1. Ka luwore gi Jo-Filipi 2:3, ere kaka bolruok miyo wabedo gi winjruok maber e kindwa gi jomamoko?

WABOLOREGA ne Jehova kendo waluwo chikene nikech wan gadier chuth ni kinde duto odwaronwa mana ber lilo. (Efe. 4:22-24) Bolruok miyo waketo dwach Jehova obed motelo ne dwachwa kendo waneno ni jomamoko oloyowa gi ber. Mano miyo wabedo gi winjruok maber e kindwa gi Jehova kod e kindwa gi Jokristo wetewa.​—Som Jo-Filipi 2:3.

2. Jaote Paulo nonyiso nade ni ok rach ka ng’ato oparo kaka ochal, to wadwaro nono ang’o e sulani?

² Ka ok watang’, wanyalo po ka wachako kopo jopiny ma nigi sunga kendo moherore giwegi. * Nenore ni Jokristo moko ma nodak e ndalo jaote Paulo nosedonjo e obadhono. Wanyalo neno mano e weche ma Paulo nondiko ne Jokristo ma ne ni Rumi niya: “Awacho ne ji duto manie kindu kanyo ni, kik ng’ato opar ni olong’o moloyo kaka ochal, to mondo opar e yo ma miyo obedo gi paro malong’o.” (Rumi 12:3) Weche Paulogo nyiso ni ok rach ka ng’ato oparo kaka ochal. Kata kamano, bolruok onego omi kik wating’re malo kata paro ni walong’o ahinya. E sulani, wadwaro nono weche adek ma bolruok nyalo konyowae mondo kik wapar ni walong’o moloyo kaka wachal. Wechego gin (1) kend, (2) migepe ma wan-go e oganda Jehova, kod (3) kaka watiyo gi kuonde mitudruokie e intanet, mong’ere kaka social media.

3. Ang’o momiyo ywaruok nyaloga betie e kind joma okendore, to jomoko timoga ang’o sama nitie ywaruok e kend margi?

³ Jehova dwaro ni kend okel mor ne dichwo gi dhako. To nikech dhano duto orem, nitie seche ma ywaruok nyaloga betie e kind joma okendore. Jaote Paulo nondiko ni joma dwaro donjo e kend onego oik pachgi ne chandruok kata masiche moko. (1 Kor. 7:28) Nitie jomoko ma ywarega gi mondegi kata chwogi sa te sa te, kendo mano miyoga gichako paro ni ne ok owinjore gikendre. Ka po ni giluwo pach jopiny, gibiro rikni paro ni onego giketh kend margi, kendo ng’ato ka ng’ato kuomgi biro chako luwo mana gima more en owuon.

4. Nyaka watem matek mondo kik watim ang’o?

⁴ Nyaka watem matek ahinya mondo kik wago badwa piny ni kend marwa otamowa. Wang’eyo maler ni terruok kende e ma nyalo miyo ng’ato okaw okang’ mar ketho kend chuth. (Mat. 5:32) Omiyo, sama waromo gi masiche ma jaote Paulo nowuoyoe, ok onego wayie mondo sunga gi ng’ayi omi wachak paro e chunywa ni: ‘Jaoda ok dewa. Jaoda ok ohera kaka owinjore ohera. Samoro anyalo bedo ma mor moloyo ka ayudo ng’ama chielo.’ Bedo gi paro ma kamago nyiso ni waparo mana gik ma konyowa wan wawegi. Riekni mag pinyni biro jiwi ni iluw kaka chunyi nyisi kendo itim gik ma biro miyo ibed ma mor, ma kata kochuno ni en ketho kend to iketh aketha. Rieko moa kuom Nyasaye to nyisi ni ‘kik ing’i mana gik ma keloni ber in iwuon, to ing’i bende gik ma kelo ber ne jomamoko.’ (Fil. 2:4) Jehova diher ni kend mari osiki. (Mat. 19:6) Odwaro ni dwache e miket motelo, to ok mari.

5. Ka luwore gi Jo-Efeso 5:33, gin kido mage ma joma ni e kend onego obedgo?

 ⁵ Dichwo gi dhako onego oherre kendo omire luor. (Som Jo-Efeso 5:33.) Muma puonjowa ni wachiw kar dwaro ni wan e momiwa. (Tich 20:35) En kido mane ma biro konyo joma okendore mondo ginyisre hera kod luor? Bolruok! Ka dichwo gi dhako obolore, ng’ato ka ng’ato kuomgi biro dwaro gik “ma kelo ber ne ng’at machielo,” to ok mana dwache owuon.​—1 Kor. 10:24.

6. Weche Steven gi Stephanie puonji ang’o?

⁶ Bolruok osekonyo Jokristo mang’eny ma ni e kend mondo gibed ma mor gi kend margi. Kuom ranyisi, Steven wacho kama: “Ka utimo gik moko gi jaodi kaka team, ubiro nywako sama chandruok oneno. Kar paro gik ma keloni ber iwuon, ibiro paro gik ma nyalo kelonu ber uduto.” Stephanie chi Steven to wacho kama: “Onge ng’ama diher dak gi ng’at mohero gwandruok, omiyo, sama wabedo gi chwanyruok moro, watemoga nono ni to ang’o mokele. Kae to walemo, watimo nonro, kendo wariwo paro e wi kaka wanyalo loso weche. Wakedo gi chandruok monenono, kar kedo e kindwa wawegi.” Joma okendore yudo ber mathoth ka ng’ato ka ng’ato kuomgi ok ting’re malo kata paro ni olong’o moloyo nyawadgi.

7. Owadwa ma oyudo migawo makende onego obed gi paro mane?

⁷ En thuolo makende tiyo ne Jehova e migawo moro amora momiyowa. (Zab. 27:4; 84:10) Ka po ni owadwa moro dwaro chopo e migawo moro makende, mano ber malich. Muma wacho niya: “Ka ng’ato timo kinda mondo obed jarit kanyakla, odwaro tich maber.” (1 Tim. 3:1) Kata kamano, sama osemiye migawo ma nodwarono, ok onego opar ni olong’o moloyo kaka ochal. (Luka 17:7-10) Dwarone maduong’ onego obed tiyo ne jomamoko.​—2 Kor. 12:15.

8. Ranyisi mar Diotrefe, Uzia, kod Absalom puonjowa ang’o?

⁸ Muma oting’o ranyisi mag jomoko ma ne paro ni ne gilong’o moloyo kaka ne gichalo. Kalo tong’ nomiyo Diotrefe ‘oketore jatelo’ e kanyakla. (3 Joh. 9) Ng’ayi nomiyo Uzia ohedhore e migawo ma Jehova ne ok omiye. (2 We. 26:16-21) Gombo loch nomiyo Absalom oyondho oganda mondo ohere. (2 Sa. 15:2-6) Ranyisigo nyiso maler ni Jehova ok ohero joma manyo duong’. (Nge. 25:27) Josunga kod joma gombo duong’ yudoga mana masira.​—Nge. 16:18.

9. Yesu noketonwa ranyisi mane?

⁹ Yesu to nopogore gi joma waa nenogo. Muma wacho kuome niya: “Kata obedo ni ne en e kit Nyasaye, ne ok oparo mar mecho, tiende ni, mondo obed ma romre gi Nyasaye.” (Fil. 2:6) Yesu e ng’at mar ariyo bang’ Jehova, to e ma ok oting’rega malo kata matin. Nonyiso jopuonjrene niya: “Ng’at ma duokore piny e kindu, ng’atno e ng’at maduong’.” (Luka 9:48) To mano kaka wamor sama watiyo kanyachiel gi Jokristo wetewa mobolore kaka Yesu bed ni gin jopainia, jokony-tich, jodong-kanyakla, kata jorit-alwora! Jokristo ma bolore miyo hera madier betie e riwruok mar oganda Jehova.​—Joh. 13:35.

10. Ang’o monego itim kineno ni weche ok dhi maber e kanyaklau to jodongo oling’ aling’a?

¹⁰ To nade kineno ni weche ok dhi maber  e kanyaklau to jodongo oling’ aling’a? Kar ng’ur kata ywagori, nyalo bedo maber kidhi nyime bolori e bwo owete ma tayo. (Hib. 13:17) Inyalo penjori kama: ‘Be gik ma aneno ni ok dhi mabergo dongo ahinya ma nyaka riegi arieya? Be ma e kinde mowinjore oriegie? Be an gi migawo mar neno ni oriegi? Adier-adier, be atemo rito kue kod winjruok ma ni e kanyakla, koso atemo mondo anenra ni an to along’o?’

11. Ka luwore gi Jo-Efeso 4:2, 3, ber mane ma betie sama itimo migepeni kibolori?

¹¹ E wang’ Jehova, ng’ama obolore duong’ moloyo ng’ama nigi lony; bende, kue kod winjruok ma ni e kanyakla e ma Jehova neno kaka gima duong’ moloyo mana rang’iny mitimogo gik moko. Kuom mano, tem mondo ibolri sama itimo migepe ma in-go. Mano biro miyo kanyakla obed gi kue kod winjruok. (Som Jo-Efeso 4:2, 3.) Bed jakinda e tij lendo. Many yore minyalo konyogo joweteni. Rwak ji duto, moriwo nyaka joma onge gi migepe makende e kanyakla. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Sama itimo migepeni ka ibolori, Jokristo weteni ok bi keto pachgi mana kuom lony ma in-go, kar mano, gibiro neno kaka in ng’at mobolore.

12. Be Muma kwerowa bedo gi osiepe? Ler ane.

¹² Jehova dwaro ni wabed ma mor sama wan gi joodwa kod osiepewa. (Zab. 133:1) Yesu ne nigi osiepe mabeyo. (Joh. 15:15) Muma wuoyo kuom ber ma betie sama wan gi osiepe madier. (Nge. 17:17; 18:24) Bende, onyisowa ni ok ber ka  wapogore gi jowetewa. (Nge. 18:1) Ji mang’eny nenoga ni kuonde mitudruokie e intanet konyogi yudo osiepe mang’eny, kendo ok giwinj ni gin kendgi ahinya. Kata kamano, dwarore ni watang’ ahinya sama watiyo gi kuonde tudruok e intanet.

13. Ang’o momiyo yot mondo joma tiyo ahinya gi kuonde tudruok e intanet obed gi kuyo kod parruok?

¹³ Jotim nonro osefwenyo ni joma tiyoga gi seche mang’eny e ng’iyo pichni ma ji oketo e intanet kod gik ma ji ndiko kuondego, thothne okuyoga kendo gibedoga gi parruok mang’eny. Mano en nikech ang’o? Achiel kuom gik ma nyalo miyo mano otimre en ni ji ketoga e intanet pichni ma giyiero maber ma nyiso kaka ngimagi dhi, osiepegi, kod kuonde mabeyo ma gisebayoe. Ng’at ma ng’iyo gik ma kamago nyalo pimore gi joma oketo gigo mi ochak chayore. Nyaminwa moro ma jahigni 19 nowacho kama: “Nyiego nochako maka ka naneno kaka ji chamo ngima e giko juma ka juma, ka an to piny ochama e ot.”

14. Puonj ma Muma chiwo e 1 Petro 3:8 nyalo konyowa nade sama watiyo gi kuonde tudruok e intanet?

¹⁴ Adiera en ni kuonde tudruok e intanet nyalo konyo ahinya e ng’eyo kaka joodwa kod osiepewa dhi. Kata kamano, be isefwenyo ni gik ma ji ndikoga e intanet kaachiel gi pichni kod vidio ma giketoga sungo mana kit ngimagi? Gichalo joma nyiso ji ni, “Neeuru kaka achamo ngima!” Jomoko bende ndikoga weche mochido kata ayany e bwo pichni maggi kata pichni ma jomamoko oketo. Jokristo ok onego otimre kamano. Muma jiwo Jokristo ni gibolre kendo gikech jowetegi.​—Som 1 Petro 3:8.

15. Ere kaka Muma nyalo konyowa mondo kik wapar ni wan joma lich?

¹⁵ Ka po ni ijatiyo gi kuonde tudruok e intanet, penjri ane kama: ‘Be dibed ni weche ma andikoga kaachiel kod pichni gi vidio ma aketoga kuondego miyo jomamoko kawa kaka ng’at ma sungore? Dibed ni amiyo jomoko obed gi nyiego?’ Muma wacho kama: “Gik moko duto manie  piny​—gombo mag ringruok, gi gombo mag wang’, kod nyisruok nikech gik ma ng’ato nigo e ngima​—ok a kuom Wuoro, to gia e piny.” (1 Joh. 2:16) Muma moro oloko “nyisruok nikech gik ma ng’ato nigo” niya: “Gombo mondo ji onewa kaka joma lich.” Jokristo ok dwar ni ji onegi kamano. Giluwo puonj ma Muma chiwo niya: “Kik wabed jo ma ketore ni beyo moloyo jomamoko, ka wajiwo piem e kind ji, kendo ka wabedo gi ich-lit gi jowetewa.” (Gal. 5:26) Ka wabolore, wabiro pogore gi jopiny mopong’ gi sunga kendo ma gomboga ni ji omigi duong’.

16. Ang’o momiyo ok onego wabed josunga?

¹⁶ Dwarore ni wabolre nikech joma sungore ongega gi “paro malong’o.” (Rumi 12:3) Josunga ohero piem kendo wigi tekga. Gik ma giparo kod ma gitimo keloga mana chandruok ne gin giwegi kod ne jomamoko. Ka ok gilokore, Satan biro dhi nyime dino pachgi. (2 Kor. 4:4; 11:3) Ng’at mobolore nigi paro malong’o. Ong’eyo ni nitie gik ma ok onyal, kendo ni nitie gik ma jomamoko nyalo timoe maber moloye. (Fil. 2:3) Ong’eyo bende ni “Nyasaye kwedo jong’ayi, to ochiwo ng’wono mogundho ne jo ma bolore.” (1 Pet. 5:5) Joma pachgi long’o ok dwar timo gimoro amora ma nyalo miyo gibed jowasik Jehova.

17. Mondo wasik ka wabolore, ang’o ma nyaka watim?

¹⁷ Mondo wasik ka wabolore, nyaka ‘walony kit dhano machon kod timbene, kendo warwak kit dhano manyien.’ Timo mano dwaro kinda. Dwarore ni wanon kit ngima Yesu kendo waluw ondamone machiegni kaka nyalore. (Kol. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21) Kinda ma kamano ok dhi nono. Ka wabolore, kend magwa biro medo bedo maber, kanyaklawa biro bedo gi kue kod winjruok, kendo wabiro ng’eyo kaka wanyalo tiyo maber gi kuonde tudruok e intanet. To maduong’ moloyo, Jehova biro guedhowa ahinya.