Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 23

«Laʼ chʼujutesʌntic a cʼabaʼ»

«Laʼ chʼujutesʌntic a cʼabaʼ»

«C Yum, mach jilic a cʼabaʼ tiʼ pejtelel ora» (SAL. 135:13).

CʼAY 10 ¡Laʼ lac ñuqʼuesan Jehová!

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. ¿Chuqui mi lac wen mulan lac taj ti tʼan jiñi i testigojonbʌla Jehová?

I SɅQʼUESɅNTEL i cʼabaʼ Jehová yicʼot bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel jiñʌch chaʼpʼejl ñuc bʌ i cʼʌjñibal lac chaʼan. Jiñi i testigojonbʌla Jehová mi lac wen mulan lac taj ti tʼan. Pero cheʼ mi la cʌl chaʼan bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel Jehová, ¿yaʼ ba ochem jeʼel i sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ? Cheʼʌchi.

2 Ti lac pejtelel an laj cʌñʌ chaʼan ñuc i cʼʌjñibal mi lac sʌqʼuesan i cʼabaʼ Dios yicʼot mi lac pʌs chaʼan jiñʌch ñumen wem bʌ bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel. Ili chaʼpʼejl jiñʌch yom bʌ mi laj qʼuel ti ñuc.

3. ¿Chuqui ochem tiʼ cʼabaʼ Jehová?

3 Tiʼ sujm, jiñi i cʼabaʼ Jehová yaʼ ochem pejtelel muʼ bʌ i ñaʼtʌntel tiʼ tojlel lac Dios yicʼot jaʼel bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel. Jin chaʼan, mi mucʼʌch la cʌl chaʼan jiñʌch ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal cheʼ miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Dios, yom mi lac pʌs chaʼan jiñʌch ñumen wem bʌ bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel. Jiñi i cʼabaʼ miʼ taj i bʌ yicʼot bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel yaʼ ti panchan yicʼot ila ti Pañimil (qʼuele jiñi recuadro « Ochem bʌ ti jumpʼejl wocol»).

4. a) ¿Chuqui miʼ yʌl Salmo 135:13 chaʼan jiñi i cʼabaʼ Dios? b) ¿Chuqui mi caj lac jacʼ ti ili estudio?

4 Wen utsʼatax yicʼot maʼañic i lajintel jiñi i cʼabaʼ Jehová (pejcan Salmo 135:13). ¿Chucoch wen an i cʼʌjñibal? ¿Chuqui mach bʌ weñic tsaʼ ñaxan ajli chaʼan ili cʼabaʼʌl? ¿Chuqui miʼ mel (chaʼlen) Dios chaʼan miʼ sʌqʼuesan i cʼabaʼ? ¿I bajcheʼ miʼ mejlel laj coltan? Ti ili estudio mi caj lac jacʼ.

ÑUC I CʼɅJÑIBAL JIÑI I CʼABAʼ DIOS

5. Cheʼ mi la cʌl chaʼan yom miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Dios, ¿chuqui tajol miʼ mejlel i cʼajtiben i bʌ juntiquil quixtañu?

5 Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan junchajp ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom bʌ mi laj cʼajtin ti oración jiñʌch iliyi: «Laʼ chʼujutesʌntic a cʼabaʼ» (Mt. 6:9). ¿Chuqui yom i yʌl ili tʼan tac? Yom i yʌl chaʼan sʌc miʼ yajñel. Pero tajol an majqui miʼ cʼajtiben i bʌ: «¿Mach ba sʌquic i cʼabaʼ Jehová? ¿Chucoch yom miʼ sʌqʼuesʌntel?». Chaʼan mi lac jacʼ, yom mi lac ñaʼtan pejtelel chuqui ochem ti jumpʼejl cʼabaʼʌl.

6. ¿Chucoch wen añʌch i cʼʌjñibal jumpʼejl cʼabaʼʌl?

6 Jumpʼejl cʼabaʼʌl mach jin jach muʼ bʌ i tsʼijbuntel ti jumpʼejl jun o muʼ bʌ i yʌjlel ti cʼam bʌ tʼan. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Ñumen tijicña jini utsʼat bʌ i cʼabaʼ bajcheʼ jini am bʌ cabʌl i chubʌʼan» (Pr. 22:1; Ec. 7:1). ¿Chucoch wen añʌch i cʼʌjñibal? Come yaʼ ochem muʼ bʌ i ñaʼtan yambʌlob tiʼ tojlel jiñi quixtañu. Jin chaʼan, ñucʼ bʌ i cʼʌjñibal, mach jiñic bajcheʼ miʼ tsʼijbuntel jumpʼejl cʼabaʼʌl yicʼot bajcheʼ miʼ yʌjlel, jiñʌch muʼ bʌ i ñaʼtañob jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) cheʼ bʌ miʼ cʼotel i qʼuelob o i ñʌchʼtañob.

7. ¿Bajcheʼ an i bibʼesʌbeyob i cʼabaʼ Dios jiñi quixtañujob?

7 Cheʼ bʌ jiñi quixtañujob miʼ yʌlob lot tac tiʼ tojlel Jehová, miʼ yʌcʼ chaʼan yambʌlob miʼ ñaʼtañob mach bʌ tojic tiʼ tojlel, i cheʼ jiñi miʼ bibʼesʌben i cʼabaʼ. Yaʼʌch ti pʌcʼʌbʌl Edén baqui tsaʼ ñaxan ajli mach bʌ weñic chaʼan i cʼabaʼ Dios. Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ mejlel laj cʌn chaʼan jiñi tsaʼ bʌ ujti.

JIÑI ÑAXAM BɅ LOT CHAʼAN I CʼABAʼ JEHOVÁ

8. a) ¿Chuqui cʌmbilob i chaʼan Adán yicʼot Eva? b) ¿I chuqui mi laj cʼajtiben lac bʌ?

8 Adán yicʼot Eva cʌmbilob i chaʼan i cʼabaʼ Jehová yicʼot ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal tiʼ tojlel: Chaʼan jin tsiʼ meleyob (pʌtʌyob), tsiʼ yʌqʼueyob i cuxtʌlel, jumpʼejl utsʼatax bʌ i chumlibob yicʼot chaʼan jiñʌch tsiʼ temeyob (Gn. 1:26-28; 2:18). Pero ¿muʼ ba caj i bej ñaʼtañob pejtelel tsaʼ bʌ i mele Jehová tiʼ tojlelob? ¿Muʼ ba caj i bej pʼʌtʼesañob jiñi cʼuxbiya muʼ bʌ i yubiñob tiʼ tojlel yicʼot chaʼan yom miʼ yʌqʼueñob wocolix i yʌlʌ? Jiñi i jacʼbal tac tsaʼ cʼoti ti cʌjñel cheʼ bʌ jiñi i contra Dios an chuqui tiʼ subeyob.

9. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Génesis 2:16, 17 yicʼot 3:1-5, ¿chuqui tiʼ sube Jehová jiñi Adán yicʼot Eva, i bajcheʼ tsiʼ soco Satanás jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ?

9 (Pejcan Génesis 2:16, 17; 3:1-5). Satanás tsiʼ cʼʌñʌ juncojt lucum chaʼan miʼ cʼajtiben jiñi Eva: «¿Isujm ba tsiʼ yʌlʌ Dios: ‹Mach yomic mi laʼ cʼuxben i wut pejtel jini teʼ am bʌ ti jini pʌcʼʌbʌl›?». Tsiʼ soco ili cʼajtiya cheʼ tsiʼ yʌlʌ jumpʼejl lot. Dios tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ mejlel i cʼuxob i wut pejtel jiñi teʼ am bʌ ti pʌcʼʌbʌl Edén, pero i wut juntejc teʼ maʼañic. Adán yicʼot Eva miʼ mejlel i cʼuxob baqui jach bʌ wut teʼ (Gn. 2:9). Tsiquil chaʼan Jehová tsiʼ wen pʌsbeyob i yutslel. Pero tiʼ subeyob chaʼan maʼañic miʼ cʼuxbeñob i wut juntejc teʼ. Jin chaʼan, cheʼ bʌ Satanás tsiʼ mele jiñi cʼajtiya, tsiʼ soco jiñi tsaʼ bʌ i taja ti tʼan Dios i tsiʼ yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel chaʼan maʼañic i yutslel. Tajol jiñi Eva tsiʼ cʼajtibe i bʌ chaʼan mi Dios woli (choncol) i chʌquiben chuqui utsʼat.

10. ¿Chuqui ti lot tsiʼ yʌlʌ Satanás chaʼan i cʼabaʼ Dios, i chuqui tsaʼ ujti?

10 Ti jimbʌ ora, Eva tsaʼto i bej jacʼbe i tʼan Jehová. Jin chaʼan, tiʼ sube Satanás jiñi tsaʼ bʌ i subentiyob ti Dios. Yicʼot tsiʼ yʌlʌ chaʼan mi yomicto miʼ tʌlob jiñi teʼ. Yujil chaʼan mi tsiʼ ñusʌbeyob i tʼan Dios mi caj i chʌmelob (sajtelob). Cheʼ jiñi, Satanás tsiʼ toj alʌ: «Maʼanic mi caj laʼ chʌmel» (Gn. 3:2-4). Tsiʼ yʌlʌ jumpʼejl lot chaʼan i cʼabaʼ Dios come tiʼ sube jiñi Eva chaʼan mach i sujmic tsaʼ bʌ i sube Jehová. Jin chaʼan, Satanás tsaʼ sujti ti Diablo, juntiquil xjopʼtʼan. Eva tsaʼ lotinti i tsiʼ jacʼbe i tʼan Satanás (1 Ti. 2:14). Mach jiñix tsiʼ ñumen qʼuele ti ñuc Jehová, jin chaʼan tsiʼ mele mach bʌ tojic: Tsiʼ ñusʌbe i tʼan Dios i tsiʼ cʼuxu jiñi wut teʼ tsaʼ bʌ i sube chaʼan maʼañic miʼ cʼux. Ti wiʼil, Eva tsiʼ yʌqʼue jiñi wut teʼ jiñi Adán (Gn. 3:6).

11. ¿Chuqui tsaʼ bʌ mejli i melob yomic jiñi Adán yicʼot Eva?

11 Laʼcu lac jumucʼ ñaʼtan tsaʼ bʌ mejli i yʌl jiñi Eva chaʼan miʼ jacʼben Satanás. Tsaʼ mejli i yʌl iliyi: «Mach j cʌñʌyetic, pero jiñi c Tat Jehová, j cʌñʌyʌch. Mij cʼuxbin i mic ñopben i tʼan. Jin tsiʼ yʌqʼueyon lojon pejtelel am bʌ lon c chaʼan. ¿Chucoch maʼ subeñon mach bʌ weñic tiʼ tojlel? ¡Cucux!». Cheʼ tsaʼic i yʌlʌ iliyi, jiñi Jehová wen tijicña tsiʼ yubi i bʌ yubil cheʼ jiñi i yalobil tsiʼ pʌsbe i cʼuxbiya yicʼot i xucʼtʌlel (Pr. 27:11). Pero jiñi Adán yicʼot Eva maʼañic tsiʼ pʌsbeyob Jehová i sujm bʌ cʼuxbiya. Jin chaʼan, maʼañic tsiʼ coltʌbeyob i cʼabaʼ i Tat.

12. ¿Chuqui tsiʼ mele Satanás chaʼan Eva miʼ jacʼben i tʼan, i chuqui maʼañic tsiʼ meleyob Adán yicʼot Eva?

12 Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele, Satanás tsiʼ teche i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel mach bʌ tojic tiʼ tojlel Jehová, tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtan Eva chaʼan mach weñic bʌ Tatʌl. Ti wiʼil, jiñi Adán yicʼot Eva maʼañic tsiʼ coltʌbeyob i cʼabaʼ Jehová. Ili jiñʌch tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ chaʼan miʼ jacʼbeñob i tʼan Satanás i miʼ sujtelob tiʼ contra i Tat. Ili ora, Satanás lʌcʼʌ lajalʌch chuqui miʼ cʼʌn. Miʼ yʌl lot tac chaʼan i cʼabaʼ Dios i miʼ ñijcʌbeñob i pusicʼal jiñi muʼ bʌ i ñopbeñob i lot chaʼan maʼañic miʼ qʼuelob Jehová bajcheʼ jiñi wem bʌ yumʌl.

JEHOVÁ MIʼ SɅQʼUESAN I CʼABAʼ

13. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs Ezequiel 36:23 jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal miʼ yʌjlel yaʼ ti Biblia?

13 ¿Cheʼ jach ba tsiʼ qʼuele Jehová cheʼ bʌ tsaʼ ajli lot tac tiʼ tojel? Maʼañic. Pejtelel chuqui tsʼijbubil yaʼ ti Biblia miʼ tsictesan chuqui an i mele Jehová chaʼan miʼ pʌs chaʼan lot jach tsaʼ bʌ i yʌlʌ Satanás yaʼ ti pʌcʼʌbʌl Edén (Gn. 3:15). Ti tsʼitaʼ bʌ tʼan, jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal miʼ yʌjlel yaʼ ti Biblia jiñʌch iliyi: Jehová miʼ cʼʌn jiñi i Yumʌntel am bʌ tiʼ wenta i Yalobil chaʼan miʼ sʌqʼuesan i cʼabaʼ i miʼ chaʼ acʼ ñʌchʼtʌlel ila ti Pañimil yicʼot miʼ mejlel chuqui toj. Yaʼ ti Biblia mi lac taj muʼ bʌ i coltañonla lac ñaʼtan bajcheʼ mi caj i sʌqʼuesan i cʼabaʼ Jehová (pejcan Ezequiel 36:23).

14. Cheʼ bajcheʼ an i jacʼbe Jehová jiñi Satanás cheʼ bʌ tsiʼ contraji ti pʌcʼʌbʌl Edén, ¿bajcheʼ an i sʌqʼuesa i cʼabaʼ?

14 Satanás an i chaʼle wersa chaʼan maʼañic miʼ tsʼʌctiyel jiñi yom bʌ Jehová, pero mach ti junyajlel jach an i sʌtʌ. Jiñi Biblia miʼ pʌs chuqui an i mele Jehová yicʼot miʼ pʌs chaʼan maʼañic i lajintel. I sujmʌch chaʼan an i yʌqʼue i cʼuxel i pusicʼal cheʼ bʌ an sujti tiʼ contra jiñi Satanás yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob (Sal. 78:40). Pero an i pʌsʌ i ñaʼtʌbal, i pijt yicʼot chaʼan miʼ mel chuqui toj ti jiñi wocol. I mach junyajlic jach an i pʌsʌ chaʼan cʌlʌxix i pʼʌtʌlel. I ñumen ñuc bʌ, jiñʌch cheʼ miʼ pʌs i cʼuxbiya tiʼ pejtelel chuqui miʼ mel (1 Jn. 4:8). Ti bele ora miʼ chaʼlen eʼtel (troñel) Jehová chaʼan miʼ sʌqʼuesan i cʼabaʼ.

Satanás tiʼ sube Eva lot tac tiʼ tojlel Jehová, i cʼʌlʌl ti wajali jiñʌch bej woliʼ mel. (Qʼuele jiñi párrafo 9, 10 yicʼot 15). *

15. ¿Chuqui woliʼ mel Satanás ili ora chaʼan miʼ yʌl lot tac chaʼan i cʼabaʼ Dios, i chuqui an ujtem?

15 Ti ili ora, Satanás woli (yʌquel) i bej yʌl lot tac chaʼan i cʼabaʼ Jehová. Miʼ yʌqʼuen i ñaʼtan jiñi quixtañujob chaʼan Dios maʼañic i pʼʌtʌlel, chaʼan mach tojic chuqui miʼ mel, chaʼan maʼañic i ñaʼtʌbal yicʼot chaʼan maʼañic miʼ cʼuxbiñonla. Jumpʼejl ejemplo, miʼ yʌqʼuen i ñaʼtan jiñi quixtañujob chaʼan maʼañic Jehová. I cheʼ an majqui miʼ ñop chaʼan añʌch Dios, miʼ yʌqʼuen i ñaʼtan chaʼan mach tojic i mandar tac yicʼot chaʼan mach mejlic i tsʼʌctesan. Cheʼ jaʼel, miʼ yʌl chaʼan Jehová juntiquilʌch Dios wen jontol bʌ muʼ bʌ i pul jiñi quixtañujob ti cʼajc. Jiñi muʼ bʌ i ñopob jiñi lot tac mach yomobic chaʼan Jehová miʼ chaʼlen yumʌntel. Cheʼ cuxulto jiñi Satanás mi caj i bej al lot tac yicʼot mi caj i chaʼlen wersa i ñajtʼesañet tiʼ tojel Jehová. ¿Muʼ ba caj i mʌjlel i chaʼan?

LAʼ LAJ COLTɅBEN I CʼABAʼ JEHOVÁ

16. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel maʼañic bʌ tsiʼ meleyob jiñi Adán yicʼot Eva?

16 Jehová miʼ yʌcʼ chaʼan mi laj coltan lac sʌqʼuesan i cʼabaʼ. Jin chaʼan, ti jujuntiquilonla miʼ mejlel lac mel maʼañic bʌ tsiʼ meleyob jiñi Adán yicʼot Eva. Anquese ti ili pañimil (mulawil) an cabʌl quixtañujob muʼ bʌ i pʼajob yicʼot miʼ yʌlob lot tac tiʼ tojlel Jehová, joñonla miʼ mejlel lac subeñob chaʼan jiñi Jehová chʼujul, uts yicʼot an i cʼuxbiya (Is. 29:23). Ti lac pejtelel miʼ mejlel lac pʌs chaʼan jin la com lac yuman i mi lac suben jiñi quixtañujob chaʼan cojach i yumʌntel ñumen wem bʌ yicʼot mi caj i yʌcʼ ñʌchʼtʌlel yicʼot tijicñʌyel chaʼan pejtelel jiñi melbil tac bʌ (Sal. 37:9, 37; 146:5, 6, 10).

17. ¿Chuqui tsiʼ mele Jesús chaʼan miʼ yʌcʼ ti cʌjñel i cʼabaʼ i Tat?

17 Cheʼ mi laj coltʌben i cʼabaʼ Jehová, woli lac lajin Jesucristo (Jn. 17:26). Jesús mach cojach tsiʼ cʼʌñʌ i cʼabaʼ i Tat chaʼan miʼ yʌcʼ ti cʌjñel, tsaʼʌch i cʼʌñʌ jaʼel chaʼan miʼ cʌntesan yambʌlob bajcheʼ yilal tiʼ sujm jiñi Jehová. Jumpʼejl ejemplo, jiñi fariseojob tsiʼ yʌlʌyob chaʼan Jehová juntiquilʌch Dios muʼ bʌ i xicʼbeñonla lac mel mach tac bʌ mejlic lac tsʼʌctesan, maʼañic bʌ miʼ chʼʌmbeñonla i sujm yicʼot wen jontol bʌ, pero Jesús tsiʼ colta jiñi quixtañujob chaʼan miʼ qʼuelob chaʼan jiñi i Tat miʼ chʼʌmbeñonla i sujm, yujil pijt, an i cʼuxbiya yicʼot an i pʼuntaya. Cheʼ jaʼel, tsiʼ coltayob chaʼan miʼ cʌñob Jehová cheʼ bʌ tsiʼ lajibe jiñi wem bʌ i melbal tac i Tat ti jujumpʼejl qʼuin (Jn. 14:9).

18. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac pʌs chaʼan lot jach muʼ bʌ i yʌlob i contrajob Jehová?

18 Cheʼ bajcheʼ Jesús, miʼ mejlel lac suben yambʌlob chuqui la cujil tiʼ tojlel Jehová yicʼot mi lac subeñob chaʼan añʌch i cʼuxbiya yicʼot i yutslel. Cheʼ jiñi, mi caj lac pʌs chaʼan lot jach am bʌ i yʌlʌyob jiñi i contrajob. Mi lac sʌqʼuesʌben i cʼabaʼ Jehová i mi laj coltan chaʼan jiñi quixtañujob miʼ qʼuelob ti chʼujul. Anquese xmulilonla miʼ mejlel lac lajin Jehová (Ef. 5:1, 2). Cheʼ bʌ jiñi lac tʼan yicʼot chuqui mi lac mel miʼ pʌsben jiñi quixtañujob bajcheʼ yilal tiʼ sujm Jehová, mi laj coltan chaʼan miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ. Mi laj coltʌben i yumʌntel cheʼ bʌ mi la cʌqʼueñob i cʌn jiñi quixtañujob chuqui i sujm bʌ tiʼ tojlel Dios. Cheʼ jaʼel, miʼ lac chʼujutesan cheʼ chʌn xucʼul mi la cajñel anquese xmulilonla (Job 2:3).

La com laj coltan jiñi muʼ bʌ i yʌqʼuentelob estudio chaʼan miʼ chʼʌmbeñob i sujm chaʼan Dios miʼ cʼuxbiñonla yicʼot an i yutslel. (Qʼuele jiñi párrafo 18 yicʼot 19). *

19. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Isaías 63:7, ¿chuqui jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom bʌ mi lac tsictesan cheʼ mi la cʌcʼ estudio?

19 Añʌch yambʌ chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac sʌqʼuesʌben i cʼabaʼ Jehová. Cheʼ mi la cʌcʼ estudio, ti bele ora mi la cʌl chaʼan wen bajcheʼ miʼ chaʼlen yumʌntel Dios. I sujmʌch chaʼan cojach Jehová yom miʼ chaʼlen yumʌntel ti panchan yicʼot ila ti Pañimil. Anquese añʌch i cʼʌjñibal mi la cʌl jiñi i mandar tac Dios, jiñi ñumen ñuc bʌ jiñʌch cheʼ mi laj coltan jiñi quixtañujob chaʼan miʼ cʼotel i cʼuxbiñob Jehová yicʼot chaʼan xucʼul miʼ yajñelob tiʼ tojlel. Jin chaʼan, yom mi lac tsictesan jiñi wem bʌ i melbalʌl tac Jehová yicʼot bajcheʼ jiñi i cʼabaʼ miʼ yʌcʼ ti cʌñol majqui tiʼ sujm (pejcan Isaías 63:7). Mi tsaʼ lac mele iliyi, jiñi quixtañujob mi caj i cʼuxbiñob Jehová yicʼot mi caj i jacʼbeñob i tʼan come xucʼul yomob ajñel tiʼ tojlel.

20. ¿Chuqui ti cʼajtiya mi caj lac jacʼ yaʼ ti yambʌ estudio?

20 Come cabʌl chuqui ochem tiʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová, ¿bajcheʼ miʼ mejlel laj qʼuel chaʼan jiñi lac melbal tac yicʼot bajcheʼ mi lac chaʼlen cʌntesa miʼ yʌqʼuen i ñuclel i cʼabaʼ Dios yicʼot miʼ coltan yambʌlob chaʼan miʼ lʌcʼtesañob i bʌ tiʼ tojlel? Ti jiñi yambʌ estudio mi caj lac tajben i jacʼbal.

CʼAY 2 Jiñi i cʼabaʼ Jehová

^ parr. 5 ¿Chuqui ñuc bʌ i cʼʌjñibal i chaʼañob jiñi quixtañujob yicʼot jiñi ángelob? ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan miʼ tojʼan? I jacʼbal tac ili cʼajtiya yicʼot yan tac bʌ mi caj i pʼʌtʼesan bajcheʼ añonla la quicʼot Jehová.

^ parr. 61 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Jiñi Diablo tsiʼ yʌlʌ mach bʌ weñic tiʼ tojlel Jehová cheʼ bʌ tiʼ sube Eva chaʼan Dios juntiquil xlot. Cʼʌlʌl ti wajali, Satanás an i yʌlʌ chaʼan Dios wen jontol yicʼot chaʼan mach jiñic tsiʼ meleyonla.

^ parr. 63 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Juntiquil hermano miʼ tsictesan bajcheʼ yilal Dios cheʼ bʌ woliʼ yʌcʼ estudio.