1-2. N’nga timyasa dhiivi dhili dhofuneya wa Mboni dha Yohova?

I-YO othene nili vakwikwi na vakwikwi na vyongo vyofuneya vinjinji utongi na cheni-a. Thitho i-yo a Mboni dha Yohova, ninodhiveliwa onganga myasa yen’na. Thitho ninofunechecha vinjinji! N’nga utongi wa Nlungu thitho cheni-a dhina lee pivyongo vyo-iyana? E-i.

² I-yo nitofunjedha ira dhina la Nlungu linofwanela kala lochena va vyonama vyothene vinoongiwa mwasa wa dhinalo. Thitho nitoidhiwa ira pyofuneya ona ira utongi wa Yohova venango ira makalelwee otonga, mbapama. Ngumwasiwa ira, va vyongo viilivi pyofuneya vinjinji wa i-yo.

3. N’nga dhina la Yohova linothangani-avon’ni?

³ Mwaimbarimbari, dhina la Yohova linothangani-avo vyothene ninga vili Nlungwi-u thangani-avo tundwee otonga. Ee-no naonganga mwasa ofuneya ndi cheni-a dhina la Nlungu va vyonama vyothene. Thitho ninokala nionganga ira vyofuneya ndi onechecha ira utongee ngofwanelela. Dhina la Yohova lili saasawa na tundu unotonga liye, ninga Namatonga wanguru dhothene.—Onani kwadru “ Vikundu vya yofuka ilukulu.”

4. N’nga lemba la Masal. 135:13 linoongan’ni va mwasa wa dhina la Nlungu, n’nga pyivyofuka viivi vinofuna wakuliwa va yofunjedha yei?

⁴ Dhina la Yohova ndilimbo-i baa-i. (Muleri Masal. 135:13.) Mwasiwa ngwan’ni dhina la Yohova tofuneya vinjinji? N’nga ndi e-lini mwaromile liye runi-iwa? N’nga Nlungu unocheni-a a-vi dhina lee? N’nga i-yo ninakami-e a-vi novunela dhina lee? Vyofuka vyevi vinowakuliwa va yofunjedha yei.

5. N’nga ndi yofuka iivi inofuka atu enango tathuulelanga cheni-iwa wa dhina la Nlungu?

⁵ “Dhina linyu licheni-iwe.” (Mat. 6:9) Vyevi pivyongo viongile Yesu va myasa yofuneya vinjinji rimani mwi-u. N’nga vyevi vinofuna viongen’ni? Cheni-a unothapulela yongo yochena, yo-othakala na yapama. Atu enango anooda dhifuka ira:  ‘N’nga dhina la Nlungu kai lochena, lo-othakala na lapama?’ Ira niwakule yofuka yei, ninofwanela nithuulela dhinalo vinotangani-avo aliwa.

6. Chini jinoireya ira dhina likale lavadhulu?

⁶ Dhina tofuneya vinjinji kwaranya vilembo vinango vyogumani-a vathakuru venango madhu anoonga mutu mokuwi-a. Onani vinoonga Bibilya: “Mbwenye kaana dhina lapama i-yavo kaana fuma.” (Sang. 22:1; Namal. 7:1) Mwasiwa ngwan’ni dhina tofuneya vinjinji? Mwasa ngoi linothangani-avo vweya; thitho linothangani-avo vinothuulela atu enango mwasa wa mutu una dhinalo. Ngumwasiwa, moda olemba dhina venango moda olionga kai ofuneya vinjinji. Yofuneya vinjinji chiji; N’nga chini vinothuulela atu tammona mutuo venango tavwa dhina lelo?

7. N’nga atu tanothakali-a dhina la Yohova mwamakalelo aavi?

⁷ Atu taonganga vyonama vyoonga Yohova, tanadodomi-a vweya wa dhinalo. Vanododomi-a aliwa vweya wa Nlungu, aliwa thitho tanaalithakali-a dhinalo. Yonama yoroma yoonga dhina thitho vweya wa Nlungu yaireile varomile istoriya yaatu. Dhoweni nione vinofuna i-yo funjedha va mwasa wa yododomi-a yei.

8. N’nga Adamu na Eva taidhin’ni, n’nga pivyofuka viivi vikumile?

⁸ Adamu na Eva katate idhiwave dhina loi Yohova baa-i, mbwenye thitho tatokaana imbarimbari injinji yofuneya ya mwinyaa dhinalo. Mwaifwanafwani-o, aliwa tatoidhiwa ira Yohova ali namapanducha wa vyothene vyanaatu ingumi, Paradaizo wapama thitho tali owandhana. (Maro. 1:26-28; 2:18) N’nga Adamu na Eva tato-indi-edha basa mathuulelwiwa o-odawao ira tathuulele va vyothene vile Yohova vyaairele liye aliwa? N’nga aliwa tatooni-a simba ninga atu odhela mwa dhina leli? Yowakula inofwanyeya vevale vawesedhiwile aliwa na mwidani wa Nlungu.

9. Movwelana na lemba la Maromelo 2:16, 17 na 3:1-5, n’nga Yohova aongilen’ni wa Adamu na Eva, n’nga Satana udodomi-idhe a-vi imbarimbari?

⁹ Muleri Maromelo 2:16, 17 na 3:1-5. Satana a-indi-edhile basa nyowa vomfuka Eva: “N’nga chiimbarimbari ira Nlungu uongile ira  kamudyenga vyova-a vya miri yothene ya mundani muno?” Yofuka yei yalokota yonama yoopi-a vinjinji. Nlungu vyaawandenle liye ali ira Adamu na Eva taodenga udya vyova-a vya mwiri uliothene, i-yavo mmbo-i baa-i. Thitho imbarimbari yali yoi vyova-a vyana aliwa mundanimo vyali vyokwakwanela. (Maro. 2:9) Mo-okaikela, Yohova ngova-a mo-oumeleliwa. Mbwenye liye amkondi-idhe Adamu na Eva udya yova-a ya mwiri mmbo-i baa-i. Ee-no yofuka ya Satana yatododomi-a imbarimbari. Satana afuna ira atu tavwecheche ira Nlungu ngoumeleliwa. Venango Eva athuulele ira: ‘N’nga Nlungu unaandikondi-a ira ndikaena yongo yapama?’

10. N’nga Satana uthakali-idhe a-vi dhina la Nlungu, n’nga vyevi vithathamunlen’ni?

¹⁰ Fiedhela hora yen’ne, Eva atodhowanave mvwela Yohova ee-no vommwakula Satana, liye atowelela onga lamulo lovweya pama lelo Nlungu laawandenle liye thitho atoliwenjedha ira kamuusakwinye mwiruo. Liye atoidhiwa vyaongile Nlungu, ira ta-avwele lamulo lelo tanodha wukwa. Mbwenye Satana aongile ira: “Mwaimbarimbari nyo kamunodhakwa.” (Maro. 3:2-4) Yonama ya Satana kiyali yolokoteya. Mo-olokoteya liye atothakali-a dhina la Nlungu; yali mofwanafwana onga wa Eva ira Yohova ngu mulimbo nama. Paevo Satana vakaanle liye namanami-a venango othakaluo. Eva atonami-iwa; liye atororomela Satana. (1 Timo. 2:14) Liye atomnyindela Satana kwaranya Yohova. Vyevyo vyatommwiri-a Eva sakula yosakula yoopi-a wa othene: Atosakula a-vwela Yohova. Liye atoroma udya yova-a yenio yakondi-idhe Yohova. Thitho Adamu atoira vimbo-ive.—Maro. 3:6.

11. N’nga anamabali-u oroma tafwanele ira tairen’ni, n’nga aliwa ta-iidhe iranan’ni?

¹¹ Romani imela ira muthuulele vang’ono Eva vyafuna liye mmwandela Satana. Kathuulelani ira Eva a-arumele ira: “Miyo kanduuwidhi, ndiidhi Babanga Yohova baa-i. Miyo ndinomdhiveliwana Nlungu thitho ndinonyindela liye. Vyothene vina i-yo univa-idhe ngu Yohova. Weyo uli aani ira ummongele vyothakala liye? Kumavo vano!” Yohova angadhiveliwile avwanga mwanee waudhivela thitho ororomeleya aonganga madhu enala! (Sang. 27:11) Mbwenye Eva kaana udhivela ororomeleya wa Yohova. Adamu thitho kaana. Vamwasa wenuo, aliwa tatododoma vovunela dhina la Babiwa valithakali-a Satana.

12. Ninga Satana mudhalile liye vyokaiki-a rimani mwa Eva, n’nga Adamu na Eva ya-airile aliwa chini?

¹² Ninga muoni i-yo, yongo yoroma yairile Satana yali dhala vyokaiki-a rimani mwa Eva. Liye utommwiri-a Eva thuulela ira ngutundu wa mutu wenuo aimelela dhina la Yohova. Voi ee-no Adamu na Eva kataodile vunela dhina thitho vweya wa Yohova va vyonama vya namanami-a. Aliwa tato-iya mvwela Yohova nokala ikundu Satana. Liye unave ponya vyothala va dhina la Yohova. Atu ale tanaroromela  vyonama vya Satana katinarucha lemeela voruni-a utongi olongomana wa Yohova.

13. N’nga lemba la Zakiyeli 36:23 linoonga milanyu iivi yofuneya ya Bibilyani?

¹³ N’nga Yohova ateuvwa vyonama vya Satana baa-i liye kaathi? Navang’onovene! Bibilya lothene linoonga viirile Yohova vofuna cheni-a dhina lee va vyonama vyothene vyaireile mundani mwa Edeni. (Maro. 3:15) Mwaimbarimbari milanyu yothene ya Bibilyani inooda ongiwa mwa ee-ni: Yohova unocheni-a dhina lee dhela mu Umwene unofuna dhatongiwa na Mwane, thitho weli-edha rendele no longomana. Milanyu dha Bibilyani dhinonikami-a vwechecha moda unofuna Yohova dhacheni-a dhina lee.—Muleri Zakiyeli 36:23.

14. N’nga yowakula ya Yohova mwasa o-ovweliwa mundani mwa Edeni wacheni-idhe a-vi dhina lee?

¹⁴ Satana unave irana vyongo vyothene vinooda liye ira aimwanani-e ifunelo ya Yohova ira ya-akwakwanele. Mbwenye kavali najimbo-i jene va vyowesedhavyee vinaodeye. Bibilya linooni-a mwemo Yohova munoirela liye vyongo thitho oni-a ira kavali mutu unaode fwanafwana na Yohova Nlungu. Imbarimbari choi a-vwela wa Satana thitho waatu othene anomkami-a anomsukwali-a vinjinji Yohova. (Masal. 78:40) Mbwenye liye unooda vilela vanyarwa dhedhi mwazelu, mopwaseya thitho molongomana. Thitho Yohova utooni-a ngurudhee dhothene mwandhila dho-iyana-iyana. I-yavo vyothene udhivelee unovyerimela va vyongo vyothene vinoira liye. (1 Ju. 4:8) Mo-okaikela, Yohova kana-iyachi cheni-a dhina lee.

15. N’nga Satana unathakali-a a-vi dhina la Nlungu malamboano, n’nga vyo-arelavovyee piivi?

¹⁵ Malamboano Satana unave thakali-a dhina la Nlungu. Liye unoira vyongo ira atu takaikelenga ira Nlungu kai wanguru, ngo-olongomana, o-okaana zelu thitho kan’na udhivela. Mwaifwanafwani-o Satana unowesedha nami-a atu ira Yohova kai Namapanducha. Masiki ira aliwa tanororomela ira Nlungu utokalao, Satana unodhilimbi-edha irana vyongo vyoi atwao taonenga ira  Nlungu thitho makundwee mbo-olongomana thitho othakala. Thitho liye unofunji-a ira Yohova ngwauwalanga thitho utokaana rima oka-a atu muloni. Ee-no aliwa taroromela vyonama vyevi, unowava-a izo inango yokonda utongi olongomana wa Yohova. Fiedha Satana angagonji-iwile, liye unodhowanave thakali-a dhina la Yohova thitho unodhilimbi-edha ira nyo mugonje nosakula ikundwee. N’nga liye unoviodadi vyevi?

16. N’nga chini inofuna nyo irana yoi Adamu na Eva kaviirile?

¹⁶ Yohova unoniva-a i-yo atu o-olongomana ngari yoidhiwa funeya wa dhina lee. Mwaimbarimbari nyo munooda irana vyongo vyoi Adamu na Eva kaviirile. Masiki ira ninokala muilambo yodhala naatu anothakali-a thitho anonyoza dhina la Yohova, nyo mutokaana ngari yokala wu ikundu ya Nlungu thitho onganga imbarimbari yoi Yohova ngochena, ngolongomana, ngwapama thitho ngwaudhivela. (Esaya 29:23) Thitho munooda oni-a ira nyo munaakami-a utongwee. Kami-ani atu enango ira ona mwaimbarimbari utongi wa Yohova ngolongomana thitho ira ngu liye mbaa-i unooda dhi-a redele no pwaseya wa i-yo othene.—Masal. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.

17. N’nga Yesu uirile a-vi ira dhina la Babee liidhiweye?

¹⁷ I-yo navunelanga dhina la Yohova, ninoira vile viirile Yesu. (Juwau 17:26) Yesu utoiri-a ira dhina la Babee liidhiweye. Liye kaaira li-indi-edha wene basa, mbwenye anovunela nyoziwa wa Yohova. Mwaifwanafwani-o, afarisi tanolemba kwadru la Yohova momthakali-a. Aliwa tanoiri-a ira Nlungu aoneyenga ninga ngoopi-a, namakanyi-edha, uli undendai, o-okaana tangaranga. Mbwenye Yesu anommona mo-iyana. Liye anokami-a atu ira ammonenga ira Babee ngwapama, ngokurudheya, ngwaudhivela thitho ngolevelela. Thitho Yesu anosazi-edha pama makalelo a Babee. Mwandila yen’na, atu tangaodile vwechecha ira Yohova ngwamakalelo oi a-vi.—Juwau 14:9.

18. N’nga i-yo ninaode a-vi runi-a vyonama vya Satana vyoonga vya Yohova?

¹⁸ I-yo ninooda oni-a ira vinoira Satana voonga vya Yohova pyonama. Moi a-vi? Vosazi-edha Yesu. Ee-no ninga liye, i-yo ninooda wandela atu enango viidhi i-yo vyoonga Yohova na oni-a ira Nlungu ngwaudhivela thitho ngooma rima. Ee-no ninga Yesu, i-yo ninooda  msazi-edha Yohova. Vyevi pyoodeya angalive ira nili atu odawa. (Aef. 5:1, 2) Dambo nadambo, vyongo vyothene vinoonga i-yo na vinoira i-yo vioni-enga ira Yohova dhi Nlungu wamakalelo oi a-vi. Nairanga vyothene vyevyo ninocheni-a dhina la Nlungu. I-yo ninokami-a atu ira taonenga ira dhina la Yohova tochena. Thitho ninoidhiwi-a atu dhina la Nlungu, nokami-a atu ira kafudhe mathuulelo o-ofwanelela anaaliwa wa Nlungu. * Thitho ninooni-a ira i-yo atu odawa vinoodeya ira nidhowenave kala apama vamethoni va Yohova.—Yobo 27:5.

19. Movelana na lemba la Esaya 63:7 n’nga nafunji-anga atu ifunelwi-u choi a-vi?

¹⁹ Onani yongo inango inofunjedhavo i-yo ofuneya. Nafunji-anga atu enango Bibilya, mwaibarimbari ninoonga vya Umwene wa Nlungu thitho ira liye utokaana izo yotonga ilambo yothene. Ee, vyevyo pyaimbarimbari. Mbwenye angalive ira pyofuneya funji-a malamulo a Nlungu, yofuneya vinjinji kukami-a atu ira kamdhiveliwengana Babi-u Yohova thitho ira takale ororomeleya wa liye. Oni-ani ira ngu tundu oi a-vi wa mutu unothapulela dhina la Yohova. (Muleri Esaya 63:7.) Nafunji-anga, e-ni ninokami-a atu ira kadhiveliwengana Yohova. Ee-no, aliwa tanodha kala ororomeleya wa liye thitho ira tadhowanave kala ovwela.

20. Chini inofuna i-yo ona mu yofunjedha yo-arela?

²⁰ Chini jinofuna i-yo irana ira mathuulelwi-u thitho modi-u ofunji-a uva-e titimi-o dhina la Yohova thitho akopa atu anjinji? Yofunjedha yo-arela ninodha wakula yofuka yei.