Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Tɩ ɖɔkʋʋ—Yeki se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa

Tɩ ɖɔkʋʋ—Yeki se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa

“Alɩwaatʋ ndʋ mɛn-ɖɛdʋ paɣzɩ-m yɔɔdɩnʋʋ nɛ pana lɛ, manta e-liu tɛɛ cɩŋ cɩŋ nɛ manpaɣzɩ ɖɩɣʋ e-feziŋ. Mañɩnaɣ se mankʋ-ɩ.”—Paul.

“Paa tɔm pazɩ paca-m ɖɩɣa yɔ, pɩwɩzɩɣ-m kɛlɛʋ yem. Mɔyɔkʋʋ wondu, piya aleɣya wondu, mbʋ payɩ me-nesi taŋ yɔ.”—Marco.

Ða-taa sakɩyɛ fɛyɩ puuyaɣ ɛzɩ ɛyaa naalɛ mba pɔ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ. Ɛlɛ pɩwɛ ɖa-tɩŋa payɩ kaɖɛ nabʋyʋ taa se ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ. Lɩmaɣzɩyɛ kajalaɣ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛ-ɖʋ mbʋ yɔ, nɖɩ lɛ se abalʋ kajalaɣ tʋ Aɖam ɖɛzɩ-ɖʋ kɩwɛɛkɩm. (Roma 5:12) Ɛzɩ Paul nɛ Marco yɔ, pɩwɛ nabɛyɛ kaɖɛ se pɔɖɔkɩ pa-tɩ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ nabɛyɛ kaɖɛ se pɔcɔnɩ pa-lɩmaɣza yɔ camɩyɛ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ, pɛwɛɣ nɛ pamaɣzɩɣ mbʋ pɩkpaɣ-wɛ sɔɔndʋ yaa mbʋ piyeki se pitibi-wɛ yɔɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. Lalaa ɖɔɖɔ lɛ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-wɛ kaɖɛ se pakaɖɩnɩ tɔm ndʋ lalaa yɔɔdʋʋ se peseɣti-wɛ nɛ pacaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu, pɔñɔɔ sʋlʋm kadadayaɣ yaa pɔñɔɔ tabakʋʋyaɣ yɔ.

Mba peyeki se pa-lɩmaɣza, pɔ-kɔɖɛyɩ nɛ pa-lakasɩ ɩpaɣlɩ nɛ paapɩzɩɣ se patasɩ wɛnʋʋ ɖoŋ sɩ-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ kaɖɛ pe-weziŋ. Ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩfɛɛ kaɖɛ nɖɩ. Ɛzɩma tɩyɛ? Pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, iyele nɛ ɖɩtazɩ tɔm pɔzʋʋ naadozo taa: (1) Ɛbɛ tɩ ɖɔkʋʋ kɛnaa? (2) Ɛbɛ yɔɔ pɩ-tɔm cɛyaa? (3) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ mbʋ pɩkɛ “piye nɖɩ fezuu lʋlʋʋ” yɔ ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ ɖɔɖɔ yɔ? (Gal. 5:22, 23) Pʋwayɩ lɛ, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ ɖa-maɣmaɣ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla ye nabʋyʋ taa ɖɩfɛyɩnɩ tɩ ɖɔkʋʋ yɔ.

ƐBƐ TƖ ÐƆKƲƲ KƐNAA?

Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ yɔ, ɛkpaɣ ɛ-tɩ. Ɛɖɔkʋʋ ɛ-tɩ yɔɔdaɣ nɛ lakasɩ taa se pɩsa nɛ ɛ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ.

Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yesu kaalɩzɩ tɩ ɖɔkʋʋ nɛ ɛwɩlɩ kpayɩ kpayɩ

Yesu wɩlɩ-ɖʋ mbʋ tɩ ɖɔkʋʋ kɛnaa yɔ. Bibl yɔɔdaa se: “Alɩwaatʋ ndʋ patʋwaɣ-ɩ yɔ, ɛtɩtʋʋ nɔɔyʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛtɔkaɣ kʋñɔŋ yɔ, ɛtɩkpɛzɩ nɔɔyʋ, ɛlɛ eyebi ɛ-tɩ nɛ Weyi ɛhʋʋ tɔm siɣsiɣ yɔ.” (1 Pɩy. 2:23) Yesu wɩlɩ tɩ ɖɔkʋʋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ nazɩm sizika yɔɔ nɛ e-koyindinaa hoŋuu-i yɔ. (Mat. 27:39-44) Pʋcɔ nɛ pɩtalɩ mbʋ lɛ, ɛɛwɩlɩ tɩ ɖɔkʋʋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa ñɩkaɣ-ɩ kpaca se pakpa-ɩ ɛ-tɔm yɔɔdʋʋ taa yɔ. (Mat. 22:15-22) Nɛ ɛha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ Yuuda ñɩma nabɛyɛ taa wɩwa nɛ pakpaɣ pɛɛ se payaɣ-ɩ yɔ! Yesu tɩlabɩ-wɛ kañatʋ, ɛlɛ ‘ɛmɛlaa nɛ ɛlɩɩ templo taa.’—Yoh. 8:57-59.

Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ na? Hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, ɖɩpɩzɩɣ. Apostoloo Pɩyɛɛrɩ mawa se: “Krɩstʋ maɣmaɣ tɔɔ kʋñɔŋ mɩ-yɔɔ, nɛ ɛha-mɩ kɩɖaʋ se ɩtɩŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi.” (1 Pɩy. 2:21) Paa ɖɩtɩtalɩ pilim yɔ, kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu ha tɩ-ɖɔkʋʋ hɔɔlʋʋ taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-kʋ ɖeyi ɖeyi. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩla mbʋ?

ƐBƐ YƆƆ TƖ ÐƆKƲƲ TƆM CƐYAA?

Pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ nɛ pɩsa nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa. Paa ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa sɛtʋ taa pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖilesi taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, ye ɖɩtɩcɔnɩ mbʋ ɖɩlakɩ yaa ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ camɩyɛ yɔ.

Ðɩkpaɣ Moyizi kɩɖaʋ. Ɛnʋ “kaakɛnɩ ɛyʋ weyi ɛwakɩ ɛ-tɩ luzuu tataa ɛyaa kpeekpe taa yɔ” ɛ-alɩwaatʋ taa. (Kɩg. 12:3) Moyizi kaaɖʋ suuɖu nɛ ewelisi Izrayɛɛlɩ mba mɔɔŋ tɛɛ miduu pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, elesi tɩ ɖɔkʋʋ mbʋ ɛɛwɛna yɔ. Pɩwɩzɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛɛ nɛ patasɩɣ miduu pɔ-mɔɔŋ tɛɛ se pɛfɛyɩnɩ lɩm sakɩyɛ yɔ. Ɛyɔɔdɩnɩ samaɣ nɛ pana nɛ ɛtɔ se: “Iwelisi, ñʋŋ taa kpɩzɩŋ tɩnaa mɩ; ɛzɩ ɖɩɩpɩzɩɣ ɖɩlɩzɩ-mɩ lɩm nɛ kaaʋ kʋnɛ kɩ-taa?”—Kɩg. 20:2-11.

Moyizi tɩpɩzɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ. Ɛtɩɖʋ Yehowa hɩɖɛ, lɩm mbʋ ɛlɛ labɩ maamaaci nɛ ɛha-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ. (Keɣa 105:32, 33) Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ lɛ se Yehowa tɩha-ɩ waɖɛ se ɛsʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa. (Kɩg. 20:12) Pɩtɩla Moyizi kaawɛɛ nɛ ekpiɖiɣ ɛzɩma ɛtɩɖɔkɩ ɛ-tɩ yɔ pɩ-yɔɔ, halɩ pɩtalɩ ɛ-sɩm wiye.—Wp. 3:23-27.

Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Paa ɖɩwɛʋ toovenim taa yɔ pileɖaa yɔ, pɩtɩmʋnɩ kaaʋ se ɖɩyɔɔdɩnɩ kaañamtʋ mba paɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yaa mba pʋmʋnaa se pasɩɣzɩ-wɛ lɔŋ yɔ. (Efɛz. 4:32; Kol. 3:12) Pɩkɛ toovenim se ɖɩwɛɣ nɛ ɖɩkpadɩyɩɣ nɛ ɖɩɩtasɩɣ wɛnʋʋ tɔnʋʋ taa alaafɩya camɩyɛ lɛ, nabʋyʋ taa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩwɛɛnɩ suuɖu. Ɛlɛ tɔzɩ Moyizi yɔɔ. Ðɩtɩsɔɔlɩ kpa se ɖilesi tɩ ɖɔkʋʋ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, nɛ pɩkɔnɩ kaɖɛ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ?

ƐZƖMA ÐƖPƖZƖƔ ÐƖÑAƔ PANA NƐ ÐƖWƐƐNƖ TƖ ÐƆKƲƲ?

Tɩmɩ nɛ ŋpɔzɩ fezuu kiɖeɖeu. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, tɩ ɖɔkʋʋ kɛ Ɛsɔ fezuu piye hɔɔlʋʋ nakʋyʋ, nɛ Yehowa haɣ e-fezuu mba pɔpɔzʋʋ-ɩ kʋ yɔ. (Luka 11:13) Yehowa pɩzɩɣ ɛtɩŋnɩ e-fezuu yɔɔ nɛ ɛha-ɖʋ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ. (Fil. 4:13) Ɛpɩzɩɣ ɛsɩnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ fezuu piye hɔɔlɩŋ lɛɛŋ ɛzɩ sɔɔlɩm mbʋ yɔ. Sɔɔlɩm pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpazɩ ɖoŋ tɩ ɖɔkʋʋ mbʋ ɖɩwɛna yɔ.—1 Kɔr. 13:5.

Se mbʋ payɩ piyeki se ŋtaawɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ yɔ

Se mbʋ payɩ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋwɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ. Se intɛrnɛɛtɩ lona nɛ aleɣya wena a-taa nɛ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔ. (Efɛz. 5:3, 4) Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɖise mbʋ payɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtakɩ-ɖʋ se ɖɩla kɩdɛkɛdɩm yɔ. (Adu. 22:3; 1 Kɔr. 6:12) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ, ɛyʋ weyi pɩtakɩɣ-ɩ kɛlɛʋ se ɛcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se eseɣ takayɩsɩ nɛ filimwaa mba pɔyɔɔdʋʋ sɔɔlɩm mbʋ pɩwɛɣ halʋ nɛ abalʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ pɩ-tɔm yɔ.

Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩɖɔ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ, ye ɖɩñaɣ pana yɔ, Yehowa kaɣ-ɖʋ haʋ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ se pɩsa nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ. (2 Pɩy. 1:5-8) Ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩcɔnɩ ɖa-maɣzɩm, ɖɔ-yɔɔdaɣ nɛ ɖa-lakasɩ yɔɔ. Paul nɛ Marco mba pɔ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, pa-taa paa anɩ kpɛlɩkɩ ɛzɩma eyele puuyaɣ lakasɩ yɔ. Maɣzɩ ɖɔɖɔ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ kɩɖaʋ yɔɔ nɛ ŋna. Ɛ-taa wɩɣnɩ lɔɔɖa sayaa lalaa ɖoŋ ɖoŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛsaɣ ɛ-lɔɔɖɩyɛ yɔ, halɩ nabʋyʋ taa ɛ nɛ wɛ poyou. Ɛbɛ ɛlabɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa? Ɛyɔɔdaa se: “Mantɩmaɣ siŋŋ paa evemiye nɖɩ. Mɛnkpɛlɩkɩ tɔm ñʋŋ weyi ɩyɔɔdʋʋ tɩ ɖɔkʋʋ tɔm yɔ, nɛ mɔnɖɔkɩ Bibl masɩ nzɩ sɩsɩɣnɩ-m yɔ ma-ñʋʋ taa. Paa pɩkpaɣ-m pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, mowobi pɩ-yɔɔ nɛ mɔntɔzʋʋ man-tɩ paa tanaŋ ŋgʋ kɩ-tɛɛ sɛ mɔnsɔɔlaa se mañaɣ pana nɛ mɛwɛɛ hɛɛɛ. Nɛ mankʋyʋʋ lɔŋ se mowolo tʋmɩyɛ se pɩsa nɛ mantaakpedesi.”

YE ÐƖƖPƖZƖƔ SE ÐƖÐƆKƖ ÐA-TƖ

Nabʋyʋ taa, pɩkaɣ ɖa-tɩŋa labʋ kaɖɛ se ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ. Pɩtalɩɣ mbʋ lɛ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ fɛyɛ siŋŋ se ɖɩtɩmnɩ Yehowa. Ɛlɛ, alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩtɩmɩ nɛ pɩkpaɖɩ. Pʋyɔɔ lɛ, tɩmnɩ Yehowa kpaagbaa. Pɔzɩ-ɩ se ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ-ŋ, ɛsɩnɩ-ŋ, nɛ tɛ ña-taa se ŋŋtasɩɣ labʋ kɩwɛɛkɩm kʋɖʋmʋm mbʋ. (Keɣa 50:11-13) Taamaɣzɩ se Yehowa ɛɛkaɣ welisuu adɩma wena ŋlakɩnɩ ña-laŋɩyɛ pilim nɛ ŋpɔzʋʋ-ɩ kpaɣʋ nɛ kpeɣu yɔ. (Keɣa 101:18) Apostoloo Yohanɛɛsɩ tɔzɩ-ɖʋ se Ɛsɔ Pɩyalʋ calɩm “ñalɩɣ kɩwɛɛkɩm tɩŋa ɖɔ-yɔɔ.” (1 Yoh. 1:7; 2:1; Keɣa 85:5) Tɔzɩ se Yehowa heyi ɛ-sɛyaa se pekpeɣ tam. Ye mbʋ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se mbʋ ɖɔɖɔ ɛkaɣ labʋ ɖɔ-hɔɔlʋʋ taa.—Mat. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Alɩwaatʋ ndʋ Moyizi tɩpɩzɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ kañɩmbusuu taa yɔ, pɩtaakɛdɩnɩ Yehowa. Paa mbʋ yɔ, Yehowa kpeɣ-i. Nɛ Ɛsɔtɔm lɩzɩɣ pɩ-taa se Moyizi kaakɛ abalʋ siɣsiɣ tʋ siŋŋ, nɛ pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ. (Wp. 34:10; Ebr. 11:24-28) Yehowa tɩha Moyizi waɖɛ se ɛsʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa, ɛlɛ ɛkaɣ-ɩ fezuu Paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ nɛ ɛha-ɩ waɖɛ se ɛcaɣ wezuu tam. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa liu ɖɔɖɔ se ɖɩkaɣ caɣʋ wezuu tam ye ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ mbʋ pɩkɛ wɛtʋ kɩbandʋ siŋŋ yɔ.—1 Kɔr. 9:25.