1, 2. ¿Imakunatam ñuqanchikqa munanchik?

ÑUQANCHIKQA anchatam munanchik taytanchik Jehovalla allin kamachiq kasqanmanta runamasinchikkunaman willayta. Munanchiktaqmi taytanchik Jehovapa sutin chuyanchasqa kanantapas. Llapallanchikmi yacharurqanchik Diospa sutin chuyanchayqa allin kasqanmanta hinaspa paylla allin kamachiq kasqanmantapas.

² Kaykunamanta yachayqa ancha allinmi ñuqanchikpaqqa. Ichaqa kay iskayninmanta, ¿mayqintaq aswan allinqa? Qatiqninpiyá chaymanta yachaykusun.

3. ¿Imamantam rimachkanchik taytanchik Jehovamanta rimaspaqa?

³ Taytanchik Jehovapa sutinmanta rimaspaqa, rimachkanchikmi imayna kasqanmanta, chaynataq imayna kamachiq kasqanmantapas. Chaynaqa, sutin chuyanchasqa kananmanta nispanchikqa, nichkanchiktaqmi paylla llapallan kamachiqkunamantapas, aswan allin kamachiq kasqanta. Sutinmanta rimaspanchikqa rimachkanchiktaqmi, paylla llapallan kamachiq kasqanmantapas (qaway: “ ¿Imakunata nispantaq satanasqa taytanchik Jehovapa allin kamachiq kasqanta iskayrayachirqa?”, niqta).

4. (1) ¿Imatam niwanchik Salmo 135:13 Diospa sutinmanta? (2) ¿Imakunamantam kunan yachasunchik?

⁴ Taytanchik Jehovapa sutinqa suma-sumaqmi, hinaspapas payllam chay sutiwanqa sutichakun (qaway Salmo 135:13). Ichaqa, ¿imaynanpitaq taytanchik Jehovapa sutinqa chuyanchasqa kanan? ¿Ima nispataq taytanchik Jehovapa sutinta yanqachayta qallaykurqaku? ¿Imatam taytanchik Jehovaqa ruwachkan sutinta chuyanchananpaq? ¿Imatam ñuqanchikpas ruwachwan taytanchik Jehovapa sutinta chuyanchanapaq? Kaykunamantam kunan yachachkasun.

5. ¿Ima ninmantaq pipas “sutiki chuyanchasqa kachun” nispa mañakusqanchikta uyarispan?

⁵ Jesusmi nirqa “sutiki chuyanchasqa kachun” nispa, taytanchik Jehovata mañakunanchikpaq (Mat. 6:9). Chayrayku ichapas, pipas ninman: “¿Manachu nis Diospa sutinqa chuya? ¿Imaynanpitaq chuyanchanaqa?”, nispa. Chaykunamanta sumaqta yachanapaqqa, yachananchiktaqmi pipapas sutinta uyarispa, runakunapa ima nisqankuta.

6. ¿Imatam ninku pipapas sutinta yuyarispanku?

⁶ Pipapas sutinta uyarispankuqa, chaypunillam ninku chay runa imayna kasqanta. Bibliapas ninmi: ‘Quri-qullqimantapas aswan allinqa allin qawasqa kaymi’, nispa (Prov. 22:1; Ecl. 7:1). ¿Imaynanpitaq chayqa ancha allin? Imayna runa kasqanchikmanta runakuna rimasqankuraykum. Chaynaqa manam imawanpas sutichakuruyllachu, aswanqa sutinchikta uyarispa runakunapa ñuqanchikmanta ima nisqankum aswan allinqa.

7. ¿Imata nispam taytanchik Jehovapa sutinta pinqayman churanku?

⁷ Taytanchik Jehovamanta yanqakunata rimaspankuqa, mana allin kasqantañam nichkanku utaq sutintañam pinqayman churachkanku. Taytanchik Jehovapa sutintaqa Eden huertapim pinqayman churayta qallaykurqaku.

8. (1) ¿Imakunatam Adanwan Evaqa yacharqaku? (2) ¿Imakunamantam qatiqninpi yachasun?

⁸ Adanwan Evaqa yacharqakum taytanchik Jehovapa sutintaqa, paylla tukuy ima unanchaq kasqantaqa hinaspa suma-sumaq allpa pachapi mana pantaspa wiñay kawsanankupaq unanchasqa kasqankutaqa (Gen. 1:26-28; 2:18). Ichaqa, ¿hinallachu taytanchik Jehovapa paykunarayku tukuy ima ruwasqanpi yuyaymanarqaku? ¿Hinallachu kallpanchakurqaku taytanchik Jehovata kuyanankupaq hinaspa agradecekunankupaq? Chaykunamantayá qatiqninpi yachaykusun.

9. Genesis 2:16, 17 hinaspa 3:1-5 nisqanman hinaqa, ¿imatam taytanchik Jehovaqa Adanmanwan Evaman nirqa? ¿Imaynatam satanas Evata pantarachirqa?

⁹ (Qaway Genesis 2:16, 17; 3:1-5). Satanasqa Evatam pantarachirqa “¿Dioschu nisurqankichik huertapi llapa sachakunapa  rurunta amam mikunkichikchu, nispa?” nisqanwan. Taytanchik Jehovaqa manam chaynatachu nirqa. Payqa nirqa llapallan sachapa rurunta mikunankupaqmi, mana mikunankupaqqa nirqa huertapa chawpinpi sachallamantam. Eden huertapiqa achkallay-achka sachakunam karqa tukuy rikchaq ruruyuqkama. Chaymi Adanwan Evaqa akllakuyta atinmanku karqa mayqin sachamanta mikunankupaq (Gen. 2:9). Kaykunawanmi yachanchik taytanchik Jehovaqa Adantawan Evata anchallataña kuyasqanta. Payqa nirqa huertapa chawpinpi kaq sachapa rurullanmanta mana mikunankupaqmi. ¿Dioschu nisurqankichik llapallan sachapa ruruntaqa amam mikunkichikchu, nispa? Nisqanwanmi satanasqa taytanchik Jehovaqa llulla kasqanta nichkarqa. Satanaspa chayna nisqanwanchá Evaqa taytanchik Jehovamantaqa iskayrayaytaña qallaykurqa.

10. ¿Imaynatam satanasqa taytanchik Jehovapa sutinta pinqayman churayta qallaykurqa? ¿Imatam ruwarurqaku Adanwan Evapas?

¹⁰ ¿Dioschu nisurqankichik llapallan sachakunapa ruruntaqa amam mikunkichikchu, nispa? Satanas niptinqa, Evaqa taytanchik Jehovapa nisqantam kasukurqaraq. Chaymi satanasta nirqa: “Huertapi sachakunapa ruruntaqa mikuymankum. Huertapa chawpinpi kaq sachapa rurunmantam ichaqa Dios niwarqaku: ‘Amam mikunkichikchu nitaqmi llapchankichikpaschu, mana chayqa wañurunkichikmi’, nispa. Satanasñataqmi nirqa: “Llullam chayqa, manam wañunkichikchu”, nispa (Gen. 3:2-4). Kay nisqanwanmi satanasqa Diospa sutinta pinqayman churayta qallaykurqa, huk rimaypiqa taytanchik Jehova llulla kasqantam nichkarqa. Chaynatam satanasqa taytanchik Jehovamanta llullakuyta qallaykurqa. Evapas satanaspa nisqantam allinpaqña hapiyta qallaykurqa (1 Tim. 2:14). Evaqa taytanchik Jehovapi hapipakunanmantaqa satanaspiña hapipakuyta qallaykuspanmi taytanchik Jehovata qipancharurqa. Hinaspam sachapa rurunta mikururqa, chaymantam qusanmanpas quykurqa (Gen. 3:6).

11. ¿Ima niytam atinmanku karqa Adanwan Evaqa?

¹¹ Evaqa satanastam kaynata ninman karqa: “Pitaq qamqa kanki taytay Jehovamanta yanqakunata rimanaykipaqqa. Taytayqa manam chaynachu, payqa kuyakuqllañam payraykum tukuy imaykupas kapuwanku. Imaynamá qamqa taytaymantaqa yanqakunataqa rimankiqa, pasaway kaymanta”, nispa. Chaynata Eva niptinqa taytanchik Jehovaqa ¡maynataraq kusikunman karqa! (Prov. 27:11). Ichaqa Adanwan Evaqa manam chaytachu ruwarqaku.

12. ¿Imaynatam satanasqa Evata iskayrayachiyta qallaykurqa? ¿Imatam Adanwan Evaqa mana ruwarqakuchu

¹² Qawamusqanchikman hinam satanasqa taytanchik Jehovamanta llullakuspan Evata iskayrayachiyta qallaykurqa. Iskayrayasqanraykum Evapas satanaspa nisqanta uyarispan taytanchik Jehovata qipancharurqa. Kunan  punchawkunapas satanasqa taytanchik Jehovamantam yanqa rimaykunata rikurichichkan. Chayraykum runakunapas taytanchik Jehovamanqa manaña asuykuytapas munankuñachu.

13. Ezequiel 36:23 nisqanman hinaqa, ¿imamantataq bibliaqa willawanchik?

¹³ ¿Taytanchik Jehovaqa saqikurqachu satanas paymanta mana allinkunata rimananta? Manam. Bibliam willawanchik taytanchik Jehovamanta satanaspa tukuy ima rimasqanqa llulla kasqanta (Gen. 3:15). Taytanchik Jehovaqa churintam churaykun kamachiqta hina sutinta chuyanchananpaq hinaspa kay allpa pachaman hawkayaytawan sumaq kawsakuyta apamunanpaq. Ñuqanchikqa bibliata ñawinchaspallam yachasun sutinta imaynata chuyanchasqantaqa (qaway Ezequiel 36:23).

14. ¿Imaynatam taytanchik Jehovaqa sutinta chuyancharqa Eden huertapi Adanwan Eva qipancharusqanku qipaman?

¹⁴ Satanasqa tukuytam ruwarqa taytanchik Jehovapa munaynin mana ruwakunanpaq. Ichaqa imataña ruwaspanpas manam atinchu. Ñuqanchikqa bibliawanmi yacharunchik taytanchik Jehovaqa imatapas sumaqta ruwasqanta. Yacharunchiktaqmi pay hinaqa mana pipas kasqanta. Runakunaqa satanasman hukllawakuruspam taytanchik Jehovata ancha-anchata llakichirqaku (Sal. 78:40). Chaywanpas taytanchik Jehovaqa manam chayllachu piñakururqa aswanqa yachaywanmi imatapas allinta ruwarqa. Manataqmi atiyniyuq kasqanraykuchu mana allinkunata ruwarqa, ima ruwasqanpipas kuyakuq kasqanmi qawakurqa (1 Juan 4:8). Taytanchik Jehovaqa kunankamam tukuyta ruwachkan sutinta chuyanchananpaq.

15. ¿Imaynatam satanasqa taytanchik Jehovapa sutinta pinqayman churachkan? Chayrayku, ¿imatam runakunaqa ninku?

¹⁵ Kunan punchawkunapas satanasqa hinallam taytanchik Jehovapa sutinta pinqayman churachkan. Runakunatam iskayrayachichkan taytanchik Jehovaqa atiyniyuq kasqanmanta, allin ruwaq kasqanmanta,  yachayniyuq kasqanmanta hinaspa kuyakuq kasqanmanta. Chayraykum runakunaqa ninku taytanchik Jehovaqa mana kasqanta. Taytanchik Jehovapi iñikuqkunatapas sasachanmi, chaynapi kamachikuyninkunata sasapaq hapinankupaq. Wakin runakunatapas pantarachisqanraykum ninku Diosqa rawrachkaq ninapi runakunata ñakarichisqanmanta. Taytanchik Jehova chayna kasqanmanta niqkunaqa manañam paymantaqa yachayta munankuñachu. Satanasqa chinkachisqa kanankamam hinalla runakunata pantachinqa, ñuqanchiktapas sasachawasunmi taytanchik Jehovamanta karunchawananchikpaq.

16. ¿Imatam ruwachwan huchasapa runa kaspapas taytanchik Jehovapa sutinta chuyanchanapaq?

¹⁶ Huchasapa kachkaptinchikpas taytanchik Jehovaqa munanmi sutin chuyanchaypi yanapakunanchikta. Chaynaqa amayá Adanwan Eva hinaqa kasunchu. Taytanchik Jehovamanta mana allin rimaq runakunapa chawpinpi kaspapas, kallpanchakunanchikmi taytanchik Jehovaqa chuya, allin ruwaq hinaspa kuyakuq kasqanmanta ninapaq (Is. 29:23). Sutillatam qawachinanchik taytanchik Jehovalla kamachiqninchik kasqanta. Runamasinchikkunamanpas willakunanchikmi taytanchik Jehovalla allin kamachiqninchik kasqanta, paylla hawkayaytawan sumaq kawsakuyta kay allpa pachaman apamunanmanta (Sal. 37:9, 37; 146:5, 6, 10).

17. ¿Imatam Jesusqa ruwarqa?

¹⁷ Taytanchik Jehovamanta allinta rimaspaqa Jesustam qatipakuchkanchik (Juan 17:26). Jesusqa taytanchik Jehovapa sutintam runakunaman riqsichirqa. Yachachirqataqmi taytanchik Jehovapa imayna kasqanmantapas. Taytanchik Jehovaqa mana allin ruwaq kasqanta fariseokuna niptinkupas, Jesusqa runakunamanmi yachachirqa Diosninchikqa allin ruwaq kasqanmanta. Imayna kawsakusqanwantaqmi runakunata yanaparqa taytanchik Jehovaman iñikunankupaq (Juan 14:9).

18. ¿Imaynatam qawachichwan taytanchik Jehovaqa allin ruwaq kasqanta?

¹⁸ Jesus hinam ñuqanchikpas runamasinchikman willananchik taytanchik Jehovaqa kuyapayakuq hinaspa llakipayakuq kasqanmanta.  Chaynatam qawachinchik taytanchik Jehovamanta imapas rimasqankuqa yanqa kasqanta, taytanchik Jehovapa sutinta chuyanchasqanchikta hinaspa taytanchik Jehovapa sutin chuya kasqanta yachanankupaq runakunata yanapasqanchikta. Huchasapa kaspanchikpas atichwanmi taytanchik Jehovata qatipakuytaqa (Efes. 5:1, 2). Imapas ruwasqanchikwanmi utaq imapas rimasqanchikwanmi taytanchik Jehovapa imayna kasqanta qawachinchik. Chayta ruwaspaqa sutin chuyanchaypim yanapakuchkanchik. Taytanchik Jehovapa sutintaqa chuyanchanchiktaqmi runamasinchikkunaman paymanta imam kaqta yachachispapas. Chaynaqa huchasapa kaspapas atichwanmi Diosman sunqu kaytaqa (Job 27:5).

19. Isaias 63:7 nisqanman hinaqa, ¿imatam sapa kutilla willananchik yachachisqanchik runakunaman?

¹⁹ Taytanchik Jehovapa sutintaqa chuyanchachwantaqmi yachachisqanchik runakunaman paylla allin kamachiq kasqanta sapa yachachisqanchikpi nispa. Yachachisqanchik runakunataqa yanapananchiktaqmi taytanchik Jehovata kuyanankupaqpas hinaspa payman sunqu kanankupaqpas. Chaynaqa, yachachisqanchik runakunamanmi sapa yachachispa taytanchik Jehova imayna kasqanmanta willananchik (qaway Isaias 63:7). Chaypaq kallpanchakuptinchikqa yachachisqanchik runakunaqa taytanchik Jehovaman sunqum kanqaku.

20. ¿Imakunamantam kunanta hina yachasun?

²⁰ Kunanta hinam yachasun, imayna kawsakusqanchikwan hinaspa runamasinchikman yachachisqanchikwan taytanchik Jehovapa sutinta hatunchasqanchikmanta. Hinaspa payman asuykunanpaq runamasinchikkunata yanapasqanchikmanta.