Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 23

‘Ibara Lyawe Lyezebwe’

‘Ibara Lyawe Lyezebwe’

“Ibara lyawe, ai [Yahwe] liikaraho ebiro byona.”​—ZAB. 135:13.

EKIZINA 10 Kugiza Yahwe Ruhanga Waitu!

EBITURAYEGA *

1-2. Nsonga ki enkuru ezikwataho muno Abakaiso ba Yahwe?

HAROHO ensonga enkuru muno ezirukutukwataho kasumi kanu, ensonga zinu nizo obusobozi bwa Ruhanga obw’okulema, hamu n’okweza ibara lye. Itwe nk’Abakaiso ba Yahwe, tugonza muno kubazaaho ensonga zinu enkuru. Tugambe ngu obusobozi bwa Ruhanga obw’okulema n’okweza ibara lye, tibiine kakwate? Nangwa.

2 Itwena tukeega ngu ibara lya Ruhanga lisemeriire kwezebwa. Kandi tukeega ngu tusemeriire kwoleka nk’oku obusobozi bwa Yahwe obw’okulema nubwo burukukirrayo kimu oburungi. Nahabweki ensonga zinu ibiri zoona nkuru.

3. Ibara Yahwe niritwarramu ki?

3 Amananu gali ngu, ibara Yahwe niritwarramu buli kimu kyona ekirukukwata hali Ruhanga otwaliiremu n’omulingo arukulemamu. Nahabweki kakuba tugamba ngu kweza ibara lya Ruhanga niyo ensonga erukukirrayo kimu obukuru, tuba nitumanyisa ngu omulingo Yahwe arukulemamu nugwo ogurukukirrayo kimu oburungi. Ibara lya Ruhanga liine akakwate n’omulingo alemamu.​—Rora akasanduuko “ Ensonga Enkuru n’Etwarramu Ki?”

4. Zabuli 135:13 nirubazaaho ruta ibara lya Ruhanga, kandi bikaguzo ki ebiturukwija kugarukamu omu kicweka kinu?

4 Ibara Yahwe ly’embaganiza muno. (Soma Zabuli 135:13.) Kiki ekifoora ibara lya Ruhanga kuba likuru muno? Likabanza kusiigwa lita enziro? Ruhanga alyeza omu mulingo ki? Nitusobora tuta kukonyera omu kweza ibara lye? Katugarukemu ebikaguzo ebi.

OBUKURU BW’IBARA

5. Abantu abamu nibasobora kwekaguza ki obubarukuhurra ngu ibara lya Ruhanga lisemeriire kwezebwa?

5 ‘Ibara lyawe lyezebwe.’ (Mat. 6:9) Yesu akagamba ngu kinu kisemeriire kuba kimu ha bintu ebikuru muno ebitusemeriire kusaba. Baitu ebigambo bya Yesu binu nibimanyisa ki? Kweza ekintu nikimanyisa kukifoora ekirukwera rundi ekitaine kamogo. Abantu abamu nibasobora kwekaguza ngu, ‘ibara lya Ruhanga niryera, mali nikyetaagisa kulyeza?’ Kugarukamu ekikaguzo kinu, tusemeriire kumanya ibara litwarramu ki.

6. Kiki ekifoora ibara kuba ly’omuhendo?

6 Ibara tikiri kigambo kwonka ekisobora kwaturwa rundi kuhandiikwa ha rupapura. Wetegereze Baibuli eky’erukugamba: “Ibara erirungi lyokwegomboza okukira itungo eringi.” (Nfu. 22:1; Mug. 7:1) Habwaki ibara likuru muno? Habwokuba niritwarramu biki abantu bamanyire ha mukama w’ibara eri. Nahabweki, omulingo ibara lihandiikwamu rundi lyaturwamu tikiri kikuru; baitu ekikuru muno nikyo abantu ekibatekereza obu basoma rundi obu bahurra ibara eri.

7. Abantu basiigire bata ibara lya Ruhanga enziro?

7 Abantu obu babazaaho Yahwe ebisuba, baba nibasiiga ibara lye enziro. Obu basiiga ibara lye enziro baba nibalisiisa. Ibara lya Ruhanga likabanza kusiigwa enziro omu rugonjo rw’Adeni. Wetegereze ekiturukwega omu kusosoimya kunu.

OMULINGO IBARA LYE LY’ABANDIZE KUSIIGWA ENZIRO

8. Kiki Adamu na Hawa ekibakaba bamanyire, kandi kinu nikituletera kwekaguza bikaguzo ki?

8 Adamu na Hawa bakaba bamanyire ibara lya Ruhanga, hamu n’ebintu ebindi bingi ebikuru ebirukumukwataho. Bakaba bakimanyire ngu nuwe Omuhangi, ay’abahaire obwomeezi, ekiikaro ekirungi eky’okwikaramu, hamu n’omugonzebwa ow’ahikiriire. (Kub. 1:26-28; 2:18) Ebintu binu byona ebirungi Yahwe eby’akaba abakoliire, bakusoboire kwikara nibabitekerezaaho? Bakusoboire kwikara nibeyongera kugonza Yahwe kandi n’okumusiima? Eby’okugarukuma eby’ebikaguzo binu bikeyoleka omunyazingwa wa Ruhanga obuyabalengere.

9. Kusigikirra ha Okubanza 2:16, 17 na 3:1-5, kiki Yahwe ekiyagambiire Adamu na Hawa, kandi Sitaani akaculika ata amananu?

9 Soma Okubanza 2:16, 17 na 3:1-5. Sitaani akakozesa enjoka kubaza na Hawa, kandi akamukaguza ati: “Nukwo Ruhanga yagambire ati Mutalirya ha miti yona eyomu rugonjo?” Ekikaguzo eki kyali kirumu ebisuba kandi kikaletera Hawa kutunga entekereza entahikire hali Yahwe. Ruhanga akaba abaikiriize kulya ha miti yoona ey’omu rugonjo, baitu y’abatanga gumu gwonka. Adamu na Hawa bakaba nibasobora kulya ha miti nyingi muno ey’embaganiza. (Kub. 2:9) Busaho kugurukyagurukya, Yahwe mugabi, baitu akatanga Adamu na Hawa kulya ha muti gumu gwonka. Nahabweki ekikaguzo Sitaani yakagwize kyali ky’okuculika amananu. Ekikaguzo eki kikabaletera kutekereza ngu Ruhanga mukodo. Hawa nasobora kuba yayekagwize ngu, ‘Haroho ekintu ekirungi Ruhanga eky’anserekere?’

10. Sitaani akasiiga ata ibara lya Ruhanga enziro, kandi kiki eky’arugiremu?

10 Omu kasumi ako, Hawa akaba n’akyayorobera Yahwe. Akagarukamu Sitaani n’akozesa ebigambo byonyini Ruhanga ebyakaba abagambiire. Hawa akongera yamugambira nk’oku baali batasemeriire n’okukwata ha muti ogu. Kandi akaba akimanyire ngu bakufiire kakuba bajeemera ekiragiro kya Ruhanga. Baitu Sitaani akamugarukamu ati: “Okufa timulifa.” (Kub. 3:2-4) Sitaani akaleka kusereka ekigendererwa kye. Akasiiga ibara lya Ruhanga enziro obuyagambiire Hawa ngu Yahwe akababiiha ebisuba. Sitaani akafooka Diabolo rundi omuhangirizi. Hawa akabihwabihirwa kimu kandi yatandika kwikiririza omuli Sitaani. (1 Tim. 2:14) Hawa akesiga Sitaani omu kiikaro ky’okwesiga Yahwe. Kinu kikaletera Hawa kukora encwamu erukukirrayo kimu obubi. Akacwamu kujeemera Yahwe, yalya ekijuma ekyakaba amutangire. Kandi hanyumaakaha Adamu.​—Kub. 3:6.

11. Abazaire baitu ab’okubanza bakaba nibasobora kukora ki, baitu kiki ekibalemerwe kukora?

11 Tekerezaaho omulingo Hawa akaba asemeriire kugarukamu Sitaani. Teraamu akasisani kuba yamugarukiremu ati: “Iwe tinkumanyire, baitu manyire Ise nyowe Yahwe, nimugonza kandi nimwesiga. Nyowe na Adamu atuhaire buli kimu kyona ekitwine. Nosobora ota kumubazaaho kubi? Rugaho ogende!” Mali Yahwe yakusemeriirwe muno kuhurra muhara we omurungi n’abaza ebigambo nk’ebi ebirukwoleka obwesigwa! (Nfu. 27:11) Baitu Hawa na Adamu bakooleka ngu tibaine okugonza okutalekera. Habwokuba Adamu na Hawa baali bataine okugonza kunu, bakalema kurwanirra ibara lya Ruhanga litasiigwa enziro.

12. Sitaani akaletera ata Hawa kutandika kugurukyagurukya, kandi kiki Adamu na Hawa balemerwe kukora?

12 Nk’oku turozere, Sitaani akatandika naletera Hawa kutunga okugurukyagurukya. Akamuletera kugurukyagurukya Yahwe obwaraaba ali Ise omurungi. Hanyuma Adamu na Hawa bakalemwa kurwanirra ibara lya Ruhanga litasiigwa enziro. Bakaikiriza Sitaani kubabiihabiha kandi bamalirra bajeemiire Ruhanga. Sitaani nakyakozesa emiringo niyo emu kuhabisa abantu n’omu kasumi kanu. Arwanisa ibara lya Ruhanga kuraba omu kulisiiga enziro. Abantu abaikiriza ebisuba bya Sitaani kibanguhira muno kwanga obulemi bwa Yahwe obuhikiriire.

YAHWE AYEZA IBARA LYE

13. Ezekyeri 36:23 nirwoleka ruta obutumwa obukuru obuli omu Baibuli?

13 Yahwe asobora kurolerra kwonka ibara lye likasiigwa enziro? Nangwa, tasobora! Baibuli yoona ebazaaho Yahwe eby’akozere kusobora kwoleka ngu ebintu ebibi Sitaani ebiyamubalizeeho omu rugonjo rwa Adeni tibihikire. (Kub. 3:15) Amananu gali, omusingi omukuru ogw’obutumwa bwona obuli omu Baibuli nugwo gunu: Yahwe kweza ibara lye n’akozesa Obukama bwe oburukulemwa Omwana we kandi oburaleeta obusinge n’okuhikirra omu nsi yoona. Baibuli erumu obutumwa oburukutukonyera kwetegereza omulingo Yahwe ahikirizamu omulimo ogw’okweza ibara lye.​—Soma Ezekyeri 36:23.

14. Omulingo Yahwe yakwasiremu obujeemu obw’omu Adeni gwereze guta ibara lye?

14 Sitaani akozere kyona ekirukusoboka kulengaho kulemesa ekigendererwa kya Yahwe. Baitu aikaire n’alemwa. Baibuli n’eyoleka ebintu Yahwe eby’akozere, kandi n’ekyolekera kimu ngu ali Isiitwe ow’okugonza kandi Omulemi arukukirrayo kimu oburungi. Ky’amananu ngu obujeemu bwa Sitaani hamu naabo boona abali ha rubaju rwe busaliize muno Yahwe. (Zab. 78:40) Baitu ensonga enu ey’okusiisa ibara lye agikwasire omu mulingo ogw’amagezi, ogw’okugumisiriza, kandi ogw’obwinganiza. Kandi ayolekere nk’oku aine obusobozi bwona omu miringo nyingi. Baitu ekirukukira obukuru ayolekere okugonza kwe omu miringo nyingi. (1 Yoh. 4:8) Yahwe agumizeemu n’akukora kusobora kweza ibara lye.

Sitaani akahangirra Yahwe obuyabalize na Hawa, kandi kumara ebyasa bingi Sitaani aikaire nasiiga ibara lya Ruhanga enziro (Rora akacweka 9-10, 15) *

15. Omu kasumi kanu, Sitaani nasiiga ata ibara lya Ruhanga enziro, kandi kiki ekirugiremu?

15 Nahati hoona Sitaani nakyasiiga ibara lya Ruhanga enziro. Sitaani aletera abantu kugurukyagurukya Ruhanga obwaraaba aine amaani, obwinganiza, amagezi, hamu n’okugonza. Ekyokurorraho, Sitaani alengaho kusoonasoona abantu kwikiriza ngu Yahwe tali nuwe yahangire ebintu. Kandi abantu obubaikiriza ngu Ruhanga aroho, Sitaani abaletera kutekereza ngu ebiragiro bya Ruhanga nibibamaraho obugabe kandi tibiri by’obwinganiza. Ayegesa abantu ngu Yahwe tabasalirirwa kandi ngu abookya omu murro ogutaraara. Obubaikiriza ebisuba binu eby’akabi, kibanguhira kwanga obulemi bwa Yahwe obuhikiriire. Sitaani atakahwerekereziibwe naija kugumizaamu nayekamba kusiiga ibara lya Ruhanga enziro, n’okulengaho kukwiha hali Yahwe. Baitu arasingura?

OMULINGO ENSONGA ENKURU ERUKUKUKWATAHO

16. Kiki eky’osobora kukora ekyalemere Adamu na Hawa?

16 Yahwe aikiriize abantu abatahikiriire kumukonyera omu kweza ibara lye. Nahabweki, nosobora kukora Adamu na Hawa ekibalemerwe kukora. N’obukiraaba ngu nitwikara omu nsi eijwiremu abantu abarukusiiga ibara lya Ruhanga enziro, oine omugisa ogw’okusagika Yahwe kandi n’okugambira abandi nk’oku ali Ruhanga arukwera, ahikiriire, omurungi, kandi ow’okugonza. (Is. 29:23) Nosobora kwoleka ngu nosagika obulemi bwe. Kandi n’okukonyera abantu abandi kukimanya ngu obulemi bwa Yahwe nubwo bwonka obuhikire, kandi oburaletera ebihangwa byona obusinge n’okusemererwa.​—Zab. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.

17. Yesu akamanyisa ata abantu ibara lya Ruhanga?

17 Tuhondera ekyokurorraho kya Yesu obuturwanirra ibara lya Ruhanga. (Yoh. 17:26) Yesu akamanyisa abantu ibara lya Ise kuraba omu kulikozesa hamu n’okubegesa amananu agarukukwata hali Yahwe. Ekyokurorraho akahakaniza Abafalisaayo, abaleterega abantu omu miringo nyingi kutekereza ngu Yahwe mukaali muno, tarukusiima, ali hara n’abantu, kandi taine mbabazi. Yesu akakonyera abantu kumanya nk’oku Ise nayetegereza abantu, agumisiriza, aine okugonza, kandi aganyira. Kandi akakonyera abantu kumanya Yahwe kuraba omu kuhondera ekyokurorraho kye kikumi ha kimu omu byona ebiyakoraga.​—Yoh. 14:9.

18. Nitusobora tuta kwoleka ngu ebintu ebibi abahakaniza babazaaho Yahwe tibihikire?

18 Nka Yesu, nitusobora kugambira abantu ebitumanyire hali Yahwe, hamu n’okubegesa nk’oku ali ow’okugonza kandi ow’embabazi. Obutukora eki, tuba nitwogyaho ibara lya Yahwe enziro. Tweza ibara lya Ruhanga, obutukonyera abantu kulirora nk’erirukwera. Naitwe nitusobora kuhondera ekyokurorraho kya Yahwe. Eki nikisoboka n’obuturaaba tutahikiriire. (Bef. 5:1, 2) Ebigambo n’ebikorwa byaitu obubikonyera abantu kumanya amananu agarukukwata hali Ruhanga tukonyera omu kweza ibara lye. Tweza ibara lye obutukonyera abantu kuleka kuhabisibwa ebisuba ebirukukwata hali Ruhanga. Kandi tugumya ngu n’abantu abatahikiriire nibasobora kulinda obwesigwa bwabo hali Ruhanga.​—Yob. 27:5.

Nitugonza kukonyera abeegi baitu ba Baibuli kumanya nk’oku Yahwe w’embabazi kandi aine okugonza (Rora akacweka 18-19) *

19. Isaya 63:7 nirutukonyera ruta kumanya ekigendererwa ekikuru obutuba nitwegesa?

19 Haroho ekintu ekindi ekitusobora kukora kweza ibara lya Yahwe. Obutuba nitwegesa abantu amananu tukira kwebembeza Obusobozi bwa Ruhanga obwokulema, ngu nuwe asemeriire kulema obuhangwa bwona kandi kinu kihikiire kimu. Baitu n’obukiraaba kikuru kubegesa ebiragiro bya Ruhanga, ekigendererwa kyaitu ekikuru kisemeriire kuba eky’okubakonyera kugonza Isiitwe Yahwe, kandi n’okuba besigwa haliwe. Nahabweki tusemeriire kuboleka emiringo enungi Yahwe ey’aine nukwo tubakonyere kumanya Yahwe Ruhanga wa mulingo ki. (Soma Isaya 63:7.) Kakuba twegesa omu mulingo gunu nitwija kukonyera abantu kugonza Yahwe n’okumworobera habwokuba nibagonza kuba besigwa haliwe.

20. Nitugenda kubazaaho ki omu kicweka ekirukuhonderaho?

20 Baitu nitusobora tuta kwetwaza n’okwegesa omu mulingo oguraletera abantu kutekerezaaho kurungi ibara lya Ruhanga kandi n’okugonza kumumanya? Ekicweka ekirukuhonderaho nikiija kugarukamu ekikaguzo eki.

EKIZINA 2 Ibara Lyawe Niryo Yahwe

^ kac. 5 Nsonga ki enkuru erukukwataho abantu n’abamalaika? Habwaki ensonga egi nkuru muno, kandi n’etukwataho eta? Kumanya eby’okugarukamu eby’ebikaguzo ebi n’ebikaguzo ebindi ebirukukwata ha isomo linu, nikiija kutukonyera kugumya enkoragana yaitu na Yahwe.

^ kac. 61 KUSOBORRA EBISISANI: Sitaani akasiiga Ruhanga enziro obuyagambiire Hawa ngu Ruhanga akababaliza ebisuba. Omu byasa ebihingwireho Sitaani aikaire n’akurakuraniza enyegesa ez’ebisuba, nk’okwegesa ngu Ruhanga mukaali muno, kandi ngu tali nuwe yahangire abantu.

^ kac. 63 KUSOBORRA EBISISANI: Ow’oruganda owali mukwegesa omwegi wa Baibuli, agumya muno emiringo ya Yahwe.