27-زەرتتەۋ ماقالاسى
«وزدەرىڭ تۋرالى تيىستىسىنەن ارتىق ويلاماڭدار»
«اربىرىڭە مىنانى ايتامىن: وزدەرىڭ تۋرالى تيىستىسىنەن ارتىق ويلاماڭدار. قايتا، ەستى بولىپ، قۇداي ٵرقايسىسىڭا بەرگەن سەنىمنىڭ مولشەرىنە ساي ويلاڭدار» (ريم. 12:3).
130-ٵن كەشىرىمدى بولايىق
اڭداتپا *
1. فىلىپىلىكتەرگە 2:3 تە قانداي كەڭەس جازىلعان جانە ونىڭ قانداي پايداسى بار؟
ٴبىز ەحوبانىڭ تالاپتارىنا كىشىپەيىلدىلىكپەن مويىنسۇنامىز، ويتكەنى ول ٴبىز ٷشىن نەنىڭ جاقسى ەكەنىن بىزگە قاراعاندا الدەقايدا جاقسىراق بىلەتىنىن تۇسىنەمىز (ەفەس. 4:22—24). كىشىپەيىل بولساق، ٴبىز ەحوبانىڭ ەركىن ٶز قالاۋىمىزدان ماڭىزدىراق سانايمىز جانە وزگەلەردى وزىمىزدەن جوعارى قويامىز. ناتيجەسىندە ەحوبامەن دە، باۋىرلاستارمەن دە قارىم-قاتىناسىمىز جاقسى بولادى (فىلىپىلىكتەرگە 2:3 وقىڭىز).
2. ەلشى پاۋىل نەنى تۇسىنگەن جانە ٴبىز بۇل ماقالادا نە قاراستىرامىز؟
2 اباي بولماساق، شايتاننىڭ دۇنيەسىندەگى كوكىرەك، ٶزىمشىل * ادامدار بىزگە اسەر ەتىپ كەتۋى مۇمكىن. ەرتەدەگى كەيبىر ماسىحشىلەرگە وسىنداي قاۋىپ تونگەن بولسا كەرەك پاۋىل ريمدەگى باۋىرلاستارعا بىلاي دەپ جازعان: «اربىرىڭە مىنانى ايتامىن: وزدەرىڭ تۋرالى تيىستىسىنەن ارتىق ويلاماڭدار. قايتا، ەستى بولىپ، قۇداي ٵرقايسىسىڭا بەرگەن سەنىمنىڭ مولشەرىنە ساي ويلاڭدار» (ريم. 12:3). پاۋىل ادامنىڭ وزىنە دەگەن قانداي دا ٴبىر شامادا قادىر-قاسيەتى بولۋى كەرەكتىگىن تۇسىنگەن. الايدا كىشىپەيىلدىلىك قاسيەتى ٶزىمىز جايلى ويلاعاندا تەپە-تەڭدىك ساقتاۋعا كومەكتەسەدى. وسى ماقالادان قانداي ٷش سالادا كىشىپەيىلدىلىك ٶزىمىز جايلى تىم كوپ ويلاماۋعا كومەكتەسەتىنىن بىلەمىز: 1) نەكەدە، 2) ەحوبانىڭ ۇيىمىندا جاۋاپكەرشىلىكتەر اتقارعاندا جانە 3) الەۋمەتتىك جەلىنى قولدانعاندا.
نەكەدە كىشىپەيىل بولىڭىز
3. نەگە نەكەدە كەلىسپەۋشىلىكتەر تۋىنداۋى مۇمكىن جانە كەيبىرەۋلەر ولاردى قالاي شەشۋگە تىرىسادى؟
3 ەحوبا نەكە قۇرىلىمىن كۇيەۋ مەن ايەل ٷشىن باقىتتىڭ كوزى بولسىن دەپ ورناتتى. ەشكىم دە كەمەلدى بولماعاندىقتان، نەكەدە كەلىسپەۋشىلىكتەر بولىپ تۇرۋى مۇمكىن. پاۋىل ەرلى-زايىپتىلاردىڭ قانداي دا ٴبىر قيىندىقتارعا كەزىگەتىنىن جازعان (قور. 1-ح. 7:28). كەيبىرەۋلەر زايىبىمەن ۇنەمى ۇرىسا بەرەتىندىكتەن، «ٴبىر-بىرىمىزگە مۇلدە ساي كەلمەيمىز» دەپ ويلاۋى مۇمكىن. ەگەر ولار وسى دۇنيەنىڭ ىقپالىنا بەرىلگەن بولسا، ويلارىنا بىردەن اجىراسۋ كەلەدى. ولار تەك وزدەرىنە جاقسى بولۋ جاعىن عانا ويلايدى.
4. ٴبىز قانداي ويعا جول بەرمەۋىمىز كەرەك؟
4 «نەكەم ٴساتسىز بولدى» دەگەن كوزقاراسقا مۇلدەم جول بەرمەۋىمىز كەرەك. ٴبىز كيەلى جازبالار ازعىندىقتان باسقا سەبەپپەن اجىراسۋعا تيىم سالاتىنىن بىلەمىز (مات. 5:32). سوندىقتان نەكەدە پاۋىل ايتقان قيىندىقتارعا كەزىگىپ جاتساق، كوكىرەكتىككە سالىنىپ: «جۇبايىم مەنىڭ قامىمدى ويلامايدى. مەن بۇدان دا كوپ ماحابباتقا لايىقتىمىن. بالكىم، باسقا اداممەن باقىتتىراق بولار ما ەدىم»،— دەپ ويلاماۋىمىز كەرەك. بۇنداي ويلار تەك «مەن» دەپ قالعان ادامعا ٴتان. وسى دۇنيەنىڭ دانالىعى، ٴتىپتى نەكەنى ۇزۋگە تۋرا كەلسە دە، «جۇرەگىڭدى تىڭدا، ٶز باقىتىڭدى ويلا» دەپ ۇيرەتەدى. ال قۇدايدىڭ دانالىعى «تەك ٶز مۇددەلەرىڭدى ەمەس، باسقالاردىڭ دا مۇددەسىن ويلاڭدار» دەپ ۇيرەتەدى (ٴفىلىپ. 2:4). ەحوبا ٴسىزدىڭ نەكەڭىزدى ۇزبەي، ساقتاپ قالعانىڭىزدى قالايدى (مات. 19:6). ٴبىرىنشى كەزەكتە ٶزىڭىزدى ەمەس، ەحوبانى ويلاڭىز. ەحوبا وسىنى قالايدى.
5. ەفەستىكتەرگە 5:33 كە ساي، كۇيەۋى مەن ايەلى ٴبىر-بىرىنە قالاي قاراۋ كەرەك؟
5 كۇيەۋى مەن ايەلى ٴبىر-بىرىنە سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەت تانىتۋلارى كەرەك (ەفەستىكتەرگە 5:33 وقىڭىز). كيەلى كىتاپ ٴبىزدى الۋدان گورى بەرۋدى كوزدەۋگە تالپىندىرادى (ەل. ٸس. 20:35). ەرلى-زايىپتىلارعا ٴبىر-بىرىنە سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەت تانىتۋعا قانداي قاسيەت كومەكتەسەدى؟ كىشىپەيىلدىلىك. كىشىپەيىل كۇيەۋ مەن ايەل ٶز يگىلىكتەرىن ەمەس، «وزگەنىڭ يگىلىگىن ويلايدى» (قور. 1-ح. 10:24).
كىشىپەيىل ەرلى-زايىپتىلار ٴبىر-بىرىمەن باقتالاسپاي، ٴبىر كوماندا سياقتى ارەكەت ەتەدى (6-ابزاستى قاراڭىز)
6. ستيۆەن مەن ستەفانيدىڭ ايتقاندارىنان نە ٴتۇيدىڭىز؟
6 كىشىپەيىلدىلىكتىڭ ارقاسىندا كوپتەگەن ٴماسىحشى جۇبايلار نەكەلەرىن الدەقايدا باقىتتى ەتكەن. مىسالعا، ستيۆەن ەسىمدى وتاعاسى بىلاي دەيدى: «ەگەر كۇيەۋى مەن ايەلى ٴبىر كوماندا بولسا، ولار بىرلەسە ارەكەت ەتەتىن بولادى، اسىرەسە قيىندىقتار تۋىنداعاندا. ولار «مەن ٷشىن ەڭ دۇرىسى نە؟» دەۋدىڭ ورنىنا، «ٴبىز ٷشىن ەڭ دۇرىسى نە؟» دەپ ويلانادى». ونىڭ جۇبايى ستەفاني دا وسىنداي ويدا ەكەن. ول بىلاي دەيدى: «ەشكىم دە باقتالاس اداممەن ٶمىر سۇرگىسى كەلمەيدى. ٴبىر كەلىسپەۋشىلىك بولا قالعاندا، ٴبىز قيىندىقتىڭ تۇپكى سەبەبىن تابۋعا تىرىسامىز، كەيىن دۇعا ەتەمىز، ىزدەنىس جۇرگىزەمىز جانە اشىق سويلەسەمىز. ٴبىز ٴبىر-بىرىمىزبەن ەمەس، قيىندىقپەن كۇرەسەمىز». نەكەدە ادام وزىنەن گورى جۇبايىن كوبىرەك ويلايتىن بولسا، الدەقايدا باقىتتى بولادى.
ەحوباعا قىزمەت ەتكەندە «ٵردايىم كىشىپەيىل» بولىڭىز
7. جاۋاپكەرشىلىكتەر العاندا ەر باۋىرلاس قانداي كوزقاراستا بولۋ كەرەك؟
7 ٴبىز ەحوباعا قىزمەت ەتۋدىڭ كەز كەلگەن ٴتۇرىن مارتەبە سانايمىز (ٴزاب. 27:4؛ 84:10). ەر باۋىرلاستىڭ ەحوبانىڭ ۇيىمىندا كوبىرەك قىزمەت ەتۋگە ىقىلاستى بولعانى ماقتاۋعا تۇرارلىق. كيەلى كىتاپتا: «ەگەر بىرەۋ باقىلاۋشى مىندەتىنە ۇمتىلسا، ونىڭ يگىلىكتى ٸستى قالاعانى»،— دەلىنگەن (ٴتىم. 1-ح. 3:1). الايدا ول جاۋاپكەرشىلىكتەر العاندا ٶزى جايلى تيىستىسىنەن ارتىق ويلاماۋى قاجەت (لۇقا 17:7—10). ونىڭ ماقساتى وزگەلەرگە كىشىپەيىلدىلىكپەن قىزمەت ەتۋ بولۋ كەرەك (قور. 2-ح. 12:15).
8. ديوترەپ، ۇزياح پەن ابەسسالومنىڭ وقيعالارىنان نە نارسەگە ۇيرەنەمىز؟
8 كيەلى كىتاپتا وزدەرى جايلى تىم كوپ ويلاعان ادامداردىڭ وقيعالارى بار. ولار بىزگە ەسكەرتۋ بولىپ تابىلادى. قاراپايىمدىلىقتان جۇرداي بولعان ديوترەپ قاۋىمدا «باسشى بولۋدى» كوزدەدى (جوح. 3-ح. 9). ۇزياح كوكىرەكتىكپەن ەحوبا تاپسىرماعان ٸستى اتقارعىسى كەلدى (شەج. 2-ج. 26:16—21). پاتشا بولعىسى كەلگەن ابەسسالوم قۋلىقپەن حالىقتىڭ قولداۋىنا يە بولۋعا ۇمتىلدى (سام. 2-ج. 15:2—6). كيەلى كىتاپتاعى وسى وقيعالاردان كورىنەتىندەي، ەحوبا ٶز مۇددەسىن باستى ورىنعا قوياتىن ادامداردى ۇناتپايدى (ناق. س. 25:27). كوكىرەكتىك پەن تاكاپپارلىق تۇبىندە تەك كۇيرەۋگە الىپ كەلەدى (ناق. س. 16:18).
9. يسا قانداي ۇلگى قالدىردى؟
9 ال يسا بۇل كوكىرەك ادامداردان مۇلدەم وزگەشە بولدى. «ول قۇدايدىڭ كەيپىنە يە بولا تۇرا، ونىڭ دارەجەسىنە قول سۇعۋدى، ياعني ونىمەن تەڭ بولۋدى ويلاعان جوق» (ٴفىلىپ. 2:6). ەحوبادان كەيىن تۇرعان ەكىنشى تۇلعا بولسا دا، يسا ٶزى جايلى تيىستىسىنەن ارتىق ويلامايدى. بىردە ول شاكىرتتەرىنە: «ارالارىڭدا كىم ٶزىن كىشى تۇتسا، سول — ۇلىلارىڭ»،— دەگەن (لۇقا 9:48). كىشىپەيىلدىلىك تانىتۋدا يساعا ەلىكتەيتىن ىزاشارلارمەن، قىزمەت كومەكشىلەرىمەن، اقساقالدارمەن جانە اۋداندىق باقىلاۋشىلارمەن قىزمەتتەسۋ ٴبىز ٷشىن زور باتا! كىشىپەيىل بولساق، ٴبىز ٴبىر-بىرىمىزگە كوبىرەك سۇيىسپەنشىلىك تانىتامىز. يسا قۇدايدىڭ شىنايى قىزمەتشىلەرى سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋلارىمەن ەرەكشەلەنەتىنىن ايتقان (جوح. 13:35).
10. قاۋىمداعى قيىندىقتار سىزگە دۇرىس شەشىلمەي جاتقانداي كورىنسە، نە ىستەيسىز؟
10 سىزگە قاۋىمدا قيىندىقتار بارداي نە اقساقالدار ولاردى دۇرىس شەشپەي جاتقانداي كورىنگەندە، نە ىستەيسىز؟ نارازى بولۋدىڭ ورنىنا، باسشىلىقتى قولعا العانداردى قولداپ، كىشىپەيىلدىلىك تانىتۋىڭىزعا بولادى (ەۆر. 13:17). وسىلاي ارەكەت ەتۋگە كومەكتەسەتىن كەلەسى سۇراقتار جايلى ويلانىپ كورىڭىز: «مەن بايقاعان قيىندىقتار تۇزەتۋدى قاجەت ەتەتىندەي ۇلكەن بە؟ ٴدال قازىر سول قاتەلىكتەردى تۇزەتەتىن ۋاقىت پا؟ ولاردى تۇزەتۋ مەنىڭ ٸسىم بە؟ شىندىققا تۋرا قارايتىن بولسام، مەن كوبىرەك قاۋىمنىڭ بىرلىگىن ويلاپ جاتىرمىن با، الدە ٶزىمدى مە؟»
جاۋاپكەرشىلىكتەرى بار باۋىرلاستار قابىلەتتەرىمەن عانا ەمەس، كىشىپەيىلدىلىكتەرىمەن دە تانىلۋ كەرەك (11-ابزاستى قاراڭىز) *
11. ەفەستىكتەرگە 4:2، 3 كە ساي، كىشىپەيىل بولساق، قاۋىم مۇنىڭ قانداي پايداسىن كورەدى؟
11 ەحوبا ٷشىن قابىلەتتەن گورى كىشىپەيىلدىلىك ارتىق، ونىمدىلىكتەن گورى بىرلىك ارتىق. ەندەشە، ەحوباعا كىشىپەيىلدىلىكپەن قىزمەت ەتۋ ٷشىن بارىڭىزدى سالىڭىز. سوندا قاۋىمنىڭ بىرلىكتە بولۋىنا ۇلەس قوساسىز (ەفەستىكتەرگە 4:2، 3 وقىڭىز). كىشىپەيىلدىلىكتى قانداي جولدارمەن تانىتا الاسىز؟ ۋاعىز ىسىنە مەيلىنشە كوبىرەك اتسالىسىڭىز. وزگەلەرگە قىزمەت ەتۋدىڭ جولىن تاۋىپ، ولارعا جاقسىلىق جاساڭىز. بارلىعىنا، سونىڭ ىشىندە قاۋىمدا ەشقانداي جاۋاپكەرشىلىگى جوق باۋىرلاستارعا دا قوناقجايلىلىق تانىتىڭىز (مات. 6:1—4؛ لۇقا 14:12—14). قاۋىمداعى باۋىرلاستارمەن قىزمەتتەسكەندە كىشىپەيىل بولساڭىز، ولار ٴسىزدىڭ قابىلەتىڭىزدى عانا ەمەس، كىشىپەيىلدىلىگىڭىزدى دە بايقايدى.
الەۋمەتتىك جەلىنى قولدانعاندا كىشىپەيىلدىلىك تانىتىڭىز
12. كيەلى كىتاپتىڭ ٴبىزدى دوستار تابۋعا تالپىندىراتىنى نەدەن كورىنەدى؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
12 ەحوبا ٴبىزدى وتباسىمىزبەن جانە دوستارىمىزبەن ارالاسقاننان قۋانىش الاتىنداي ەتىپ جاراتقان (ٴزاب. 133:1). يسانىڭ دا دوستارى بولعان (جوح. 15:15). كيەلى كىتاپتا شىنايى دوستاردىڭ بولعانى پايدالى ەكەنى ايتىلعان (ناق. س. 17:17؛ 18:24). سونداي-اق وندا وقشاۋلانۋدىڭ جاقسى ەمەس ەكەنى دە ايتىلادى (ناق. س. 18:1). كوبىسى الەۋمەتتىك جەلى كوپ دوستار تابۋعا جانە جالعىزدىق سەزىنبەۋگە كومەكتەسەدى دەپ ويلايدى. الايدا ارالاسۋدىڭ بۇل ٴتۇرىن قولدانعاندا، اباي بولعانىمىز ٴجون.
13. الەۋمەتتىك جەلىنى قولداناتىنداردىڭ كەيبىرى نەگە جالعىزدىق سەزىنىپ، دەپرەسسياعا ۇشىرايدى؟
13 جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەرگە ساي، الەۋمەتتىك جەلىنى شارلاۋعا كوپ ۋاقىت جۇمسايتىن ادامدار اقىرىندا جالعىزدىق سەزىنىپ، دەپرەسسياعا ۇشىرايدى ەكەن. ونىڭ ٴبىر سەبەبى — ادامدار ٴجيى الەۋمەتتىك جەلىگە ومىرلەرىنىڭ تەك جاقسى جاقتارىن كورسەتەتىن سۋرەتتەردى تاڭداپ، وزدەرىنىڭ، دوستارىنىڭ جانە بولعان جەرلەرىنىڭ سۋرەتتەرىن سالادى. بۇل سۋرەتتەردى كورگەن ادام ٶز ٶمىرىن سول ادامنىڭ ومىرىمەن سالىستىرىپ، «مەنىڭ ٶمىرىم تۇك قىزىق ەمەس، ٴتىپتى ٸش پىستىرارلىق ەكەن عوي» دەپ ويلاۋى مۇمكىن. «ۇيدە زەرىگىپ وتىرعانىمدا وزگەلەردىڭ دەمالىس كۇندەرىن كۇشتى وتكىزىپ جاتقانىن كورىپ، قاتتى كوڭىلىم ٴتۇسىپ كەتەتىن»،— دەيدى 19 جاسار قىز باۋىرلاس.
14. پەتىردىڭ 1-حاتى 3:8 دەگى كەڭەس الەۋمەتتىك جەلىنى دۇرىس پايدالانۋعا قالاي كومەكتەسەدى؟
14 ارينە، الەۋمەتتىك جەلىنىڭ جاقسى جاقتارى دا بار. مىسالى، ٴبىز وتباسىمىزبەن، دوستارىمىزبەن حابارلاسىپ تۇرا الامىز. ٴبىراق الەۋمەتتىك جەلىدەگى كەيبىر تۇسىنىكتەمەلەردەن، سۋرەتتەر مەن ۆيدەولاردان ادامدار وزدەرىنە قاتتى نازار اۋدارتقىسى كەلەتىنىن بايقاعانسىز با؟ ولار تۋرا «ماعان قاراشى» دەپ تۇرعانداي بولادى. كەيبىرەۋلەر ٴتىپتى وزدەرىنىڭ نە وزگەلەردىڭ سۋرەتتەرىنىڭ استىنا دورەكى جانە تۇرپايى سوزدەر جازىپ قويادى. ٴبىراق ماسىحشىلەر الەۋمەتتىك جەلىنى مۇنداي ماقساتتا قولدانبايدى، ويتكەنى ولار كىشىپەيىل بولۋعا جانە وزگەلەردى سۇيۋگە شاقىرىلادى (پەتىردىڭ 1-حاتى 3:8 وقىڭىز).
جەلىگە سالعان مالىمەتىڭىزدەن ماقتانشاقتىق بايقالا ما، الدە كىشىپەيىلدىلىك پە؟ (15-ابزاستى قاراڭىز)
15. كيەلى كىتاپ بىزگە ماڭىزسىنىپ كەتۋدەن اۋلاق بولۋعا قالاي كومەكتەسەدى؟
15 ەگەر الەۋمەتتىك جەلىنى پايدالانىپ جۇرسەڭىز، بىلاي دەپ ويلانىپ كورىڭىز: «تۇسىنىكتەمەلەرىم، سۋرەتتەرىم مەن ۆيدەولارىم وزگەلەرگە ماقتانىپ جاتقانداي اسەر قالدىرماي ما؟ وزگەلەردىڭ بويىندا قىزعانىش وياتپايمىن با؟» كيەلى كىتاپتا: «وسى دۇنيەدەگىنىڭ ٴبارى — ٴتان قۇمارلىعى، كوزدىڭ قالاۋى جانە دۇنيە-مۇلىككە ماقتانۋ — اكەدەن ەمەس، وسى دۇنيەدەن باستاۋ العان»،— دەلىنگەن (جوح. 1-ح. 2:16). كيەلى كىتاپتىڭ باسقا اۋدارماسىندا «دۇنيە مۇلىككە ماقتانۋ» دەگەن تىركەس «ماڭىزدى بولىپ كورىنۋدى قالاۋ» دەپ اۋدارىلعان. ماسىحشىلەر وزدەرىن ماڭىزسىنىپ، جۇرتتىڭ نازارىن وزدەرىنە قاراتقىسى كەلمەيدى. كيەلى كىتاپتاعى مىنا ٴبىر كەڭەسكە دەن قويىڭىز: «اتاققۇمار بولىپ، ٴبىر-ٴبىرىمىزدى باقتالاستىققا يتەرمەلەمەيىك، ٸشتارلىق تا جاسامايىق» (عال. 5:26). كىشىپەيىلدىلىك قاسيەتى بىزگە وسى دۇنيەدەگى وزدەرىن ماڭىزسىنىپ كەتكەن ادامداردىڭ رۋحىن جۇقتىرىپ الماۋعا كومەكتەسەدى.
«ەستى بولىڭدار»
16. نەگە ٴبىز كوكىرەكتىكتەن اۋلاق بولۋىمىز كەرەك؟
16 ٴبىز كىشىپەيىلدىلىك قاسيەتىن دامىتۋىمىز كەرەك، ويتكەنى كوكىرەك ادامدار ەستىلىك تانىتا المايدى (ريم. 12:3). كوكىرەك ادامدار داۋلاسقاندى جاقسى كورەدى، ٵرى ٶزىمشىل كەلەدى. ولاردىڭ ويلارى مەن ارەكەتتەرىنەن ٴجيى وزدەرى دە، وزگەلەر دە جاپا شەگىپ جاتادى. ولار ويلارىن وزگەرتپەسە، شايتان ولاردىڭ سانالارىن سوقىر قىلىپ، اقىل-ويلارىن بۇزادى (قور. 2-ح. 4:4؛ 11:3). ال كىشىپەيىل ادامدار ەستى بولادى. ولار وزدەرىنە قاتىستى بايسالدى كوزقاراس ساقتاپ، وزگەلەردىڭ ولاردان كوپ جاعىنان جوعارى ەكەنىن تۇسىنەدى (ٴفىلىپ. 2:3). سونداي-اق ولار «قۇداي تاكاپپارلارعا قارسى تۇراتىنىن، ال كىشىپەيىلدەرگە راقىمىن توگەتىنىن» بىلەدى (پەت. 1-ح. 5:5). ەستى ادامدار ەحوبانىڭ قارسىلاسىنا اينالعىسى كەلمەيدى.
17. كىشىپەيىل بولىپ قالۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
17 كىشىپەيىل بولىپ قالۋ ٷشىن ٴبىز كيەلى كىتاپتاعى: «ەسكى بولمىستارىڭنان ٸس-ارەكەتتەرىمەن قوسا ارىلىپ،.. جاڭا بولمىسقا يە بولىڭدار»،— دەگەن كەڭەسكە قۇلاق اسۋىمىز كەرەك. بۇل كوپ كۇش سالۋدى تالاپ ەتەدى. ٴبىز يسانىڭ ۇلگىسىن زەرتتەپ، وعان بارىنشا ەلىكتەۋگە تىرىسۋىمىز كەرەك (قول. 3:9، 10؛ پەت. 1-ح. 2:21). بۇل — كۇش سالۋعا تۇراتىن ٸس. كىشىپەيىلدىلىك دامىتار بولساق، وتباسىمىز باقىتقا كەنەلەدى، قاۋىمدا تاتۋلىق پەن بىرلىك بولادى جانە الەۋمەتتىك جەلىنى بۇرىس ماقساتتا قولدانۋدان ساق بولامىز. بارىنەن بۇرىن، ەحوبانىڭ باتاسى مەن ىقىلاسىنا يە بولامىز.
117-ٵن ىزگىلىك قاسيەتى
^ 5-ابزاس بۇگىندە ٴبىز كوكىرەك، ٶزىمشىل ادامدارعا تولى دۇنيەدە ٶمىر سۇرۋدەمىز. ولاردىڭ كوزقاراستارىن جۇقتىرىپ الماس ٷشىن، اباي بولۋىمىز كەرەك. وسى ماقالادان قانداي ٷش سالادا ٶزىمىز تۋرالى تيىستىسىنەن ارتىق ويلاماۋىمىز كەرەكتىگىن بىلەمىز.
^ 2-ابزاس ٴسوز ٴمانى: كوكىرەك ادام باسقالاردان گورى ٶزىن كوپ ويلاۋعا بەيىم. سوندىقتان ول ٶزىمشىل كەلەدى. ال كىشىپەيىلدىلىك قاسيەتى ادامعا ٶزىمشىل بولماۋعا كومەكتەسەدى. كىشىپەيىل ادامنىڭ بويىندا كوكىرەكتىك پەن تاكاپپارلىق بولمايدى.
^ 56-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: كونگرەستە بايانداما ايتۋعا جانە وزگە باۋىرلاستارعا جەتەكشىلىك ەتۋگە قابىلەتى بار اقساقال ۋاعىزداۋ كەزدەسۋىن جۇرگىزۋ جانە پاتشالىق سارايىن تازالاۋ سياقتى قىزمەتتەردى دە قۋانا اتقارادى.
