1. Die yen oshọẹdje rẹ Ọghẹnẹ, diesorọ ihwo ri vwo ẹguọnọ ri Jihova vwo vwo?

INENIKRISTI vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ, ayen je djoshọ rọyen. Vwọ kẹ ihwo evo, eta nana vwọso ohwohwo. Ẹkẹvuọvo, ọ dia oshọ rọ nẹrhẹ ohwo guegue yen a ta ota kpahan na-a. A cha ta ota kpahen oka rẹ oshọ ọvo. Ihwo ri vwo oka rẹ oshọ nana muọghọ okokodo kẹ Ọghẹnẹ. Ayen guọnọ ru obo ri miovwo ivu-un kidie ayen guọnọ emu vuọvo ro che gbowọphiyọ oyerinkugbe rayen vẹ Ọghẹnẹ-ẹ.—Une 111:10; Isẹ 8:13.

2. Vwo nene eta rẹ Ovie Devid rehẹ Une Rẹ Ejiro 86:11, erọnvwọn ivẹ vọ yen a cha ta ota kpahen?

² Se Une Rẹ Ejiro 86:11. Wo vwo roro kpahen eta yena, wọ cha mrẹvughe nẹ Ovie Devid riẹn obo rọ ghanre te re vwo vwo oshọẹdje rẹ Ọghẹnẹ. E jẹ e roro kpahen obo ra sa vwọ vwẹ eta rẹ ẹrhovwo ri Devid nẹ rhe Jihova na vwo ruiruo. Ẹsosuọ, a cha fuẹrẹn iroro evo re sorọ ra vwọ djoshọ rẹ odẹ ri Jihova. Ọrivẹ, a cha ta ota kpahen obo re se vwo djephia nẹ a djoshọ rẹ odẹ rẹ Ọghẹnẹ vwẹ akpeyeren rẹ avwanre ri kẹdẹ kẹdẹ.

3. Die yen phiare rọ sa nẹrhẹ Mosis djoshọ rẹ odẹ rẹ Ọghẹnẹ ọkieje?

³ Roro kpahen oborẹ oma ru Mosis rọ vwọ mrẹ urinrin ri Jihova rọ wanvrẹ ọke rọ vwọ hẹ ugbenu rẹ Horẹb. “Ọnana sa dia obo ri me gbe ohwo unu kparobọ rẹ ohworakpọ mrẹre bẹsiẹ Jesu ke rhe akpọ na!” Mosis de nyo eta nana, omuẹro nẹ amakashe yen ta eta na: “Ọrovwohwo, Ọrovwohwo, Ọghẹnẹ rọ ria ehrọre vẹ arodọvwẹ, ọ fobọ muophu-u ọ vẹ ẹguọnọ vẹ uyota. Ẹguọnọ ro jẹrhẹriẹ rọye herọ  vwọ kẹ ihwo uriori vwo ghovwo orukuruku vẹ urhiegbe vẹ umwemwu.” (Eyan. 33:17-23; 34:5-7) Ọ sa dianẹ Mosis roro kpahen obo rọ mrẹre na ọke rọ da reyọ odẹ na Jihova vwo ruiruo. O rhe gbe ohwo unu rẹ Mosis vwo vwẹ uchebro kẹ ihwo rẹ Izrẹl ukuko na nẹ ayen “djẹ oshọ rẹ odẹ rẹ urinrin ro mu oshọ” na-a.—Urhi 28:58.

4. Die yen sa nẹrhẹ e vwo oshọẹdjẹ rẹ Ọghẹnẹ ganphiyọ?

⁴ Avwanre de roro kpahen odẹ na Jihova, o ji fo nẹ e roro kpahen ohwo ro vwo odẹ na. Ofori e vwo roro kpahen iruemu rọyen kerẹ aghwanre, ẹgba, orhiẹn-abavo, kugbe ẹguọnọ rọyen. E de roro kpahen iruemu yena kugbe iruemu efa ro vwori, ọnana cha nẹrhẹ e vwo oshọẹdjẹ rọyen.—Une 77:11-15.

5-6. (a) Die yen odẹ rẹ Ọghẹnẹ mudiaphiyọ? (b) Vwo nene Eyanno 3:13, 14 kugbe Aizaya 64:8, idjerhe vọ yen Jihova vwọ nẹrhẹ erọnvwọn phia?

⁵ Die yen avwanre riẹn kpahen oborẹ odẹ rẹ Ọghẹnẹ mudiaphiyọ? Ihwo buebun ri yono ẹbe kodo rhọnvwere nẹ ọhọhọre nẹ odẹ na Jihova mudiaphiyọ “Ọ ro se Ru Kemu Kemu ro Rhere Ẹwẹn.” Otọ rẹ odẹ na nẹrhẹ avwanre riẹn nẹ emu vuọvo cha sa dobọ ri Jihova ji-i, o se ru obo rọ guọnọre eje. Vwẹ idjerhe vọ?

⁶ Jihova nẹrhẹ erọnvwọn phia womarẹ ọ vwọ dia kemu kemu rọ guọnọre rere ọhọre rọyen vwo rugba. (Se Eyanno 3:13, 14.) A je sa fan eta na “Mẹvwẹ Ọye Omẹvwẹ” rọhẹ owọ nana phiyọ “Ọ ro se Ru Kemu Kemu ro Rhere Ẹwẹn.” Ọke buebun yen a vwọ karophiyọ avwanre nẹ e rhe roro kpahen ẹbẹre nana rẹ uruemu rẹ Ọghẹnẹ. Jihova je sa nẹrhẹ idibo rọyen ri jẹgba dia obo rọ guọnọre rere ayen sa vwọ ga ji ru ọhọre rọyen gba. (Se Aizaya 64:8.) Vwẹ idjerhe nana, Jihova nẹrhẹ e se ru ọhọre rọyen. Emu vuọvo cha sa dobọ rọyen ji ọhọre rọyen vwo je ruẹ gba-a.—Aiz. 46:10, 11.

7. Mavọ yen avwanre se vwo ru ọdavwaro avwanre kẹ Ọsẹ avwanre rọhẹ odjuvwu ganphiyọ?

⁷ Avwanre se ru ọdavwaro avwanre kẹ Ọsẹ avwanre rọhẹ odjuvwu ganphiyọ  siẹrẹ e de roro kpahen obo ro ru kẹ avwanre re vẹ obo rọ cha avwanre uko vwo rure. Kerẹ udje, avwanre de roro kpahen igbevwunu rẹ emama, unu rhie avwanre kpahen oborẹ Jihova rure. (Une 8:3, 4) E de ji roro kpahen obo ri Jihova nẹrhẹ avwanre se rure, ọnana nẹrhẹ ọghọ rẹ avwanre vwọ kẹ kodophiyọ. Odẹ na Jihova, ghini odẹ rẹ urinrin ro muoshọ! O churobọ si kemu kemu ri Jihova hepha, emu eje ro rure, kugbe kemu kemu ro che ru.—Une 89:7, 8.

8. Die yen Urhi Rivẹ 32:2, 3 djephia kpahen ẹro rẹ Jihova vwo ni odẹ rọyen?

⁸ Ọmọke krẹn tavwen ihwo rẹ Izrẹl ke ro Otọ rẹ Ive na, Jihova de yono Mosis une ọvo. (Urhi 31:19) Mosis de rhe yono ihwo rẹ Izrẹl une na. (Se Urhi Rivẹ 32:2, 3.) E vwo roro kpahen awọ 2 vẹ 3 na, o phẹnre nẹ Jihova guọnọre nẹ e si odẹ rọyen nu-u, yẹrẹ no kerẹ obo re fon gan nọ kẹ ese-e. Ọ guọnọre nẹ ihwo ejobi riẹn odẹ rọyen! Ọyen emu rẹ omavwerhovwẹn gangan vwọ kẹ ihwo rẹ Izrẹl na rẹ ayen vwo nyo Mosis ro yono ayen kpahen Jihova vẹ odẹ rẹ urinrin rọyen! Obo ri Mosis yono ayen na bọn esegbuyota rayen gan ji phiuduphiyọ ayen awọ kerẹ eghwẹghwẹ rẹ osio ro tue kuẹ ekankọn. Mavọ yen avwanre se vwo vwo imuẹro nẹ ọtiọyen uyono rẹ avwanre hepha ọke re de yono ihwo?

9. Mavọ avwanre se vwo toroba orufon rẹ odẹ ri Jihova?

⁹ Avwanre da hẹ aghwoghwo ri nẹ uwevwin kpo uwevwin yẹrẹ ọ rẹ azagba, a sa reyọ Baibol na vwo dje kẹ ihwo nẹ Jihova yen odẹ rẹ Ọghẹnẹ. A sa kẹ ayen ẹbe, ji dje ividio kugbe erọnvwọn rehẹ wẹbsaiti avwanre ri brọghọ phiyọ Jihova oma kẹ ayen. A da hẹ iruo, isikuru, yẹrẹ e de kpo asan, a sa guọnọ uphẹn ra vwọ ta ota kpahen oka rẹ ohwo rẹ Ọghẹnẹ hepha. A sa vuẹ ayen kpahen emu esiri rẹ Jihova che ru kẹ avwanre kugbe otọrakpọ na. Ọke rẹ ayen de nyo kpahen erọnvwọn nana, ayen sa rhe mrẹvughe vwẹ obọ rẹsosuọ obo ri Jihova vwo ẹguọnọ avwanre te. Avwanre vwọ vuẹ ihwo uyota na kpahen Ọsẹ rẹ avwanre ye, jẹ e toroba orufon rẹ odẹ rọyen, ji jẹ ayen riẹn nẹ e gun efian buebun kẹ ayen kpahen Ọghẹnẹ re. Avwanre yono ihwo obo re sa bọn esegbuyota rayen gan ji phiuduphiyọ ayen awọ.—Aiz. 65:13, 14.

10. Ọke re de yono ihwo Baibol na, diesorọ e vwo ru vrẹ, e di vwo yono ayen kpahen iruemu rẹ Ọghẹnẹ kugbe obo rọ guọnọ mie avwanre?

¹⁰ E de yono ihwo Baibol na, e jẹ e yono ayen odẹ rẹ Ọghẹnẹ, je vuẹ ayen nẹ ayen reyọ vwo ruiruo. Vwọba, e jẹ e yono ayen oborẹ odẹ na mudiaphiyọ. E se ru ọnana wiẹn, ọ da dianẹ odjekẹ, iruemu rẹ Ọghẹnẹ, kugbe irhi re ruemu nene ọvo yen e yono ayen? Ohwo re yono, se yono kpahen irhi rẹ Ọghẹnẹ, irhi na mi ji je. Ẹkẹvuọvo, ọ cha kerhọ ri Jihova fikirẹ ẹguọnọ ro vwo kpahọn? Karophiyọ nẹ Ivi riẹn irhi rẹ Ọghẹnẹ, ẹkẹvuọvo o ghini vwo ẹguọnọ rẹ Ojurhi na-a; eriyin ji te Adam. (Jẹn. 3:1-6) Kọyen ofori e vwo ru vrẹ, e di vwo yono ihwo kpahen iruemu rẹ Ọghẹnẹ kugbe obo rọ guọnọ mie avwanre.

11. E de yono ihwo kpahen irhi vẹ iruemu rẹ Ọghẹnẹ, mavọ a sa vwọ cha ayen uko vwo vwo ẹguọnọ rẹ Ojurhi na?

¹¹ Ọkieje yen irhi ri Jihova kugbe obo rọ guọnọ mie avwanre vwọ dia erhuvwu kẹ avwanre. (Une 119:97, 111, 112) Ẹkẹvuọvo, ọ sa dianẹ ihwo ra vwẹ Baibol yono che ni ayen ọtiọye-en, jokpanẹ ayen mrẹ ẹguọnọ ri Jihova vughe vwevunrẹ irhi na.  Ọtiọyena, a sa nọ: “Die wo rorori nẹ ọyen sorọ Ọghẹnẹ vwọ tanẹ idibo rọyen ru orọnvwọn nana yẹrẹ ayen ruo-o? Die yen ọyena yono avwanre kpahen Ọghẹnẹ?” A da cha ihwo ra vwẹ Baibol yono uko vwo roro kpahen Jihova, ji vwo uvi rẹ ẹguọnọ kpahen odẹ rẹ urinrin rọyen, ọkiọvo, uyono avwanre che te ubiudu rayen. Ọ rha dia irhi na ọvo yen che je aye-en, ayen ji che vwo ẹguọnọ rẹ Ojurhi na. (Une 119:68) Esegbuyota rayen cha ganphiyọ, ayen ji se chirakon rẹ edavwini egangan.—1 Kọr. 3:12-15.

12. Idjerhe vọ yen udu rẹ Devid vwọ ghare vwẹ ọke ọvo, die yen nuro rhe?

¹² Ota ọghanghanre ọvo ra mrẹ vwẹ Une Rẹ Ejiro 86:11 yen “ku udu mẹ gbe.” Ẹwẹn ọfuanfon na yen mu Ovie Devid vwo si eta yena. Vwẹ akpeyeren rọyen, ọ mrẹ obo rọ lọhọ te ra vwọ vwẹ uphẹn kẹ udu rẹ ohwo nẹ ọ ghare. Vwẹ ẹdẹ ọvo, rọ vwọ hẹ enu rẹ uwevwin rọyen, ọ da mrẹ aye rẹ ohwo ọfa rọ họ. Vwẹ ọke rọ vwọ mrẹ aye na, udu rọyen ku gbe, gbanẹ ọ ghare? Ọ riẹn obo ri Jihova tare: “Wo jẹ aye rẹ ọrivẹ wẹn da wẹ ẹro-o.” (Eyan. 20:17) Dedena, ọ je tẹnrovio. Udu rọyen ghare vwẹ urhusivwe rọyen kpahen aye na Batsheba kugbe owenvwe rọyen ro vwo ru obo ri je Jihova. Dede nẹ o krire rẹ Devid riẹn Jihova je djoshọ rọyen, o she kẹ ọdavwini rẹ urhusivwe romobọ rọyen na. Ọnana da nẹrhẹ Devid ru obo re brare. Ọ da ghwa ekan rhe odẹ ri Jihova. Devid je so ọmiaovwẹ ọgangan kẹ ihwo efa ekueku, ji te ihwo rẹ orua rọyen.—2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Mavọ avwanre ru riẹn nẹ udu rẹ Devid rhoma rhi ku gbe?

¹³ Jihova ghwọku Devid, ọ da rhuẹrẹ oyerinkugbe rọyen vẹ Jihova phiyọ. (2 Sam. 12:13; Une 51:2-4, 17) Devid karophiyọ okpetu ro nuro rhe ọke rọ vwọ vwẹ uphẹn kẹ udu rọyen nẹ ọ ghare. A sa fan eta rọyen rehẹ Une Rẹ Ejiro 86:11 na ọtiọna: “Kẹ vwẹ udu rọ ghare-e.” Jihova cha Devid uko vwo ku udu rọyen gbe yẹrẹ nẹrhẹ o vwo udu rọ ghare-e? E, kidie ukuko na, Baibol na tare nẹ Devid vwẹ “udu rọye ejobi nene Ọrovwohwo.”—1 Ivie 11:6; 15:3.

14. Onọ vọ yen fori nẹ a nọ oma avwanre, diesorọ?

¹⁴ Udje ri Devid phiuduphiyọ avwanre awọ je vwẹ orhọ-esio kẹ avwanre. Umwemwu ọgangan ro ruru na, orhọ-esio vwọ kẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ nonẹna. Owenẹ avwanre ton ẹga rẹ Jihova phiyọ obọ yẹrẹ  a ga vwẹ ikpe buebun re, ofori a vwọ nọ oma rẹ avwanre onọ nana: ‘Me sen ẹgbaẹdavwọn rẹ Eshu rọ vwọ ghare udu mẹ ọkieje?’

15. Mavọ yen oshọẹdjẹ rẹ Ọghẹnẹ sa vwọ chọn avwanre siẹrẹ a da mrẹ ihoho re sa kpare urhurusivwe rẹ ehware?

¹⁵ Kerẹ udje, wọ da mrẹ uhoho rọ sa kpare urhurusivwe rẹ ehware vwẹ TV yẹrẹ intanẹti, die wo che ru? Ọ sa dia lọlọhọ wọ vwọ ta kẹ oma wẹn nẹ, uhoho yẹrẹ ifimu nana ghwa dia ọ rẹ ihwo re banphiyọ-ọ. Jẹ, wo rorori nẹ uhoho yẹrẹ ifimu tiọyena sa dia oborẹ Eshu guọnọ vwọ ghare udu wẹn? (2 Kọr. 2:11) A sa vwẹ uhoho tiọyena na vwo dje ushurhe rẹ ohwo reyọ vwọ bẹrẹ urhe rode. Ẹsosuọ ọ ka vwẹ ushurhe na vwọ sa akon phiyọ urhe na. Asan rọ sa akon phiyọ na kọyen ọ ka rha vwẹ ushurhe na she bẹsiẹ urhe na vwọ bẹre ẹkẹ ivẹ. A sa vwẹ ihoho re sa kpare urhurusivwe rẹ ọfanrhiẹn ra mrẹ vwẹ TV yẹrẹ intanẹti vwo dje ushurhe yena? E vwo ni ihoho tiọyena re rorori nẹ e chọre-e na se sun ohwo vwo ru umwemwu vwọso Jihova. Ọtiọyena, wọ vwẹ uphẹn kẹ kemu kemu rọ chọre nẹ ọ ro ubiudu wẹ-ẹn! Ku udu wẹn gbe vwọ djoshọ rẹ odẹ ri Jihova!

16. E de hirharoku edavwini, enọ vọ yen fori nẹ a nọ oma avwanre?

¹⁶ Vwọ vrẹ ihoho re sa kpare urhurusivwe rẹ ehware, Eshu je reyọ erọnvwọn efa buebun vwọ davwan avwanre nẹ. Die yen avwanre che ru? Ọ lọhọre ra vwọ tanẹ erọnvwọn tiọyena ghwa bra-a. Kerẹ udje, avwanre se roro: ‘Ọnana cha nẹrhẹ a djẹ vwẹ nẹ ukoko-o, kọyen ọ ghwa bra-a.’ Iroro tiọyena chọre mamọ. O che yovwin a da nọ oma avwanre enọ kerẹ: ‘Eshu guọnọ reyọ ọdavwini vwọ ghara udu mẹ? Mi de she kẹ urhurusivwe ọchọchọ, me cha ghwa  ekan rhe odẹ ri Jihova? Obo mi che ru na cha nẹrhẹ mi sikẹre Jihova phiyọ gbanẹ ọ cha nẹrhẹ mi sheri kẹ?’ Roro kpahen enọ tiọyena. Nẹrhovwo vwọ yare aghwanre wọ sa vwọ kpahenphiyọ enọ yena gbagba, wọ phiẹn oma wẹ-ẹn. (Jems 1:5) Ọyen uvi rẹ ochọnvwe re vwo ru ọtiọyen. Ọ sa cha wẹ uko vwọ nabọ sen edavwini kirobo ri Jesu ruru ọke rọ vwọ ta: “Wan nẹ obaro mẹ, Ẹdjọ na”!—Mat. 4:10.

17. Diesorọ ọ vwọ chọ siẹrẹ udu avwanre da ghare? Djudje rọyen.

¹⁷ Ofori nẹ udu avwanre ghare-e. Vwẹ ẹwẹn roro ẹko rẹ ihwo re fa ibọrọ re rhọnvwe wian kugbe-e. Evo usun rayen guọnọ urinrin romobọ, efa guọnọ nene urhi ro suẹn ibọrọ-ẹfa na-a, efa muọghọ kẹ osun raye-en. Ọ cha bẹn rẹ ẹko tiọyena vwo phikparobọ. Vwọ fẹnẹ ayen, ẹko rọ nabọ wian kugbe che phikparobọ. Udu wẹn sa dia kerẹ ẹko yena ro phikparobọ na siẹrẹ iroro wẹn, ọdavwẹ wẹn, kugbe ẹwẹn wẹn eje de ku gbe vwẹ ẹga ri Jihova. Karophiyọ nẹ Eshu guọnọ ghara udu wẹn. Ọ guọnọre nẹ ojevwe romobọ wẹn vẹ oborẹ Jihova guọnọ mie we vwọso ohwohwo. Jẹ ofori udu wẹn vwo ku gbe rere wọ sa vwọ ga Jihova. (Mat. 22:36-38) Wọ vwẹ ọke vuọvo vwọ vwẹ uphẹn kẹ Eshu rere ọ ghare udu wẹ-ẹn!

18. Vwo nene eta rehẹ Maika 4:5, die wo brorhiẹn wo vwo ru?

¹⁸ Nẹrhovwo rhe Jihova kirobo ri Devid ruru: “Ku udu mẹ gbe rọ vwọ djẹ oshọ wẹn.” Ru oborẹ ẹgba wẹn muru eje vwo ru nene ẹrhovwo yena. Kẹdẹ kẹdẹ, brorhiẹn nẹ orhiẹn eje rẹ wo che bru, te orhiẹn itete vẹ iride, wo che djephia nẹ wọ djoshọ rẹ odẹ ri Jihova. Wo de ru ọtiọyen kerẹ ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova, kọyen wo toroba orufon rẹ odẹ na. (Isẹ 27:11) Avwanre eje ke sa ta kerẹ ọmraro Maika rọ tare nẹ, “avwanre yan vwẹ odẹ rẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ rẹ avwanre bẹdẹ bẹdẹ.”—Maika 4:5.