopontik ta jujun kʼajkʼal te Diose. Jaʼnix jich te kʼalal ya jkʼopontike mame xchʼay ta koʼtantik yalel wokol sok yalbeyel yutsilal (Sal. 145:2, 3).

9. 1) ¿Bin ya snop ta swenta te orasion jtul ermano te Chris sbiile? 2) ¿Bin ya anop ta swenta te orasione?

⁹ Kʼalal bayalix tiempo yakotik ta abatinel ta stojol te Jehová sok ya kiltik te bitʼil ya sujtes te j-orasiontik, bayalmexan skʼoplal ya skʼan ya kiltik te orasione. Kiltik te bin la yal te Chris te jaʼ jtul ermano te ayix 47 jaʼbil yak ta abatinel ta tiempo kompleto: «Kʼax lek ya kaʼiy te sab ya xjajchon yuʼun ya jkʼopon te Jehová te kʼalal maʼyuk bin ya smakon-ae. Kʼax tʼujbil ya kaʼiy te ya jkʼopon te kʼalal ya xlokʼ tal te kʼajkʼal sok chikan ya xtil ta tsʼujule. Te kʼalal jich ya jpase, ya xtal ta koʼtan yalbeyel wokol te Jehová yuʼun spisil te majtanil yakʼojbone soknix ma schʼay ta koʼtan te jaʼ jun majtanil te orasione. Te kʼalal ajkʼabalix-a sok la jkʼoponix-a te Jehovae, tseʼel koʼtan ya xboon ta wayel sok jun koʼtan ya xwayon».

10. ¿Bin yuʼun te ya skʼan mukʼuk skʼoplal ta koʼtantik te chʼul espiritue?

¹⁰ Junxan kʼulejalil te ma chikan ta ilel jaʼ te schʼul espiritu te Diose. Te Jesús la yal te yakuk jkʼantik ta spisil-ora te chʼul espiritue (Luc. 11:9, 13). Te Jehová ya stuuntes te chʼul espiritu yuʼun ya yakʼ kiptik ta spasel te bin ma xjuʼ kuʼuntik spasele (2 Cor. 4:7; Hech. 1:8). Ta swenta te koltayel yuʼun te chʼul espiritu ya xjuʼ ya jtsʼiktik biluk pruebail.

11. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayotik te chʼul espiritue?

¹¹ Te chʼul espiritu ya skoltayotik ta spasel ta lek te kaʼteltik ya jpastik ta stojol te Diose. Ya xjuʼ ya skoltayotikxan ta slekubtesel te bin ya xjuʼ kuʼuntik spasele. Pero jaʼnix jich jnaʼojtik te ma jaʼuk ta swenta te kiptik te bin ya xjuʼ kuʼuntik spasel ta stojol te Jehová, jaʼ ta swenta te koltayel yuʼun te chʼul espiritue.

12. Jich bitʼil ya yal Salmo 139:23, 24, ¿bin ya xjuʼ ya jkʼantik ta orasion?

¹² Jun bitʼil ya kakʼtik ta ilel te mukʼ skʼoplal ya kiltik te chʼul espiritue, jaʼ te ya jkʼanbeytik te Jehová te yakuk yakʼ jnaʼtik te bin ma lek ya jnoptik o te bin chopol ya skʼan te koʼtantike (kʼopona Salmo 139:23, 24). Te bitʼil ya sutbotik te j-orasiontik te Jehovae, jaʼ te ya stuuntes te schʼul espiritu yuʼun ya yakʼ kiltik te banti ya skʼan ya jtojobtes jbatike. Teme ay jich ya jtatik ta ilele, jkʼanbeytik te Jehová te yakuk yakʼbotik te schʼul espiritu yuʼun ya xjuʼ kuʼuntik stsalel te bin ma lek ya jnoptik o te bin chopol ya skʼan te koʼtantike. Jaʼ jich ya kakʼbeytik yil te ma jkʼan ya jpastik te bin ya xjuʼ ya smakotik ta yichʼel te schʼul espiritue (Efes. 4:30).

13. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kaltikxan wokol yuʼun te chʼul espiritue?

¹³ Ya kaltikxan wokol yuʼun te chʼul espiritu kʼalal ya jnoptik te bin yak ta spasel ta ora ini. Kʼalal mato xmo bael ta chʼulchan-a te Jesuse, jich la yalbey te jnopojeletik yuʼune: «Ya me awichʼ awuʼelic te cʼalal ya xtal ta atojolic te Chʼul Espíritu; testigo ya xcʼohex cuʼun [...] cʼalal ta stiʼil bahlumilal» (Hech. 1:8). Kʼax yan sba-a te bitʼil kʼoem ta pasel te bin la yal te Jesuse. Ta swenta te koltayel yuʼun te chʼul espiritue, kʼaxem ta 8 miyon sok olil  ta tul ants winiketik te yakʼoj sbaik ta abatinel ta stojol te Diose. Jaʼnix jich ayotik ta jun nichimal kʼinal kʼoem yuʼun te ayotik ta lum yuʼun te Diose, melel te chʼul espiritue ya skoltayotik ta schʼitesel ta koʼtantik lekil talelil, jich bitʼil te kʼuxul oʼtanil, te tseʼel-oʼtanil, te lamalkʼinal, te ya xkujch kuʼuntik, te lek koʼtantik, te yutsil koʼtantik, te schʼuunel koʼtantik, te manso koʼtantik sok te ya jnaʼ jkomel jbatike, jaʼ ini jaʼme «te sit ya yacʼ te Espíritu» (Gál. 5:22, 23). Te chʼul espiritu jaʼ jun majtanil te ma xjuʼ ta tojele.

14. ¿Bin koltayel te ma xjuʼ ya jtatik ta ilel ya kichʼtik akʼbeyel te kʼalal ya jpastik te aʼtel akʼbilotike?

¹⁴ Ayxan yan kʼulejalil te ay ta jtojoltik te ma chikan ta ilel, jaʼ te ya x-aʼtejotik sok te Jehová, te Jesús sok te chʼul-abatetike (2 Cor. 6:1). Ya skoltayotik te jujun buelta ya x-aʼtejotik ta yotsesel jnopojeletik. Kʼalal te Pablo la yal te bin aʼtelil yak ta spasel sok te aʼtel ya spasik te yantike jich la yal: «Joc jbahcotic ta aʼtel soc Dios» (1 Cor. 3:9). Kʼalal ya jcholtik te skʼop Dios sok ya kotsestik jnopojeletik jaʼnix jich pajal ya x-aʼtejotik sok te Jesuse. Juluk ta koʼtantik te la yal te ya sjokin spisil-ora te jnopojeletik yuʼun te kʼalal ya spasik te aʼtel-abi (Mat. 28:19, 20). Ya kaltik bayal wokol yuʼun te ya stojobtesotik bael te chʼul-abatetik te kʼalal ya xbootik ta scholel te lek yachʼil kʼope (Apoc. 14:6).

15. ¿Bin ejemplo te ay ta Biblia ya yakʼ kiltik te ya skoltayotik te Jehová te kʼalal ya jcholbeytik te skʼope?

¹⁵ ¿Bin yak ta juʼel ta swenta te koltayel ya yakʼ te Jehovae? Kʼalal ya jtsʼuntik te sbakʼ te awal tsʼunubil ta swenta te skʼop Diose, ay ya xkʼot ta lekil lum sok ya stsak yisim tey-a (Mat. 13:18, 23). ¿Machʼa ya yakʼ chʼiuk sok ya yakʼ sitinuk? Te Jesús la yal te maʼyuk machʼa ya xjuʼ ya xkʼot ta jnopojel yuʼun teme ma jaʼuk la yikʼ tal te Tatile (Juan 6:44). Ta Biblia ya jtatik jun ejemplo te ya yakʼ ta ilel-abi. Ta jun buelta te Pablo la scholbey skʼop Dios chaʼoxtul antsetik ta spat te lum Filipos. Kiltik te bin ya yal te Biblia ta stojol te Lidia: «Jambot yoʼtan yuʼun te Cajwaltic [Jehová] yuʼun ya xchʼuhun te bin yac yalbel te Pablo» (Hech. 16:13-15). Jich bitʼil te Jehová la yikʼ tal ta stojol te Lidiae, jaʼnix jich yikʼoj tal bayal miyon ta tul ants winiketik ta lum yuʼun.

16. ¿Machʼa ya skʼan albeyel yutsil skʼoplal te kʼalal ay bin lek ya xlokʼ kuʼuntik ta scholel te skʼop Diose?

¹⁶ ¿Machʼa ya skʼan albeyel yutsil skʼoplal te kʼalal ay bin lek ya xlokʼ kuʼuntik ta scholel te skʼop Diose? Te Pablo la yalbey skʼoplal-abi kʼalal la stsʼibay te karta ta stojol te kongregasion ta Corinto: «Hoʼon la jtsʼun, te Apolos la yaʼbe yaʼlel, pero Dios la yacʼ chʼihyuc. Ha yuʼun ma haʼuc ay scʼoblal te machʼa ya yaʼiy tsʼumbajel o te machʼa ya yaʼbe yaʼlel, ha ay scʼoblal te Dios te ya yacʼ chʼihyuc» (1 Cor. 3:6, 7). Kʼalal ay bin lek ya xlokʼ kuʼuntik ta scholel skʼop Dios jaʼme ya skʼan ya kalbeytik yutsil skʼoplal te Jehová jich bitʼil la spas te Pabloe.

17. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol yuʼun te jun-nax ya x-aʼtejotik sok te Dios, te Cristo sok te chʼul-abatetike?

¹⁷ ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya kaltik wokol yuʼun te jun-nax ya x-aʼtejotik sok te Dios, te Cristo sok te chʼul-abatetike? Jaʼ teme spisil-ora ya jletik bitʼil ya jcholbeytik skʼop Dios spisil te ants winiketik. Jaʼ ini bayal ta chajp te bitʼil ya xjuʼ ya jpastike, jich bitʼil «ta comonsitil soc ta jujun na» (Hech. 20:20). Ay bayal ermanoetik te ya smulanik scholel skʼop Dios chikan banti ayik. Te kʼalal ay machʼa ya staik te ma snaʼbeyik sbae, ya xjajch skʼoponik sok yutsil yoʼtanik. Kʼalal ya yilik te ya smulan ya xkʼopoj te ants winike, ya scholbeyik yaʼiy te lek yachʼil kʼope.

18, 19. 1) ¿Bin-utʼil ya kakʼbeytik yaʼlel kʼoem te smelelil kʼope? 2) ¿Bin-utʼil la skoltay te Jehová jtul ermano te kʼalal la snop te skʼop Diose?

 ¹⁸ Jich bitʼil te ya jkoltaytik ta aʼtel te Dios, ma jaʼuknax ya jtsʼuntik jilel te sbakʼ te smelelil kʼope, jaʼnix jich ya skʼan ya kakʼbeytik yaʼlel. Kʼalal ay machʼa ya schʼam yaʼiy te skʼop te Diose, yame skʼan ya jkoltaytik yuʼun yakuk smulanxan o ya jkʼanbeytik yan ermano te yakuk yakʼbey kurso yuʼun Biblia. Kʼalal jtul estudiante yak ta chʼiel ta swenta te skʼop Dios sok te ya skʼan ya x-och ta jnopojel, ya yakʼ stseʼelil koʼtantik kʼalal ya kiltik bitʼil te Jehová yak ta aʼtel ta yoʼtan sok ta spensar.

¹⁹ Kiltik te bin kʼot ta pasel ta stojol jtul ermano ta Sudáfrica te kurandero-ae. Mero ya smulan-a te bin yak ta snopel ta Bibliae, pero tulan la yaʼiy kʼalal la skʼopon ta Biblia te ma lekuk ta kʼoponel te machʼatik lajemikixe (Deut. 18:10-12). Kʼunkʼun la yakʼ ta tojobtesel spensar yuʼun te Diose. Ta patil bael la yijkitay te aʼtel ta akʼchamel manchukme jich ya sta-a te sweʼele. Te ermano-abi te ayix 60 yaʼbilal ta ora ini jich ya yal: «Kʼax ya kalbey wokol te testigoetik yuʼun Jehová, melel bayal bitʼil la skoltayonik, jich bitʼil la skoltayonik ta sleel kaʼtel. Pero kʼaxtoxan jaʼ ya kalbey wokol te Jehová te bitʼil la skoltayon yuʼun ya jlekubtes te jkuxlejale, ta ora ini ya jchol te skʼop Dios jich bitʼil testigo yuʼun Jehová».

20. ¿Bin ya kakʼ ta koʼtantik spasel?

²⁰ Ta artikulo ini la kilbeytik skʼoplal chaneb kʼulejalil te ma chikanik ta ilele. Te kʼulejalil te kʼax mukʼxan skʼoplale, jaʼ te kamigoinejtik te Jehovae. Ta swenta te mukʼul majtanil-abi ya xjuʼ ya jmulantikxan yantik kʼulejalil te ma chikanik ta ilele, jaʼ te orasion, te ya skoltayotik te chʼul espiritu sok te ya skoltayotik te Jehová, te Jesús sok te chʼul-abatetik ta scholel te skʼop Diose. Ya kakʼ ta koʼtantik te spisil-ora ay skʼoplal ta koʼtantik te kʼulejaliletik te ma xjuʼ ya jtatik ta ilele. Sok maʼyuk bin-ora ya xlaj koʼtantik ta yalbeyel wokol te Jehová ta swenta te jaʼ kʼax lekil amigoe.