1. Kola hapeu la troa xoue Akötresie, nge pine nemene matre itre ka hnimi Iehova a xoue Nyidrë?

 ITRE Keresiano a hnimi Akötresie me xoue Nyidrë. Jole koi itre xan troa trotrohnine lai. Ngo tha kolo kö lai a qaja ka hape, troa xoue Akötresie me kötre Nyidrë. Ketrepengöne kö la xou hna qaja e celë. Ame la atr ka xoue Akötresie, tre, angeic a metrötrë Nyidrë. Xele kö angeic ma kuca la ketre ewekë ka troa akötrëne la Keme i angeic e hnengödrai. Angeice pe a ajane troa imelekeu hnyawa me Nyidrë.—Sal. 111:10; Ite edomë 8:13.

2. Thenge la hna qaja hnei Dravita ngöne Salamo 86:11, nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la tane mekun celë?

² E jë la Salamo 86:11. Ame la easa lapa mekun la itre trengewekë celë, easa öhn laka, ka nyipiewekë koi Dravita troa xoue Akötresie. Tro sa ce wang la aqane tro sa trongëne la hna qaja ngöne la xötre celë. Ngo tro sa pane ce wang la itre kepin matre nyipiewekë tro sa metrötrëne la ëje i Akötresie. Thupene lai, tro sa ce wang la aqane tro sa amamane la metrötre së ngöne la mele së.

3. Nemene la hna melën hnei Mose, nge hna xatua angeic tune kaa troa metrötrëne la ëje i Akötresie?

³ Pane mekune jë la Mose a zae fene la git, nge kola mama la elolo i Iehova qëmeke i angeic. Önine la itus, Étude perspicace des Écritures ka hape, “Mose caasi hi nge  pë ju kö ketre atr ka melëne la iamamanyikeu cili uti hë la traqa Iesu Keriso e celë fen.” Hnei Mose hna dreng la ketre angela a qaja ka hape: “Iehova, Iehova Akötesie, ate utipine me ka ihnim, ate xomi hni ahoean, nge ka tru loi me nyipici, ate thupëne la ihnimi thatraqane la nöjei thauzan, me nue tije la menu, me hna shashaith, me ngazo.” (Eso. 33:17-23; 34:5-7) Maine jë, kola mama la iamamanyikeu celë koi Mose, ngöne la nöjei ijin angeic a qaja la ëje i “Iehova.” Tha sesëkötre kö së laka, hnei Mose hna upi angetre Isaraela, ‘troa xouene la ëje celë ka lolo nge ka hmitrötr.’—Deu. 28:58.

4. Nemene la itre thiina i Akötresie ka upi së troa atrunyi Nyidrë?

⁴ Loi e tro la ëj “Iehova” a amekunë së la Atre xom la ëje cili. Loi e tro sa lapa mekun la itre thiina ka lolo i Akötresie, tune la mene i Nyidrë, me inamacan me meköt me ihnim. Tro hë së lai a atrunyi Nyidrë.—Sal. 77:11-15.

5-6. (a) Nemene la aliene la ëje i Akötresie? (b) Thenge la hna qaja ngöne Esodo 3:13, 14 me Isaia 64:8, nemene la aqane eatrëne Iehova la aja i Nyidrë?

⁵ Nemene la hne së hna atre göne la ëje i Akötresie? Alanyimu la itre ka inamacan ka qaja ka hape, ame la aliene la ëj “Iehova,” tre, “Atre aejën.” Kola amekunë së laka, pëkö ka atreine troa sewe Akötresie troa kuca la aja i Nyidrë. Atre hi Iehova eatrëne la nöjei aja i Nyidrë.

⁶ Nemene la aqane eatrëne Nyidrëti la aja i Nyidrë? Ame la hnapan, Iehova a kuca la ka ijij matre troa eatrëne la sipu aja i Nyidrë. (E jë la Esodo 3:13, 14.) Hna anyimua ithuecatre koi së troa lapa mekune lai. Ame la hnaaluen, Iehova a aijijëne la itre hlue i Nyidrë ka tha pexeje kö troa eatrëne la aja i Nyidrë. (E jë la Isaia 64:8.) Celë hi lue aqane kuca i Iehova matre troa eatrëne la aja i Nyidrë. Pëkö ka atreine sewe Nyidrë troa kuca la aja i Nyidrë.—Is. 46:10, 11.

7. Nemene la aqane tro sa acatrene la hni ne ole së kowe la Keme së e hnengödrai?

 ⁷ Nemene la aqane tro sa acatrene la hni ne ole së kowe la Keme së e hnengödrai? Loi e tro sa lapa mekun la itre ewekë hnei Nyidrëti hna kuca ha, memine la itre hnei Nyidrëti hna aijijë së troa kuca. Maine jë, tro sa lapa mekun la itre hnei Nyidrëti hna xup. Celë hi ka troa upi së troa atrunyi Nyidrë. (Sal. 8:3, 4) Maine tro sa lapa mekun la itre hnei Iehova hna aijijë së troa kuca matre eatrën la aja i Nyidrë, tro hë së lai a hetre metrötr koi Nyidrë. Eje hi, nyine xouene la ëje i “Iehova”! Ej a amamane la pengöne la Keme së, memine la itre hnei Nyidrëti hna kuca ekö, me itre hnei Nyidrëti hna troa kuca elany.—Sal. 89:7, 8.

8. Thenge la Deuteronomi 32:2, 3, nemene la aja i Iehova göne la aqane tro sa huliwane la ëje i Nyidrë?

⁸ Qëmekene tro la angetre Isaraela a lö hnine la Nöj Hna Thingehnaean, hnei Iehova hna ini Mose la ketre nyima. (Deu. 31:19) Nge hnëqa i Mose pena troa inine la nöj. (E jë la Deuteronomi 32:2, 3.) Kola amamane ngöne la xötre 2 me 3 laka, xele kö Iehova troa juetrëne la ëje i Nyidrë, maine mekun pena laka, ka hmitrötre troa qaja. Iehova a ajane tro la nöjei hna xup ka inamacan a atre Nyidrë! Tru la madrine la angetre Isaraela troa drei Mose kola qeje Iehova memine la ëje i Nyidrë ka draië! Celë hi ka acatrene la lapaune i angatr me ithuecatre koi angatr, tune la wene mani a fi la itre feja. Nemene la nyine tro sa kuca matre tro fe a hane hetre thangane la huliwa ne cainöje së kowe la itre ka drei së?

9. Nemene la aqane tro sa ahmitrötrëne la ëje i Akötresie?

⁹ Ame la easa cainöj, nyipiewekë tro sa amamane la ëje i Iehova e hnine la Tusi Hmitrötr. Loi e tro sa tro fë la itre itus me amamane la itre video me itre xaa ka mama ngöne la site së, nge ka atrunyi Iehova. Ketre, ijije hi tro sa qeje Akötresie me itre thiina i Nyidrë ngöne la hna huliwa, me hna ini me ngöne la easa ihamë. Ame la easa qaja koi itre xan la aja i Iehova kowe la itre atr me ihnadro, easë hi lai a amamane la itre ithuemacany ka hnyipixe göi Nyidrë. Ketre, easa ahmitrötrëne la ëje i Iehova ngöne la easa qaja la nyipici göi Nyidrë, me jelethoine la itre ini ka thoi hna sil hnei Satana. Nge easa hamë angatr la itre ini ka acatrene la lapaune i angatr me aegöcatrenyi angatr.—Is. 65:13, 14.

10. Pine nemene matre tha tro hmekuje kö sa inine la itre atr la itre trepene meköti Akötresie?

¹⁰ Ame la easa hamë ini kowe la ketre atr, easa amamane koi angeic la ëje i Akötresie, me ithuecatr koi angeic troa hane qaja koi itre xan. Easë fe a xatua angeic troa trotrohnine la aliene la ëje cili. Ngo hapeu, tro kö sa atreine kuca lai, e hne së hi hna ini angeic la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr? Eje hi laka, tro angeic a atre la itre wathebo i Akötresie me wangatrune itre ej. Ngo hapeu, tro kö la ihnim me itre hnei angeic hna atre göi Iehova a upi angeic troa drengethenge Nyidrë? Atre hi Eva la wathebo i Akötresie, ngo pëkö ihnimi angeic koi Nyidrë, nge ketre tui Adramu. (Gen. 3:1-6) Haawe, tha tro hmekuje kö sa inine la itre atr la itre trepene meköti Akötresie.

11. Ame la easa inine la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr kowe la ketre atr, nemene la aqane tro sa acatrene la ihnimi angeic koi Iehova?

¹¹ Ame koi së, ka lolo nge ka sisitria la itre trepene meköti Iehova. (Sal. 119:97, 111, 112) Ngo tha celë kö mekuna ne  la hnainin. Maine jë, tha trotrohnine kö angeic laka, hnei Iehova hna acile la itre wathebo pine laka, Nyidrëti a hnimi së. Celë hi matre, loi e tro sa hnyingë angeic ka hape: “Pine nemene matre Iehova a upi së troa kuca la ketre ewekë maine wathebo së pena? Nemene la hna amamane göi Nyidrë? Maine tro sa xatua angeic troa lapa mekun la itre thiina i Iehova me acatrene la ihnimi angeic kowe la ëje i Nyidrë, tro hë sa ketr la hni angeic. Tro hë angeic a hniin la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr, me hnime la Atre acile itre ej. (Sal. 119:68) Ketre, tro lai a acatrene la lapaune i angeic, me xatua angeic troa cile kowe la itre jol elany.—1 Kor. 3:12-15.

12. Pine nemene matre tha pexeje kö la hni Dravita koi Iehova ngöne la ketre ijin, nge nemene la pun?

¹² Aja i Dravita joxu troa pexeje la hni nyidrë koi Iehova. Celë hi matre, hnei nyidrëti hna sipo Iehova troa ‘a ca pengönëne la hni nyidrë.’ (Sal. 86:11) Ka hetre aliene la itre trengewekë celë. Hnei Dravita hna öhn ngöne la mele i nyidrë laka, canga tro hi a ajolë së matre tha pexeje hë la hni së koi Iehova. Ame e ketre ijine Dravita hune la uma, hnei nyidrëti hna öhnyi Batheseba e si. Hapeu, ka pexeje kö la hni Dravita ngöne la ijine cili? Atre hnyawa hi Dravita la wathebo i Iehova ka hape: “The tro kö eö a meciune la fö’ i kete ate.” (Eso. 20:17) Ame pe, hnei Dravita palahi hna goeë Batheseba. Tha pexeje hë la hni Dravita koi Iehova ke, nyidrëti ha hnimi Batheseba. Ngacama hnei Dravita hna hnim me xoue Iehova, ngo hnei nyidrëti hna kei kowe la ngazo me adrone la ëje i Iehova. Nge zöi Dravita matre hna akötrëne la itre atrene la hnepe lapa i nyidrë.—2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Nemene la ka amamane laka, pexeje hmaca ha la hni Dravita koi Iehova?

¹³ Hnei Iehova hna haji Dravita, matre lolo hmaca ha la aqane imelekeu i nyidro. (2 Sam. 12:13; Sal. 51:2-4, 17) Ngo tha thëthëhmine kö Dravita la akötr qa ngöne la ngazo hna kuca. Atre hi Dravita laka, nyidrëti a tria ke, tha pexeje hë la hni nyidrë koi Iehova. Ijije hi tro sa saze la itre trengewekë i Dravita ngöne Salamo 86:11 me hape: “Hamë ni pi la hni ka pexej.” Hapeu, hnei Iehova kö hna sa la thithi nyidrë? Eje hi. Öni Tusi Hmitrötr ka hape, ‘ka pexeje la hni’ Dravita koi Iehova Akötresie.—1 Ite jo. 11:4; 15:3.

14. Nemene la nyine tro sa isa hnyingën, nge pine nemen?

 ¹⁴ Ka lolo catr la tulu i Dravita, nge hetre ini hne së hna xom qa ngön. Eje hi, hnei nyidrëti hna kei kowe la ngazo. Celë hi matre loi e tro sa hmek. Ngacama ekö ju hë së nyihlue i Iehova, ngo loi e tro sa isa hnying ka hape: ‘Eni kö a cile catr ngöne la itre itupath ka ajolë ni troa hni ka pexej?’

15. Maine easa xoue Akötresie, nemene la hne së hna troa kuca ngöne la easa öhn la ketre iatr ka aciane la aja ka ngazo?

¹⁵ Nemene la hne së hna kuca ngöne la easa öhn la ketre iatr ngöne tele maine ngöne Ëternet ka aciane la aja ka ngazo? Canga tro hi sa mekun ka hape, tha iatr ka sisi kö. Ngo hapeu, tha ketre nyinyithina i Satana kö lai, matre tha tro kö a pexeje la hni së? (2 Kor. 2:11) Drei la ketre ceitun. Ketre atr a sa la sinöe ka tru hnei ze. Thupene la hna anyimua hna la ze, kei pi hi lai sinöe. Ceitune hi la itre iatr memine la ze. Maine jë ame koi së, tha ka nyipiewekë kö, ngo ka hetre ethane pe. Tha tro hmaca kö a pexeje la hni së koi Iehova, nge tro hë sa kei kowe la ngazo. Celë hi matre, loi e tro sa thupën me xometrije qa kuhu hni së la nöjei ewekë ka sis. Loi e tro palahi a pexeje la hni së me xouene la ëje i Akötresie!

16. Nemene la nyine tro sa hnyingëne qëmekene la itupath?

¹⁶ Nyimutre la itre nyinyithina i Satana. Jëne la itre iatr ka aciane la aja ka ngazo, Satana a thele tro sa kei kowe la ngazo. Nemene la aqane ujë së ngöne la kola tupathi së? Canga tro hi sa thele kepin. Maine jë tro sa qaja ka hape: ‘Maine tro ni a kuca la ewekë celë, tha tro kö a upetröneë ni. Kola amamane laka, tha ka ngazo kö la hnenge hna kuca.’ Ka ngazo la aqane mekun celë. Loi e tro sa isa hnying ka hape: ‘Hapeu, Satana kö a tupathi ni matre tha tro kö a pexeje la hning koi Iehova? Maine  tro ni a kei kowe la ngazo, tro kö ni a adrone la ëje i Akötresie? Tro kö lai a aiananyi ni maine easenyi ni koi Akötresie?’ Nyipiewekë tro sa lapa mekun la itre hnying celë. Loi e tro sa sipo inamacane koi Iehova matre xatua së troa atreine sa hnyawa la itre hnying celë. (Iako. 1:5) Celë hi ka troa thupë së me xatua së troa cile catr ngöne la itupath. Tui Iesu, tro hë sa qaja ka hape: “Tro pi Satana!”—Mat. 4:10.

17. Pine nemene matre hetre ethane kowe la mele së, e tha ka pexeje kö la hni së koi Iehova? Qaja jë la ketre ceitun.

¹⁷ Maine tha ka pexeje kö la hni së koi Iehova, tro lai a hetre ethane kowe la mele së. Ceitune hi lai memine la ketre ekip ne feni balo. Pane mekune jë laka, tha ka itrotrohni kö la ekip. Itre xan a ajane troa hlemu, itre xan a tha drenge la itre hna amekötin, nge itre xan a pë metrötr kowe la ka elemeken la ekip. Atre hi së laka, troa autrë angatr hnene la itre xaa ekip! Ngo maine ka caas la ekip, tro hë angatr a hun. Eje hi, maine tro sa nue asë la mele së kowe la huliwa i Akötresie, tro hë sa cile catr tune la ekip ka hun. Tha tro kö sa thëthëhmine laka, madrine catre Satana e tha pexeje hë la hni së koi Iehova. Ame la aja i angeic, tre, troa aciane the së la itre aja ka ngazo, ka icilekeu memine la aja i Iehova. Ngo loi e troa pexeje la hni së matre troa nyihlue i Iehova. (Mat. 22:36-38) Tha tro pi kö sa nue jë i Satana!

18. Thenge la Mika 4:5, nemene la aja së?

¹⁸ Tui Dravita, sipone jë koi Iehova ka hape: ‘Apexejene ju la hning matre tro ni a xouene la ëje i nyipë.’ Nge loi e tro sa ujë thenge la thithi së. Loi e tro la itre mekun hne së hna axeciën a amamane laka, easa metrötrëne la ëje i Iehova ka hmitrötr! Celë hi aqane tro sa atrune la ëje i Nyidrë, easë itre Temoë Iehova. (Ite Edomë 27:11) Maine tro sa ujë tune lai, tro hë sa qaja tui Mika ka hape: “Tro pe kö sha tro ngöne la atesiwa [ëje] i Iehova Akötesi shë epine palua.”—Mika 4:5.