1. Apa mangal᷊ene matakụ su Mawu, kụ kawe nụe ene penting su taumata apang makěndagẹ̌ si Yehuwa?

TAU KRISTEN makěndagẹ̌ su Mawu, kụ i sire lai matakụ su areng’E. Pirang katau nẹ̌pěndang darua hal᷊ẹ̌ ene tawe nẹ̌sasěmpụ. Katewe, i kitẹ tawe mẹ̌bisara soal u pěndang matakụ makạtakụ si kitẹ. I kitẹ sarung měngěndung soal u pěndang matakụ wal᷊inẹ. Taumata piạ pěndang matakụ kere ini sarung měngadatẹ̌ Mawu dingangu kahěngang-hěngang měngarěga si Sie. I sire madiri tawe makal᷊uasẹ̌ naung i Amang su sorga ual᷊ingu i sire madiri makarusa pẹ̌dal᷊ahapị dingang’E.​—Mz. 111:10; Amsal 8:13.

2. Tumuhụ bawerang i Daud su Mazmur 86:11, darua hal᷊ẹ̌ apa sarung ěndungang i kitẹ?

² Basa Mazmur 86:11. Bọu ayatẹ̌ ini, i kitẹ nakasilo mal᷊ahẹ i Datu Daud masingkạ piạ pěndang matakụ su Mawu ene penting. I kitẹ sarung měngěndung kerea měkoạ apa niul᷊ị i Daud su ayatẹ̌ ini. Humotong, i kitẹ sarung měngěndung manga alasang gunang měngadatẹ̌ arengu Mawu. Karuane, i kitẹ sarung měngěndung kerea carane měngadatẹ̌ arengu Mawu su pěbawiahi kitẹ ěllo-ěllo.

3. Peristiwa apa nakakoạ si Musa turusẹ̌ něngadatẹ̌ arengu Mawu?

³ Pẹ̌tiněna kerea pěndang i Musa su tempong i sie ene su liang kụ nakasilo kawawantugi Yehuwa simahe. Bukẹ̌ Pemahaman Alkitab nělahẹ ini ěndịu kai pengalaman sěbạe makạlaherang kụ tawe pernah nikapěndangengu taumata těntal᷊ang i Yesus Kristus bědang tawe diměnta su dunia. Musa  nakaringihẹ̌ bawera ěndịu asal᷊e bọu malaekatẹ̌, naul᷊ị, ”Yehuwa, Yehuwa kai Mawu matal᷊ěntụ dingangu mal᷊ondo, tawe masahawụ mẹ̌pědu kụ napenẹu kakěndagẹ̌ masatia dingangu katěngadẹ̌, kụ něnodẹ kakěndagẹ̌ masatia su hiwune taumata. I Sie měngampung pẹ̌sasal᷊a, dal᷊awang, dingangu dosa.” (Kel. 33:17-23; 34:5-7) Aramanung, peristiwa ene saụ nikatahěndungang i Musa su tempong i sie nẹ̌sěbạ areng i Yehuwa. Hakị u ene, tawe makaherang mạeng i Musa něgělị laingatẹ̌ su manga ělangu Mawu gunang měngadatẹ̌ areng mawantugẹ̌ dingangu makạlaherang ene.​—Ul. 28:58.

4. Apa makatul᷊ung si kitẹ limembong měngadatẹ̌ si Yehuwa?

⁴ Su tempong i kitẹ mẹ̌tiněna soal u areng Yehuwa, i kitẹ lai nẹ̌tiněna pribadi nisěbạ dingangu areng ene. I kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna manga sipat’E, kere kawasa, pelesa, kal᷊aadilẹ̌, dingangu kakěndag’E. Mẹ̌tiněna manga hal᷊ẹ̌ ini sarung makakoạ si kitẹ limembong měngadatẹ̌ si Sie.​—Mz. 77:11-15.

5-6. (a) Apa mangal᷊ene arengu Mawu? (b) Tumuhụ Keluaran 3:13, 14 dingangu Yesaya 64:8, dingangu cara kerea Yehuwa někoạ kapulu-Ne nariadi?

⁵ Apa mangal᷊ene arengu Mawu? Lawọ pakar setuju areng Yehuwa ene mangal᷊ene ”I Sie Nakakoạ Nariadi”. Ene mangal᷊ene tawẹ apa makasěding kapulung Yehuwa, kụ i Sie botonge měkoạ haghing hal᷊ẹ̌ mariadi. Kerea carane?

⁶ Yehuwa botonge mariadi haghing hal᷊ẹ̌ gunang mapakasěhụ kapulu-Ne. (Basa Keluaran 3:13, 14.) Su publikasing i kitẹ, i kitẹ seng masau měngěndung soal u sipatu Mawu. Bọu ene lai, Yehuwa botonge měkoạ manga ělang’E tawe nasukụ makoạ kěbị haghi gunang mẹ̌tahamawu si Sie dingangu mapakasěhụ kapulu-Ne. (Basa Yesaya 64:8.) Dingangu haghing cara ini, Yehuwa někoạ kapulu-Ne nariadi. Tawẹ apa makaědo si Sie měkoạ apa ikẹ̌kapulu-Ne.​—Yes. 46:10, 11.

7. Kerea carane tadeạu i kitẹ limembong měngarěga si Amang su sorga?

⁷ I kitẹ botonge limembong měngarěga si Amang i kitẹ su sorga mạeng  i kitẹ mẹ̌tiněna apa seng nikoạ i Yehuwa dingangu apa wotonge ikakoạ i kitẹ ual᷊ingu tul᷊umang bọu i Sie. Contone, su tempong i kitẹ mětiněna diadikang, i kitẹ naherang nakasilo apa seng nikoạ i Yehuwa. (Mz. 8:3, 4) Kụ, su tempong mẹ̌tiněna apa seng nikoạ i Yehuwa si kitẹ tadeạu botonge měkoạ kapulu-Ne, i kitẹ sauneng měngadatẹ̌ si Sie. Areng Yehuwa kahěngang-hěngang makạlaherang! Ini nasuẹ̌ lai kěbị hal᷊ẹ̌ soal i Amang i kitẹ, kěbị hal᷊ẹ̌ seng nikoạ’E, dingangu kěbị hal᷊ẹ̌ sarung koateng’E.​—Mz. 89:7, 8.

8. Tumuhụ Ulangan 32:2, 3, kerea pěndangu Mawu soal u areng’E?

⁸ Su tempong tau Israel seng sumuẹ̌ su Ěntanang Pẹ̌dariandi, Yehuwa něněntiro si Musa bawera kakantarị. (Ul. 31:19) Bọu ene, i Musa něněntiro kakantarị ene su tau Israel. (Basa Ulangan 32:2, 3.) Mạeng i kitẹ mẹ̌tiněna ayatẹ̌ 2 dingangu 3, sěbạe nal᷊ahẹ Yehuwa madiri areng’E buniang, arau taumata mẹ̌pěndang ene tumanịu masusi gunang sěbạkeng. I Sie mapulu areng’E kasingkatengu kěbị taumata! Ini kai hal᷊ẹ̌ sěbạe luar biasa su tau Israel su tempong nakaringihẹ̌ i Musa něněntiro si sire soal i Yehuwa dingangu areng’E mawantugẹ̌. Apa nitěntirong i Musa si sire nakatoghasẹ̌ pangangimang dingangu nakawahangsang si sire, kere tahiti nakakoạ sasuang timuwo. Kerea i kitẹ mẹ̌těno cara i Musa měněntiro?

9. Kerea i kitẹ botonge mapakasusi areng i Yehuwa?

⁹ Su tempong i kitẹ měnginjilẹ̌ bọu wal᷊e sarang bal᷊e arau su tampạ piạ lawọ taumata, i kitẹ botonge měpakẹ Alkitapẹ̌ gunang měnodẹ arengu Mawu, Yehuwa. I kitẹ botonge měgělị bawasang, měnodẹ manga video, dingangu haghing bahan su situs web i kitẹ kụ makawantugẹ̌ si Yehuwa. Su pělahal᷊ẹ̌kang, su sikol᷊ah, arau su daral᷊engang, i kitẹ piạ kesempatan gunang mẹ̌bisara soal u Mawu dingangu i sai i Sie sěběnarẹ̌e. I kitẹ botonge mělahẹ si sire soal u manga hal᷊ẹ̌ mapia sarung koateng i Yehuwa gunang i kitẹ dingangu dunia. Aramanung su tempong makasingkạ ene, i sire nasadarẹ̌ Yehuwa kai sěbạe makěndagẹ̌ su taumata. Su tempong i kitẹ nẹ̌bisara soal i Yehuwa, i kitẹ lai napakasusi areng’E. I kitẹ mẹ̌tul᷊ung si sire makaěna i sire kai seng nitěntiro barang konti soal u Mawu. Apa nitěntirong i kitẹ bọu Alkitapẹ̌ ene kai hal᷊ẹ̌ makakoạ si sire sěbạe mal᷊ungsemahẹ̌.​—Yes. 65:13, 14.

10. Su tempong měněntiro Alkitapẹ̌, kawe nụe bědang kurang mạeng kětạeng měněntiro soal u hukungu Mawu?

¹⁰ Su tempong měněntiro Alkitapẹ̌, i kitẹ mapulu mẹ̌tul᷊ung měngangěndung makasingkạ dingangu měpakẹ areng i Yehuwa. Bọu ene lai, i kitẹ mẹ̌tul᷊ung si sire kahěngang-hěngang makaěna i sai sěběnarẹ̌e Yehuwa ene. Apa i kitẹ makakoạ hal᷊ẹ̌ ene mạeng i kitẹ kětạeng měněntiro soal u parenta, atorangu Mawu, dingangu atorang soal u kakanoạ? Měngangěndung mapaelẹ̌ aramanung měngěndung hukungu Mawu, kụ lai měngarěga ene. Katewe, apa i sie sarung tumuhụ si Yehuwa ual᷊ingu makěndagẹ̌ si Sie? Pẹ̌tahěndung, Hawa masingkạ hukungu Mawu, katewe i sie tawe makěndagẹ̌ su Mawu. Kerene lai i Adam. (Kej. 3:1-6) Hakị u ene, bědang kurang mạeng kětạeng měněntiro soal u hukungu Mawu.

11. Su tempong měněntiro soal u atorangu Mawu, kerea i kitẹ botonge mẹ̌tul᷊ung měngangěndung kuměndagẹ̌ si Yehuwa?

¹¹ Atorang i Yehuwa sěntiniạ mapaelẹ̌ gunang i kitẹ. (Mz. 119:97, 111, 112)  Katewe, měngangěndung Alkitapẹ̌ aramanung tawe nakasilo ene, kecuali i sie makasilo kakěndagi Yehuwa su manga atorang ene. Hakị u ene, i kitẹ botonge mẹ̌kiwal᷊o su měngangěndung Alkitapẹ̌, ”Tumuhụ si kau, kawe nụe Mawu nẹ̌dorong manga ělang’E měkoạ ini arau nẹ̌sěding měkoạ ini? Hal᷊ẹ̌ ini nakal᷊ahẹ apa soal u sipat’E?” Mạeng i kitẹ mẹ̌tul᷊ung měngangěndung mẹ̌tiněna soal i Yehuwa dingangu kuměndagẹ̌ areng’E, i kitẹ aramanung botonge makakanoạ naunge. Měngangěndung Alkitapẹ̌ sarung kuměndagẹ̌ bal᷊inẹ kětạeng hukung i Yehuwa, katewe lai kuměndagẹ̌ si Yehuwa. (Mz. 119:68) Pangangimang i sire sarung matoghasẹ̌ kụ ene makatul᷊ung si sire tumatěngo sasal᷊ukạ.​—1 Kor. 3:12-15.

12. Kerea i Daud němala naunge napahiạ, kụ apa suwụe?

¹² Bawera penting bọu Mazmur 86:11 ene kai ”pakasěmbaụko naungku”. Datu Daud niahạ u Mawu gunang měmohẹ bawera ini. Su kanandụu pěbawiahe, i Daud nasadarẹ̌ naung ene gampang mapahiạ. Su sěngkatempo, i sie ene su balkon kụ nakasilo kawingu taumata wal᷊inẹ měnděndenọ. Su tempo ene, apa naung i Daud napahiạ? I sie masingkạ atorang i Yehuwa: ’Abe měning kawingu taumata wal᷊inẹ.’ (Kel. 20:17) Katewe, i sie turusẹ̌ němanda wawine ene. Naunge napahiạ. I Daud mapulu makal᷊uasẹ̌ si Yehuwa, katewe lai lụěning i Bat-syeba. Maning i Daud seng marěngụ kiměndagẹ̌ dingangu matakụ si Yehuwa, i sie timol᷊e kapulung watangenge hala. Su tempo ene, i Daud někoạ hal᷊ẹ̌ sěbạe dal᷊akị. I sie nakawuhụ areng i Yehuwa. I Daud lai nakasigěsạ taumata tawẹ apa sal᷊ane, kere kěluargane.​—2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Kerea i kitẹ masingkạ naung i Daud saụ nakoạ sěmbaụ?

¹³ Yehuwa něhukung si Daud, kụ samurine i Daud saụ nẹ̌dal᷊ahapị dingangi Yehuwa. (2 Sam. 12:13; Mz. 51:2-4, 17) I Daud nakatahěndung kerea i sie nasigěsạ ual᷊ingu němala naunge napahiạ. Bawerane su Mazmur 86:11 lai mangal᷊ene ”gělịko si siạ naung tawe napahiạ”. Apa Yehuwa něgělị si Daud naung kerene? Iya, ual᷊ingu Hengetang i Yehuwa samurine nẹ̌sěbạ i Daud kai taumata mětẹ̌tahamawu si Yehuwa Mawune dingangu kaguwạu naunge.​—1 Raj. 11:4; 15:3.

14. Kakiwal᷊o apa harusẹ̌ tiněnang i kitẹ, kụ kawe nụe?

¹⁴ Contoh Daud makatoghasẹ̌ dingangu  nakoạ laingatẹ̌ si kitẹ. Kerea i sie nanawo su rosa ene nakoạ laingatẹ̌ su manga ělangu Mawu orasẹ̌ ini. Tawẹ soale i kitẹ bědang buhu arau seng marěngụ nakoạ ělang i Yehuwa, i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna, ’Apa iạ limawang tawakal᷊ing Setang gunang měmahiạ naungku?’

15. Kerea pěndang matakụ su Mawu makariagạ si kitẹ su tempong i kitẹ nakasilo gambarẹ̌ makakoạ kapulu seksual tumimbul᷊ẹ̌?

¹⁵ Contone, mạeng i kau nakasilo gambarẹ̌ su televisi dingangu su Internet kụ ene makakoạ kapulu seksual tumimbul᷊ẹ̌, apa koatengu? Aramanung gampang mẹ̌tiněna ene bal᷊inẹ kahěngang-hěngang pornografi. Katewe, apa ene botonge makoạ sěmbaụ cara nipakẹu Setang gunang měmahiạ naungu? (2 Kor. 2:11) Gambarẹ̌ kerene botonge isul᷊ung kere bal᷊iung pẹ̌paketang gunang měměka kalu gěguwạ. Su tempo humotong bal᷊iung ene nipare su kalu, kalu ene tawe langsung naběka. Katewe, su tempong seng pirang sul᷊ẹ nipare, kalu ene samurine mapahiạ darua. Kerene lai, su tempong i kitẹ měmanda gambar merangsang, tětal᷊e aramanung tawe langsung kasilong. Katewe, ene sarung makaahạ si kitẹ gunang měkoạ dosa makapahiạ naung i kitẹ dingangu makarusa kasasatiang i kitẹ. Hakị u ene, abe wala barang nẹ̌sal᷊a sumuẹ̌ su naungu! Koạko naung tatapẹ̌ masěmbaụ gunang matakụ su areng i Yehuwa!

16. Su tempong piạ sasal᷊ukạ, kakiwal᷊o apa botonge tiněnangu?

¹⁶ Setang lai něpakẹ lawọ sasal᷊ukạ wal᷊inẹ tadeạu i kitẹ měkoạ barang nẹ̌sal᷊a. Apa sarung koateng i kitẹ? Tantu gampang mẹ̌tiněna manga hal᷊ẹ̌ ene tawe kahěngang-hěngang nẹ̌sal᷊a. Contone, i kitẹ aramanung nẹ̌tiněna, ’Mạeng měkoạ hal᷊ẹ̌ ini, iạ tawe sěbangeng wue bọu sidang, jadi ini bal᷊inẹ dosa serius.’ Mẹ̌tiněna kerene kai sěbạe nẹ̌sal᷊a. I kitẹ někoạ kapaelange  mạeng mẹ̌tiněna kakiwal᷊o kere ini: ’Apa Setang něpakẹ sasal᷊ukạ ini gunang měmahiạ naungku? Mạeng iạ tumol᷊e kapulu nẹ̌sal᷊a, apa iạ makawuhụ areng i Yehuwa? Apa kakanoạ kere ini makarani si siạ dingangu Mawu, arau makarau si siạ bọu i Sie?’ Pẹ̌tiněnạe manga kakiwal᷊o ene. Pẹ̌doạe mẹ̌dorong pelesa, kụ pakajujurẹ̌ sumimbahẹ̌ kakiwal᷊o ene. (Yak. 1:5) Měkoạ hal᷊ẹ̌ ene sarung makariagạ si kitẹ. Ene makatul᷊ung si kitẹ bahani kere i Yesus su tempong lumawang sasal᷊ukạ. I sie nẹ̌bera su Setang, ”Pěmehọe Setang!”​—Mat. 4:10.

17. Kawe nụe naung napahiạ ene ral᷊akị? Gělịko sasihinge.

¹⁷ Naung mapahiạ ene ral᷊akị. Kěnang pẹ̌tiněna piạ sěmbaụ tim olahraga ku anggotane tawe sěngkanaung. Pirang katau mapulu makaěbạ daralo gunang i sire hala, pirang katau lai madiri měnalang tuhụ atorang, kụ sěnggạ lai tawe měngẹ̌ngarěga pělating i sire. Tim kerene tantu tawe makauntung. Katewe, tim anggotane nasěmbaụ ene mang makauntung. Naungu lai sarung makoạ kere tim nakauntung, mạeng tiněna, kapulu, dingangu pěndangu nasěmbaụ gunang mẹ̌tahamawu si Yehuwa. Pẹ̌tahěndung, Setang mapulu měmahiạ naungu. I sie mapulu naung, tiněna, lai pěndangu tawe nẹ̌tatahino dingangu atorang i Yehuwa. Katewe, i kau harusẹ̌ měkoạ naungu masěmbaụ gunang mẹ̌tahamawu si Yehuwa. (Mat. 22:36-38) Abe wala Setang měmahiạ naungu!

18. Kere bawera su Mikha 4:5, i kau mapulu mẹ̌tawakal᷊i měkoạ apa?

¹⁸ Pẹ̌doạe si Yehuwa kere i Daud. I sie nẹ̌doa, ”Pakasěmbaụko naungku gunang měngadatẹ̌ [arau ”matakụ su”, ctk.] areng’U.” Pẹ̌tawakal᷊ịe tadeạu měbiahẹ̌ tuhụ daroa ene. Sabang ěllo, pẹ̌tawakal᷊ịe tadeạu putusangu, kadodọ arau gěguwạ, makawantugẹ̌ areng i Yehuwa masusi. Mạeng měkoạ ene, i kau sarung makawantugẹ̌ areng ene. (Amsal 27:11) Kụ, i kitẹ kěbị sarung mẹ̌bera kere i Nabi Mikha: ”I kami sarung rumal᷊eng dingangu areng Yehuwa, Mawung kami, sarang karěngụe.”​—Mi. 4:5, catatan kaki.