Ir al contenido

Ir al índice

Ri ujikʼik ibʼ: Jun bʼantajik nim ubʼanik rech kojqaj chuwach ri Jehová

Ri ujikʼik ibʼ: Jun bʼantajik nim ubʼanik rech kojqaj chuwach ri Jehová

«Are chiʼ xqayaj qibʼ rukʼ ri nuprimo, xinchap che ri uqul rech kinjitzʼaj. Xwaj xinkamisaj» (Paul).

«Xa rukʼ jun nitzʼ jastaq chanim kpe woyowal. Apastaneʼ ri kinriqo kinpaxij» (Marco).

Weneʼ oj kqabʼan ta wariʼ. Are kʼu jujun mul, qonojel kʼax kqabʼan che ujikʼik qibʼ. ¿Jasche? Rumal che xqechbʼej ri umak ri Adán (Rom. 5:12). E kʼo jujun winaq e junam rukʼ Paul xuqujeʼ Marco, kʼax kkibʼan che ukʼutik ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ. E jujun kkikoj kichuqʼabʼ chuwach ri xibʼin ibʼ kkinaʼo o kkichomaj che kʼo ta kekun che ubʼanik. E nikʼaj chik rajawaxik kkikoj más kichuqʼabʼ rech kkibʼan ta ri inmoralidad sexual, ri qʼabʼarik o ri utijik drogas.

Ri ketaqan ta pa uwiʼ ri kichomanik, ri kirayinik xuqujeʼ ri kkibʼano kkiriq kʼax pa ri kikʼaslemal. ¿Jas rajawaxik kqabʼano rech kqakʼulmaj ta wariʼ? Are ukʼutik ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ. Rech kojkunik kqakʼut wajun bʼantajik riʼ, rajawaxik kqil oxibʼ preguntas. Nabʼe, ¿jas riʼ ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ? Ukabʼ, ¿jasche nim ubʼanik ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ? Xuqujeʼ urox, ¿jas kqabʼan che ukʼutik wajun bʼantajik riʼ re «ri uwachinik ri uxlabʼixel»? (Gál. 5:22, 23). Tekʼuriʼ kqil na jas rajawaxik kqabʼan pa qajujunal we rajawaxik más wajun bʼantajik riʼ chqe.

¿JAS RIʼ RI BʼANTAJIK RE UJIKʼIK IBʼ?

Ri winaq che kukʼut ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ kubʼan ta ri kraj kubʼano. Xaneʼ kuchajij ribʼ rech kubʼij ta tzij o kubʼan ta jastaq che utz ta kril ri Dios.

Jesús xukʼut ri qas kraj kubʼij ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ.

Rukʼ ri xubʼan ri Jesús xukʼut ri kraj kubʼij ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ. Ri Biblia kubʼij: «Are taq xyoqʼik, man xuya ta rajil ukʼaxel. Are taq xuriq kʼax, man xubʼij ta chke ri winaq chi kubʼan na kʼax chke. Xaneʼ xujach ronojel pa uqʼabʼ ri Dios, ri kuqʼat tzij rukʼ sukʼil» (1 Ped. 2:23). Ri uKʼojol ri Dios xukʼut wajun bʼantajik riʼ are chiʼ xtzeyebʼax cho jun cheʼ xuqujeʼ chiʼ xtzeʼx uwach kumal ri ukʼulel (Mat. 27:39-44). Xuqujeʼ xukʼut wajun bʼantajik riʼ are chiʼ ri itzel taq kʼamal bʼe xkaj xqaj pa kiqʼabʼ «kumal ri qas e utzij rech kʼo kkitzujubʼej rech» (Mat. 22:15-22). Xuqujeʼ xuya jun utzalaj kʼutbʼal are chiʼ jun jupuq judíos rukʼ nimalaj koyowal xkikʼiʼaq abʼaj chrij. Areʼ xutoj ta ukʼaxel ri kʼax chke, xaneʼ «chikʼuyal kʼut xel ubʼik ri Jesús pa ri rachoch Dios» (Juan 8:57-59).

¿La kojkunik kqabʼan qe ri xubʼan ri Jesús? Kojkunik. Ri apóstol Pedro xutzʼibʼaj: «Ri Cristo xuriq kʼax rumal iwech. Xuya kan kʼutbʼal chiwe, rech kitaqej ri retal raqan» (1 Ped. 2:21). Paneʼ oj ajmakibʼ kojkunik rukʼ sukʼilal kqesaj uwach ri Jesús. ¿Jasche rajawaxik kqesaj uwach?

¿JASCHE NIM UBʼANIK RI BʼANTAJIK RE UJIKʼIK IBʼ?

We kqaj kqakikotemaj ri Jehová, rajawaxik kqajikʼ qibʼ. Rumal che kojux ta chi rachiʼl ri Dios we kqachajij ta ri kqabʼij xuqujeʼ ri kqabʼano, paneʼ kʼi chi junabʼ qakʼutum sukʼilal.

Chqilaʼ ri ukʼutbʼal ri Moisés che «are ri achi ri sibʼalaj machʼal na cho ri uwach Ulew» pa ri utiempo (Núm. 12:3). Pa kʼi décadas, rukʼ paciencia xuchʼij ri xkibʼij ri israelitas che. Are kʼu jun qʼij xkun taj xukʼut ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ, sibʼalaj xpe royowal rumal che jumul chik ri israelitas xkimaj chʼachʼatem rumal che kʼo ta kijoron. Rukʼ nimalaj royowal xubʼij chke: «Chixtabʼenoq, ri man chʼabʼexik ta kiwaj: ¿La kqesaj ta na lo jaʼ chupam we nimalaj abʼaj riʼ che uyaʼik chiwe ri kiwukʼiʼaj?» (Núm. 20:2-11).

Xajwataj ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ che ri Moisés. Xuya ta uqʼij ri Jehová are chiʼ xuya ta ubʼixik che are ri Jehová xyaʼow ri jaʼ chke (Sal. 106:32, 33). Rumal laʼ, ri Jehová xuya ta bʼe che rech kok pa ri Tzujum Ulew (Núm. 20:12). Qastzij riʼ che xbʼison rumal ri xubʼano kʼa pa ri ukamikal (Deut. 3:23-27).

¿Jas kqetaʼmaj chrij ri xubʼan Moisés? Paneʼ kʼi o kʼi ta tiempo oj kʼo pa ri utinamit ri Jehová, rajawaxik nim keqil ri kkibʼan jastaq chqawach che utz ta kqilo o ri kajwataj jun consejo chke (Efes. 4:32; Col. 3:12). Qastzij che are chiʼ jun winaq nim chi ujunabʼ kʼo ta chi más upaciencia. Are kʼu chnaʼtaj ri ukʼutbʼal ri Moisés chqe. Kqaj taj kqabʼan kʼax che ri qachilanik rukʼ ri Jehová xa rumal che xqakʼut ta ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ. Rumal laʼ, ¿jas kqabʼan che ukʼutik wajun bʼantajik nim ubʼanik?

¿JAS KQABʼAN CHE UKʼUTIK RI BʼANTAJIK RE UJIKʼIK IBʼ?

Chqataʼ ri ruxlabʼixel ri Dios. ¿Jasche rajawaxik kqataʼ? Rumal che ri ujikʼik ibʼ are jun bʼantajik re ri ruxlabʼixel ri Dios, xuqujeʼ areʼ kuya chke ri kkitaʼ che (Luc. 11:13). Rukʼ ri utobʼanik ri uxlabʼixel, Jehová kuya qachuqʼabʼ rech kqakʼut wajun bʼantajik riʼ (Isaías 12:2). Xuqujeʼ, kojutoʼ rech kqakʼut chi nikʼaj bʼantajik junam rukʼ ri loqʼoqʼebʼal, che kojutoʼ rech kqaya uchuqʼabʼ ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ (1 Cor. 13:5).

Chqaxutuj ronojel jastaq che kuqasaj uchuqʼabʼ ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ.

Chqaxutuj ronojel jastaq che kuqasaj uchuqʼabʼ ri bʼantajik re ri ujikʼik ibʼ. Jujun chke ri e jastaq, are che kqaxutuj rilik páginas re Internet xuqujeʼ etzʼanem che kubʼano che kqakʼut ta jun utz bʼantajik (Efes. 5:3, 4). Qastzij wi, rajawaxik kqaxutuj ronojel jastaq che kojukʼam bʼi che ubʼanik jastaq che utz taj (Prov. 22:3; 1 Cor. 6:12). Jun kʼutbʼal, jun winaq che aninaq kqaj pa makaj weneʼ rajawaxik kuxutuj usikʼixik uwach wuj o rilik películas románticas.

Weneʼ kʼax kqabʼan che unimaxik ri consejos riʼ. Are kʼu we qas kqakoj qachuqʼabʼ chuwach ri itzel taq jastaq, Jehová kojutoʼ (2 Ped. 1:5-8). Jehová kojutoʼ rech kojtaqan pa uwiʼ ri qachomanik, ri kqabʼij xuqujeʼ ri kqabʼano. Ri ukʼutbʼal ri Paul xuqujeʼ Marco, che xqil pa ri nabʼe taq párrafos re wajun kʼutunem riʼ, kukʼutu che e areʼ xekun che resaxik ri nimalaj koyowal. Chojchoman chrij ri xukʼulmaj jun qachalal che chiʼ kubʼinisaj uchʼichʼ chanim kpe royowal xuqujeʼ jujun taq mul kchʼojin kukʼ ri e nikʼaj chik. ¿Jas xubʼano rech xukʼex ri ubʼantajik? Areʼ kubʼij: «Ronojel qʼij rukʼ ronojel ri wanimaʼ kinbʼan nuchʼawem. Xinsikʼij kʼutunem che kchʼaw chrij ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ xuqujeʼ xinkʼol textos pa nujolom che kinutoʼ. Paneʼ pa kʼi junabʼ nukojom nuchuqʼabʼ che ukʼutik wajun bʼantajik riʼ, are kʼu uyaʼom tobʼanik chwe che ronojel qʼij kinchomaj che rajawaxik kinkʼut jamaril. Are chiʼ kʼo kinbʼe wi, chanim kinel bʼik rech aninaq ta kinbʼek».

¿E KʼU WE KAJWATAJ RI BʼANTAJIK RE UJIKʼIK IBʼ CHQE?

Jujun taq mul kajwataj ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ chqe. Are chiʼ kqakʼulmaj wariʼ, weneʼ kqachomaj che yaʼtal ta chqe kqabʼan qachʼawem che ri Jehová. Are kʼu are ri tiempo che más kajwatajik kqabʼan qachʼawem. Aninaq chqabʼanaʼ. Chqataʼ che ri Jehová che kusach ri qamak, che kojutoʼ xuqujeʼ chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech kqabʼan ta chi jumul ri makaj (Sal. 51:9-11). Areʼ kuxutuj ta ri qachʼawem we rukʼ ronojel qanimaʼ kqataʼ che, che kel ukʼuʼx chqe (Sal. 102:17). Ri apóstol Juan kunaʼtasaj chqe che rukʼ ri ukikʼel ri uKʼojol ri Dios «kresaj na konojel ri qamak» (1 Juan 1:7; 2:1; Sal. 86:5). Ksach ta chqe che ri Jehová amaqʼel kraj kqasach ri kimak ri e nikʼaj chik. Rumal laʼ wariʼ kukubʼsaj qakʼuʼx che Jehová xuqujeʼ amaqʼel kusach ri qamak (Mat. 18:21, 22; Col. 3:13).

Ri Jehová xpe royowal rukʼ ri Moisés rumal che xukʼut ta ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ are chiʼ xkʼojiʼ chuwach jun kʼax, are kʼu xusach ri umak. Ri Biblia kukʼutu che Moisés are jun utzalaj kʼutbʼal re kojonik (Deut. 34:10; Heb. 11:24-28). Paneʼ ri Jehová xuya ta bʼe che kok pa ri Tzujum Ulew, are kʼu kuya na che, che kkʼojiʼ na pa ri Kotzʼiʼjalaj uwach Ulew xuqujeʼ kkʼojiʼ jun ukʼaslemal che kʼo ta ukʼisik. Oj xuqujeʼ kojkunik kqariq wajun kʼaslemal riʼ we kqakoj qachuqʼabʼ che ukʼutik ri bʼantajik re ujikʼik ibʼ (1 Cor. 9:25).