“Shizeedí shikʼiilwodgo, hodiyeeshxééł niizı̨́ı̨́ʼ.”—Paul.

“Hooghangi tʼóó shichʼįʼ haʼadzihígi bikʼee sháháchįįh. Hooghan góneʼ naaznilígíí, daaneʼé ádaatʼéii, bee ajiishneʼ łeh.”—Marco.

Nihí shı̨́ı̨́ doo ákódiiʼníił da. Ndi tʼáá áníiltso tʼą́ą́ʼ ákóniitʼée doogi nihá ndanitłʼah. Biniinaanígíí éí áłtsé hastiin Ádam bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ bąąhági átʼéii bił nidanihiʼdiizhchı̨́. (Rom. 5:12) Łaʼ éí Paul dóó Marco nahalingo áháchįʼ doo tʼą́ą́ʼ kódayósin da. Łaʼ éí nitsídaakees baa áháyą́ągi bá ndanitłʼah. Tʼáá áłahjįʼ yikʼee bił daayéʼígíí índa doo yáʼátʼéehgo ádaa nitsídaakees. Náánáłaʼ éí naʼageh, tó diłhił, áádóó azeeʼ yee tsiʼnidaakai, áko díí yitsʼą́ąjįʼ kódaatʼée dooleeł yę́ę doo yídaníłdzil da.

Łaʼ nitsídaakeesgi, adáhonooníigi, índa ádaaníiłgi doo yee ádaa ádahalyą́ą́góó éí beʼiinaʼ nidayiiłchxǫǫh. Díí bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée dooleełgo átʼé. Éí haitʼéego? Ádaa áháyą́ bíhwiidooʼáałgo átʼé. Táaʼgo naʼídíkid nihíká adoolwoł, éí baa nídadíitʼįįł. (1) Ádaa áháyą́ haʼátʼíí óolyé? (2) Ádaa áháyą́ haʼátʼíí biniinaa baa hastiʼ? (3) Ádaa áháyą́ éí “níłchʼi diyinii bineestʼąʼ” bitah yisdzoh, áko éí haitʼéego nihee hólǫ́ǫ doo? (Gal. 5:​22, 23) Tʼą́ą́ʼ kóniitʼéegi nihá nantłʼa yileehgo éí ádiiʼníiłgi kʼad baa nídadíitʼįįł.

Ádaa áháyą́ bee hólóonii éí doo tʼáadoo tsíhodeeskézí ááníił da. Ákondi éí yáłtiʼgi índa ááníiłgi yee ádaa áhályą́ągo God doo bił yáʼátʼéhígíí yitsʼą́ąjįʼ kótʼée doo.

Jesus éí ádaa áháyą́ bídéétʼiʼgi ííshjání áyiilaa. Diyin Bizaad ání: “Biʼdéédzííʼ yę́ędą́ą́ʼ tʼáadoo nátʼą́ą́ʼ náʼéédzíiʼ da, tiʼhoozniiʼ yę́ędą́ą́ʼ tʼáadoo ił hóółyéeʼ da, nidi Diyin God tsʼídá tʼáá ákogi átʼéego ánihwiiʼaahii yaa ádeetʼą́.” (1 Pet. 2:23) Jesus éí tsin bąąh dahizhdétı̨́įgo hakʼijįʼ danilínígíí há nidahałtʼiʼ, hó éí ádaa áháyą́ bee jizı̨́. (Matt. 27:​39-44) Religious leaders doo ákótʼéégóó hazhdoodzih dahóʼní, ndi Jesus tʼą́ą́ʼ ájítʼé. (Matt. 22:​15-22) Dooládóʼ nizhónígo Jesus ádaa áháyą́ yee sizı̨́į da, azhą́ Jew dineʼé tsé yee dahołneʼ ndi! Tʼáadoo nátʼą́ą́ʼ haadajiilaa da, ndi “bitsʼąą nízhdeestʼı̨́ı̨́ʼ áko kin biiʼ sohodizin bił hazʼánígíí biyiʼdóó chʼízhníyá.”—John 8:​57-59.

Jesus ádzaaígíí, éísh beʼdiilníiłgo átʼé? Aooʼ. Yilʼaadii Peter kótʼéego akʼeʼashchı̨́: “Christ nihá tiʼhoozniiʼgo nihá áátʼįįdígíí bikʼehgo bikééʼ dayínóhkáah dooleeł.” (1 Pet. 2:21) Azhą́ nidaʼiyiilzíih ndi, ádaa áháyą́ągi éí Jesus bikʼehgóó ádaniitʼée doogo bídaniilʼą́. Haʼátʼíí biniyé díí beʼdiilnííł?

Jiihóvah bił honiilzhǫ́ǫ doogo éí ádaa áhwiilyą́ą doo. Azhą́ Jiihóvah ląʼí nááhai bá neiilʼaʼ ndi, nihizaad doo bee ádaa áhwiilyą́ą́góó éí bił kʼé ahidiʼnínę́ę diilchxǫǫł.

Baa nitsíníkees, Mózes éí “tʼáá íiyisí aʼohgo íʼdólzinii jílı̨́; nihokááʼ dineʼé tʼáá ałtso bitahgóó ákójítʼé.” (Num. 12:3) Mózes éí haʼjólníigo ląʼí nááhai. Ízrel dineʼé saad dahółónígíí jíistsʼą́ągo, áko éí bikʼee háhóóchįįd. Áádóó tó ádin daaníigo saad dahółǫ́ǫgo éí biniinaa hánááhóóchįįd. Diné tʼáá naʼníleʼdii bichʼįʼ hajoodzíiʼgo ájíní: “Daʼíísółtsʼą́ą́ʼ. Nihí nidaałteehígíí, daʼ nihíísh díí tsé biyiʼdę́ę́ʼ tó háálı̨́įgo nihá ádiilnííł?”—Num. 20:​2-11.

Mózes éí tʼáá naʼníleʼdii saad yee hahaasdzííʼ. Jiihóvah éí tó yee hajoozbaʼígíí tʼáadoo bichʼįʼ baa ahééh jiniizı̨́įʼ da. (Ps. 106:​32, 33) Díí biniinaa kéyah aa deetʼánígíí doo biih díínáał da hoʼdooʼniid. (Num. 20:12) Mózes éí dajiztsą́ąjįʼ, saad bee hajiisdzííʼ yę́ę bikʼee yínííł níjídleehgo ahóyííłką́.—Deut. 3:​23-27.

Díí haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bíhooʼaah? Azhą́ ląʼí nááhai Jiihóvah Yá Dahalneʼé daniidlı̨́į ndi, náánáłaʼ éí doo yáʼátʼééhgóó bá hadiidzih da. (Eph. 4:32; Col. 3:12) Náás jileehgo doo ayóo haʼjólníi da jileeh. Ákótʼée ndi, Mózes béédeilniih doo. Doo ádaa áhwiilyą́ą́góó éí Jiihóvah bá neiilʼaʼgo ląʼí nááhai yę́ę diilchxǫǫł. Áko haitʼéego éí ádaa áháyą́ wolyéhígíí bee ániitʼée doo?

Níłchʼi diyinii bíká sodílzin. Haʼátʼíí biniyé? Jó, ádaa áháyą́ yiłnínígíí éí God biníłchʼi diyinii bineestʼąʼ átʼé, áádóó Jiihóvah éí biníłchʼi bídayókeedígíí yeidiyiiʼaah. (Luke 11:13) Jiihóvah biníłchʼi diyinii beego éí adziil nihaidiyiiʼaah. (Phil. 4:13) Ádaa áháyą́ bee ániitʼéiigi bidziil doogo níłchʼi diyinii bineestʼąʼ ádaatʼéhígíí, ayóóʼóʼóʼní tʼáá bił éí nihíká adoolwoł.—1 Cor. 13:5.

Ádaa áháyą́ bee ánítʼéhígíí nitsʼą́ą́ʼ yidoołchxǫǫłii bitsʼą́ą́ʼ ánítʼé. Websites biiʼdę́ę́ʼ áádóó honeeni doo yáʼádaatʼéhígíí bił danítʼiʼii éí bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée doo. (Eph. 5:​3, 4) Haʼátʼíí shı̨́ı̨́ nihidínóołtłʼahígíí bitsʼąą kóniitʼée doo. (Prov. 22:3; 1 Cor. 6:12)  Naʼageh bidázhnoolnínígíí éí romantic books dóó ndaalkid díí bił ahídadéétʼiʼígíí bitsʼąą ádaa áhojilyą́ą doo.

Kónihiʼdiʼníi ndi łahda nihá nantłʼa łeh. Ádaa áháyą́ nihee hólǫ́ǫ doogo éí bineilnishgo Jiihóvah bibee adziil yee nihíká adoolwoł. (2 Pet. 1:​5-8) Nitsíikeesgi, yéiiltiʼgi, índa íitʼįįłgi yee nihíká adoolwoł. Paul dóó Marco baa chʼíhootʼánę́ę éí kʼad doo ayóó háháchįʼ da jizlı̨́ı̨́ʼ. Náánáłaʼ nihibrother, éí bił oolwołgo náádaałaʼ bił daʼíjeehígíí yichʼįʼ báháchįįh. Náánáłaʼ yił ahináádiiltłiʼ łeh. Kójítʼéhígíí haitʼéego hashtʼejiilaa? Ájíní: “Tʼáá ákwíí jı̨́ yéigo sonídíszįįh. Ádaa áháyą́ baa ííníshtaʼ. Diyin Bizaad biiʼdę́ę́ʼ saad bénáshniih, díí ádaa áháyą́ bídadéétʼiʼígíí. Shił hodéesyéel doo nisingo éí binaashnishgo ląʼí nááhai. Áko tʼáá ákwíí jı̨́ éí alą́ąjįʼ íínísin. Shił oolwołgo náánáłaʼ doo bichʼįʼ sháhodoochįįł dago, déyáágóó tʼáá bichʼįʼ oolkiłgo dah diishááh.”

Łahda ádaa áhwiilyą́ą dooleeł yę́ę doo akǫ́ǫ́ íitʼįįh. Kwíidzaago éí Jiihóvah bichʼįʼ sodidiilzįįł yę́ę baa yániidzingo ádaa tsídííkos. Kótʼéego nihił hooʼaahgo éí sodizin tʼáá íiyisíí bídin niidlı̨́. Tʼáá ákǫ́ǫ́ tsı̨́įłgo Jiihóvah bichʼįʼ sodidíílzįįł. Asésiihígíí shá yóóʼadíʼaah áádóó shíká anilyeed bididiiʼniił. Íinidzaaígíí shı̨́ı̨́ doo ánáádííʼníił da. (Ps. 51:​9-11) Jiihóvah beʼajoobaʼ baa néiníkąąhígíí doo nitsʼąą áyósin da doo. (Ps. 102:17) Yilʼaadii John ánínę́ę béénílniih, éí God biYeʼ éí tʼáá bí bidił yee “nihibąąhági átʼéii tʼáá átʼé ałtso nihąąh tánéigis.” (1 John 1:7; 2:1; Ps. 86:5) Béédaałniih, Jiihóvah éí bílaʼashdlaʼii bá ndaalʼaʼígíí éí ałchʼįʼ nidaʼjiisíʼígíí ałhá yóóʼadahizhdiʼaah doo hałní. Jiihóvah nihá ákódoonííł, éí badaʼííníidlí.—Matt. 18:​21, 22; Col. 3:13.

Mózes honoojíidi báhóóchįįd yę́ę Jiihóvah doo bił yáʼátʼéeh da. Ákótʼée ndi, Jiihóvah éí há yóóʼiidííʼą́. Mózes beʼoodląʼ bidziilgo yee sizı̨́ ní Diyin Bizaad, áko éí bedaʼiilʼı̨́į doo. (Deut. 34:10; Heb. 11:​24-28) Jiihóvah éí Mózes kéyah aa deetʼánę́ę doo biih díínáał da hodííniid. Ákótʼée ndi, Mózes éí Jiihóvah nááhodiisáago, nahasdzáán ániidí ánályaago bikáaʼgi hoolʼáágóó jiináa doo. Nihí ałdóʼ baa hózhǫ́ǫgo kótʼéego nihá bee ahóótʼiʼ. Áko wołí bee íitʼı̨́įgo ádaa áháyą́ bee ániitʼée doo.—1 Cor. 9:25.