1. Ịyẹ à tị́ ri etu nyọka ju uhi nya Ohe Oluhye? Ịyẹ tị́ du kọ baba ha angịlẹ ká iJihova há?

OHE OLUHYE há angịnyị nya ịKịrayịsị, ị tị kaa ju uhi nyamwụ ịnyịnyị. Ọ kaa la angịhyẹ ẹbyẹbyị kori kị wo ịnyị. Ma, ụ-ụma nya uhi ọlẹ ká ọngịnyị kaa che kpakpaakpa ahị wẹẹ ya ẹla rụ́ ka. Ahị wẹẹ ka ya ẹla rụ́ ụma nya uhi ọlẹ kọ datị. Angịlẹ kị́ la ụma nya uhi ọlịnyị kaa jẹ́ ụmụmẹ nya Ohe Oluhye bala o-ju ihi nyamwụ bwu ọkịlẹtụ. Ị́ kaa tịtọ nyọka họ ẹla wụ Adaa ọlepwoohe ẹjẹ ka chajị ị́ tịtọ ká ịngịngịhyẹ ka bịrị igu oriri nyaa balọọ ka.—Eje. 111:10; Etu 8:13.

2. Ẹla imiiye iyina ahị tị́ wẹẹ kụ ẹhị yẹ kọ kpụnịrọ ẹla ọlụpwụ nya Eje Ọnyịịla 86:11?

² Wa Eje Ọnyịịla 86:11. Jaabwọ ká wẹẹ kụ irya ju omyi ẹla ịwẹ, à ka jẹ́ nyori Adịrahụ iDevidi jẹ́ ọbaba nyọka ju uhi nya Ohe Oluhye. Ahị kụ ẹhị yẹ ụgbẹyị ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ kpa ẹla ọlẹpwụ nya abwọ ọrịrị nya iDevidi ọwẹ họ ụkụrwọ wẹẹ. Họhẹ-họhẹ, ahị ka wụla yẹ ang odudu ọlẹ kahị baba nyọka chị ihi okpori-kpori ju ẹnyị nya Ohe Oluhye. Oheeye, ahị ka ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ kahị ka mẹjẹ nyori ahị chị ihi ju ẹnyị nya Ohe Oluhye ẹnụ myị́ ẹnụ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyahị.

3. Ẹlịyẹ à tị́ họ ta iMosisi kọ dọọ ụbwọ nyọka kịnyaa la o-ju ihi nya ẹnyị nya Ohe Oluhye kpori-kpori?

³ Kụ irya nya abwọlẹ kọ la iMosisi ụka ọlẹ kọ wẹẹ kpa abwọ chị ịbagụ bwu apiwa nya ajwọ kọ yẹ ọyị a-arụrụ jaabwọ ọlẹ ká ogbo nya iJihova chịpwụrụ kam wẹẹ. Ẹla ọọwa ka ri ẹla ọ-la  ẹbyẹbyị gụ wuu ẹ-ẹga nya angịnyị ehe ene ká iJisọsị lẹẹ wẹ odehe ọlẹ. IMosisi wo ẹla ọhẹ. Ọ tị la gbagbịla nyori olegu-ẹrụ à ya ẹla ọọwa lẹ: “Am kpakpakpa à ri [iJihova] lẹ. Am [iJihova] ri Ohe Oluhye ọlahyẹẹrwẹrwa bala ọlọnahị ọlẹ kọọ ju agbama hyaa ka, kọ la ọháha o-gbu enyi-ka bala o-ju ọdahịhile. M̀ kaa họ ọnahị ẹ-ẹga nya ụnụnụụnọ nya angịnyị. M̀ kaa hịnyọhi ọhọbịrị bala ang inyibyi ịhọhọ nya angịnyị.” (Ehe. 33:17-23; 34:5-7) IMosisi ka kpịtịya nya ẹla ọwẹ ụka kọ wụrụ ẹnyị nya iJihova myị́. Ọ́ la ẹbyẹbyị tịng tị nyọlẹ ká iMosisi gbile ala Isirẹlụ ụbwọ ụ-ụrụ nyị ‘ju ihi nya ẹnyị ọlụmẹ-ụmẹ bala oluhi-uhi’ ọwẹ ka.—Ehile. 28:58.

4. Ịyẹ tị́ ka dahị ụbwọ nyọka ju iJihova ihi gụ ọwọwa?

⁴ Ụka myị́ ụka kahị kụ irya nya ẹnyị nya iJihova, ọ baba ịnyịnyị kahị ka kụ irya kpori-kpori u-uhye nya ọngọlẹ kọ ri ẹnyị ọwẹ. Ọ baba kahị ka kpịtịya nya abwụma nyamwụ, lala ọngịrị, ẹla ọjẹ́jẹ, eje ọkpẹẹkpẹẹ, bala ọháha nyamwụ. Kori kahị kụ irya ju abwụma nyamwụ ịwẹ, ọọwa ka dahị ụbwọ nyọka jwoo ihi kpori-kpori gụ ọwọwa.—Eje. 77:11-15.

5-6. (a) Ịyẹ à tị́ ri etu nya ẹnyị nya Ohe Oluhye? (b) Jaabwọ ká ụpwụ nya Ehe Ọkpụkpụ 3:13, 14 bala Ayịsaya 64:8 mẹjẹ, agbẹyị iyina iJihova à tị́ kaa bwu họ irya nyamwụ jịra?

⁵ Ịyẹ à tị́ ri etu nya ẹnyị nya Ohe Oluhye kahị jẹ́? Angị jẹ́ ang lụmẹ-lụmẹ myị ọnụ nyori etu nya iJihova nyị ka ri, “Ọngọ Du ká Ẹla Họ.” Etu nya ẹnyị ọwẹ kpụhị ịtịya nyori ịngịngịhyẹ á ka jẹ́-ẹ wu iJihova kpa la ọ-họ irya nyamwụ jịra ka, bala o-ri ọ kaa họ ká ẹla kaa rịrị. Ányị ọ tị́ bwu lịnyị?

⁶ IJihova kaa họ ká ẹla ka rịrị bwula ọ-yẹ ịlọmwụ kaka ri ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ baba nyọka họ irya nyamwụ jịra. (Wa Ehe Ọkpụkpụ 3:13, 14.) Ị kaa kpụhị ịtịya bwu ẹpwụ nya apwụ nyahị ụka myị́ ụka nyọka kụ irya u-uhye nya abwụma ọla ẹbyẹbyị nya iJihova ọwẹ. IJihova ka jẹ́-ẹ họ ká angịnyị ehe ịkpẹẹkpẹẹ-ka ịlẹ kị kaa gbịgba họọ ka yẹ ka ri ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ baba nyọka họ ụkụrwọ họọ bala ọ-ka họ irya nyamwụ jịra. (Wa Ayịsaya 64:8.) Bwula  agbẹyị ịwẹ, iJihova kaa họ irya nyamwụ jịra. Ịngịngịhyẹ á ka jẹ́-ẹ woo kpa la ọ-ka họ irya nyamwụ jịra ka.—Ayị. 46:10, 11.

7. Ányị ahị tị́ ka họ ká ẹla nya Adahị olepwoohe ka myịhị lẹhị gụ ọlene-ene?

⁷ Ẹla nya Adahị ọlepwoohe ka myịhị lẹhị gụ ọwọwa kori kahị juwa kụ irya ju ang ịlẹ kọ họ bala ịlẹ kọ ya ọngịrị hahị du kahị jẹ́ họ. Ọ-chụ pwokwita, ụka kahị me irya ju ang ịlẹ ká Ohe Oluhye họ wuu, ọ kaa myịhị lẹhị. (Eje. 8:3, 4) Ụka kahị tị me irya ju ang ịlẹ wuu ká iJihova wẹẹ dahị ụbwọ họ chajị ká irya nyamwụ ka jẹ́-ẹ họ jịra, ahị ka ju ihi nyamwụ kpori-kpori. Ẹnyị nya iJihova la ẹbyẹbyị ịlẹhị! Etu nyamwụ gu ọngọlẹ kọọwa ayịdang ri, ang ịlẹ kọ họ wuu, bala ịlẹ wuu kọ juwa ka họ.—Eje. 89:7, 8.

8. Ẹlịyẹ iJihova à tị́ tịtọ ká anchẹ nyamwụ ka họ la ẹnyị nyamwụ, jaabwọ ká ụpwụ nya Ehile Ọmada 32:2, 3 mẹjẹ?

⁸ Jaabwọ ká ala Isirẹlụ wẹẹ ka jụ ka Ọpyị ọ-Myị Ọnụ Ha, iJihova mẹ eje ọhẹ jẹ iMosisi. (Ehile. 31:19) IMosisi ịnyịnyị ka mẹ eje ọọwa jẹ ala Isirẹlụ. (Wa Ehile Ọmada 32:2, 3.) Kori kahị me irya ju ọgba 2 bala 3, ọ ka la gbagbịla nyori iJihova á tịtọ nyọka tụ́ ẹnyị nyamwụ kpịbaa, kọ ka lala o-ri ọ la ịgọgọ kpoye nya ọwụ́rụ-wụrụ ka. Ọ tịtọ ká ọng myị́ ọng wuu ka jẹ́ ẹnyị nyamwụ! O ri ihi ọtụka-ọtụka ha ala Isirẹlụ nyọka wo ẹla ọmẹjẹ nya iMosisi u-uhye nya iJihova bala ẹnyị ọtụka nyamwụ! Ẹla ọlẹ ká iMosisi mẹjáa ju ọmyịmyị nyaa ọngịrị bala o-jwaa ọhụ, jaabwọ ká enyi ọkẹtẹ-kẹte kaa kpa ekeji há jwọọ-jwọọ. Ányị ahị tị́ ka họ ká ang ọmẹjẹ nyahị ka lịnyị?

9. Ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ dụbwọ chị ịgọgọ ju ẹnyị nya iJihova?

⁹ Ụka kahị juwa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ bwu ẹpwa ka ẹpwa lee ẹ-ẹpwụ nya alụma, ahị ka jẹ́-ẹ kpa ịBayịbụụ nyahị mẹ ẹnyị nya Ohe Oluhye, ko ri iJihova, jẹ angịnyị. Ahị ka jẹ́-ẹ ya apwụ ịhụ́hị-hụ́hị haa, mẹ ifim ịnyịịla-ịnyịịla bala ang ịkịla ịla ịwẹbsayịtị nyahị jáa, ịlẹ kị kaa chị ihi ju ẹnyị nya iJihova. Ọ-ọlụkụrwọ, u-ube-ụpwụ, lee ụka kahị juwa ka anyị, ahị ka jẹ́-ẹ mwahị nya iwe nyọka ya ẹla je angịkịla u-uhye nya Ohe nyahị bala ụma nya ọngọlẹ kọ ri. Ahị ka jẹ́-ẹ ya ẹla jaa u-uhye nya ang ịnyịịla-ịnyịịla ịlẹ ká iJihova ka họ hahị bala odehe. Ụka kị wo ẹla ọlịịwẹ, o ka ri ụka ọhọhẹ-ọhọhẹ kị ka jẹ́ jaabwọ ká iJihova la ọháha ẹ-ẹga nyaa kaka ba. Jaabwọ kahị wẹẹ ya ẹlịlẹhị je angịkịla u-uhye nya Adịda ọ-la ọháha nyahị, ahị wẹẹ dụbwọ chị ịgọgọ ju ẹnyị nya Ohe Oluhye lẹ. Ịnyịnyị, ịnịịkịla bala ibyi ịlẹ kị mẹjẹ angịnyị u-uhye nya Ohe Oluhye, ahị wẹẹ hịlẹ hi ẹnyị nyamwụ lẹlẹ. Ẹla ọlẹ kahị wẹẹ mẹjẹ angịnyị bwu ịBayịbụụ à ri ang ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ ya okpunyi nya ọkịlẹtụ haa gụgụ wuu lẹ.—Ayị. 65:13, 14.

10. Ụka kahị juwa mẹ ịBayịbụụ jẹ, ịyẹ tị́ du kahị ka mẹ ehile nya Ohe Oluhye jẹ ịịwẹ kem ka?

¹⁰ Ụka kahị juwa mẹ ịBayịbụụ jẹ, ahị baba nyọka daa ụbwọ jẹ́ ẹnyị nya iJihova bala ọ-kpa wụrwọọ. Datị hi ọọwa, ahị tịtọ nyọka daa ụbwọ jẹ́ iJihova yẹẹyẹẹ. Ahị ka jwọọ họ kori kahị mẹ ehile nya Ohe Oluhye lee ang ịlẹ kị ka họ bala ịlẹ kị ka họ ka jáa ịịwẹ kem? Ọngọlẹ kọ jẹ́ ang yẹẹyẹẹ ka jẹ́ ehile nya Ohe Oluhye bala ọ-dọmwụ ye ịpyọ ọkpụkpụ ụka kọ juwa waa myị́. Ma, ọngọọwa ka ju ihi nya iJihova chajị nya ọháha ọlẹ kọ la ẹ-ẹga nyamwụ? Kpịtịya, Iivu jẹ́ ehile nya Ohe Oluhye, ma ọ́ la ọháha ẹ-ẹga nya ọngọlẹ kọ da ehile ọọwa ka; ịnyịnyị ọ la ẹ-ẹga nya Adam lẹ. (Ọmwụ. 3:1-6) Lẹ, áhị ka họ ba e-ehile nya Ohe Oluhye ọmẹjẹ kem ka.

11. Ụka kahị juwa mẹ ehile bala agbẹyị nya iJihova jẹ, ányị ahị tị́ ka dụbwọ ká angịlẹ kahị wẹẹ mẹ ịBayịbụụ jẹ ka la ọháha ẹ-ẹga nya ọngọ ya ehile hahị?

¹¹ Ehile nya iJihova kaa há hahị lụmẹ. (Eje. 119:97, 111, 112) Ma, angịlẹ kahị kaa mẹ ịBayịbụụ jẹ́ á ka yaa ụ-ụgbẹyị ọwẹ ka, kẹnẹ-kẹnẹ  kori kị yẹ nyori iJihova nyị ya ehile ịwẹ hahị chajị nya ọháha mẹ ịnyị. Lẹ, ahị ka taa wo myị́: “Ịyẹ tị́ du ká Ohe Oluhye byi anchẹ nyamwụ nyị họ ẹlẹwẹ lee o-cheji ba hi ẹlẹwẹ? Ẹlịyẹ ọwẹ à tị́ mẹjẹ́ẹhị u-uhye nya ụma nya ọngọlẹ kọ ri?” Kori kahị da angịlẹ kahị kaa mẹ ịBayịbụụ jẹ ụbwọ nyọka kụ irya u-uhye nya iJihova bala ọ-ka la ọháha ẹ-ẹga nya ẹnyị ọtụka nyamwụ, ẹla nyahị ka gwaa ọ-ọkịlẹtụ. Aalẹ, ị́ ka la ọháha ẹ-ẹga nya ehile kem kaka, ma ị ka la ọháha ẹ-ẹga nya Ọngọlẹ kọ da ehile ịịwa. (Eje. 119:68) Ọmyịmyị nyaa ka la ọngịrị, ị tị ka jẹ́-ẹ bọhụ ụka nya ọmayẹ ọnyọọngịrị.—1 Kọr. 3:12-15.

12. Ányị ọkịlẹtụ nya iDevidi à tị́ chị ebwo imiiye ụka ọhẹ? Ịyẹ à tị́ ri ocheju nya ẹla ọọwa?

¹² Omyi ẹla ọlẹ ká Adịrahụ iDevidi da ụ-ụpwụ nya Eje Ọnyịịla 86:11 nyị “ya ọkịlẹtụ ookpokpo ham,” baba yẹẹyẹẹ ịnyịnyị. Ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ, ọ yẹ jaabwọ ọlẹ kọ chịkpẹẹ nya ọngịnyị ọ-ka ya iwe da ká ọkịlẹtụ nyamwụ ka chị ebwo imiiye. Ụka ọhẹ, ọ chẹhị bwu ẹpwayịrẹtẹ nya ẹpwang nyamwụ kaka yẹ ahụ nya ọngọkịla juwa kpa enyi hyo. Ụka ọwẹ, ọkịlẹtụ nya iDevidi tị́ la ookpokpo lee ọ tị́ chị ebwo imiiye? Ọ jẹ́ ehile nya iJihova ọlẹ ko ri: ‘A chẹhị pyẹẹ nya ahụ nya ọngịnyị ọọnang ka.’ (Ehe. 20:17) Tị kpọkpọọkpọ, ahị jẹ́ nyori ọ kịnyaa la ọ-gbẹhị dọọ tee. Ẹta nyamwụ rị ụgba rị ọrụ. Irya nyamwụ juwa ẹ-ẹga nya ịBatịchẹba jiji, o juwa ẹ-ẹga nyọka họ ẹla há iJihova ji ịnyịnyị. Ịlẹhị lẹ iJihova há iDevidi bala ọ-kaa juhi nyamwụ lụka ọtata lẹ, ma ọ tị họ ẹla ọla irya nyịlọmwụ ụka ọwẹ. Ọọwa dudu ká iDevidi họ ang ọtịpyọ ụka ọwẹ. Ẹla ọwẹ kpa oyoyi wẹ ẹnyị nya iJihova. IDevidi myịmyị kpa akama ọtụka-ọtụka wẹ uhye nya angịlẹ kị́ jẹ́ ẹlẹhẹ u-uhye nya ẹla ọọwa ka, tụ́ alugbiyegu nyamwụ.—2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Ányị ahị tị́ họ kahị jẹ́ nyori ọkịlẹtụ nya iDevidi wẹ kaka la okpokpo myịmyị?

¹³ IJihova yalibyi la iDevidi, ọ tị jẹ́ nwụ họ kpụ o ri oligu nya iJihova tịrẹkpẹ. (2 Sam. 12:13; Eje. 51:2-4, 17) IDevidi kpịtịya nya akama ọlẹ kọ ya ẹhị yẹ chajị nyọlẹ kọ họ ẹla la ọkịlẹtụ imiiye. Ị ka jẹ́-ẹ da omyi ẹla nyamwụ ọlụpwụ nya Eje Ọnyịịla 86:11 myị́ nyori: “Ya ọkịlẹtụ ọ-chị ebwo imiiye ka ham.” IJihova da iDevidi ụbwọ kpụ ọ la ọkịlẹtụ ọ-chị ebwo imiiye ka myị́? Ee, chajị omyi ẹla nya iJihova ya ẹla rụ́ iDevidi ụka ohyẹẹkpẹ nya ọngọlẹ ká ọkịlẹtụ nyamwụ chị ọnụ ẹ-ẹga nya iJihova Ohe nyamwụ.—1 Ịdị. 11:4; 15:3.

14. Ịto ẹla oyina ahị tị́ baba nyọka tọ ịlọhị? Ịyẹ tị́ du?

¹⁴ Ọgụ-ẹpẹtẹ nya iDevidi ri ọhụ ojuju bala ụbwọ o-gbile ụrụ hahị. Ọhọbịrị ọtụka-ọtụka ọlẹ kọ họ ri ụbwọ o-gbile ụ-ụrụ hahị ahị anchẹ  nya Ohe Oluhye alẹ. Kori kahị dọmwụ nyọka gbịgba ha iJihova kpanjẹ, lee ahị dọmwụ la ẹka lụmẹ-lụmẹ lẹ, ahị baba nyọka tọ ịlọhị ịtọ ẹla ọlẹ wo, ‘M̀ kaa pwa aga ọmama nya Olegu onyobyi nyọka chị ọkịlẹtụ nyam ebwo imiiye?’

15. Ányị uhi nya iJihvoa ojuju à tị́ ka chewu keehi ụka kahị gbachị arụrụ ịtịpyọ?

¹⁵ Ọ-chụ pwokwita, kori ká yẹ ụrụrụ ọhẹ ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ kpang kụ irya nya ụya ọhọhọ ẹ-ẹpwụ nya ifim, ányị a tị́ ka họ? Ọ ka chịkpẹẹ nyọka me irya nyori ifoto lee ifim ọọwa nyị́ ri ịnya anyang lee alẹng o-ji lọhị-lọhị ka lẹ, nyị́ tịpyọ ka. Ma, ọ ka ri ịngịhyẹ ọlẹ ká Olegu Onyobyi wẹẹ kpa maga nyọka chị ọkịlẹtụ nyang ebwo imiiye myị́? (2 Kọr. 2:11) Ụrụrụ ọwẹ ka lala oje o-be ọwụ ọlẹ ká ọngịnyị kaa kpa gu ọwụ ọtụka-ọtụka ene. Ụka nya ọgbanyẹ, ọ kaa ya ẹhi nyamwụ ọlẹ kọ liri yẹẹyẹẹ chọọ. Jaabwọ kọ wẹẹ ya oje ọwẹ dụrwọọ ka ẹpwụ pyịịị ịnyịnyịịnyị lẹ, ọwụ ọtụka ọwẹ à kaa gu ene lẹlẹ. Arụrụ ịwẹ ka jẹ́-ẹ lala ụpa oliri nya oje o-be ọwụ ọwẹ. Ang ọ-pyịnyẹng ọlẹ kọ lala o-ri nyị́ ka jụụhị họ ịngịngịhyẹ ka, kahị tị wẹẹ mwụrụ yẹ ka jẹ́-ẹ gbileehi dụmwọ-dụmwọ kaka họ ọhọbịrị ba iJihova. Lẹ, a ya ẹga da ká ịngịngịhyẹ onyobyi a jụ ka ẹpwụ nya ọkịlẹtụ nyang ka. Họ ká ọkịlẹtụ nyang a la ookpokpo ẹ-ẹpwụ nya uhi nya iJihova ojuju!

16. Ụka kahị la ọmayẹ nyọka họ ẹla ọtịpyọ, ịtọ ẹla iyina ahị tị́ ka tịlọhị?

¹⁶ Datị hi arụrụ ịtịpyọ, Olegu Onyobyi kaa kpa ang ịkịla mahị yẹ chajị kahị ka họ ang ọtịpyọ. Ányị ahị tị́ ka họ? Ọ chịkpẹẹ nyọka me irya nyori ang ịwẹ nyị́ tịpyọ lụmẹ ka myị́. Ọ-chụ pwokwita, ọ chịkpẹẹ kahị ka juwa me irya: ‘Ị́ ka myị-ị̀ gbam kpehe hi ẹpwụ nya ogu chajị nya ang ọwẹ ka lẹ, ọ́ ka tịpyọ lụmẹ ka.’ Irya ọkụkụ ọlịnyị tịpyọ. Ọ ka há gụ kori kahị tịlọhị wo yẹkẹẹ: ‘Olegu Onyobyi juwa tịtọ kọ ka kpa ọmayẹ ọwẹ chị ọkịlẹtụ nyam ebwo imiiye ịnyị? Kori kam ba irya ọtịypọ jẹ, m̀ ka bịrị ẹnyị nya iJihova? Ẹlẹwẹ ka tụm ju Ohe Oluhye  chwẹẹ lee ọ tị́ ka tụm rụ hyoo?’ Me irya ju ịtọ ẹla ịlịịwẹ. Raabwọ bịlẹ iJihova kọ ka ya ẹla ọjẹ́jẹ hang nyọka wẹ ịtọ ẹla ịwẹ la ọ-pịrị ịlọng ju ka. (Jem. 1:5) Ọọwa ka chewu keng. Ọ ka dang ụbwọ nyọka pwa ju ọmayẹ, la ọ-tụ ẹtẹ kẹkpẹ ka, lala iJisọsị kọ yẹkẹẹ: “Ahụ Ohe Onyobyi ọwẹ, tụ kele him pyii!”—Mat. 4:10.

17. Ịyẹ tị́ du ká ọkịlẹtụ ọlẹ kọ chị ebwo imiiye ju apyobwuna ka? Ọ-chụ pwokwita oyina à tị́ ji?

¹⁷ Ọkịlẹtụ ọlẹ kọ chị ẹbwọ imiiye á ju apyobwuna lụmẹ ka. Kụ irya nyori ebwo nya angị da olo ọhẹ juwa ọlẹ ká angị ịlụwa á kaa myị awụlẹ ka wẹẹ. Angịhyẹ nyaa tịtọ nya ogbo nya ịlaa-ịlaa kem, angị ịmanyị-ịmanyị nyaa á kaa da olo ba ehile jẹ ka, olegbeju nyaa tị kaa la angịkịla ẹpẹpẹ. Ebwo ọlịịwẹ á ka jẹ́-ẹ kụrụ ebwo ọkịla ẹnẹnẹhẹ ka. Ma, ọ ka chịkpẹẹ ha ebwo ọlẹ kị kaa yẹjula awụlẹ nyọka kụrụ olo yẹẹyẹẹ. Ọkịlẹtụ nyang ka jẹ́-ẹ lala ebwo nya angị da olo ọlẹ kị kaa yẹjula awụlẹ, kori ká irya ọlẹ á kaa kụ, ang ọlẹ ọ́ kaa háng, bala irya omeme nyang wuu á myị ọnụ ju awụlẹ ị-ịgba ọgbagba ha iJihova. Kpịtịya nyori Olegu Onyobyi tịtọ nyọka chị ọkịlẹtu nyang ebwo imiiye. Ọ tịtọ ká ang ọlẹ kọ háng ka datị hi ang ọlẹ ká jẹ́ nyori iJihova tịtọ. Ma, à tị baba ká ọkịlẹtụ nyang ka la ookpokpo chajị á ka jẹ́-ẹ gbịgba ha iJihova. (Mat. 22:36-38) A ya ẹga da ká Olegu Onyobyi a chịng ọkịlẹtụ ebwo imiiye ẹnẹnẹhẹ ka!

18. Jaabwọ ká ụpwụ nya ịMayịka 4:5 mẹjẹ, ịyẹ a tị́ cheje nyọka họ?

¹⁸ Raabwọ ha iJihova jaabwọ ká iDevidi họ: “Họ kam kpa ọkịlẹtụ ookpokpo ju uhi nya ẹnyị nyang.” Maga nyọka kpa ẹla nya abwọ ọrịrị ọwẹ họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang. Ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị, eje ọchịchị nyang u-uhye nya ang ọtụka lee ochiche a mẹjẹ nyori à juhi nya iJihova kpori-kpori. Jaabwọ ká wẹẹ họ ịnyị, lala Olibeenu nya iJihova, à ka ya ẹnyị ọwẹ dodehe ụ-ụgbẹyị ọnyịịla. (Etu 27:11) Ọọwa lẹ, ahị wuu à ka jẹ́-ẹ ya ọnụ dawụlẹ tọ ọlọmwụ ịMayịka yẹkẹẹ: “Ahị ka jẹdịyẹ ba ẹnyị nya iJihova Ohe nyahị gbe oyi myị́ oyi” lẹlẹ.—May. 4:5, NWT.