1. E ko Zambe woñ a tinan aya, a amu jé e ne mfi na ba ba nye’e Yéhôva be ko nye woñ?

BEKRISTEN ba nye’e Zambe a ko fe nye woñ. Bôte béziñ be ne kate wô’ô jam ete. Ve bi nji kômbô kobô ajô woñe wo bo na môt a kute kam. Ayé’é di, bia zu kobô ajô woñ ôfe. Bôte be bili fatane woñ éte ba semé Yéhôva a nlem ôse. Be nji kômbô bo jam é ne ve nye nlem abé, amu ba kômbô ba’ale mbamba élat a Ésaa wop.​—Bs. 111:10; Min. 8:13.

2. Bela’ane kalate Besam 86:11 asu na ô liti mam mebaé bia zu yen ayé’é di?

² Lañe’e Besam 86:11. Éyoñe bia tu’a bindi mejô me David mete, bia kôme wô’ô abim avé a mbe a semé’é Yéhôva. Bi tame zu yen avale bia fe bi ne bo de. Bia zu taté ngôné mam méziñ ma yiane tindi bia na bi kôme semé jôé Zambe. Éyoñ éte bia zu su’ulane yen aval avé ésemé éte é ne yené ényiñe jangane ya môs ôse.

3. Jam avé é nga volô Moïse na a tu’a semé éyôlé Zambe?

³ Tame ve’ele bo ane wo yene Moïse a tele Nkôl Horeb a yene’e ane étôto’o Yéhôva ja lôte nye ôsu. Kalate Étude perspicace des Écritures a jô na: “Akekui Yésus a nga zu si va, môte mfe a mbe a ngenane te tame bi aval étua ñyenan ete.” Moïse a nga wô’ô tyiñ (éko éziñe tyiñ éngele) é jô’ô nye na: “Yéhôva, Yéhôva, Zambe ya éngôngo  a mvam, ôte’ete’e ya yaa, a bili abui mvam a benya mejôô; a ba’ale mvame jé mfa’a ya betoyini be bôt, a jamé mbia be mam, a minkoban, a abé.” (Nk. 33:17-23; 34:5-7) Éko éziñe Moïse a mbe a simesa’ane ñyenan ôte éyoñ a mbe a tote’e jôé Yéhôva. A jam ete nde e nga yiane fe tindi nye na a ve bone b’Israël abendé di: “W’aye ko jôé [Yéhôva] e ne étôtok a angôndô woñ.”​—Dt. 28:58.

4. Jé ja ye volô bia na bi tu’a semé Yéhôva?

⁴ Nté bia nyoñ éyoñe ya bindi atinane ya jôé Yéhôva, bia yiane fe jeñe na bi tu’a yemelan avale môt a né. Bia yiane fe bindi mefulu mé méziñ ane ngule jé, fe’e jé, zôsôô, a nye’ane wé. Jam ete da ye tindi bia na bi tu’a kômbô semé nye.​—Bs. 77:11-15.

5-6. (a) Éyôlé Zambe ja tinan aya? (b) Avale kalate Nkôlan 3:13, 14 a kalate Ésaïe 64:8 ba liti, aval avé Yéhôva a bo na mam me boban?

⁵ Jé bia yem a lat a atinane ya éyôlé Yéhôva? Abui befase Bible é ne tyiñe na éyôlé Yéhôva ja yiane tinane na “A bo na é boban.” Nalé a tinane na teke jôm éziñ é ne kamane Yéhôva na a jalé nkômbane wé, a bo fe na mam me boban. Aval avé?

⁶ Jam ôsu, Yéhôva émien a ne ngule ya bo mam mese, nge ke tebe bité bise bia sili asu na a tôé nsôñane wé. (Lañe’e Nkolan 3:13, 14.) Bekalate bangan be wô’ô jaé liti bia mfi ya bindi afase ya atinane ya jôé Yéhôva ete. Jame baa, Yéhôva a ne fe bo na bebo bisaé bé be tebe bité bise bia sili asu na a tôé nsôñane wé. (Lañe’ Ésaïe 64:8.) Aval ete nde Yéhôva a bo na nkômbane wé ô tôéban. Teke jam éziñ é ne bo na ôvañe wé ô bo te jaléban.​—És. 46:10, 11.

7. Jé é ne volô bia na bi tu’a semé Ésaa wongane ya yôp?

⁷ Nge bia bindi mam mese Ésaa wongan a boya, a mam mese a volôya bia na bi bo, nalé a ye yemete nkômbane  wongane ya ve nye akéva. Éyoñe bia tebe mone jôm a fombô biôme Yéhôva a nga té, nga bi wô’ô ku avem a semé bisaé ya mo mé? (Bs. 8:3, 4) Éyoñe ki bia simesane mam mese Yéhôva a volôya bia na bi bo, bia kômbô bo jôme jia, ve tu’a semé nye. Da yiane fo’o na bi kôme semé jôé Yéhôva! Jôé éte é tii a mefulu mé mese, a mam mese a boya, a ma mese a ye bo.​—Bs. 89:7, 8.

8. Kalate Deutéronome 32:2, 3 a liti na Yéhôva a yi na bebo bisaé bé be bo jôé dé aya?

⁸ Ôsusua na bone b’Israël ba nyiine Si ya ntiñetan, Yéhôva a nga ye’ele Moïse bifia ya jia éziñ. (Dt. 31:19) Moïse a mbe fe a yiane ye’ele bone b’Israël jia éte. (Lañe’e Deutéronome 32:2, 3.) Bifuse bite bibaé bia kôme liti na Yéhôva a nji yi na be solé jôé dé, nge ke na be bene tote de amu ba jô na é ne aval étyi afe. A yi na môt ase a yem éyôlé jé. Bone b’Israël besom be nga kôme wô’ô a melo map ane Moïse a ye’ele be mam a lat a Yéhôva a jôé dé! Mam Moïse a nga ye’ele be me nga yemete mbunane wop a ve be ngule nyul, fo’o ve aval ane mveñ ja volô bilé na bi faa. Aval avé bi ne tabe ndi na nne bia fe bia ye’ele nalé?

9. Aval avé bi ne volô fubu éyôlé Yéhôva?

⁹ Éyoñe bi ne nkañete, bi ne liti bôte jôé Yéhôva a mefulu mé Bible été. Bi ne fe ve be mbamba minsoé mi kalate, nge ke liti be bevidéo a mam mefe ma lu’u Yéhôva anjeñe mefoé dangan. Bi ne fe jeñe fane ya kañete bôt ajô ya Zambe wongane ya nye’an éyoñe bi ne ésaé, e sikôlô, nge ke nté bia ke dulu. Bi ne kate be mbamba be mame Yéhôva a ye bo asu dangan a asu si. Za a yem? Éko éziñe mam mete me ne yooé be mis a bo na be wô’ôtan abim avé Yéhôva a nye’e be. Éyoñ ése bia ye’ele bôte bevo’o benya mejôô a lat a Yéhôva, bia fe bia nyoñe ngab a ésaé ya fubu éyôlé jé. Bia liti fe bôte na be nga laane be abui minsos a lat a Yéhôva. Teke jam afe e ne volô môt a ve nye ngule nyul ane mam a ne yé’é Bible été.​—És. 65:13, 14.

10. Amu jé bi nji yiane su’u ve na bia ye’ele bôte metiñe me Zambe?

¹⁰ Éyoñe bia wulu meyé’é ya Bible, bia yiane volô bôte na be yeme jôé Yéhôva a belane de. Bia yiane fe volô be na be kôme yeme môt a be’e jôé éte. Ye bia ye kui na bi bo de nge bia su’u ve na bia ye’ele be metiñe me Yéhôva nga? Ñyé’é Bible a ne ngule ya yem metiñe me Zambe a semé fe’e ése ya été. Ve ye a tôñe fo’o me ényiñe jé amu a nye’e Yéhôva nga? Bia yeme na Ève a mbe a yeme’e metiñe me Zambe, ve a nji be a kôme nye’e Zambe émien, Adam fe ve avale da. (Met. 3:1-6) Ajô te, bi nji yiane su’u ve na bia ye’ele bôte metiñe me Yéhôva.

11. Aval avé bi ne volô beyé’é Bible na be nye’e Yéhôva nté bia ye’ele be memvinda mé?

¹¹ Metiñe me Yéhôva me ne kom ve asu mfi wongan. (Bs. 119:97, 111, 112) Ve ñyé’é Bible a vo’o tu’a wô’ô de nge a buni ki na Zambe a nga ve bia metiñe mete amu a nye’e bia. Bi ne ñhe sili nye na: “Mfa’a wôé, amu jé Zambe a jô bia na bi bo jame di? Amu jé a tyili bia jame di? Atiñe di da liti bia na Zambe a ne avale môt avé?” Éyoñe bia volô môte bia ye’ele Bible na a bo a  simesa’ane Yéhôva, a na a kôme nye’e nye, nalé a bo na benya mejôô be nambe nye nlem. Nalé a bo fe na a bo teke su’u ve na a semé metiñe me Zambe, ve na a nye’e fe Zambe émien. (Bs. 119:68) Jam ete ki da ye yemete mbunane wé a ve nye ngule ya jibi beta meve’ele ma yange nye.​—1 Bec. 3:12-15.

12. Jé é nga bo môs éziñe na nleme David ô kate yeme ne bip, a nalé a nga tindi nye na a bo jé?

¹² Bifia bi Njôô bôte David bia koone bie Besam 86: 11 bi ne angôndô ya mfi, a jô Yéhôva na: “Yemete’e nleme wom.” David a nga kôme wô’ô abim avé nlem ô ne joñôlô môt. Môs éziñ, a mbe nda yôp, nde a nga yen éza minga a woba’an. Nde nleme wé ô nga bo aya? Ye ô nga yeme ne bip, ye ô nga joñôlô nye? David a mbe a yeme’ atiñe Yéhôva di: “Te nyamete éza minga.” (Nkôlan 20:17) Ve a nga ke ôsu a fombô minga ate. Nlem ô taté ñhe na wo joñôlô nye ô jô’ô nye na: ‘Diñe’e nye! Te diñe nye! Diñe’e nye! Te diñe nye!’ Akusa bo David a mbe a jaéya liti na a nye’e Yéhôva a na a ko nye woñ, nkômbane wé ñwô a nga telé ôsu éyoñ éte. Ane a nga bo mbia minsem. Jame ve zu wo’o Yéhôva jôé mvit, a telé bôte bevo’o minju’ été, to’o bibu’a bibiene ya nda bôte jé.​—2 Sa. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Aval avé bia yeme na nleme David ô nga beta yeme ne bip?

¹³ Yéhôva a nga foñôsô David, ve mvuse ya valé ba nye be nga mane beta kôm. (2 Sa. 12:13; Bs. 51:2-4, 17) David a nji vuane minju’u mise a nga tôbane mie amu a nga jô’é na nlem ô joñôlô nye. Bi ne fe kôñelane mejô mé me ne kalate Besam 86:11 avale di: “Va’a me nlem ô nji bo medu’an.” Ye Yéhôva a nga vô’ôlô fo’o meye’elane mé? Mvo’é mvo’é! Amu éyoñ Bible a beta kobô ajô David, a jô na nleme wé ô mbe “nya mvo’é be Yéhôva Zambe wé.”​—1 Bb. 11:4; 15:3.

14. Nsili ôvé bia yiane sili biabebien, a amu jé?

¹⁴ Nkañete David ôte wo ve bia ngule nyul a beta ñye’elan. Jam a nga bo le da liti bebo bisaé be Yéhôva ya dene mfi ya tabe ntyel. Bi kusa bo mfefé Ngaa nge ke nnôme mbo ésaé Yéhôva, bia bese bia yiane sili biabebiene na: ‘Ye ma yeme fo’o mebo si asu na Satan a bo te wone ma nlem?’

15. Aval avé woñ Zambe ô ne volô bia na bi bo te yen avale bingeñgeñ éziñ?

 ¹⁵ Nge wo yene bingeñgeñe bi ne bo na mbia minkômbane mi nyiine wo nlem, ye ô ne kôme jô na wo yemete nleme wôé nga? Éko éziñ wo simesane na, mbôl a nji tu’a bo pornographie, a se ke ajô. Ve jam ô ne kômbô biasé le e ne di Satan a ne belane de na a wone wo nlem. (2 Bec. 2:11) A ne ve ane éyoñ môt a belane mon étyé asu na a sale nkok. Atata’a, a beme nsoñe ya étyé nkok, a taté na a kut étyé asu na é nyiine nko’o été. Nté étyé ja ke ja nyiin, nde fe nja’a ja ke ja salé nalé. Ye mam bisôk ba liti bingeñgeñ me ne bo ane mon étyé nyi? Nge bia biasé avale bingeñgeñ ete amu bia simesane na bi nji bo abé ane pornographie, bi ne tem bi su’ulaneya bo mbia nsem mise me Yéhôva. Ajô te, te ve’ele kañese na mvite mam é nyiine wo nlem. Yemete’e nleme wôé ô ko jôé Yéhôva woñ!

16. Minsili mivé bia yiane sili biabebien éyoñe Satan a ve’ele bia?

¹⁶ Satan a belan abui mam afe asu na a tindi bia na bi ku Zambe. Ô wô’ô bo aya? E ne tyi’ibi ya simesane na mam mete me nji tu’a bo bo abé. E ne kui na bi jô biabebiene na: ‘Jam ete e nji dañe bo abé amu e vo’o bo na be telé ma feñ.’ Avale mfasan ete e ne angôndô ya abé. Da ye dañe bo mvo’é na bi sili biabebiene na: ‘Ye a ne bo na Satan a belane jame di na a wone ma nlem? Ye ma ye ke ve Yéhôva jôé mvit nge ma ve mbia minkômban étaba’a nleme wom été? Ye jam ma kômbô bo le da ye ke bo na bia Yéhôva bi kandane nga?’ Bindi’i minsili mite. Ye’ela’ane Yéhôva asu na ô yalane  mie zôsôô été. (Jc. 1:5) Mfasan ôte ô ne angôndô ya mfi asu dangane biabebien. Amu ô ne volô bia na bi tebe ne bip ane Yésus éyoñ Satan a ve’ele bia, a na bi jô nye na: “A Satan, kôlô’ô”!​—Mt. 4:10.

17. Amu jé é nji bo mvo’é na bi bi minlem mibaé? Nyoñe’ éve’an.

¹⁷ E nji bo mvo’é na bi bi minlem mibaé. Tame ve’ele simesane na bôte ya ékip ébuma éziñ be nji bo nleme wua. Bôte béziñ be ne valé ve na ba jeñe duma dap, ba bevo’o ki ba kômbô lé avale ba yi teke bisi metiñe ya ébuma, wônaa ba bevo’o ki be ba biasé biasé môt a yañele be. Ye mia simesane na ékip éte ja ye ke ôyabe nga? Ve éyoñ beléé ébuma ya ékip be ne nleme wua, e ne bo tyi’ibi na be bôm bikip bivok. Nleme wôé ô ne bo ane ékibe baa nge asimesane dôé, minkômbane miôé, a mame wo wô’ôtane nlem ma lu’an a nkômbane Yéhôva. Te vuane na Satan a yi nleme wôé. A yi na asimesane dôé, minkômbane miôé a aval wo wô’ôtane mam e wosane metiñe me Yéhôva. Ve wo, wo yi na nleme wôé ô bo ngumba ngumba, ndemben ô bo ngule ya bo Ésoo Zambe wôé ésaé. (Mt. 22:36-38) Te ve’ele kañese môs éziñe na Satan a dutu wo nlem!

18. Kalate Michée 4:5 a tindi wo na ô nyoñe ntyi’an ôvé?

¹⁸ Ane David, wo fe ye’ela’ane Yéhôva na: “Yemete’e nleme wom ô ko jôé dôé woñ.” Va’a ngul ése na ô tôñe mejô ya meye’elane mete ényiñe jôé. Môs ôse, nyoñe’e mintyi’ane mia liti na wo kôme semé jôé Yéhôva, to’o e bone be mam. Nge ô bo de, wo ye liti na ô ne nya Ngaa Yéhôva. (Min. 27:11) Ngo’o nge bia bese bia fulane metyiñe mangan a nyi nkulu mejô Michée a jô na: “Bia ye wulu a jôé Yéhôva Zambe wongan nnôm éto a nnôm éto”!​—Mic. 4:5.