1. Odaphạn Filipai 2:3, ika kụ idị osooromhi aloor kaḍighi idị yira komoọgh imạ asiya r’abunhọn awe?

YIRA osooromhi ni loor rodaphạn ghan siigbu phọ aZihova, loor esi dị yira olegheri ni mọ aZihova kụ alhegheri ipẹ ekạr bọ inhighenhaạn iyira. (Efẹ. 4:22-24) Osooromhi aloor raḍighi ghan idị yira kosighẹ ogbi phọ aZihova kụ oḍighi eḅẹl, ḅilhẹ kẹn omhiịn mọ abueriphọ awe phọ kụ upu iyira. Esi iduọn phọ, reḍighi ghan idị yira komoọgh igey asiya r’aZihova ḅilhẹ r’abumor r’abumarani phọ ayira.—Bạl Filipai 2:3.

2. Eeghe iyaạr kụ edị aPọl amạ amiteom, kụ yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

² Eḍighi maạr dị yira u/gona loor, ikạ awe phọ aSetan ketue ni imhoogh iyira bịn yira opoophe loor oḅilhẹ ghan owạ imạ ilọ aloor. * Ekịgh mudị iphẹn phọ iḍighi ni ootor’osooromineen engọ Kristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ, idị eḍighi bọ otelhedom mọ aPọl agẹ ni aghiomnaạn buọ aRom mọ, kụ aḅẹm mọ: ‘Mị raḅenị ni oomo phọ anyina mọ kee/tughiạn ghan iitughiạn dị ipeI inyina Ioor. Torobọ onyọ anyina atuụgh ghan ghụn iitughiạn dị ekasiạn kụ aatughiạn ghan!’ (Rom. 12:3) APọl amạ ni amiteom mọ ewạ ni dị yira kootughiạn ghan ilọ aloor ayira, toroboiperolbọ osooromhi aloor kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh dị yira koo/tughiạn ghan idị ipel iyira loor. Emhuoghaạph phọ ephẹn keeḅeghiọn iraạr ariisi dị osooromhi aloor kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh dị yira koo/tughiạn ghan idị ipel iyira loor: (1) siphẹ apinien phọ ayira, (2) siphẹ aroopoogh arukumuan phọ ayira, ḅilhẹ (3) r’isiphẹ eten phọ epẹ yira roḍighinhom ghan bọ intanẹt phọ.

3. Eeghe kụ iḍighi kụ iiḅaghamhị remite ghan bọ siphẹ apinien phọ, kụ abuniin awe rozọ ghan ika mem dị iiḅaghamhị emite siphẹ apinien phọ?

³ AZihova amiteom iikolhobian apinien phọ dị keḍighi iyaạr oḅaạl olhoghi kụ engọ olom mọ r’anhịr phọ. Kuolọ iiḅaghamhị remite ghan ni siphẹ apinien phọ, idị eḍighi bọ oye o/lho dị amhunhughan. Okạr oghaạph, otelhedom mọ aPọl agẹ mọ buphẹ m’aalạn bọ komoọgh ni iiḅaghamhị. (1 Kọr. 7:28) Olom r’anhịr dị robeeghi ghan egbagbạ amem siphẹ eghunotu phọ, eeni otue ni ootughiạn mọ obọ bunọ mu/balạn. Ikạ aḅirinhi phọ etue ni emoogh bidị ootughiạn mọ okạ apinien phọ bịn kụ ketue eḍighi eekonhom. Bidị otue ni ootughiạn mọ oḍighi ipẹ bidị olhoghoma bọ bịn kụ ketue engọ oḅaạl olhoghi.

4. Eeghe kụ iyaạr dị ewạ mọ oghel?

⁴ Ewạ mọ yira oghel eegharạ ootughiạn ghan mọ apinien phọ ayira o/nhighẹ. Olhegheri mọ aBaibul aḅẹm mọ amamạn iyaạr dị ketue ekạ pinien pọ olhe emhạ. (Mat. 5:32) Iduọn kụ iḍighi kụ, mem dị yira osoman iiḅaghamhị phọ aPọl aghaạph bọ aghol, ku/meera ophoophe aloor aḍighi idị yira kootughiạn mọ: ‘Apinien phọ ophọn phọ akạr ri aḍighi ipẹ mị rawạ bọ kụ rungọ imhị ḍughụm? Mị akạr ri amoọgh ephomhoghiạn phọ mị rawạ bọ ḍughụm? Mị kamoọgh ni oḅaạl olhoghi dị apelhom siẹn, eḍighi maạr dị mị aghị aphin obobọ aạl onhọn oye ḍughụm?’ Lọgh elhegh mọ asipuru phọ iphẹn phọ eḍeenhaan owạ imạ ilọ aloor. Olhegheri iyaạr aḅirinhi phọ kaḅenhị nyinhạ mọ dạph ilọ ekpom anạ eḅenhị nyinhạ, aḍighi raraạr phọ ipẹ kengọ bọ nyinhạ oḅaạl olhoghi, ghalhamọ iḍighi ni okạ apinien phọ anạ. Osụ-olhoghi phọ opọ k’Enhaạn aḅẹm mọ, “oniin awạ ghan iIọ kengọ suọ nyoorị phọ, k/ilọ odị bịn!” (Fil. 2:4) AZihova rawạ mọ maạr aphạm pinien phọ anạ, ka/kạ pinien phọ anạ. (Mat. 19:6) Odị rawạ mọ pụr ghan aatughiạn nyodị, k/ilọ anạ.

5. Odaphạn Efesọs 5:33, ika kụ idị olom r’anhịr kozoọm ghan siloor?

 ⁵ Ewạ mọ oniin azoọm ghan nyooriphọ ephomhoghiạn ḅilhẹ kẹn r’olhọgh eegu siphẹ apinien phọ. (Bạl Efesọs 5:33.) ABaibul phọ atughemhị mọ yira ogbon ghan ongọ ghan kparipẹ r’aạr ghan. (Iiḍighi 20:35) Eeghe eegharạ kụ ketue eloghonhaạn ḍighaạgh olom r’anhịr oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn r’olhọgh eegu? Ophagharanhaạn phọ pọ, osooromhi aloor. Olom obobọ anhịr dị asooromhi loor ra/wạ ghan suọ ilọ aloor odị bịn, kuolọ “ilọ kengọ suọ nyoorị phọ.”—1 Kọr. 10:24.

6. Yira otuughạ eeghe esi ipẹ aSteven r’aStephanie oghaạph bọ?

⁶ Osooromhi aloor malhoghonhaạn ni ḍighaạgh ibadị arughunotu aKristẹn omhoọgh oboom oḅaạl olhoghi siphẹ apinien phọ abidị. Esi omaạm, oniin olom dị oghol mọ Steven aḅẹm mọ: “Eḍighi maạr dị nyinha eḅọph, nyinha keḅọph ni onhụ ekumuan ekạr ekpaariọm mem lọ iiḅaghamhị emite. Kparipẹ rootughiạn mọ iphẹn kụ iḅeraạn imhị, tuutughiạn ghụn idị eḅeraạn nyooriphọ.” Anhịr phọ odị Stephanie, alhoghoma aani kẹn iniin phọ, odị aḅẹm mọ. “Oye o/lho dị keḅeraạn orughan r’oye dị r’odị kotuạn ghan oomo amem. Mem dị iiḅaghamhị emite siphẹ olhoghotu phọ, yoor rokparaghạ ghan ni olhegheri iyaạr phọ ekọm bọ, kụ yoor ooḅereghị, owaaghị raraạr, oḅilhẹ okaaphọgh. Yoor rokparaghạ ghan oolemi iiḅaghamị phọ k/eenan asiloor.” Okạr agey, olom r’anhịr romoọgh ghan ni suọ mem dị bidị uu/tughiạn iitughiạn dị epel bidị loor.

7. Eeghe eegharạ kụ edị ewạ esi onyọ umor dị amhoọgh eepoogh arukumuan siẹn ookpomhoghan phọ?

⁷ Yira romiịn ghan idiphọ eepoogh okumu aZihova torobọ eten phọ epẹ yira kotue bọ. (Ps. 27:4; 84:10) Eḍighi maạr dị onyọ umor amiteom loor odị okumu aZihova eten dị egbatanhaạn pọ eḍighi emạ iyaạr. Ghalhamọ r’aBaibul phọ bịn aḅẹm ni mọ: “Oye lọ azuạ oḍighi opoghom [ookpomoghan phọ], pọ azuạ ni ephigh oḍighi.” (1 Tim. 3:1) Toroboiperolbọ, eḍighi maạr dị ongọ nyodị oḍighi siẹn ookpomhoghan phọ, odị kuu/tughiạn idị epel nyodị loor. (Luk 17:7-10) Aḍiigbu odị eḍighi okumu abunhọn r’osooromhi aloor.—2 Kọr. 12:15.

8. Yira otuughạ eeghe esi eḍeenhaan phọ aDiotrifis, Uzziah, ḅilhẹ r’Absalom?

⁸ ABaibul phọ apamanhạm eḍeenhaan iphụr arurụ ilọ awe dị ootughiạn ghan idị epel bidị loor. ADiotrifis  aaka ghan “oḍighi uw-emụ” siphẹ ookpomhoghan phọ. (3 Jọn 9) R’ophoophe aloor Uzziah aghị oḍighi oḍighi aZihova dị nyodị i/si. (2 Chron. 26:16-21) Absalom akparaghạ ghan osighẹ ikeḍi oghoom arokpom awe phọ omhoọgh pidị odị aḍighi uw-emhạ. (2 Sam. 15:2-6) Areḍeenhaan awe phọ abuphẹ phọ emạ emiteom mọ aZihova ra/moọgh ghan ḍiḅeraạn k’aghị esi awe dị rowạ ghan rughuenian ilọ aloor abidị. (Prov. 25:27) Kparipẹ ghụn, ibaga, r’oghị oḍighi araraạr dị oye phọ i/si retorori ghan kengọ iiḅaghamhị.—Prov. 16:18.

9. AZizọs aphighi eeghe eḍeenhaan?

⁹ Dị egbạgh r’eḍeenhaan iphụr arurụ phọ ipẹ phọ, ooḅeghiọn eḍeenhaan phọ aZizọs. Odị oo/tughiạn mọ “idiphọ onọ aalenyan bọ Enaạn, mọ onọ kasighẹ eekparạ ekpeḍien kụ atolọm.” (Fil. 2:6) AZizọs, opọ aḍighi bọ oye dị atum aZihova, oo/tughiạn ghan idị epel nyodị loor. Odị aḅenhị bumatuạn phọ odị mọ: “Oye lọ u/mạn iyaạr siẹn ogbo phọ anyina kụ kaḍighi ogbogh.” (Luk 9:48) P’eeghe iyaạr aḍisẹph okumu r’abukọy eten, abudị rologhonhaạn ghan ḍighaạgh ikumor awe, ikumor awe ḅilhẹ r’abupoghom eghir dị rotuughaạny Zizọs esi oḍeenhaan osooromhi aloor! Arebenẹ phọ aZihova abuẹn osooromhi bọ loor phọ rolọgh ghan kophophe uwaloor ephomhoghiạn, eḍighi bọ elhegh ookpomhoghan phọ Enhaạn.—Jọn 13:35.

10. Nạ kaḍighi ika eḍighi maạr dị nạ amhiịn mọ iiḅaghamhị edi siẹn ookpomhoghan phọ dị ko/phogh okiririom?

 ¹⁰ Kokaạph ika eḍighi maạr dị eghịgh mudị iiḅaghamhị edi siẹn ookpomhoghan phọ kụ ikumor awe phọ ko/phogh okiririom? Kparipẹ r’ogum, nạ katue ni aḍeenhaan osooromhi aloor esi obakị aani abuphẹ roḍiemhiom bọ. (Hib. 13:17) Orue oḍighi iduọn phọ pọ ewạ mọ puruan loor mọ: ‘Iiḅaghamhị phọ mị amhiịn bọ ekạr ri ebụgh iboom dị ewạ oolemhi ḍughụm? Ophọn kụ amem dị ekpeanhaạn oolemhi ḍughụm? Eḍighi oḍighi amhị oolemhi ḍughụm? Ogbạ agey, mị akạr rị rakparaghạ ghan omiteom amuḅọph obobọ mị rakparaghạ ghan omiteom aḍien amhị ḍughụm?’

11. Odaphạn Efesọs 4:2, 3, eeghe kụ reḍuạ ghan kemite mem dị yira okumu aZihova r’osooromhi aloor?

¹¹ AZihova amaghamhị maạr osooromhi aloor apuemhi emhaạr, ḅilhẹ kẹn amaghamhị maạr muḅọph apuemhi raraạr phọ ipẹ oye phọ katue bọ aḍighi. Esi iduọn phọ, ḍighi oomo ipẹ nạ katue bọ omhiịn mọ nạ akumu ni aZihova r’osooromhi aloor. Nạ aḍighi iduọn phọ, kelọgh ni epophe muḅọph ookpomhoghan phọ. (Bạl Efesọs 4:2, 3.) Gbor ghan amite epẹ erugh phọ, wạ ghan reten dị nạ kakumuan ghan bunhọn esi oḍighinaan awe imạ araraạr, kọ ghan igoni torobọ oye eḅaramaạm buphẹ u/pạm bọ riisi siẹn ookpomhoghan phọ. (Mat. 6:1-4; Luk 14:12-14) Mem dị nạ asooromhi loor akumuan r’ookpomhoghan phọ, awe komiịn ni emhaạr phọ anạ ḅilhẹ r’osooromhi aloor phọ anạ.

12. ABaibul uroma ni iyira omhoọgh arighirị ḍughụm? Gbạ.

¹² AZihova ulhẹm iyira eten dị yira kokelọm ghan ooḅughonhaan asiya ayira ḅilhẹ r’arighirị ayira. (Ps. 133:1) AZizọs amhoọgh ni imạ arighirị. (Jọn 15:15) ABaibul phọ akaạph ni suọ dị reḍuạ ghan kemite mem dị yira omhoọgh igey  arighirị (Prov. 17:17; 18:24) Aḅilhẹ uḅenhị iyira mọ i/nighẹ dị yira kotọl ghan ḍiọ ayira bịn sạm. (Prov. 18:1) Ibadị awe rootughiạn ghan mọ intanẹt phọ eḍighi eten dị komooghọm righirị bịn oye phọ ka/loghoma ghan mụn dọl igini. Toroboiperolbọ, ewạ ni mọ yira ogona loor eten phọ epẹ yira kosighẹ ghan bọ intanẹt phọ oḍighinhom.

13. Eeghe kụ iḍighi kụ abuniin awe dị rosighẹ ghan koḍighinhom intanẹt phọ rologhoma ghan bọ dọl igini ḅilhẹ r’otọ?

¹³ Owaaghị omiịn mọ awe dị rolọgh ghan muboom amem kophogh raraạr dị odoghoḍi siphẹ intanẹt phọ rologhoma ghan ni dọl igini ḅilhẹ r’omheelhom otọ. Eeghe kụ iḍighi? Eniin iyaạr phọ eḍighi bọ pọ awe rogbor ghan kologhoḍị siphẹ intanẹt phọ sifoto dị eḍeenhaan imạ araraạr dị emiteghunaan bidị siphẹ aghuḍum mọ abidị, imạ asifoto ilọ aloor abidị, ilọ arighirị abidị, ilọ arikpisi dị bidị moghiighị ghan. Oye dị ragbor ghan kaphogh sifoto phọ iphẹn phọ katue ni bịn amiigh olhoghoma mọ adọl onọ eloghorị epughạn. Oniin onyọ umarani dị mamhạn 19-asiạ-aḅẹm mọ “Mem dị mị amhiịn siphẹ intanẹt phọ dị awe omhaạr oghelhọm eekuna awiki phọ abidị mị raloghoma ghan ni mọ elọ amhị, mị odi ghan olhoghotu bịn.”

14. Ika kụ idị oroma aBaibul phọ odi bọ 1 Pita 3:8 kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh mem dị rokaạph ilọ eten phọ epẹ yira koḍighinhom ghan bọ intanẹt phọ?

¹⁴ Okạr oghaạph, yira kotue ni osighẹ intanẹt phọ oḍighinhom emạ eten—esi omaạm, yira kotue ni osighẹ okaaphạn siya ayira ḅilhẹ r’arighirị ayira. Kuolọ nạ o/mhiịn aani mọ iniin araraạr dị awe rodoghoḍi ghan siphẹ intanẹt phọ roḍighinhom ghan ilọ ophophe asiloor abidị ḍughụm? Bidị rowạ ghan oḍighi idị awe kozumaam opogh bidị, iduọn phọ pọ bidị roḅenhị ghan we mọ “Mị odi aani ni.” Buniin rokaạph ghan kẹn ni raraạr dị i/kpeanhaạn obobọ igbagarạ ikpo onhụ ilọ asifoto abidị obobọ ilọ abunhọn awe. Iphẹn phọ egbạgh osooromhi aloor phọ ḅilhẹ r’olhoghoma phọ ewạ bọ mọ onyọ aKristẹn amhoọgh.—Bạl 1 Pita 3:8.

15. Ika kụ idị aBaibul phọ kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍighi awe dị ko/loghoma ghan mudị yira k’umhạn maạr opu?

¹⁵ Eḍighi maạr dị nạ rasighẹ ghan kaḍighinhom intanẹt phọ pọ puruan loor anạ mọ: ‘Araraạr phọ mị rakaạph ghan bọ, asifoto phọ obobọ asividio phọ mị radoghoḍi ghan bọ, reḍighi ghan ni iyaạr dị awe phọ rootughiạn ghan mọ mị rabaga ḍughụm? Obobọ kekọm ni idị awe komoọgh ephogh aḍien otu esi amhị ḍughụm?’ ABaibul  aḅẹm mọ: “Araraạr aḅirini phọ, pọ aruuphuạ kirokirọ, r’ephogh-aḍien, r’obaga.—R’eniin iphẹn phọ re/ḍuạ ghan esi Odẹ phọ kụ keru.—Iphẹn phọ ilọ isiẹn aḅirini phọ bịn.” (1 Jọn 2:16) Oniin aBaibul agbạ ekpo onhụ phọ “obaga” mọ “rawạ ghan oḍeenhaan odọ idị odị amhạn maạr.” AKristẹn ro/ḍighi ghan idị bidị kopophe siloor abidị. Bidị rodạph ghan oroma aBaibul phọ aḅẹm bọ mọ: “Yira ku/ḅo ghan iḅo igbogh. Oniin nyoniin ku/pạ ghan. Oniin nyoniin ku/suọm ghan oIoghi eḍịm.” (Gal. 5:26) Osooromhi aloor kulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh dị yira ko/moọgh aani uwaloor aḅirinhi phọ aḍighi bọ olọ ophophe aloor phọ.

16. Eeghe kụ iḍighi kụ ewạ bọ mọ oghel ibaga?

¹⁶ Ewạ mọ yira omhoọgh osooromhi aloor, loor esi dị buphẹ ophoophe bọ loor phọ, roo/tughiạn ghan idị etuụgh bịn “ekasiạn.” (Rom. 12:3) Awe ibaga roopikian ghan koḅilhẹ oḅo iḅo igbogh. Iitughiạn ḅilhẹ r’iḍighinhom araraạr phọ abidị reḍighi ghan ni raraạr bunhọn awe ḅilhẹ kẹn r’asiloor abidị. Eḍighi maạr dị bidị u/nme iḍighinhom araraạr phọ abidị, aSetan kasighẹ ilhoghi phọ abidị alọgh ekụ ufiri aḅilhẹ aapụ ilhoghi phọ abidị. (2 Kọr. 4:4; 11:3) Ḍieriphọ aḍighaạgh phọ, oye osooromhi aloor ratuụgh ghan idị ekasiạn bịn kaatughiạn. Odị rapogh ghan loor odị eten dị eeleeny, kalhọgh elhegh mọ abunhọn awe opu ni nyodị ibadị areten. (Fil. 2:3) Ḅilhẹ kẹn alegheri mọ, “Enaạn reḅitonaạn ghan ni buphẹ robaga bọ kengọ ooḅi oghọr buphẹ osooromi bọ loor.” (1 Pit. 5:5) Buphẹ rotuụgh ghan bọ iitughiạn dị ekasiạn k’ootughiạn ro/wạ mọ aZihova aḍighi mulọgh ḍien abidị.

17. Ewạ mọ yira oḍighi eeghe orue omhoọgh osooromhi aloor?

¹⁷ Orue oḍighi awe dị osooromhi loor, pọ yira omoọgh osighẹ oḍighinhom oroma aBaibul phọ aḅẹm bọ mọ ‘ikporonaạn igbaany ikarạph aruuphuạ r’aroozọ phọ anyina eseere, kụ esighẹ igey imoom aroozọ ekpologhiạn.’ Oḍighi iduọn phọ i/dugh. Ewạ mọ yira otuughạ eḍeenhaan phọ aZizọs kụ okparaghạ otuughaạny odị ipẹ inyaạm mọ ayira esi bọ. (Kọl. 3:9, 10; 1 Pit. 2:21) Asuọ odi ni oḍighi iduọn phọ. Mem dị yira omhoọgh osooromi aloor, adọl eghunotu phọ ayira kenighẹ ni, yira omiteom muḅọph siphe ookpomhoghan phọ, ḅilhẹ yira olegheri idị yira kosighẹ oḍighinhom intanẹt phọ eten dị ekpeanhạn. Dị epelheghiom oomo phọ idị, yira komoọgh ni ḍisẹph phọ aZihova ḅilhẹ r’akuuḅi aghisigh odị.