1-2. Zvini lezvi a Vakustumunyu va Jehovha va randzako ku bhula hi zvona ni vanhu?

KU NA ni zvilo zvi nga zva lisima nguvhu nyamutlha ka vanhu ni tingilozi — ku nga wuhosi ga Jehovha ni kubasisiwa ka vito gakwe. Kota Vakustumunyu va Jehovha ha zvi randza ku bhula ni vanhu hi timhaka leti to tsakisa. Hambulezvo, xana a wuhosi ga Jehovha ni kubasisiwa ka vito gakwe zvilo zvimbiri zvo hambana? Ahihi.

² Hontlheni hi tivile lezvaku a vito ga Nungungulu gi fanele ku basisiwa. Hi tlhela hi tiva lezvaku a wuhosi ga Jehovha ga woneka lezvaku hi gona gi nga gi nene nguvhu ka gontlhe. Hikwalaho, zvontlhe zva zvimbiri zva lisima.

3. A vito ga ku Jehovha gi patsa yini?

³ A vito ga ku Jehovha gi patsa a zvilo zvontlhe xungetano hi yena Nungungulu, a ku patsa ni mafumela yakwe. Hikwalaho, loku hiku a kubasisiwa ka vito ga Jehovha i mhaka ya lisima nguvhu, hi wula ni lezvaku a mafumela yakwe ma fanele ku woneka lezvaku hi wona ya ma nene ka wontlhe. A vito ga Jehovha gi yelana ni lezvi a fumisako zvona kota hosi ya ntamu-wontlhe. — Wona a kwadru: “ Zvini zvi patsekako ka mhaka leyi ya lisima?”

4. Zvini lezvi a Lisimu 135:13 li wulako xungetano hi vito ga Nungungulu niku zviwutiso muni zvi to hlamuliwa ka ndzima leyi?

⁴ A vito ga ku Jehovha gi hlawulekile nguvhu. (Lera Lisimu 135:13.) Cini ci mahako ku a vito ga Nungungulu giva ga lisima  nguvhu? Gi chakisisilwe kuyini hi khati go sangula? Nungungulu i gi basisisa kuyini a vito gakwe? Hi nga vhunetelisa kuyini a ku basisa a vito gakwe? A hi woneni a mihlamulo ya kona.

5. Zvini a vokari va nga ti wutisako loku vazwa lezvaku a vito ga Nungungulu gi fanele ku basisiwa?

⁵ “A vito ga wena a gi basisiwe.” (Mat. 6:9) Jesu i wulile lezvaku lezvi hi zvona zvi faneleko kuva zva lisima ka mikhongelo ya hina. Kanilezvi ma wula yini a magezu ya Jesu? A ku basisa a nchumu zvi wula ku ci susa a chaka gontlhe. Kanilezvi a van’wani va nga ha ti wutisa ku: ‘Kasi a vito ga Jehovha a gi basangi hi kale ke?’ Kasi ku hlamula a ciwutiso leci, hi fanele ku ehleketa hi lezvi zvi patsekako laha ka vito.

6. Zvini zvi mahako ku a vito giva ga lisima nguvhu?

⁶ A vito ga munhu a hi maletra lawa hi tsalako laha ka phepha kutani lawa hi ma zwako loku hi gi vitana basi. Wona lezvi a Bhibhiliya gi wulako: ‘A vito gi nene gi hundza a tshomba yo tala.’ (Mav. 22:1; Mutsh. 7:1) Hikuyini a vito gi nga ga lisima? Hi ku gi patsa a mahanyela ya munhu ni lezvi a vanhu va zvi pimisako hi n’winyi wa vito. Hikwalaho, lezvi gi tsalisiwako zvona kutani lezvi gi vitanisiwako zvona — a hi zvona zvi nga zva lisima. Hambulezvo, lezvi zvi nga zva lisima hi lezvi a van’wani va zvi pimisako loku va gi wona kutani loku va gizwa.

7. A vanhu va gi chakisisa kuyini a vito ga Nungungulu?

⁷ Loku a vanhu va wulawula mawunwa xungetano hi Jehovha va zama ku maha van’wani va pimisa zva hava hi yena. A cikhati va wonako zvilo zvo biha, va mu nyika nandzu Nungungulu va tlhela va chakisa a vito gakwe. A khati go sangula legi a wokari a nga wula zvo biha hi Nungungulu a tlhela a zama ku maha vanhu va alakanyela zva hava hi yena ku vile le jardhim ya Edheni. A hi woneni lezvi hi zvi gondzako ka mhaka leyi.

8. Zvini lezvi Adhamu na Evha va nga zvi tiva niku zviwutiso muni zvi vhukako?

⁸ Adhamu na Evha va wa zvi tiva lezvaku a vito ga Nungungulu hi Jehovha. Va wa tiva zvilo zvo tala kambe zva lisima xungetano hi yena. Va wa zvi tiva ku hi yena Muvangi, loyi a va nyikileko  wutomi, muti wo saseka wa paradhise, ni sati kutani nuna wa mu nene. (Gen. 1:26-28; 2:18) Hambulezvo, va wa ta simama va ehleketa hi zvilo zvontlhe lezvi Jehovha a nga va mahele? Va wa ta simama va kombisa a lirandzo labye ni kubonga Jehovha? A hlamulo wu wonekile a cikhati leci a nala wa Nungungulu a nga va ringa.

9. Hi kuya hi Genesisi 2:16, 17 ni 3:1-5, zvini lezvi Jehovha a nga byelile Adhamu na Evha niku Sathani i li soholotisile kuyini lisine?

⁹ Lera Genesisi 2:16, 17 ni 3:1-5. Na a mahisa ku khwatsi i nyoka yi wulawulako, Sathani i no wutisa Evha aku: ‘Hakunene Nungungulu i wulile lezvaku mu ngagi ni sinya yin’we ya simu ke?’ Sathani i no maha ciwutiso ci nga hi ni mawunwa xungetano hi Nungungulu, Evha a sangula ku alakanyela zva hava hi Nungungulu. Nungungulu i wa wulile lezvaku va ngaga tontlhelele tisinya, ahandle ka yin’we basi. Ku wa hi ni mihandzu yo hambanahambana yaku Adhamu na Evha vaga. (Gen. 2:9) Hakunene, Jehovha wa hana. Kanilezvi, i wa betele Adhamu na Evha a kuga mihandzu ya sinya yin’we basi. Hikwalaho a ciwutiso ca Sathani ci soholotile lisine. Sathani i ci mahisile ku khwatsi Nungungulu wa tsona. Kuzvilava Evha i ti wutisile lezvi: ‘Zvi wula ku ku na ni nchumu wa wu nene lowu Nungungulu a ndzi tsonako?’

10. Sathani i gi chakisisile kuyini a vito ga Nungungulu hi kukongoma, niku give gihi a wuyelo ga kona?

¹⁰ A cikhati leci Sathani a nga maha a ciwutiso, Evha i wa ha ingisa Jehovha. Lezvi a nga hlamula Sathani hi zvalezvi Nungungulu a nga mu byelile. A tlhela a tlhatekela lezvaku va wa nga faneli kuga hambu ni ku yi henya. I wa ci tiva citlharihiso ca Nungungulu ca lezvaku loku va nga ingisi va tafa. Kanilezvi Sathani i no mu hlamula aku: “Mu nga tafa futsi.” (Gen. 3:2-4) Sathani a nga ha jikajikangi. I no chakisa a vito ga Nungungulu hi kukongoma; a byela Evha lezvaku Jehovha muhembi. Hikwalaho, Sathani i nova mulumbeti kutani muhlevi. Evha i no kalavelwa hi kumbhelela; a kholwa lezvi a nga byeliwa hi Sathani. (1 Tim. 2:14) A tsumba nguvhu Sathani a ku hundza Jehovha, lezvi zvi nga mu maha a tekela ku maha ciboho co biha. I no hlawula a ku nga ingisi Jehovha. A sangula kuga a handzu lowu Jehovha a nga mu betele. Andzhako ka lezvo, i no nyika Adhamu. — Gen. 3:6.

11. Mavingu 27:11 i zvi kombisa kuyini lezvi Adhamu na Evha va nga fanele a ku hlamulisa zvona a mawunwa ya Sathani?

¹¹ Hi nga ehleketa kutsongwani hi lezvi Evha a nga fanele ku hlamula Sathani. Hi nga alakanyela loku i wa no wula a zvilo zva ku fana ni lezvi: “A ndzi ku tivi ku hi wena mani, kanilezvi ndzi tiva Jehovha, a Papayi wa mina, ndza mu randza ndzi tlhela ndzi mu tsumba. Hi yena a nga nyika mina na Adhamu zvontlhe hi nga nazvo. Makunu, u xinyatisa kuyini u wulawula zvo biha yi yena? Suka la!” Jehovha na tsakile nguvhu hi kuzwa a magezu lawa yo tsumbeka na ma wuliwa hi nhanyana wakwe wo randzeka! (Mav. 27:11) Kanilezvi Adhamu na Evha va wa nga mu randzi nguvhu Jehovha. Hi kota ya lezvo, va tsandzekile a ku yimela a vito ga Papayi wabye lezvaku gi nga chakisiwi.

12. Sathani i vhuxisile kuyini kukanakana maalakanyweni ya Evha, niku zvini lezvi Adhamu na Evha va tsandzekileko ku maha?

 ¹² Kota lezvi hi zvi wonileko, Sathani i sangulile hi ku vhuxa kukanakana maalakanyweni ya Evha. I no mu wutisa hi matshamela ya Jehovha. Adhamu na Evha va tsandzeka a ku yimela a vito ga Nungungulu lezvaku gi nga chakisiwi hi mawunwa yo biha ya Sathani. Va no ingisela a mawonela ya Sathani va vhukela a Papayi wabye. Ni nyamutlha, Sathani wa ha tirisa a tipulani taleti ta tin’we. I vhukela a vito ga Jehovha hi ku gi chakisa. A vanhu lava va kholwako a mawunwa ya Sathani a zvi va karateli a ku ala a mafumela ya Jehovha yo lulama.

13. Ezekieli 36:23 i yi kombisa kuyini a mhaka tshinya ya Bhibhiliya?

¹³ Xana Jehovha wa timisela a kuhembelwa loko a nga mahi nchumu kasi ku ti yimelela? Ahihi! A Bhibhiliya gontlhe gi hi byela lezvi Jehovha a mahako kasi ku basisa a vito gakwe ka zvontlhe zvilo zvo biha lezvi zvi wulilweko xungetano hi yena le jardhim ya Edheni. (Gen. 3:15) Hi lisine, hi nga songa a mhaka tshinya ya Bhibhiliya hi ndlela leyi: Jehovha wa basisa a vito gakwe a tlhela a vhuxeta a kululama ni kurula laha misaveni hi ku tirisa a Mufumo lowu a hosi ya wona ku nga N’wana wakwe. A Bhibhiliya gi na ni mahungu ma hi vhunako ku zwisisa lezvi Jehovha a basisisako zvona a vito gakwe. — Lera Ezekieli 36:23.

14. Jehovha i gi basisisa kuyini a vito gakwe ka lezvi zvi humeleleko le Edheni?

¹⁴ Sathani i maha zvontlhe a zvi kotako kasi ku Jehovha a nga tatisi a kungo gakwe. Kanilezvi, Sathani a nga zvi koti. A matimu ya Bhibhiliya ma komba lezvi Jehovha a mahako niku ma tiyisekisa lezvaku a ku na mun’wani a fanako na Jehovha Nungungulu. Hi lisine, a kungaingisi ka Sathani ni ka vontlhe lava va mu landzelako ku mu vangela a kubayisa ka hombe Jehovha. (Lis. 78:40) Hambulezvo, i lulamisa a mhaka leyi hi wutlhari, ni lihlazva-mbilu, ni kululama. I tlhela a kombisa a ntamu wakwe wa hombe hi tindlela to tala. A ca lisima ka zvontlhe, i kombisa lirandzo lakwe ka zvontlhe a zvi mahako. (1 Joh. 4:8) Jehovha i tira wusiku ni mumu kasi ku basisa vito gakwe.

15. Sathani i chakisisa kuyini a vito ga Nungungulu nyamutlha niku hi gihi a wuyelo ga kona?

 ¹⁵ Ni nyamutlha, Sathani wa ha simama ku chakisa a vito ga Nungungulu. I kalavela vanhu va kanakana lezvaku Nungungulu i na ni ntamu, i lulamile, i ni wutlhari niku i na ni lirandzo. Hi cikombiso, Sathani i zama ku kholwisa vanhu lezvaku Jehovha a hi yena Muvangi. Loku a vanhu va kholwa lezvaku Nungungulu i kona, Sathani i zama ku va maha va kholwa lezvaku a milayo ya Nungungulu a yi lulamangi niku yi va tsona zvokari. I tlhela a gondzisa vanhu lezvaku Jehovha i bihile mbilu, i Nungungulu wa xapi, loyi a hisako vanhu tilweni. A cikhati va kholwako a mawunwa lawo, a zvi va karateli a ku ala mafumela ya Jehovha yo lulama. Sathani i taza a lovisiwa na a ha chakisa vito ga Jehovha. I ta zvi kota ke?

16. Zvini u nga mahako, lezvi Adhamu na Evha va zvi tsandzekileko?

¹⁶ Jehovha i va nyika thomo a vanhu vo kala kumbhelela ga ku va vhunetela ku basisa vito gakwe. Hikwalaho, u nga zvi kota a ku maha lezvi Adhamu na Evha va zvi tsandzekileko. Hambu lezvi u hanyako ka tiko legi gi teleko hi vanhu va chakisako a vito ga Jehovha va tlhela va mu nyika nandzu, u na ni thomo ga ku yimela vito ga Jehovha u tlhela u byela vanhu a lisine la lezvaku Jehovha i basile, i lulamile, mu nene, niku i na ni lirandzo. (Isa. 29:23) U nga seketela a wuhosi ga Jehovha kambe. U nga vhuna vanhu a ku zwisisa lezvaku a mafumela ya Jehovha hi wona woce ma lulamileko, lawa ma to tisa kurula ni litsako ka zvivangwa zvontlhe. — Lis. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.

17. Jesu i tivekisile a vito ga Papayi wakwe hi ndlela muni?

¹⁷ Loku hi yimela a vito ga Jehovha, ho landzela a cikombiso ca Jesu. (Joh. 17:26) Jesu i tivekisile a vito ga Papayi wakwe hi ku gi tirisa ni ku gondzisa vanhu lezvi Jehovha hakunene a nga tshamisa zvona. Hi cikombiso, i kanetile a vaFarisi, lava hi tindlela to hambanahambana va nga maha ku Jehovha a woniwa kota munhu wo biha, wa ku ti nonohisa, ni wa ku kala wuxinji. Jesu i vhunile vanhu lezvaku va wona a Papayi wakwe kota munhu wo ringanisela, wa lihlazva-mbilu, wa lirandzo, ni wo tsetselela. Wutomini gakwe i pimanyisile matshamela ya Papayi wakwe hi kumbhelela. Lezvo zvonawu zvi vhunile vanhu lezvaku va tiva Jehovha. — Joh. 14:9.

18. Hi nga kanetisa kuyini a mawunwa ya Sathani hi tlhela hi basisa vito ga Jehovha?

 ¹⁸ A ku fana na Jesu, hi nga byela van’wani lezvi hi zvi tivako xungetano hi Jehovha; hi va gondzisa lezvaku i na lirandzo ni wunene. Loku hi maha lezvo, hi kaneta a mawunwa ya Sathani hi tlhela hi basisa a vito ga Jehovha. Hi basisa a vito ga Jehovha kambe hi ku vhuna vanhu lezvaku va kholwa ku gi basile. Hinawu hi nga pimanyisa Jehovha wutomini ga hina. Lezvo zva koteka hambu lezvi hi kalako hi nga mbhelelangi. (Efe. 5:1, 2) Loku a magezu ya hina ni lezvi hi zvi mahako zvi komba vanhu lezvi Jehovha hakunene a nga tshamisa zvona, hi vhunetela ku basisa a vito gakwe. Hi basisa a vito ga Jehovha kambe hi ku vhuna vanhu lezvaku va tiva lisine xungetano hi Nungungulu. Ahandle ka lezvo, hi tlhela hi komba lezvaku a vanhu vo kala kumbhelela va nga simama va tsumbekile ka Nungungulu. — Joba 27:5.

19. Isaya 63:7 i hi vhunisa kuyini a ku tiva a kungo ga hina a cikhati hi gondzisako?

¹⁹ Ku na ni cin’wani hi ci mahako kasi ku basisa a vito ga Jehovha. A cikhati hi gondzisako a lisine la Bhibhiliya, a kutala ka zvikhati hi khanyisa a wuhosi ga Nungungulu, lezvaku Jehovha i na ni fanelo ya ku fumela a zvilo zvontlhe; niku lezvi lisine. Hambu lezvi zvi nga zva lisima a ku gondzisa milayo ya Nungungulu, a kungo ga hina ku vhuna vanhu lezvaku va randza Jehovha, a Papayi wa hina, va tlhela va tsumbeka kakwe. Hikwalaho, hi fanele ku khanyisa a matshamela yo tsakisa ya Jehovha, hi tlhamusela lezvi a nga tshamisa zvona. (Lera Isaya 63:7.) Loku hi gondzisa hi ndlela leyi, hi ta vhuna van’wani lezvaku va randza Jehovha va tlhela va mu ingisa hakuva va ta lava ku tsumbeka kakwe.

20. Hi ta bhula hi yini ka ndzima yi landzelako?

²⁰ Zvini hi nga mahako kasi a mahanyela ya hina ni lezvi hi zvi gondzisako zvi vhuna van’wani lezvaku va ehleketa zva zvi nene hi Jehovha va tlhela va tshinela kakwe? A ndzima yi landzelako yi ta hlamula a ciwutiso leci.