1. Fakatatai fēfē e Iehova a ia ke he matua fifine ne leveki e tama?

“TO NIMO kia he fifine hana tama kai huhu?” Ko e hūhū ia ne hūhū e Iehova he vahā he perofeta ko Isaia. “Mena nimo foki ia lautolu na, ka e nakai ni nimo ia au a koe,” he tala age he Atua ke he tau tagata haana. (Isaia 49:15) Nakai fa mahani a ia ke fakatatai a ia ke he matua fifine. Ka e taute pihia e ia he tuaga nei. Fakaaoga e Iehova e pipiaga he vahāloto he matua fifine mo e haana tama ke fakakite e hokulo he fakaalofa Haana ke he tau fekafekau Haana. Tokologa e matua fifine ne tatai e tau logonaaga mo e matakainaga fifine ko Jasmin ne pehē, “Ka leveki e koe e tama haau, ne fakatū e koe e pipiaga uho pauaki he moui katoa.”

2. Fēfē e logonaaga ha Iehova ka taha he tau fanau haana kua tafea kehe mai ia Ia?

² Na iloa e Iehova ka taha foki he tau fanau haana kua nakai fano ke he tau feleveiaaga Kerisiano mo e nakai gahua fakamatala. Manamanatu la mogoia ke he mamahi ha Iehova he kitia e totou afe he tau fekafekau haana ne lolelole fakaagaaga * he tau tau takitaha.

3. Ko e heigoa e manako ha Iehova?

³ Tokologa he tau matakainaga fakahele nei ne lolelole fakaagaaga kua liliu mai ke he fakapotopotoaga, ti fiafia a tautolu he liliu mai a lautolu! Manako a Iehova ke liliu mai a lautolu ti pihia foki a tautolu. (1 Pete. 2:25) Maeke fēfē a tautolu ke lagomatai? Ato tali e tautolu e hūhū ia, mitaki ke iloa e kakano  kua nakai o mai e falu ke he tau feleveiaaga mo e fakalataha ke he gahua fakamatala.

4. Lauia fēfē e falu ha ko e gahua tupe?

⁴ Falu kua tuku fakamua e gahua tupe he tau momoui ha lautolu. “Lahi mahaki e magaaho mo e malolō haaku he gahua tupe,” he ui e Hung * ko e matakainaga taane i Asia. “Goagoa au he pehē hifo ka loga e tupe haaku, to mukamuka au ke fekafekau ki a Iehova. Ti loga atu e tulā ne gahua au. Kamata au ke nakai fano tumau he tau feleveiaaga ti fakahiku ai ne nakai liu au ke he tau feleveiaaga. Tuga kua taute e Satani e lalolagi ke futia kehe fakatekiteki e tau tagata mai he Atua.”

5. Lauia fēfē e taha matakainaga fifine he tau lekua haana ne tupufetui?

⁵ Falu matakainaga kua pehia he tau lekua. Ko Anne mai Peritania ko e matua fifine ne lima e tama. “Taha he tau tama haaku ne nakai malolō e tino he mogo ne fanau mai,” he fakamaama e Anne. “Fai magaaho he mole, taha he tau tama fifine haaku ne tuku ki tua, ti taha tama taane ne nakai malolō foki e manamanatuaga. Ne fakaatukehe lahi au ti nakai fano ke he tau feleveiaaga mo e gahua fakamatala. Fakahiku ai, ne lolelole fakaagaaga au.” Fakaalofa hofihofi a tautolu ki a Anne mo e magafaoa haana mo e falu foki ne fehagai ke he tau lekua pihia!

6. Ko e ha kua liga tafea kehe e taha mai he tau tagata ha Iehova ka nakai fakagahua e ia e Kolose 3:13a?

⁶ Totou Kolose 3:13a. Falu he tau fekafekau ha Iehova kua fakahukia he taha i loto he fakapotopotoaga. Talahau he aposetolo ko Paulo, he falu magaaho to mailoga e tautolu kua “mahani kelea” mai e matakainaga ki a tautolu. Liga kua nakai fakafili tonu foki ki a tautolu. Ka nakai mataala a tautolu, to liga ita a tautolu. Ka nakai fiafia e tagata to liga tafea kehe a ia mai he tau tagata ha Iehova. Manamanatu ke he mena ne tupu ki a Pablo, ko e matakainaga taane i Amerika Toga. Tukumale pikopiko ai kua taute e ia e taha mena hepe, ti ko e fua ne utakehe e kotofaaga haana he fakapotopotoaga. Tali atu fēfē a ia? “Ne ita au,” he ui e Pablo, “ti tafea kehe fakahaga au mai he fakapotopotoaga.”

7. Ko e heigoa ka tupu ke he tagata ne matematekelea e loto manamanatu ha ko e agahala?

⁷ Po ke fakamatematekelea e loto manamanatu he tagata ne moumou e fakatufono he Atua he mogo fakamua, ti logona hifo kua fakateaga mo e nakai maeke e Atua ke fakaalofa ki ai. Pete ka fakatokihala a ia ti moua e fakaalofa noa, liga logona hifo e ia kua nakai mitaki a ia ke eke mo taha he tau tagata he Atua. Pihia e logonaaga he matakainaga taane ko Francisco. “Ne akonaki au he taute e mahani feuaki,” he ui e ia. “Pete kua matutaki au ke fina atu ke he tau feleveiaaga, ne fakaatukehe au ti logona hifo kua nakai lata ke fakalataha mo e tau tagata ha Iehova. Kelea agaia e loto manamanatu haaku, ti talitonu au kua nakaila fakamagalo e Iehova au. Fai magaaho he mole, ne nakai liu au fakalataha ke he fakapotopotoaga.” Fēfē e logonaaga haau ke he tau matakainaga ne fehagai mo e tau tuaga ne fakatutala laia ki ai? Fakaalofa nakai a koe ki a lautolu? Mua atu, fēfē e logonaaga ha Iehova ki a lautolu?

8. Nimo nakai e Iehova a lautolu ne fekafekau ki a ia he taha magaaho? Fakamaama.

⁸ Nakai nimo e Iehova a lautolu ne fekafekau ki a ia he mogo fakamua ka kua fai magaaho he nakai fakalataha mo e tau tagata haana mogonei; po ke nakai nimo foki e ia  e gahua ha lautolu he fekafekauaga haana. (Hepe. 6:10) Fakamau hifo he perofeta ko Isaia e fakatai fulufuluola ke fakakite e puhala ne leveki e Iehova e tau tagata haana. “To leveki e ia hana fuifui ke tuga ne leveki mamoe,” he tohi e Isaia. “To hapai e ia e tau punua mamoe ke he hana tau lima, mo e uta e ia a lautolu ke he hana fatafata.” (Isaia 40:11) Fēfē e logonaaga he Leveki Mamoe ne Mua ka taha he tau mamoe haana kua fano kehe mai he fuifui? Fakakite e Iesu e tau logonaaga ha Iehova he hūhū a ia ke he tau tutaki haana: “Fefe kia e manatu ha mutolu? kaeke kua teau e mamoe he taha tagata, ti hehe taha, nakai kia toka ai e ia e hivagofulu ma hiva ke he tau mouga, ka e fano a ia ke kumi a ia ne hehe? Ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, kaeke ke moua e ia, ti lahi hana fiafia ki ai, ka e tote ke he hivagofulu ma hiva nakai hehe.”​—Mata. 18:12, 13.

9. Taute fēfē he tau leveki mamoe mitaki he vahā Tohi Tapu e tau mamoe ha lautolu? (Kikite fakatino he kili.)

⁹ Ko e ha kua maeke ke fakatatai a Iehova ke he leveki mamoe? Ha ko e leveki mamoe mitaki he tau vahā Tohi Tapu kua manamanatu fakalahi ke he tau mamoe haana. Ma e fakatai, ne keli e Tavita e leona mo e urosa ke puipui e fuifui mamoe haana. (1 Samu. 17:34, 35) To mailoga mooli he leveki mamoe mitaki ka galo e taha he tau mamoe. (Ioane 10:3, 14) Ko e leveki mamoe ia ka toka haana tau mamoe ne 99 i loto he pā po ke age ke leveki he taha leveki mamoe ti fano ke kumi e mamoe ne galo. Fakaaoga e Iesu e fakatai ia ke fakaako ki a tautolu e tala mooli mo e aoga: “Pihia foki ha mutolu a Matua ha ha he lagi, kua nakai finagalo a ia kia mate taha ia lautolu nai kua fakateaga.”​—Mata. 18:14.

10. Hagaao ke he Esekielu 34:11-16, ko e heigoa ne mavehe e Iehova ke taute ma e haana tau mamoe ne galo?

¹⁰ Fakaalofa a Iehova ki a tautolu takitokotaha, putoia a “lautolu nai kua fakateaga” ne tafea kehe mai he fuifui. Puhala he perofeta ko Esekielu, ne mavehe he Atua to kumi e ia e tau mamoe haana ne galo ti lagomatai a lautolu ke liu malolō fakaagaaga. Talahau foki  e ia e tau lakaaga pauaki ka taute e ia ke laveaki a lautolu, ko e tau lakaaga pihia foki ne taute he leveki mamoe i Isaraela ka galo e taha mamoe. (Totou Esekielu 34:11-16.) Fakamua, to kumi he leveki mamoe e mamoe ti kua lahi e magaaho mo e malolō ne fakaaoga. Ti ka moua he leveki mamoe e mamoe ne galo, ne liuaki mai e ia ke he fuifui. Lafi ki ai, ka pakia po ke hoge e mamoe to lagomatai he leveki mamoe e manu ne lolelole he pipi e tau mafatifati, totō hake, ti fagai foki. Ko e tau motua ko e tau leveki mamoe he “fuifui mamoe he Atua,” kua lata ke taute e tau lakaaga pihia foki ke lagomatai ha tagata kua tafea kehe mai he fakapotopotoaga. (1 Pete. 5:2, 3) Kumi he tau motua a lautolu, lagomatai a lautolu ke liliu mai ke he fakapotopotoaga, mo e fakakite ki a lautolu e fakaalofa he foaki e lalagoaga fakaagaaga kua lata. *

11. Ko e heigoa kua maama he leveki mamoe mitaki?

¹¹ Maama he leveki mamoe mitaki to liga galo e mamoe. Ti ka fano kehe e mamoe mai he fuifui, nakai fakahala he leveki mamoe. Fakatutala ke he fakafifitakiaga ne fakatoka he Atua he lagomatai falu fekafekau haana ne fai magaaho he tafea kehe mai ia Iehova.

12. Fehagai fēfē a Iehova mo Iona?

¹² Ko e perofeta ko Iona ne hola mai he kotofaaga haana. Pete ia, ne nakai mafiti a Iehova ke tiaki a Iona. Tuga e leveki mamoe mitaki, ne laveaki mo e lagomatai e Iehova a Iona ke moua e malolō kua lata ke fakamooli e kotofaaga haana. (Iona 2:7; 3:1, 2) Fai magaaho he mole, fakaaoga he Atua e kakaiona ke lagomatai a Iona ke maama e uho he moui he tau tagata takitaha. (Iona 4:10, 11) Ko e heigoa e fakaakoaga ma tautolu? Nakai lata e tau motua ke mafiti ke tiaki a lautolu ne lolelole fakaagaaga. Ka e lali e tau motua ke maama e kakano ne tafea kehe e mamoe mai he fuifui. Ti ka liu mai e mamoe ki a Iehova, to matutaki e tau motua ke fakakite e fakaalofa mo e manamanatu ki a ia.

13. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he tali ha Iehova ki a ia ne tohia e Salamo 73?

¹³ Ko e tagata ne tohia e Salamo 73 ne loto  lolelole he kitia e tau tagata mahani kelea ne tuga kua monuina. Ne manamanatu a ia na aoga nakai he taute e finagalo he Atua. (Sala. 73:12, 13, 16) Tali atu fēfē a Iehova? Nakai fakahala e ia e tagata nā. Omoomoi he Atua ke fakamau hifo e tau kupu he salamo ia he Tohi Tapu. Fakamui, ne mailoga he salamo kua mua atu e fakafetuiaga mitaki mo Iehova ke he ha mena foki, ti kua aoga e moui. (Sala. 73:23, 24, 26, 28) Ko e heigoa e fakaakoaga ma tautolu? Nakai lata e tau motua ke mafiti ke fakafili a lautolu kua kamata ke hūhū na aoga nakai ke fekafekau ki a Iehova. He nakai fakahala a lautolu, lali e tau motua ke maama e kakano ati vagahau mo e mahani pihia a lautolu. Ti maeke mogoia e tau motua ke fakaaoga e tau kupu Tohi Tapu pauaki ke foaki e fakamafanaaga kua lata.

14. Ko e ha ne lata a Elia ke moua e lagomatai, ti foaki fēfē ai e Iehova?

¹⁴ Ko e perofeta ko Elia ne hola he Patuiki Fifine ko Iesepela. (1 Patu. 19:1-3) Manatu a ia ne nakai fai tagata foki ne fekafekau ko e perofeta ma Iehova, ti logona hifo e ia kua nakai aoga e gahua haana. Fakaatukehe lahi a Elia ti manako ke mate. (1 Patu. 19:4, 10) He nakai fakahala a Elia, ne fakamafana e Iehova kua nakai tokotaha a ia, maeke a ia ke falanaki ke he malolō he Atua, mo e lahi agaia e gahua haana ke taute. Fanogonogo mo e totonu a Iehova ke he tau tupetupe ha Elia ti foaki ki a ia e tau kotofaaga foou. (1 Patu. 19:11-16, 18) Ko e heigoa e fakaakoaga ma tautolu? Lata a tautolu oti, mua atu ke he tau motua, ke fehagai he puhala totonu ke he tau fekafekau ha Iehova. He tala age he tagata ko e ita a ia po ke  logona hifo kua nakai aoga a ia ke moua e fakaalofa noa ha Iehova, to fanogonogo e tau motua ki a ia he liligi age e ia haana loto. Ti lali a lautolu ke fakamafana e mamoe ne galo kua fakaalofa agaia a Iehova ki a ia.

15. Hagaao ke he Ioane 6:39, fēfē e onoonoaga ha Iesu ke he tau mamoe he Matua haana?

¹⁵ Manako a Iehova ke fēfē e logonaaga ha tautolu ke he tau mamoe haana ne galo? Fakatoka e Iesu e fakafifitakiaga. Iloa e ia kua uho e tau mamoe ha Iehova ki a Ia, ti eketaha a Iesu ke lagomatai e “tau mamoe ni hokoia he faoa a Isaraela ne galo” ke liliu ki a Iehova. (Mata. 15:24; Luka 19:9, 10) Ha ko e leveki mamoe mitaki a Iesu, eketaha foki a ia ke nakai galo ha mamoe ha Iehova.​—Totou Ioane 6:39.

16-17. Lata e tau motua ke fēfē e logonaaga he foaki e lagomatai ki a lautolu ne tafea kehe? (Kikite puha “ Logonaaga he Mamoe ne Galo.”)

¹⁶ Tomatoma he aposetolo ko Paulo e tau patu he fakapotopotoaga i Efeso ke muitua e fakafifitakiaga ha Iesu. “Kia lagomatai ke he tau tagata lolelole ke lata ai, mo e manatu a mutolu ke he tau kupu he Iki ko Iesu, ne pehe mai a ia, Kua mua e monuina hana ke foaki atu, ke he monuina hana ke talia mai.” (Gahua 20:17, 35) Maaliali ai, ha ha he tau motua mogonei e matagahua pauaki ke leveki e tau tagata ha Iehova. “Ka manamanatu au ke he levekiaga lahi ha Iehova ke he tau mamoe haana ne galo, omoomoi au ke eketaha ke lagomatai a lautolu,” he fakamaama e Salvador ko e motua i Sepania. “Ha ko e leveki mamoe fakaagaaga, mauokafua au kua manako a Iehova ke leveki e au a lautolu.”

¹⁷ Ko lautolu oti ne totoku he vala tala nei ne tafea kehe ka kua lagomatai ke liliu mai ki a Iehova. Magaaho tonu nei, tokologa atu foki ne tafea kehe kua manako ke liliu mai ki a Iehova. He vala tala ka mui mai to tutala fakamatafeiga ke he tau mena ka taute e tautolu ke lagomatai a lautolu ke liliu mai ki a Iehova.