“Ka unau a simi pakhat nih velh a ka timh tikah a hngawng in ka tlaih i a awr ka dih. Amah kha thah ka rak duh.”—Paul.

“Inn ah cun a ruang a um lo hmanhah ka thinhun a fawi tuk. Ṭhutdan, cabuai le lentecelhnak ti bantuk ka hmuhmi thil poah kha hrawh dih ka duh.”—Marco.

Kan lak i tam deuh nih cun a cunglei ah langhtermi pahnih hna bantukin cun kan tuah lai lo. Asinain kan dihlak in a caan ah mahle mah i tei cu a har men lai. Zeicahtiah a hmasa bik mipa, Adam sinin sualnak ro kan co caah a si. (Rom 5:12) Cheukhat nih Paul le Marco bantukin an thinhunnak i uk kha an i harh men lai. Cun mi cheukhat cu an ruahnak i tei awkah zuamcawhnak an tong men lai. Tahchunhnak ah, an ṭihmi asiloah an lung a rawhtermi thil kong kha an ruah zungzal. Cheukhat nih nupa sualnak tuah awk, zu din awk asiloah ritnak sii hmannak ti bantuk kha doh awkah an i harh tuk rih men lai.

An ruahnak, an duhnak le an tuahsernak aa tei kho lomi hna cu an nunnak ah rawhralnak an tong. Asinain mah a phichuak kha kan hrial khawh. Zeitin in dah? Mahle mah i tei khawh awkah kan i zuamnak thawngin a si. Cutin tuah awkah a kan bawm khomi biahalnak pathum in i ruah hna u sih: (1) Mahle mah i tei khawhnak timi cu zeidah a si? (2) Mah cu zeicah a herh? (3) “Thlarau nih a chuahtermi” mah ziaza kha zeitindah kan ṭhanchoter khawh? (Gal. 5:22, 23) Cun a caan ah mahle mah kan i tei khawh lo ahcun kanmah pumpak in zeidah kan tuah khawh timi kong kha kan i ruah hna lai.

Mahle mah aa teimi nih cun a lungchung ah a chuakmi thil poah kha a tuah lai lo. Mah canah Pathian lung a lawmhter lomi lam in bia a chim lai lo i a tuah lai lo.

Mahle mah i tei khawhnak ah zeidah aa tel ti kha Jesuh nih a rak langhter. Biabal nih hitin a ti: “Serhsatnak bia in an ti tikah serhsatnak bia in a let hna lo, temhnak a in tikah a tlerh hna lo, ding tein bia a ceihtu Pathian tu kha aa bochan.” (1 Pet. 2:23) A ral pawl nih hremnak thingtung cungah thlaiin an nehsawh lioah Jesuh nih mahle mah aa tei khomi a si kha a rak langhter. (Matt. 27:39-44) Biaknaklei hruaitu pawl nih rap ah i fawih dingin biahalnak an tuah lio zongah Jesuh nih mahle mah aa tei khomi a si kha a rak langhter. (Matt. 22:15-22) A thinhungmi Judah mi pawl nih lung in cheh an timh lioah Jesuh nih zohchunh awk ṭha a rak chiah. Anmah bantukin lehrulh canah “Jesuh cu aa thup i an hmu lo.”—Johan 8:57-59.

Jesuh kha kan i zohchunh kho lai maw? Ri pakhat tiang cu kan i zohchunh khawh ko. Lamkaltu Peter nih hitin a ti: “Khrih hrimhrim nih nan caah khan a in cang i ka keneh ka zul hna seh tiah i  zohchunh awk aan chiahpiak cang hna.” (1 Pet. 2: 21) Mitlinglo kan si ko nain Jesuh nih a langhtermi mahle mah i tei khawhnak ziaza kha naih tein kan zulh khawh. Zeicah cutin tuah cu a biapit tuk?

Jehovah lunglawmhter kan duh ahcun mahle mah aa teimi kan si a hau. Kum tampi chung Jehovah rian a ṭuan cangmi kan si hmanhah kan biachim le kan tuahsernak kan i uk khawh lo ahcun Pathian he kan i pehtlaihnak a rawk kho.

Mah caan lio i “vawleicung mi vialte lakah lungnem bik” a simi Moses kong kha i ruah hna hmanh u sih. (Nam. 12:3) Moses nih Israel mi pawl kum tampi chung an phunzaimi kha lungsau tein a rak in. Asinain nikhat cu amahle amah kha a rak i tei kho lo. Ti kong he aa tlaiin an phunzai tikah a thin a rak hung tuk. Mi pawl kha thinhung ngaiin hitin a ti hna: “Nannih ralchanh hmangmi hna, ngai tuah u; hi lungpi chung hin nan caah ti kan chuahter lai maw?”—Nam. 20:2-11.

Moses nih amahle amah aa rak i uk kho lo. Khuaruahhar in ti a Chuahtertu Jehovah kha thangṭhatnak a rak pe lo. (Salm 106:32, 33) Cucaah Jehovah nih Moses kha Biakammi Ram ah luhnak nawl a rak awnh lo. (Nam. 20:12) Moses nih a thin a rak i sum khawh lo caah a thih tiang a rak i ngaihchih ko lai.—Deut. 3:23-27.

Mah in zeidah kan cawn khawh? Biatak kan umnak caan saupi a si cang hmanhah kan thin a kan huntermi asiloah chimhhrinh a herhmi sinah upatnak ngei loin bia kan chim awk a si lo. (Efe. 4:32; Kol. 3:12) Kan hun upat tikah a caan ah lungsaunak langhter cu a har chin men lai. Asinain Moses kong kha philh hlah. Mahle mah i uk khawh lo ruangah Jehovah hmaiah kan min a chiat lai kha kan duh lo. A si ahcun mah ziaza kan ngeih chin nakhnga zeitindah kan tuah khawh?

Thiang thlarau hmuh awkah thla cam. Zeicah? Zeicahtiah mahle mah i tei khawhnak timi cu Pathian thiang thlarau ruangah a chuakmi ziaza a si. Jehovah nih a thiang thlarau a halmi kha a pek hna. (Luka 11:13) Jehovah nih a thiang thlarau hmangin kan herhmi ṭhawnnak kha a kan pek khawh. (Fil. 4:13) Pathian nih dawtnak ti bantuk a dang thiang thalrau nih a chuahtermi ziaza hna ngeih awkah a kan bawmh khawh, mah nih mahle mah i tei khawh awkah a kan bawmh lai.—1 Kor. 13:5.

Mahle mah aan teiter kho lomi thil vialte kha hrial. Tahchunhnak ah, ṭhatlonak aan tuahter khomi Internet website le nuamhsaihnak hna kha hrial. (Efe. 5:3, 4) Palhnak a kan tuahter khomi  thil vialte kha kan hrial awk a si. (Ptb. 22:3; 1 Kor. 6:12) Tahchunhnak ah, nupa sualnak tuah awkah fawi tein lem khawh a simi mi pakhat nih duhnak lei he aa pehtlaimi cauk asiloah video hna kha hrial awkah biakhiahnak a tuah awk a si.

Mah ruahnak cheuhnak zulh cu kan caah a har kho men. Asinain kan i zuam ahcun Jehovah nih kanmah le kanmah i tei khawh awkah a herhmi ṭhawnnak kha a kan pek lai. (2 Pet. 1:5-8) Cun kan ruahnak, kan biachim le kan tuahsernak i tei khawh awk zongah a kan bawmh lai. A hmasa ah langhtermi Paul le Marco zong an thinhunnak kha i sum khawh awkah an i zuam. Mawṭaw a mawngh lioah mawṭaw a mawng vemi midang cungah atu le atu a thin a hung i midang he hmanh aa si lengmangmi unaupa pakhat kong kha ruathmanh. Mah kong he aa tlaiin zeidah a rak tuah? Hitin a ti: “Nifatin atu le atu thla ka cam. Mahle mah i teinak kong capar hna kha ka hlathlai i a ka bawm khomi Baibal caang hna kha baihat awkah kaa zuam. Rian ka ṭuannak cu kum saupi a si cang ko nain zing fatin lungdaihnak he rian ka thawk khawh nakhnga keimah le keimah ralrin kaa pe peng. Cun rian caah i hnawhhnam in ka um nakhnga lo tuan tein ka kal.”

A caan ah kanmahle kanmah kan i tei tawn lo. Mah tikah Jehovah sinah thla cam dingin kan ning a zak men lai. Asinain a hleiin mah caan ah thla kan cam chinchin awk a si. Cucaah Jehovah sinah thla cam colh. Ngaihthiamnak hmuh awkah Pathian sinah bawmhnak hal law mah bantuk palhnak kha tuah ṭhan ti lo awkah bia khiak. (Salm 51:9-11) Lungtak tein thla na cammi kha Jehovah nih a ka let lai lo tiah ruat hlah. (Salm 102:17) Lamkaltu Johan nih Pathian Fapa thisen nih “kan sualnak vialte in a kan thenh” ti kha a kan hngalhter ṭhan. (1 Johan 1:7; 2:1; Salm 86:5) Jehovah nih a salle kha pakhat le pakhat i ngaithiam u tiah atu le atu a timi hna kha philhhlah. Cutin kan i ngaihthiam ahcun Pathian zong nih a kan ngaihthiam ve lai ti kha kan zumh khawh.—Matt. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Thetse ram ah Moses nih caan tawite chung amahle amah aa tei khawh lo tikah Jehovah cu a thin a rak hung. Asinain Jehovah nih a rak ngaihthiam. Baibal nih Moses kha zumhnak ah zohchunh awk a tlakmi pakhat in a langhter. (Deut. 34:10; Heb. 11:24-28) Jehovah nih Moses kha Biakammi Ram ah luhnak nawl a pe lo, asinain vawleicung Paradis ah zungzal nun dingin nawl a awnh lai. Kannih zong mahle mah i tei khawh dingin kan i zuam ahcun zungzal nunnak kan hmu kho ve lai.—1 Kor. 9:25.