Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Asoo “sunsum ne ma” ne ala a bɛdiedia bɛ wɔ Galeehyeama 5:22, 23 la ɔ?

Ngyehyɛnu zɔhane maa yɛnwu subane ngɔnla mɔɔ ɔwɔ kɛ Kilisienema nyia bɛ la: “Sunsum ne ma a le ɛlɔlɛ, anyelielɛ, anzodwolɛ, abotane, atiakunlukɛnlɛma, kpalɛyɛlɛ, diedi, mɛlɛbɛnwoaze, bɛnwozohomonlɛ.” Noko ɔnle kɛ yɛsuzu kɛ subane ngɛnlɛma ɛhye mɔ ala a Nyamenle sunsum ne bahola amaa yɛanyia a.

Yɛ mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle ye wɔ ngyehyɛnu mɔɔ li ɛhye anyunlu anu la nzonlɛ: “Nwonane ne gyima ne mɔ . . . a le adwɔmane ɛbɛla, evinli nyɛleɛ, anyiemgba ɛbɛla, awozonle ɛzonlenlɛ, sunsum ɛtane nyɛleɛ, ɛkpɔlɛ, konle, nungule, ɛya, manzonle, mgbakyemgbakyenu, ngilehilenu, anyebolo, nzabolɛ, anyelielɛ mgbane mgbane, nee ninyɛne mɔɔ le kɛ ɛhye mɔ la.” (Gal. 5:19-21) Ɔti anrɛɛ Pɔɔlo bahola aha ninyɛne gyɛne mɔɔ boka “nwonane ne gyima” anwo la, le kɛ mɔɔ wɔ Kɔlɔsaema 3:5 la. Zɔhane ala a mɔɔ ɔbobɔle subane mgbalɛ ngɔnla ne mɔ ɔwiele la, ɔhanle kɛ: “Mɛla biala ɛntia ɛhye mɔ.” Yemɔti, tɛ subane ngɛnlɛma mɔɔ sunsum nwuanzanwuanza ne kola boa yɛ maa yɛso la amuala a ɛnee Pɔɔlo ɛlɛbɔ mɔdenle kɛ ɔtiedia a.

Yɛnwu ɛhye, saa yɛfa yɛtoto edwɛkɛ mɔɔ Pɔɔlo hɛlɛle Ɛfɛsɛse asafo ne la anwo a: “Wienyi nu ma ne a le kpalɛyɛlɛ nee tenleneyɛlɛ yɛɛ nɔhalɛ muala.” (Ɛfɛ. 5:8, 9) Ɛhɛe, “kpalɛyɛlɛ,” nee tenleneyɛlɛ yɛɛ nɔhalɛ boka “wienyi nu ma ne” anwo, noko eza bɛle “sunsum ne ma” ne foa.

Zɔhane ala a Pɔɔlo maanle Timote anwosesebɛ kɛ ɔla subane nsia bie ali a​—“tenleneyɛlɛ, nyamenlezonlenlɛ kpalɛ, diedi, ɛlɔlɛ, abotane, nee bɛtɛɛyɛlɛ.” (1 Tim. 6:11) Subane zɔhane mɔ nsa pɛ (diedi, ɛlɔlɛ nee bɛtɛɛyɛlɛ) a boka “sunsum ne ma” ne anwo a. Noko ɛnee eza Timote bahyia sunsum ne moalɛ na yeahola yeanyia subane gyɛne mɔɔ ɛha le kɛ: tenleneyɛlɛ, nyamenlezonlenlɛ kpalɛ nee abotane.​—Fa toto Kɔlɔsaema 3:12; 2 Pita 1:5-7 anwo.

Yemɔti, tɛ subane mɔɔ ɔwɔ kɛ Kilisienema nyia la amuala a bɛdiedia wɔ Galeehyeama 5:22, 23 a. Nyamenle sunsum ne bahola aboa yɛ amaa yɛanyia subane ngɔnla mɔɔ ka bɔ nu yɛ “sunsum ne ma” la. Noko subane dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛnyia wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛnyi wɔ sunsum nu na yɛava “subane fofolɛ ne mɔɔ bɛbɔle ye wɔ Nyamenle ɛhulolɛ zo wɔ nɔhalɛ tenleneyɛlɛ nee nɔhalɛlilɛ nu la [yɛawula]” la.​—Ɛfɛ. 4:24.