1. ¿Kʼusi laj yal Jesus ta sventa li kʼulejal ta vinajele?

¿MI OY matanaletik ti mu xkiltike? Oy, junantike ja’ mas to ep sbalil. K’alal laj yal Mantaletik ta Vits li Jesuse, te laj yalbe skʼoplal kʼulejal ta vinajel ti toj ep sbalil ti jaʼ xkom to li takʼine. Xi to laj yale: «Ti bu oy akʼulejale jaʼ te oy li avoʼonton eke» (Mat. 6:19-21). Kʼalal oy kʼusi ep sbalil chkiltike, chlokʼ ta koʼontontik saʼel. Mi lek xkil jbatik xchiʼuk Diose, yakal me jtsob jkʼulejaltik ta vinajel. Li kʼulejal taje muʼyuk buchʼu xuʼ sokes o xelkʼan jech kʼuchaʼal laj yal li Jesuse.

2. 1) ¿Kʼusi chalbutik Pablo li ta 2 Korintios 4:17 xchiʼuk 18? 2) ¿Kʼusi ta jkʼelbetik batel skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

² Li jtakbol Pabloe chalbutik ti jaʼuk te batem-o «jsatik ta sventa li kʼusitik mu xkiltike» (kʼelo 2 Korintios 4:17, 18). ¿Kʼusi jaʼ skʼoplal li kʼulejal ti mu xkiltike? Jtose jaʼ li bendisionetik yaloj chakʼbutik Dios ta achʼ balumile. Li avie, yakal xa ta jkʼupintik chantos kʼulejal ti mu xkiltike: ti lek xkil jbatik xchiʼuk Diose, li orasione, ti tskoltautik li chʼul espiritue xchiʼuk ti tskoltautik Jeova, Jesus xchiʼuk anjeletik li ta cholmantale. Taje jaʼ chkalbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe xchiʼuk ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol.

3. ¿Kʼusi jaʼ li kʼulejal ti mas to ep sbalile, xchiʼuk kʼusi laj yichʼ pasel yoʼ jtatike?

³ Li kʼulejal ti mas toj ep sbalile jaʼ ti xuʼ lek xkil jbatik xchiʼuk Jeovae (Sal. 25:14). Pe ¿kʼuxi xa noʼox ti xuʼ xkamigointik  Jeova ti yuxub jpasmulilutik xchiʼuk ti jechuk-o chʼul li stuke? Yuʼun kʼalal laj yakʼ xkuxlejal ta jkojtik li Jesuse, la xchʼay li «mulil ta balumile» (Juan 1:29). Kʼalal kuxul toʼox li Jesuse, snaʼoj xa onoʼox Jeova ti tukʼ-o chakʼ sba Xnichʼon yoʼ spojutike. Jaʼ yuʼun, li Diose lek xa onoʼox laj yil sba xchiʼuk junantik krixchanoetik kʼalal skʼan toʼox xcham li Jesuse (Rom. 3:25).

4. ¿Buchʼutik laj yamigoin sbaik xchiʼuk Dios kʼalal skʼan toʼox xakʼ xkuxlejal li Jesuse?

⁴ Kalbetik skʼoplal junantik yamigo Dios ti jaʼo kuxiik kʼalal skʼan toʼox xakʼ xkuxlejal li Jesuse. Kʼalal mas xa ox ta jmil jabil xchamel li Abraane, li Jeovae laj yal ti jaʼ yamigoe. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun toj tsots xchʼunel yoʼonton echʼ (Is. 41:8). Akʼo mi xcham yamigotak li Jeovae, te-o ta snopben jech kʼuchaʼal spasoj ta stojolal li Abraane (Luk. 20:37, 38). Kalbetik skʼoplal Job ti laj yamigoin sbaik xchiʼuk Dios eke. Jun velta kʼalal jaʼo te tsobolik xchiʼuk yaj-anjeltak li Jeovae, xi laj yal ta stojolal li Jobe: «Tukʼ yakʼoj sba xchiʼuk muʼyuk smul; xiʼtaoj Dios xchiʼuk spʼajoj li kʼusi chopole» (Job 1:6-8). Li Daniele tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal Dios te van 80 jabil ta jun lum ti bu naka jecheʼ dios chichʼik ta mukʼe. ¿Kʼu yelan ilat yuʼun li Jeovae? Kʼalal mol xa ox tajek li Daniele, oxib to velta xi albat yuʼun li anjeletike: «Toj lek kʼanbilot» (Dan. 9:23; 10:11, 19). Jnaʼojtik lek ti oy tajek ta yoʼonton Jeova ti skʼelbe sat yan velta li yamigotake (Job 14:15).

5. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae?

⁵ Li avi eke, ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik lek xil sbaik xchiʼuk li Jeovae. Ta spʼejel balumil, ta bikʼit ta mukʼ yakal chakʼik ta ilel ti tskʼan chamigoinik li Diose. Xi chal li Vivliae: «Li buchʼu tukʼe lek tajek xil sba xchiʼuk [li Jeovae]» (Prov. 3:32). Taje jaʼ ta skoj ti ep sbalil chilik ti ay yakʼ xkuxlejal li Jesuse. Xuʼ xa xkakʼbe jkuxlejaltik Jeova xchiʼuk ti xkichʼtik voʼe, yuʼun laj xa kichʼtik pojel. Ta smiyonal noʼox ermanoetik lek tajek xil sbaik xchiʼuk Jeova ti jaʼ li buchʼu mas tsots skʼoplal ta vinajel balumile. Taje jaʼ ta skoj ti yakʼojbe xa xkuxlejalik xchiʼuk ti yichʼojik voʼe, xuʼ me jech jpastik ek.

6. ¿Kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol ti xuʼ lek xkil jbatik xchiʼuk Diose?

⁶ ¿Kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol ti xuʼ lek xkil jbatik xchiʼuk Diose? Jaʼ ti jchanbetik stalelal li Abraan xchiʼuk Jobe, yuʼun mas ta sien jabil tukʼ laj yakʼ sbaik ta stojolal li Diose. Lek ti tukʼuk-o xkakʼ jbatik ta stojolal Jeova eke, mu ventauk kʼu xa sjalil yakal chijtun ta stojolal. Jech xtok, xuʼ me jchanbetik stalelal Daniel xchiʼuk ti jaʼuk noʼox mas tsots skʼoplal xkiltik ti lekuk xkil jbatik xchiʼuk Jeovae (Dan. 6:7, 10, 16, 22). ¿Mi xkuch van kuʼun jtuktik li prevaetik ta jnuptantike? Moʼoj, pe li Jeovae tskoltautik yoʼ xkuch kuʼuntik xchiʼuk ti lekuk-o xkil jbatik xchiʼuke (Filip. 4:13).

7. 1) Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 15:8, ¿kʼu yelan chaʼi sba Jeova kʼalal ta jchiʼintik ta loʼile? 2) ¿Kʼuxi tstakʼ j-orasiontik li Jeovae?

⁷ Li yan kʼulejal ti mu xkiltike jaʼ li orasione. Li buchʼutik yamigo sbaike chalbe sbaik li kʼusi tsnopike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Jaʼ me jech ek kʼalal chkamigointik li Jeovae. Li stuke tskʼoponutik ta Vivlia xchiʼuk te chalbutik li kʼusi tsnope xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbae. Li voʼotik eke jaʼo ta jchiʼintik ta loʼil kʼalal ta jpastik orasione. Xuʼ xkalbetik li kʼusi ta jnoptike xchiʼuk li kʼusi oy ta yutil to koʼontontike.  Li Jeovae xmuyubaj tajek kʼalal ta jchiʼintik ta loʼile (kʼelo Proverbios 15:8). Pe ¿mi jaʼ noʼox van chchikinta li kaʼyejtike? Moʼoj, tstakʼbutik xtok ta skoj ti skʼanojutik xchiʼuk ti jaʼ kamigotike. Bateltike, chakʼbutik ta anil li kʼusi ta jkʼanbetike, pe bakʼintik xtoke, skʼan jechuk-o jkʼanilantik. Akʼo mi jech, teuk ta joltik ti snaʼoj stuk bakʼin xchiʼuk kʼu yelan tstakʼ li j-orasiontike. Xuʼ van mu jechuk jnopojtik ti kʼu yelan tstakʼbutike. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal oy kʼusi ta jnuptantike, xuʼ van chakʼbutik jpʼijiltik xchiʼuk kipaltik sventa xkuch kuʼuntik akʼo mi muʼyuk bu tslokʼesbutik ta j-echʼel (1 Kor. 10:13).

8. ¿Kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol ti xuʼ jchiʼintik ta loʼil li Jeovae?

⁸ ¿Kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol ti xuʼ jchiʼintik ta loʼil li Jeovae? Jaʼ mi ta jchʼuntik li tojobtasel liʼe: «Skotoluk me ora xapasik orasion» (1 Tes. 5:17). Li Jeovae muʼyuk tsujutik yoʼ jchiʼintik ta loʼile, yuʼun yakʼoj jnop jtuktik li kʼusi ta jpastike. Pe xi chalbutike: «Pasilanik-o me orasion» (Rom. 12:12). Mi oy jaykojuk ta jpastik orasion ta kʼakʼale, chkakʼtik ta ilel ti ta jtojtik ta vokole. Jech xtok, mu me xchʼay xkaʼitik ti jkʼupil kʼoptatik xchiʼuk ti jtojbetik ta vokol li kʼusitik yakʼojbutike (Sal. 145:2, 3).

9. 1) ¿Kʼu yelan chaʼi sba Chris kʼalal chchiʼin ta loʼil li Jeovae? 2) ¿Kʼu yelan chavaʼi aba ti xuʼ xachiʼin ta loʼil li Jeovae?

⁹ Mi jal xa tunemutik tal ta stojolal Jeova xchiʼuk kilojtik xa kʼu yelan tstakʼ li j-orasiontike, mas xa ep sbalil skʼan xkiltik ti xuʼ jchiʼintik ta loʼile. Kalbetik skʼoplal li ermano Chris ti oy xa ta 47 jabil tunem tal ta tsʼakal orae. Xi chale: «Lek tajek chkaʼi ti sob chilik xchiʼuk ti junuk noʼox koʼonton jchiʼin ta loʼil li Jeovae. Jun yutsil chkaʼi ti jaʼo ta jchiʼin ta loʼil k’alal chkʼot xojobal kʼakʼal li ta tsʼujule. Chlokʼ ta koʼonton stojbel ta vokol Jeova skotol li kʼusi yakʼojbune, jech kʼuchaʼal ti xuʼ jchiʼin ta loʼile. Jech xtok, jun xa koʼonton chbat vaykun kʼalal jpasoj xa ox orasione».

10. ¿Kʼu yuʼun skʼan epuk sbalil xkiltik li chʼul espiritue?

¹⁰ Yan kʼulejal ti skʼan epuk sbalil xkiltike jaʼ li xchʼul ip Diose. Li Jesuse chal ti jechuk-o jkʼanilantik li chʼul espiritue (Luk. 11:9, 13). Li Jeovae tstunes xchʼul espiritu yoʼ xakʼbutik «li juʼelal ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe» (2 Kor. 4:7; Ech. 1:8). Jech xtok, tskoltautik yoʼ xkuch kuʼuntik kʼusiuk noʼox vokolil ta jnuptantike.

11. ¿Kʼuxi tskoltautik li chʼul espiritue?

¹¹ Li chʼul espiritue xuʼ skoltautik xtok ta spasel li kʼusi jbainojtik ta steklumal Diose. Xuʼ skoltautik yoʼ masuk xijtojob spasel li kʼusi jchanojtik xae. Kakʼojtik venta ti maʼuk ta kipal jtuktik li kʼusitik lek chbat ta pasel kuʼuntike, yuʼun jaʼ tskoltautik li chʼul espiritue.

12. ¿Kʼusi xuʼ jkʼan ta j-orasiontik jech kʼuchaʼal chal Salmo 139:23 xchiʼuk 24?

¹² ¿Kʼuxi yan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ep sbalil chkiltik li chʼul espiritue? Jaʼ ti xkalbetik Jeova ti xchaj ta kʼelel koʼontontik mi oy kʼusi chopol ta jnoptik o ta jkʼan ta jpastike (kʼelo Salmo 139:23, 24). Vaʼun, xuʼ stunes xchʼul espiritu yoʼ xakʼ kiltik mi oy kʼusi skʼan jel ta jkuxlejaltike. Mi laj kakʼtik venta ti oy kʼusi chopol ta jnoptik o ta jkʼan ta jpastike, jkʼanbetik xchʼul espiritu Jeova yoʼ jiptik lokʼel li kʼusi chopole. Kʼalal jech ta jpastike, chkakʼtik ta ilel ti mu jkʼan jmakbetik sbe xchʼul espiritu sventa skoltautike (Efes. 4:30).

13. ¿Kʼusi xuʼ jpastik yoʼ masuk to xkichʼtik ta kʼux li chʼul espiritue?

¹³ Mi ta jnopbetik skʼoplal li kʼusitik lek yakal tspas li chʼul espiritue, mas to chkichʼtik ta kʼux. Xi laj yalbe yajchankʼoptak Jesus kʼalal skʼan toʼox sut batel ta vinajele: «Chavichʼ atsatsalik kʼalal mi vul ta atojolalik li chʼul espiritue, vaʼun chavalik batel jkʼoplal [...] kʼalal to ta namal balumil» (Ech. 1:8). Toj labal sba ta kʼelel kʼu yelan kʼotem ta pasel li kʼusi laj yal Jesuse. Yuʼun li yajtunelutik Diose oyutik xa mas ta vaxakib miyon xchiʼuk oʼlol ta spʼejel balumil, taje jaʼ svinajeb ti  tskoltautik li chʼul espiritue. Xkoʼolaj ti oyutik ta jun paraiso yaʼeluke. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun li chʼul espiritue tskoltautik ta yakʼel ta ilel «kʼanelal, kuxetel oʼontonal, jun oʼontonal, smalael, yutsil oʼontonal, slekil oʼontonal, xchʼunel oʼontonal, manxoal xchiʼuk pajesejbail». Taje jaʼ «li talelaletik chakʼ chʼul espiritue» (Gal. 5:22, 23). Jamal xvinaj ti jaʼ jun kʼulejal jtaojtik li chʼul espiritue.

14. ¿Buchʼutik tskoltautik kʼalal ta jcholtik mantale?

¹⁴ Oy to yan kʼulejal kuʼuntik: xuʼ koʼol xij-abtej xchiʼuk Jeova, Jesus xchiʼuk anjeletik (2 Kor. 6:1). Jmoj chij-abtej xchiʼukik kʼalal chijlokʼ ta cholmantale. Xi laj yalbe sba skʼoplal Pablo xchiʼuk li yan ermanoetike: «Jchiʼil jbakutik ta abtel xchiʼuk li Diose» (1 Kor. 3:9). Kʼalal chijlokʼ ta cholmantale, jmoj chij-abtej xchiʼuk li Jesus eke. Kʼalal laj yalbe yajchankʼoptak ti akʼo xbat spasik «ta jchankʼop li krixchanoetik ta skotol jteklumetike», xi to laj yalanbee: «Te ta jchiʼinoxuk-o» (Mat. 28:19, 20). ¿Kʼuxi ti jmoj chij-abtej xchiʼuk li anjeletike? Jaʼ tsbeiltasutik kʼalal ta jcholbetik lekil aʼyej sventa sbatel osil «li buchʼutik te nakalik ta sba balumile» (Apok. 14:6).

15. ¿Kʼuxi chkoltavan ta cholmantal li Jeovae? Albo junuk skʼelobil.

¹⁵ Toj ep sbalil ti chkichʼtik koltaele. Kʼalal ta jcholtik mantale, oy buchʼutik lek chchikintaik xchiʼuk chkʼot ta yoʼontonik (Mat. 13:18, 23). Pe ¿buchʼu chkoltavan yoʼ spas ta yajtsʼaklom Kristo li krixchanoetike? Xi laj yal li Jesuse: «Muʼyuk buchʼu xuʼ yuʼun chtal ta jtojolal mi muʼyuk bu ikʼbil tal yuʼun li [Totile]» (Juan 6:44). Oy jun loʼil ta Vivlia ti chakʼ ta ilel ti jaʼ jeche. Jun veltae, li Pabloe la xcholbe mantal junantik antsetik ti te oyik ta spat li jteklum Filipose. Oy jun ti Lidia sbie, xi chalbe skʼoplal li Vivliae: «Jambat lek yoʼonton yuʼun Jeova sventa xchʼam li kʼusi chal Pabloe» (Ech. 16:13-15). Li Jeovae yikʼoj tal ta steklumal ta smiyonal noʼox krixchanoetik jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li Lidiae.

16. ¿Buchʼu sta-o kʼupil kʼoptael kʼalal oy kʼusi lek chkʼot ta pasel kuʼuntik ta cholmantale?

¹⁶ ¿Buchʼu sta-o kʼupil kʼoptael kʼalal oy kʼusi lek chkʼot ta pasel kuʼuntik ta cholmantale? Li Pabloe xi laj yalbe skʼoplal li tsobobbail ta Korintoe: «Voʼon la jtsʼun, Apolos laj yatʼes, pe jaʼ chakʼ chʼiuk li Diose; jaʼ yuʼun maʼuk tsots skʼoplal li buchʼu tstsʼune mi jaʼuk li buchʼu chatʼese, jaʼ noʼox tsots skʼoplal li Dios ti jaʼ chakʼ chʼiuke» (1 Kor. 3:6, 7). Jech kʼuchaʼal laj yal li Pabloe, jaʼuk noʼox jkʼupil kʼoptatik Jeova kʼalal oy kʼusi lek chkʼot ta pasel kuʼuntik ta cholmantale.

17. ¿Kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol ti koʼol chij-abtej xchiʼuk Dios, Jesus xchiʼuk li anjeletike?

¹⁷ ¿Kʼuxi xuʼ jtojtik ta vokol ti koʼol chij-abtej xchiʼuk Dios, Jesus xchiʼuk li anjeletike? Jaʼ mi chkakʼtik persa xcholbel mantal li krixchanoetike. Ep ta tos kʼuxi xuʼ jcholtik mantal: ta buyuk noʼox xchiʼuk «ta jujupʼej na» (Ech. 20:20). Ep ermanoetik tskʼupin chcholik mantal ta buyuk noʼox. Kʼalal chchiʼinik ta loʼil li buchʼutik mu xojtikinike, ta slekil yoʼonton tskʼoponik xchiʼuk te chcholbeik-o mantal mi xuʼ chilike.

18, 19. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik-o li buchʼu ta jcholbetik mantale? 2) ¿Kʼuxi koltaat yuʼun Jeova li jun vinik ta Sudafricae?

¹⁸ Ta skoj ti koʼol chij-abtej xchiʼuk Diose,  skʼan mu jaʼuk noʼox jtsʼunbetik ta yoʼonton mantal li krixchanoetike, yuʼun skʼan jkoltatik-o batel. Kʼalal oy buchʼu lek chaʼi mantale, skʼan xkakʼtik persa ti xbat jchaʼvulaʼantike o ti jkʼanbetik vokol junuk ermano yoʼ xlik yakʼbe estudioe. Xijmuyubaj tajek kʼalal chkiltik kʼu yelan chkoltaat yuʼun Jeova junuk kaj-estudiotik yoʼ sjel snopben xchiʼuk li kʼusi oy ta yoʼontone.

¹⁹ Kalbetik skʼoplal jun ermano ta Sudáfrica ti j-ilol toʼoxe. Tskʼupin tajek li kʼusi chchan ta Vivliae, pe kʼalal laj yaʼi ti mu stakʼ kʼoponel li chʼulelale, vokol tajek laj yaʼi (Deut. 18:10-12). Ta kʼunkʼun lik yakʼ ta xkuxlejal li smantaltak Diose. Akʼo mi jaʼ jech chveʼo li ta akʼchamel tspase, laj yikta ta j-echʼel. Avie, 60 xa sjabilal li ermanoe, xi chale: «Toj ep la skoltaikun li ermanoetike, yuʼun la sabeikun kabtel. Jaʼ yuʼun, ta jtojbeik ta vokol. Pe jaʼ mas ta jtojbe ta vokol Jeova ti la skoltaun yoʼ jel li jkuxlejale. Avie, ta jchol xa mantal xchiʼuk kichʼoj xa voʼ».

20. ¿Kʼusi skʼan jpastik-o batel?

²⁰ Li ta xchanobil liʼe, la jkʼelbetik skʼoplal chantos kʼulejal ti mu xkiltike. Li kʼulejal ti mas ep sbalile jaʼ ti lek xkil jbatik xchiʼuk Jeovae. Xuʼ jtatik yan kʼulejal kʼalal chkamigointik li Jeovae: xuʼ jchiʼintik ta loʼil; xuʼ skoltautik ta xchʼul espiritu; xuʼ koʼol xij-abtej xchiʼuk Jeova, Jesus xchiʼuk li anjeletike. Masuk to ep sbalil xkiltik li kʼulejal taje. Jtojbetik-o me ta vokol Jeova ti jaʼ jlekil Amigotike.