Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 25

“Amiwa Mwine Nkeikeba Mikooko Yami”

“Amiwa Mwine Nkeikeba Mikooko Yami”

“Amiwa mwine nkeikeba mikooko yami ne kwiilama bulongo.”—EZI. 34: 11.

LWIMBO 105 “Lesa Butemwe”

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Yehoba uji byepi nobe inetu ubena kwamisha?

“NANCHI mwanamukazhi wakonsha kulubako mwananji ukyamwa . . . nyi?” Buno bo bwipuzho Yehoba bo aipwizhe mu moba a ngauzhi Isaya. Lesa wabuujile bantu amba: “Nangwa kya kuba bano banabakazhi bakonsha kulubako baana babo, amiwa kechi nkakulubako ne.” (Isa. 49:15) Lesa javula kechi wiesakanya mwine ku mwanamukazhi uji na mwana ne. Nangwa byonkabyo, pa kikye kimye byo byo aubile. Yehoba waingijishe butemwe bwikala pa inetu na mwananji kumwesha byo atemwa bakalume banji. Bainetu bavula bakonsha kuswisha byaambile nyenga wa jizhina ja Jasmin amba, “Inge ubena kwamisha mwana, mulenga butemwe bukekala kikupu.”

2. Yehoba umvwa byepi inge umo pa baana banji wakooka?

2 Yehoba uyuka inge kya kuba mwananji umo waleka kupwila ne kwingila mwingilo wa kusapwila. Onkao mambo, langulukai byo kimukola ku muchima pa kumona bakalume banji bavula babena kukooka * pa mwaka pa mwaka.

3. Yehoba ukeba ñanyi kintu?

3 Balongo ne banyenga bavula bakooka babwela jibiji mu kipwilo, kabiji twibatambwila na lusekelo. Yehoba ukeba’mba babwele, ne atweba byo byo tukeba. (1 Pe. 2:25) Twakonsha kwibakwasha byepi? Saka tukyangye kukumbula buno bwipuzho, kyakonsha kuwama patanshi kuyuka kilengela bamo kuleka kupwila ne kusapwila.

MAMBO KA BAMO O BALEKELA KWINGIJILA YEHOBA?

4. Nkito ya ku mubiji yakonsha kulengela bamo kuba byepi?

4 Bamo batwezhamo ne mutwe mu nkito yabo ya ku mubiji. Mulongo wa ku Southeast Asia wa jizhina ja Hung * waambile’mba: “Natwezhezhemo ne mutwe mu nkito yami. Nejimbaikilenga amiwa mwine amba inge naikala na bintu byavula po po nkengijilanga Yehoba bulongo. Onkao mambo, naingilanga kimye kyabaya bingi. Natendekele kushala ku kupwila, kabiji ko kyakayanga nekilekele kupwila. Kyamweka ntanda iji na bulume bwa kukoka bantu kwibafumya kwi Lesa pachepache.”

5. Makatazho apusana-pusana alengejile nyenga yetu umo kuba byepi?

5 Balongo ne banyenga bamo babena kupita mu makatazho avula bingi abena kwibabwezha panyuma. Nyenga wa ku Britain aye Anne uji na baana batanu bo abena kukomeshatu bunke bwanji. Walumbulwile’mba: “Mwanami umo wasemekelwe na bulema. Kabiji mwanami wa mukazhi umo bamupangile mu kipwilo kabiji mwanami wa mulume waikele na kikola kya kuvulañana. Naikele bingi ne binyenge kya kuba nalekele kupwila ne kusapwila. Mu kuya kwa kimye nakookele.” Tumumvwina bingi lusa nyenga Anne ne kisemi kyanji, kubikapotu ne bakwabo babena kupita mu makatazho a uno mutundu.

6. Kubula kulondela lujimuno luji pa Kolose 3:13, kwakonsha kulengela byepi muntu kuleka kupwanañana na bantu ba Yehoba?

6 Tangai Kolose 3:13. Bakalume ba Yehoba bamo bazhingila na mambo a kibobile mulongo nangwa nyenga mu kipwilo. Mutumwa Paulo wayukile kuba’mba bimye bimo umo wakonsha kwikala “na mambo na mukwabo” mulongo nangwa nyenga. Kabiji kampe bakonsha kwituba nshiji. Inge twabula kujimuka, twakonsha kwikala na kizhingijisha. Bukaji bwakonsha kulengela muntu kuleka kupwanañana na bantu ba Yehoba. Langulukai pa kyamwekejile mulongo wa ku South America wa jizhina ja Pablo. Uno mulongo bamubepejile’mba walengele mambo, kabiji kyafuminemo, bamwangachile mingilo yo aingilanga mu kipwilo. Waubile byepi? Waambile’mba: “Nazhingijile, kabiji natendekele kuleka kupwila pachepache.”

7. Ki ka kyakonsha kumweka inge muntu watwajijila kwizhachisha?

7 Inge muntu walengelepo mambo kala, wakonsha kutwajijila kwizhachisha ne kulanguluka’mba Lesa waleka kumutemwa. Nangwa kya kuba walapijile kabiji bamubijile lusa, wakonsha kulanguluka’mba kechi wafwainwa kutwajijila kwikala pa bantu ba Lesa ne. Abino byo byalangulukilenga mulongo wa jizhina ja Francisco. Waambile’mba: “Bambikile pa bizhila na mambo a kuba bulalelale. Nangwa kya kuba kimye kitanshi natwajijile kupwila, bino mu kuya kwa kimye, naikele bingi na kinyenge kabiji nalangulukile’mba kechi nafwainwa kwikala pa bantu ba Yehoba ne. Jiwi ja mu muchima jankatezhenga bingi, kabiji nalangulukilenga’mba Yehoba kechi wandekelako mambo ne. Mu kuya kwa kimye nalekele kupwila.” Mumona byepi balongo ne banyenga bapita mu makatazho a uno mutundu? Nanchi mwibobila kifyele nyi? Kabiji kyakilamo kunema, Yehoba wibamona byepi?

YEHOBA WATEMWA MIKOOKO YANJI

Kafunga mu kimye kya bena Isalela ubena kukwasha mukooko waelekele (Monai jifuka 8-9) *

8. Nanchi Yehoba ulubako boba baleka kumwingijila nyi? Lumbululai.

8 Yehoba kechi ulubako boba bamwingijilanga, bino pa kimye kimo baleka kupwanañana na bantu banji ne. Kabiji kechi ukavulama mingilo yo bamwingijilanga ne. (Hebe. 6:10) Ngauzhi Isaya wanembele kimwesho kyawama bingi kimwesha Yehoba byo akwasha bantu banji. Wanembele’mba: “Aye ukalama mikooko yanji byonkatu byuba kafunga. Ukapwizha pamo baana ba mikooko na kuboko kwanji, kabiji ukebasendela pa kyaji kyanji.” (Isa. 40:11) Yehoba, kafunga mwine mukatampe umvwa byepi inge mukooko wanji umo wafuma pa jitanga? Yesu wasolwele byumvwa Yehoba kimye kyo aipwizhe baana banji ba bwanga amba: “Mwalangulukapo’mba ka? Umvwe muntu uji na mikooko 100 kabiji paeleka umo, nanchi kechi ukasha aya 99 pa mitumba, ne kuya na kukeba awa umo waeleka nenyi? Kabiji inge wamutaana, kine nemubuula namba usekela bingi kukila pa yoya 99 yabula kweleka.”—Mat. 18:12, 13.

9. Mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, bakafunga bawama balamanga byepi mikooko? (Monai kipikichala kya pa nkupiko.)

9 Mambo ka o kyayilamo kwesakanya Yehoba ku kafunga? Mambo mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, kafunga wawama walamanga bulongo mikooko yanji. Muntu umo wajinga kafunga ke Davida. Waipayile bokwe ne mbeyala pa kuba’mba azhikijile matanga a mikooko. (1 Sam. 17:34, 35) Kafunga wawama wayukanga inge mukooko umo waeleka. (Yoa. 10:3, 14) Kafunga wa uno mutundu wakonsheshe kusha mikooko 99 mu kipaka nangwa kushila bakafunga bakwabo ne kuya na kukeba waeleka. Yesu waingijishe kino kishimpi pa kufunjisha kishinka kyanema bingi kya kuba’mba: “Batata ba mwiulu kechi bakeba nangwa umotu wa mu bano bantu baji nobe baana ba bacheche konaika ne.”—Mat. 18:14.

Kafunga mu kimye kya bena Isalela ubena kukwasha mukooko waelekele (Monai jifuka 9)

YEHOBA UKEBA MIKOOKO YANJI

10. Kwesakana na byaamba Ezikyo 34:11-16, Yehoba walayile’mba ukoba byepi ku mikooko yanji yaeleka?

10 Yehoba witutemwa atweba bonse pa muntu pa muntu, kubikapotu ne “baana ba bacheche” bafuma mu jitanga janji. Kupichila mwi ngauzhi Ezikyo, Lesa walayile’mba ukeikeba mikooko yanji yaeleka ne kwiikwasha kwikala na bulunda bwawama ne aye jibiji. Kabiji waambile ne bintu byo akoba pa kuba’mba eipokolole, byonkatu byaubanga bakafunga mu Isalela pa kuya na kukeba mukooko inge waeleka. (Tangai Ezikyo 34:11-16.) Kitanshi, kafunga wayanga na kukeba mikooko, kabiji kuba bino kwakebewanga kimye ne ngovu. Kabiji inge wamutaana, wabwezhanga uno mukooko ku jitanga. Kikwabo, inge uno mukooko bamukozhezhe nangwa uji na nzala, kafunga wakwashanga uno nyama kupichila mu kumukasa pa bilonda, kumusenda ne kumujiisha. Bakulumpe mu kipwilo byo baji bakafunga ba “jitanga ja Lesa,” bafwainwa kuba bintu byonka byaubanga bakafunga ba kala pa kukwasha boba baleka kupwila. (1 Pe. 5:2, 3) Bakulumpe mu kipwilo bakeba bano bantu, kwibakwasha kubwela mu jitanga, ne kwibamwesha butemwe kupichila kwibakwasha kwikala balunda ne Yehoba. *

11. Kafunga wawama wayukanga ñanyi kishinka?

11 Kafunga wawama wayukanga’mba mikooko yakonsha kweleka. Kabiji inge mukooko wafuma pa jitanga, kafunga kechi wamuzhipaulanga ne. Langulukai pa byaubile Lesa kimye kyo akwashishe bakalume banji basendukile mu lwitabilo.

12. Yehoba wakwashishe byepi Yona?

12 Ngauzhi Yona wakaine kukookela Yehoba byo amutumine kuya ku Ninevwa. Nangwa byonkabyo, Yehoba kechi wamukaine Yona ne. Byonka biji kafunga wawama, Yehoba wamupokolwele ne kumukwasha kwikala na bulume bwakebewenga pa kuba’mba engile mwingilo ye amupele. (Yona 2:7; 3:1, 2) Mu kuya kwa kimye, Lesa waingijishe kijimbwa kitabakana nobe muzhimba wa kituwo pa kukwasha Yona kuyuka buneme bwa bumi bwa bantu. (Yona 4:10, 11) Tubena kufunjilako ka? Bakulumpe mu kipwilo kechi bafwainwa kupelawizha kuleka kukwasha boba bakooka ne. Pakuba bafwainwa kwesekesha kuyuka kyalengela mukooko kufuma pa jitanga. Kabiji uno mukooko inge wabwela kwi Yehoba, bakulumpe mu kipwilo batwajijila kumumwesha butemwe ne kumuta muchima.

13. Twakonsha kufunjilako ka kwi Yehoba byo aubile na nnembi wa Salamo 73?

13 Nnembi wa Salamo 73 waumvwine kutama byo amwene babi na kwikala bulongo. Wazhinaukilenga inge kuba kyaswa muchima wa Lesa kyajinga kintu kyawama nangwa ne. (Sala. 73:12, 13, 16) Yehoba waubile byepi? Kechi wazhachishe uno muntu ne. Lesa waswishishe kuba’mba byambo bya uno nnembi binembwe mu Baibolo. Mu kuya kwa kimye, uno nyimbi wa masalamo wayukile kuba’mba kafwako kintu kikwabo kyawama kukila kwikala mulunda ne Yehoba ne. (Sala. 73:23, 24, 26, 28) Tufunjilako ka? Bakulumpe mu kipwilo kechi bafwainwa kufikenatu kuzhachisha boba bazhinauka inge kuji byawama bifuma mu kwingijila Yehoba ne. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwesekesha kuyuka kyalengela kuba’mba abo bantu bambenga byobyo ne kumwesha bino byubilo. Inge bauba bino, bakulumpe po po bakengijisha Baibolo pa kwibatundaika.

14. Mambo ka Elaija o akebewenga bukwasho, kabiji Yehoba wamukwashishe byepi?

14 Ngauzhi Elaija wanyemene Muka Mfumu aye Yezebeli. (1 Mfu. 19:1-3) Walangulukile’mba kechi kwajingapo ngauzhi wa Yehoba mukwabo ne, kabiji walangulukilenga’mba kafwako kyawama kyafuminemo mu mwingilo wanji ne. Elaija waikele na binyenge bikatampe kya kuba wakebelengatu kufwa. (1 Mfu. 19:4, 10) Yehoba kechi wazhachishe Elaija na mambo a kino ne. Pakuba wamutekeneshe ne kumubuula kuba’mba kechi wajinga bunke ne, kabiji amba wafwainwe kuketekela mu bulume bwa Lesa, ne kuba’mba wakijinga na mwingilo wanema ye afwainwe kwingila. Yehoba watelekele kwi Elaija byo aambilenga byajinga ku muchima wanji ne kumupa mingilo ikwabo. (1 Mfu. 19:11-16, 18) Tufunjilako ka? Atweba bonse, kikatakata bakulumpe mu kipwilo, bafwainwa kubilanga kifyele mikooko ya Yehoba. Nangwa kya kuba muntu waamba’mba wazhingila nangwa’mba ubena ulanguluka’mba Yehoba kechi ukamulekelako mambo ne, bakulumpe mu kipwilo bakateleka inge ke ebabuule biji ku muchima wanji. Apa bino batekenesha uno mukooko waeleka ne kumubuula’mba Yehoba wamunemeka.

TWAFWAINWA KUMONANGA BYEPI MIKOOKO YA LESA YAELEKA?

15. Kwesakana na byaamba Yoano 6:39, Yesu wamonanga byepi mikooko ya Shanji?

15 Yehoba ukeba’mba tumonenga byepi mikooko yanji yaeleka? Yesu wamwesheshe byo twafwainwa kubanga. Wayukile’mba mikooko ya Yehoba yonse yanema bingi kwi Lesa. Onkao mambo, Yesu waingijile na bulume bwanji bonse kukwasha “mikooko yaeleka ya kisaka kya Isalela” kubwela kwi Yehoba. (Mat. 15:24; Luka 19:9, 10) Byo aji kafunga wawama, Yesu waingijile papelejile bulume bwanji kulama mikooko ya Yehoba kuba’mba pabule kweleka nangwa umo.—Tangai Yoano 6:39.

16-17. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kumvwa byepi pa mwingilo ye baji nanji wa kukwasha boba baleka kwingijila Lesa? (Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “ Bilanguluka Mikooko Yaeleka.”)

16 Mutumwa Paulo watundaikile bakulumpe mu kipwilo kya mu Efisesa kulondela mu ngayo ya kwa Yesu. Waambile’mba: “Mwafwainwa kukwasha boba babula kukosa kabiji mwafwainwa kuvulukanga byambo bya Nkambo Yesu byo aambile’mba: ‘Mu kupana mufuma lusekelo lukatampe kukila mu kutambula.’” (Byu. 20:17, 35) Kino kinembelo kimwesha kuba’mba bakulumpe mu kipwilo lelo jino baji na mwingilo wanema bingi wa kulama mikooko ya Yehoba. Mukulumpe mu kipwilo wa ku Spain aye Salvador walumbulwile’mba: “Inge nalanguluka pe Yehoba byo ata muchima mikooko yanji yaeleka, kintundaika kwingila na ngovu kwiikwasha. Byo nji kafunga mu kipwilo, nashiinwa kuba’mba Yehoba ukeba’mba ndamenga bulongo mikooko yanji.”

17 Bantu bonse bo twisambapo mu uno mutwe basendukile mu lwitabilo, bebakwashishe kubwela kwi Yehoba. Pa kino kimye, bantu bavula bafuma mu kipwilo nabo babena kukeba kubwela. Mutwe walondelapo ukamba pa bintu byavula byo twakonsha kuba pa kuba’mba twibakwashe kubwela kwi Yehoba.

LWIMBO 139 Ifwanyikizhai Muji mu Ntanda Ipya

^ jifu. 5 Mambo ka bamo baingijila Yehoba mu bukishinka pa myaka yavula o balekela kupwila? Lesa umvwa byepi pa bano bantu? Uno mutwe waamba mikumbu ya ano mepuzho. Kabiji waamba ne pa byo twakonsha kufunjilako kwi Yehoba byo akwashishe bamo balekele kumwingijila mu myaka yanembejilwengamo Baibolo.

^ jifu. 2 KULUMBULULA BYAMBO: Musapwishi wakooka ke muntu wabula kupanapo sawakya wa mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha pa bañondo batanu na umo nangwa kukilapo. Nangwa byonkabyo, basapwishi bakooka batwajijila kwikala balongo ne banyenga yetu, kabiji twibatemwa.

^ jifu. 4 Mazhina amo apimpulwa.

^ jifu. 10 Mutwe walondelapo ukamba pa mashinda bakulumpe mu kipwilo mo bakonsha kwingijishisha ano mashinda.

^ jifu. 60 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Na mambo a kuta muchima pa mukooko waeleka, kafunga mwina Isalela waya na kukeba uno mukooko ne kumukwasha kubwela pa jitanga. Bakafunga mu kipwilo nabo byo byo boba.

^ jifu. 64 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Nyenga wakooka uji mu sakya pa kiteshenyi na kupembelela kimye kyo isakutatula kwenda, wamona Bakamonyi babiji babena kwingila busapwishi bwa ku mvula bantu na lusekelo.