1-2. Ntia misamu mie mfunu kwe Mbangi za Yehova?

MISAMU mia nguria mfunu mitutariri lumbu ti ni: luyalu lwa tomo zangama na songela ti luyalu ni lo kwa loyôkele. Bu twena Mbangi za Yehova, mbo tuzoloko mu zonzela misamu mio. Kâ, luyalu lwa tomo zangama lwa Nzambi na santukisa nkumbu’andi, ngano misamu mia swaswana miena? Kâni.

² Beto bansoni tayizi mona ti nkumbu ya Nzambi bafweti ya tsemesa mu misamu mia mbi. Tayizi longoka mpe ti luyalu lwa tomo zangama lwa Yehova luyôkele bubote. Misamu mio mia miole tufweti mia tarila mpe tufweti mia zitisa.

3. Nkumbu ya Yehova nti yisongelaka?

³ Mu ntangu yi, nkumbu ya Yehova mbo yisongelaka misamu miamiansoni mitariri Nzambi’eto, kâ mpe mpila yi kayârilaka. Tamana tâ ti tsemesa nkumbu ya Yehova mu misamu mia mbi ni musamu wuyôkele mfunu, mbo tuta zolo tâ ti mpila ya yârila peleko ya twarisila ya Yehova bafweti ya monekesa ntiana mpila yiyôkele bubote. Tintwari tiatingi tie ha kati dia nkumbu ya Yehova na mpila yi katwarisilaka mu bungu ti Yandi we nkwa ngolo zazansoni na Mfumu ya tomo zangama.​—Tala kaku tia “ Mio mitariri musamu wa nguria mfunu.”

4. Verse ya Mikunga 135:13 bwe yitâka mu bungu dia nkumbu ya Nzambi, mpe ntia biyuvu tuhanina mvutu mu timoko ti?

⁴ Nkumbu ya Yehova ka yifwanakane na nkumbu zakaka ko. (Tanga Mikunga 135:13.) Mu bungu dia nti nkumbu ya Nzambi ye mfunu? Bwe bahunisina yo misamu bwa ntete? Bwe Nzambi kasa ngatu ya bâ ya santu? Mpe bwe tulendi yikila moko mu nwanina nkumbu yo? Biyuvu ni bio tuhanina mvutu.

5. Bantu bakaka bu bawâka ti nkumbu ya Nzambi yifweti bâ ya santu, ntia tiyuvu balendi yula?

⁵ “Bika nkumbu’aku yabâ ya santu.” (Mat. 6:9, NWT) Wo ni musamu wa ntete wuyôkele mfunu watâ Yezu wu tufweti sambirilaka. Kâ, misamu mio mia tâ Yezu bwe mita zolo tâ? Santukisa tima kuzololo tâ, sa ti tiabâ tia santu, tia tsema mpe tia verela. Kâ bantu bakaka balendi yula: ‘Ngano nkumbu ya Nzambi ka yitoko’â bâka ya santu, ya tsema mpe ya verela ko?’ Mu hanina tiyuvu tio mvutu, tufweti dinga mu zaba mfunu ya nkumbu ni ye.

6. Nti bisaka ti nkumbu ya bâ mfunu?

⁶ Nkumbu ka yena kwa ntelo ko peleko tima ti balendi tsoneka mu mukanda. Tala musamu wu tâka Bibila: “Nkumbu ya mbote bubote bwingi na timvwama tia tinene.” (Bin. 22:1; Ekl. 7:1) Mu bungu dia nti nkumbu ye mfunu? Mu bungu ti mbo yitarilaka timuntu peleko mpila bantu yi babongelaka muntu we na nkumbu yo. Wuzololo tâ ti, mpila yi batêlaka peleko mpila yi batsonekenaka nkumbu yo ka yena nguria mfunu ko; musamu wuyôkele mfunu, ni wo wu banzaka bantu bu bawâka na bu bamonaka nkumbu yango.

7. Bwe bantu babeselaka nkumbu ya Nzambi?

⁷ Bantu bu batâka bungungu mu nkumbu ya Yehova, mbo bayêlaka mu sa ti bantu babâ na mabanza ma mbi mu bungu dia Yandi. Bantu bu bamonaka misamu mia mbi, mbo bayêlaka mu têsa Nzambi misamu mpe mbo bahunisinaka nkumbu’andi misamu. Mbala ya ntete yi bazonzela Nzambi bubi mpe yi bayêla mu tuma bantu ba bâ na mabanza ma mbi mu bungu dia Yandi, ni ku nsaba ya Edene. Tataluzuleno misamu mi tulongokaka mu mpila yi babebesela nkumbu yo.

8. Ntia misamu Adame na Eva bazaba mu bungu dia Yehova, mpe ntia biyuvu tulendi yula?

⁸ Adame na Eva bazaba nkumbu ya Yehova, mpe misamu miamingi mia mfunu bamuzabila. Bazaba ti ni Yandi weri Mvangi, ni Yandi wabahana luzingu, Paradi yeri nzo’awu yi beri zoloko, na tindiku tia lunga. (Mba. 1:26-28; 2:18) Kâ, ngano bayizi tatamana mu dimbitila mu misamu mia bayirikila Yehova? Ngano bayizi tatamana mu kurisa luzolo lwawu mpe nsatu’awu ya vutula matondo kwe Yehova? Mvutu za biyuvu bio zayizi moneka mu ntangu mbeni ya Nzambi yabatonta.

9. Mu mabanza ma Mbatukulu 2:16, 17 na 3:1-5, ntia musamu Yehova katâ kwe mukento na bakala dia ntete, mpe bwe Satana kasobesela matieleka?

 ⁹ Tanga Mbatukulu 2:16, 17 na 3:1-5. Bu kasarila nioka mu zonza, Satana wayula kwe Eva: “Ngano wa matieleka wena ti, Nzambi wa luyimini mu dia mbutu zazansoni za ku nsaba?” Satana wayula tiyuvu tieri na bungungu mu kati, mpe Eva wabatika mu bâ na mabanza ma mbi mu bungu dia Nzambi. Mu matieleka, Nzambi wabatêla ti balendi dia mbutu za miti miamiansoni, kâ mbutu ya muti wumosi kwa baketi lembo dia. Adame na Eva beri na lenda dia dia mbutu za miti mia mpila na mpila. (Mba. 2:9) Wa matieleka, Yehova kaba kakabaka. Kâ, Nzambi wayimina kwe Adame na Eva mu dia mbutu ya muti wumosi wu kasala. Satana wayizi sobesa matieleka. Tiyuvu ti kayula mbo tieri zolo songelaka kwe Adame na Eva ti Nzambi ka kabaka ko. Eva mbo kaketi tiyula: ‘Ngano tima tie kô tia mbote Nzambi kata kunswekela?’

10. Bwe Satana kahunisina nkumbu ya Nzambi misamu, mpe ntia musamu watula?

¹⁰ Satana bu kayula tiyuvu tio, Eva tumama kwa keri tumamaka kwe Yehova. Eva watâ kwe Satana misamu mia matieleka mia batêla Nzambi. Wavutu tâ mpe ti ka bafweti’â basimba muti wumosi ko. Wazaba ti Nzambi wabalwengesa ti bamana kolama mbo bafwa. Kâ Satana wavutula ti: “Kani kabwe, ka lufwa ko.” (Mba. 3:2-4) Satana keri’â tâka kwa ko ti Nzambi huna kahuna. Mbo keri hunisinaka nkumbu ya Nzambi misamu, mpe mbo keri tâka kwe Eva ti, Yehova ngungu yena. Buna, Satana wayizi bâ Diabulu peleko muntu wuhunaka misamu. Eva wayizi tomo fwema; wayizi kwikila Satana. (1 Tim. 2:14) Eva wayizi tûla lukwikulu lwalwingi mu Satana yôka lukwikulu lwandi mu Yehova. Ka wayizi’â bâ musamu wa mpasi ko kwe Eva mu bonga nzengolo yiyôkele bubi. Wabonga nzengolo ya kolama kwe Yehova. Wadia mbutu ya ba yimina Yehova. Ha manima, wahana mpe mbutu yo kwe Adame.​—Mba. 3:6.

11. Nti Adame na Eva baketi sa, kâ nti balembana mu sa?

¹¹ Banza’eti fioti misamu miaketi lenda mu tâ Eva kwe Satana. Waketi tâ musamu ntiana ewu: “Meno, ka nikuzebi’â ko, kâ Yehova Tata’ani Yandi nzebi, Yandi nzoIolo mpe ni Yandi nisilaka vuvu. Wahana kwe Adame na kwe meno bima biabiansoni bie neto. Bwe lendi zonzela bubi bwandi? Katuka kwaku!” Ntia nsayi Yehova yaketi bâ nandi bu kaketi wâ misamu mio mia kwikama mu munwa wa mwana’andi wa mukento wumuzololo! (Bin. 27:11) Kâ, Eva keri’â na luzolo lwa kwikama ko mu Yehova; Adame mpe keri’â na luzolo lo ko. Bu balembo bâ na luzolo lo kwe Tata’awu, Adame na Eva balembana mu nwanina nkumbu’andi mu ntangu yi beri ya hunisinaka misamu.

12. Ngano Satana bwe kabutisila ntembe mu mabanza ma Eva, mpe Adame na Eva nti belembana mu sa?

¹² Ntiana kwa bu tumweni, Satana wabatika mu butisa ntembe mu mabanza ma Eva. Wadinga mu bebesa mpila Eva yi keri bongelaka Yehova bu kadinga mu dukisa ntembe ngatu Eva kabanza ti Yehova ka diena Tata dia mbote ko. Adame na Eva balembana mu nwanina nkumbu ya Yehova  mu ntangu Satana yi keri ya hunisinaka misamu mia mbi. Ka wayizi’â bâ musamu wa mpasi ko kwe bawu mu wila Satana na mu kolamana Tata’awu. Lumbu ti mpe, Satana mbo kasarilaka mutambu wo. Mbo kahunisinaka nkumbu ya Yehova misamu. Kwe bantu bakwikilaka bungungu bwa Satana, ka wena musamu wa mpasi ko mu lembo landa lutumu lwa buderede lwa Yehova.

13. Bwe verse ya Ezekiele 36:23 yisongelaka nsangu za Bibila mu bukufi?

¹³ Ngano Yehova ka tinwanina ko mpe mbo kabika kwa bamuhunisina misamu? Kâni. Ka bika ko! Bibila dia mukaka mbo ditutêlaka ka nti Yehova kasa mu songela ti misamu mia mbi mi batâ ku nsaba ya Edene ka miena mia matieleka ko. (Mba. 3:15) Tulendi tâ ti Bibila mu bukufi mbo ditâka ti: Yehova siri ti nkumbu’andi yabâ ya santu mu nzila ya Timfumu ti twarisa Mwana’andi mpe tikarisa buderede na tidzunu ha mutoto. Mu Bibila mwe misamu mitubakisaka mu bakula ka bwe Yehova kasantukisila nkumbu’andi.​—Tanga Ezekiele 36:23.

14. Bwe mvutu ya Yehova mu bukolo bwa ku nsaba ya Edene yasantukisa nkumbu’andi?

¹⁴ Satana mbo kasarilaka ngolo zazingi mu kabakasa Yehova mu lungisa makani mandi. Kâ walembana mbala zazingi. Bibila mbo disongeleka misamu mia yirika Yehova, mpe mbo disongelaka ti Yehova wena Tata dia luzolo mpe Ntwarisi yiyôkele bubote. Wa matieleka, bukolo bwa Satana na bwa bantu babansoni bamulandaka, bwatomo mwisa Yehova mpasi. (Mik. 78:40) Kâ, Yehova wabanza mu yirika musamu wo na ndwenga, na luvivululu mpe na buderede. Wasongela mpe ngolo zandi zitomono yôka mu mpila zazingi. Yôka bima bio biabiansoni, luzolo lwandi mbo lumonekaka mu misamu miamiansoni mi kayirikaka. (1 Za 4:8) Yehova tatamana kata tatamana mu sala ngatu kasantukisa nkumbu’andi.

15. Bwe Satana kata hunisina Nzambi misamu lumbu ti, mpe ntia misamu tuta mona?

¹⁵ Lumbu ti Satana tatamana kata tatamana mu hunisina nkumbu ya Nzambi misamu. Mbo kata yêla mu butisa ntembe kwe bantu mu bungu dia ngolo, buderede, ndwenga na luzolo lwa Nzambi. Mu tifwani, Satana mbo kadingaka ti  bantu bakwikila ti Yehova kena Mvangi ko. Mpe mu ntangu bantu yi bakwikilaka ti Nzambi kô kena, Satana mbo kayêlaka mu ba nata mu kwikila ti mitieno mia Nzambi ngolo miena mpe ka miena na buderede ko. Mbo kavutu longesaka kwe bantu ti Yehova Nzambi yena ye na mutima wa mbi mpe wa ngolo yi yokaka bantu ku benga dia tiya. Bantu bu bakwikilaka bungungu bwa mpila yo, ka wuvutu’â bâka musamu wa mpasi ko mu bungu dia bawu mu losa lutumu lwa buderede lwa Nzambi. Ntete Yehova kamufukisa, Satana mbo katatamana mu hunisina Nzambi misamu mpe mbo kayêla mu ku tuma mu kala Yehova. Ngano mbo tambula?

16. Nti lendi sa bia lembana Adame na Eva?

¹⁶ Yehova wabika bantu bê na masumu mu bakisa mu santukisa nkumbu’andi. Dieka bo, lendi sa mio mia lembana Adame na Eva. Ni bu sa ti mu nza bantu babingi bahunisinaka nkumbu ya Nzambi misamu mpe bafingaka yo, lendi nwanina nkumbu ya Yehova mpe lendi têla bantu ti Yehova wa santu wena, wa mbote wena, buderede mpe luzolo lwe nandi. (Iza. 29:23) Lendi songela ti zololo Yandi kabâ Ntwarisi’aku. Lendi bakisa bantu mu bakula ti luyalu lwa Yehova kwa lwe lwa sungama mpe ni lo kwa lunata tidzunu na nsayi kwe bivangu biabiansoni.​—Mik. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.

17. Yezu nti kasa mu zabikisa nkumbu ya Tata’andi?

¹⁷ Bu tunwaninaka nkumbu ya Yehova, mbo tulandaka tifwani tia Yezu Kristo. (Za 17:26) Yezu wazabikisa nkumbu ya Nzambi bu keri ya sarilaka na bu keri longesaka kwe bantu matieleka matariri Yehova. Mu tifwani, wakabakasa Bafarize beri monekesaka Yehova ntiana muntu we na mutima wa ngolo, wutumaka mu ngolo, we mala na beto mpe wulembolo na tiari. Yezu wabakisa bantu mu mona Tata’andi ntiana muntu we na mabanza ma delakana, we na luvivululu, we na luzolo mpe wulemvokelaka. Wabakisa mpe bantu mu zaba Yehova bu keri tomo landaka tifwani tia bifu biandi bia mbote mu luzingu lwandi.​—Za 14:9.

18. Bwe tulendi telamana bungungu peleko misamu mi bahunisinaka Yehova?

¹⁸ Ntiana kwa Yezu, tulendi têla bantu misamu mi tuzebi mu Yehova, tulendi ba longesa luzolo lwandi mpe ka ntia mpila Nzambi yena. Tamana sila bo, mbo tukwe telamane bungungu na misamu mi bahunisinaka Yehova. Mbo tusantukisa nkumbu ya Yehova, mbo tusa ti mu mabanza  na mu mitima mia bantu, nkumbu yo yabâ ya santu. Tulendi landa tifwani tia Yehova mpe; ni bu sa ti bantu ba masumu twena mbo tulenda. (Efz. 5:1, 2) Bu tusongelaka kwe bantu ka bwe Yehova kena mu nzonzolo’eto na mu nsalulu zeto, mbo tubakisaka mu santukisa nkumbu’andi. Mbo tunungisaka nkumbu yo bu tubakisaka bantu mu zaba matieleka matariri Nzambi. * Mbo tusongelaka mpe ti bantu bê na masumu balendi bâ ba kwikama kwe Nzambi.​—Yobe 27:5.

19. Bwe Izaya 63:7 yita tu bakisila mu zaba nti bifweti bâ kani dieto dia ntete bu tulongesaka bantu?

¹⁹ Misamu miakaka mie kô mi tulendi sa mu santukisa nkumbu ya Yehova. Bu tulongesaka matieleka ma Bibila kwe bantu bakaka, mbo tuvulu tomo songelaka ti luyalu lwa tomo zangama ni lwa Nzambi, ti Yehova nswa we nandi wa twarisa nza, mpe wa matieleka wena. Kâ, musamu wa mfunu wena mu balongesa misiku mia Nzambi, mu bungu ti kani dieto dia ntete ni mu ba bakisa mu kwizi zolo Yehova, Tata’eto na mu bâ ba kwikama kwe Yandi. Buna, mbo tutomo songela bifu bia toma bia Yehova na mpila muntu we na nkumbu ya Yehova. (Tanga Izaya 63:7.) Bu tukwe longesele bo, mbo tubakisa bantu bakaka bazolo Yehova mpe bamutumamana mu bungu ti bazololo mu bâ bakwikama kwe Yandi.

20. Nti tutaluzula mu timoko tita landa?

²⁰ Kâ, bwe tulendi bêla na lukwikulu ti mbelo’eto na ndongosolo’eto mbo yibakisa bantu mu bâ na mabanza ma mbote mu bungu dia Yehova bu bawâ nkumbu ya Yehova na bu bapusana kwe Yandi? Timoko tita landa mbo tihanina tiyuvu tio mvutu.