A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 27

Mahni Inngaihhlut Tâwk Aliamin Inngaihlu Suh

Mahni Inngaihhlut Tâwk Aliamin Inngaihlu Suh

“In zîngah tu mah inngaihhlut tâwk aliama inngaihlu lovin, . . . fel taka ngaihtuah zâwk tûrin ka ti ṭheuh a che u.”—ROM 12:3.

HLA 130 Ngaidam Rawh

THLIR LAWKNA *

1. Philippi 2:3-a sawi angin, engtin nge inngaihtlâwmna chuan mi dangte nêna inlaichînna ṭha min neihtîr?

JEHOVA chuan kan tâna ṭha ber tûr a hre reng tih hriain, a tehnate chu inngaitlâwm takin kan zâwm a. (Eph. 4:22-24) Inngaihtlâwmna chuan mahni duh zâwng aia Jehova duh zâwng dah pawimawh zâwk tûr leh mahni aia mi dangte ṭha zâwka ruat tûrin min chêttîr a ni. Chu chuan Pathian Jehova leh kan unaute nêna inlaichînna ṭha min neihtîr bawk.—Philippi 2:3 chhiar rawh.

2. Tirhkoh Paula’n eng nge a pawm a, he thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

2 Kan fîmkhur loh chuan Setana khawvêla mi chapo takte leh mahni hmasial takte * thununin kan awm thei a. Tirhkoh Paula’n Rom khuaa mite hnênah: “In zîngah tu mah inngaihhlut tâwk aliama inngaihlu lovin, . . . fel taka ngaihtuah zâwk tûrin ka ti ṭheuh a che u,” tia a ziah avângin, C.E. kum zabi khatnaa mi ṭhenkhat pawhin chutiang rilru put hmang chu an nei niin a lang. (Rom 12:3) Paula chuan a âwm tâwka mahni inngaihhlutna kan neih a ngai tih a pawm a. Mahse, inngaihtlâwmna chuan inbûk tâwk taka mahni inthlîr thiam tûrin min ṭanpui ang. He thuziakah hian inngaihtlâwmnain a lutuka mahni inngaihlu lo tûra min ṭanpui theih dân kawng thum sawiho a ni ang. Chûngte chu (1) nupa inkârah, (2) rawngbâwlna chanvo hlu kan neihah, leh (3) social media kan hman dânah tihte hi a ni.

NUPA INKARAH INNGAIHTLAWMNA LANTIR RAWH

3. Engvângin nge nupa inkârah inrem lohnate a awm mai theih a, mi ṭhenkhatin chutiang dinhmun chu engtin nge an chhân lêt?

3 Jehova chuan nupate chu hlim tûrin a duh a. Mahse, ṭha famkim tu mah kan awm loh avângin, inrem loh chângte a awm thei a ni. Dik tak chuan, Paula’n nupate chu hrehawm engemaw chen tuar tûrin an inbeisei thei tih a ziak a. (1 Kor. 7:28) Mi ṭhenkhat chu an kawppuite nên an inhnial fo avângin, awm dûn thei hlawl lo niin an inngai mai thei. Khawvêl thununa an awm chuan, inṭhen chu thil ṭha ber niin an ngai nghâl ang a. Chu bâkah, mahni ṭhatna chu an tâna thil pawimawh ber niin an ngai bawk ang.

4. Eng nge kan pumpelh ang?

4 Mahni kawppuite duhkhawp lohna chu kan pumpelh tûr a ni. Bible ṭanchhana inṭhen theihna awmchhun chu uirêna a ni tih kan hria a. (Mt. 5:32) Chuvângin, Paula sawi hrehawmna kan hmachhawn hunah chapo taka: ‘Kan inneihna hian ka mamawhte a phuhru em? Ka phu angin hmangaihna ka dawng em? Mi dang nei ta ila, ka hlim zâwk ang em?’ tia ngaihtuah chu kan duh lo vang. Chûng zawhnaa mahni chauh inngaihtuahna a lan dân chu chhinchhiah ang che. Khawvêl finna chuan i hlimna tûr a nih phawt chuan, inṭhen a ngai dâwn a nih pawhin, i duh dân anga thil ti tûrin a hrilh ang che. Mahse, Pathian finna chuan “mahni ta ta mai en lovin, mi dang ta pawh en ṭheuh zâwk” tûrin min hrilh a ni. (Phil. 2:4) Jehova chuan in inneihna chu titâwp mai lo va, vawng reng tûrin a duh che a. (Mt. 19:6) Mahni aia amah ngaihtuah hmasa zâwk tûrin a duh che a ni.

5. Ephesi 5:33-a sawi angin, engtin nge nupate chu an incheibâwl tawn ang?

5 Nupate chu hmangaih tak leh zah takin an incheibâwl tawn tûr a ni a. (Ephesi 5:33 chhiar rawh.) Bible chuan lâk aia pêk lam ngaihven zâwk tûrin min zirtîr a ni. (Tirh. 20:35) Nupate chu inhmangaih tawn a, inzah tawn tûrin eng miziain nge ṭanpui ang? Inngaihtlâwmna a ni. Nupa inngaitlâwm takte chuan mahni ṭhatna tûr aiin, “mi dang ṭhatna tûr” an zawng zâwk ang.—1 Kor. 10:24.

Inhnial buai aiin, nupa tuak inngaitlâwm tak chuan team khat angin an thawk dûn (Paragraph 6-na en rawh)

6. Unau Steven-a leh a nupui Stephanie-i te thusawi aṭangin eng nge i zir?

6 Inngaihtlâwmna chuan Kristian nupa tuak tam tak chu an inneihnaa hlimna nei lehzual tûrin a ṭanpui a. Entîr nân, unau Steven-a chuan: “Team khat in nih chuan, a bîk takin buainate a lo chhuah hunah in thawk dûn ang. ‘Ka tân eng nge ṭha ber ang?’ tia ngaihtuah aiin, ‘kan tân eng nge ṭha ber ang?’ tiin i ngaihtuah zâwk ang,” tiin a sawi. A nupui Stephanie-i pawhin chutiang chuan a ngai a. “Tu ma’n hmêlma nêna awm dun chu kan duh lo. Chuvângin, kan nupa inkârah inrem lohnate a lo awm hian, kan harsatna ber chu hriat kan tum a. Tichuan, kan ṭawngṭai a, zir bingna kan nei a, chumi hnuah kan sawi dûn ṭhîn a ni. Kawppuite ni lovin, buaina chu chinfel tumin kan bei zâwk a ni,” tiin a sawi. Nupate chuan mahni inngaihhlut tâwk aliama an inngaihhlut loh hian hlâwkna tam tak an hmu a ni.

“THUHNUAIRAWLHNA ZAWNG ZAWNG” NEIIN JEHOVA RAWNG BAWL RAWH

7. Unaupain rawngbâwlna chanvo hlu a dawn hunah eng rilru put hmang nge a neih ang?

7 Kan theih ang kawng apianga Jehova rawngbâwl chu chanvo hlu angin kan thlîr a. (Sâm 27:4; 84:10) Unaupa chu rawngbâwlna pêng pakhatah a inhmang thei a nih chuan, chu chu a fakawm hle. Dik tak chuan, Bible-in: “Tu pawh kohhran hotua ṭan duh chuan hnathawh ṭha a duh a ni,” tiin a sawi. (1 Tim. 3:1) Mahse, chanvo hlu a dawn hunah, mahni inngaihhlut tâwk aliamin a inngaihlu tûr a ni lo. (Lk. 17:7-10) A thiltum chu inngaitlâwm taka mi dangte tâna rawngbâwl a ni tûr a ni.—2 Kor. 12:15.

8. Diotrepha te, Uzia te, leh Absaloma te siam entawn tûr ṭha lo aṭangin eng nge kan hriat?

8 Bible-ah hian a lutuka mahni inngaihlute entawn tûr siam ṭha lote a chuang a. Diotrepha chuan thuhnuairawlhna nei lovin kohhranah “chungnun” a duh ṭhîn a. (3 Joh. 9) Uzia chuan chapo takin Jehova’n ti tûra a phût loh thil chu tih a tum a. (2 Chro. 26:16-21) Absaloma chuan lal nih a duh avângin, vervêk takin mite thinlung hneh a tum a ni. (2 Sam. 15:2-6) Bible-a chûng mite chanchin chuan Jehova’n mahni ropuina zawngtute chu a lâwm lo tih chiang takin a târ lang a. (Thuf. 25:27) Chapona leh tum sânna chuan a tâwpah chhiatna chauh a thlen a ni.—Thuf. 16:18.

9. Isua’n eng entawn tûr nge a siam?

9 Chûng entîrna ṭha lote nêna inkalh takin, ‘Pathian anga awma Pathian tluka awm chu thil thlâkhlelh hleih theiha ruat lotu’ Isua hi han ngaihtuah teh. (Phil. 2:6) Jehova tih loh, lei leh vâna thuneihna sâng ber chelhtu Isua chu mahni inngaihhlut tâwk aliamin a inngaihlu lo va. Ani chuan a zirtîrte hnênah: “In zavaia zînga tê ber hi a ni, ropui ni,” tiin a hrilh a ni. (Lk. 9:48) Inngaihtlâwmna lantîrna kawnga Isua entawntu pioneer te, kohhranho rawngbâwltu te, kohhran upa te, leh bial kantute nêna thawhho chu malsâwmna a va ni êm! Jehova chhiahhlawh inngaitlâwm takte chuan Pathian inawpna pâwl hriat hran theihna mizia hmangaihna chu an lantîr a ni.—Joh. 13:35.

10. Kohhrana buainate chu ṭha taka chinfel ni lo anga i ngaih chuan eng nge i tih ang?

10 Kohhrana buainate chu ṭha taka chinfel ni lo anga i ngaih chuan engtin nge ni ang? Sawisêl mai aiin, hruaitute thlâwpna hmangin inngaihtlâwmna i lantîr thei a ni. (Heb. 13:17) Chutianga tithei tûr chuan heti hian inzâwt rawh: ‘Buaina awm nia ka hriatte hi chinfel ngai khawpa lian tham a ni tak tak em? Tûn hi a chinfel hun dik tak a ni em? Chingfel tûrin mawhphurhna ka nei em? Dik taka sawi chuan, inpumkhatna awmtîr ka tum nge ni a, mahni inchawimawi ka tum zâwk?’ tiin.

Mawhphurhna nei unaupate chu an theihna avâng chauh ni lovin, an inngaihtlâwmna avâng pawha hriat hlawh an ni tûr a ni (Paragraph 11-na en rawh) *

11. Ephesi 4:1-3-a sawi angin, inngaitlâwm taka Jehova rawngbâwlna chuan eng nge a rah chhuah?

11 Jehova chuan inngaihtlâwmna chu kan theihna aiin, inpumkhatna chu kan thiamna aiin a ngaihlu zâwk a. Chuvângin, inngaitlâwm taka Jehova rawngbâwl tûrin theih tâwp chhuah rawh. Chutianga i tih chuan, kohhranah inpumkhatna i awmtîr a ni ang. (Ephesi 4:1-3 chhiar rawh.) Rawngbâwlnaah inhmang reng la. Mi dangte tâna thil ṭha tiin, an tâna rawng i bâwlsak theih dân kawngte chu zawng ang che. Kohhrana mawhphurhna nei lote pawh tiamin, unau zawng zawngte chungah khualchhâwn thiamna lantîr bawk rawh. (Mt. 6:1-4; Lk. 14:12-14) Kohhrana unaute ruala inngaitlâwm taka rawng i bâwl chuan, anni chuan i theihna mai ni lovin, i inngaihtlâwmna pawh an hmu ang.

SOCIAL MEDIA I HMAN HUNAH INNGAIHTLAWMNA LANTIR RAWH

12. Bible-in ṭhiante nei tûrin min fuih em? Hrilhfiah rawh.

12 Jehova chuan kan ṭhiante leh kan chhûngte nêna hun hlimawm tak hmang tûrin min duh a. (Sâm 133:1) Isua pawhin ṭhian ṭhate a nei a ni. (Joh. 15:15) Bible chuan ṭhian ṭha neih a hlâwknate chu a târ lang a. (Thuf. 17:17; 18:24) Chu bâkah, mahnia inkulh hran chu a ṭha lo tih pawh min hrilh bawk. (Thuf. 18:1) Mi tam tak chuan social media-in ṭhian tam tak min neihtîr theiin, mal nia inhriatna nei lo tûrin min siam thei niin an ngai a. Mahse, mite biak pawh theihna he hmanrua hi kan hman hunah kan fîmkhur a ngai ni.

13. Engvângin nge social media hmang ṭhînte chuan mal nia inhriatna leh rilru hahna nasa tak an neih ṭhin?

13 Hun tam tak sênga social media hmang ṭhînte chuan a tâwpah mal nia inhriatna leh rilru hahna nasa tak an nei ṭhîn tih zir chianna aṭangin hmuh chhuah a ni. Engvângin nge? A chhan pakhat ni thei chu mite chuan social media-ah hian an nuna thilthleng ṭha lai ber te, an ṭhiante nêna an thlalâk ṭha ber berte, leh an kalna hmun nuam ber berte an pho chhuah ṭhin vâng a ni. Chûng thlalâkte lo entuin a dinhmun nêna a khaikhin chuan, a nun chu pângngai tak leh khawharthlâk tak niin a ngai hial thei a. “Mite’n chawlhkâr tâwpah hlim taka hunte an hman laiin, kei ve thung chu inah khawhar takin ka awm tih ka hriat hian ka lunghnual hle,” tiin kum 19 mi unaunu chuan a sawi.

14. Engtin nge 1 Petera 3:8-a kan hmuh Bible fuihna chuan social media hmanna chungchângah min ṭanpui theih?

14 Social media chu thil ṭangkai tak pawh a ni thei, entîr nân, chhûngte leh ṭhiante nêna inbiak pawh nâna hman theih a ni. Mahse, mi ṭhenkhatin mi dangte ngaihsân nih an duh avângin, social media-ah thuziak te, thlalâk te, leh video-te an pho chhuak tih i hria em? Mite hnênah, “Min han en teh u,” ti ang mai an ni. Mi ṭhenkhat chuan an thlalâk pho chhuah emaw, mi dangte thlalâk pho chhuah emaw chu an sawisêlin, thu ṭha lo tak takte an ziak bawk. Chûngte chu Kristiante neih ngai inngaihtlâwmna leh ngilneihna miziate nêna inkalh tak a ni.—1 Petera 3:8 chhiar rawh.

Social media-a i thil pho chhuahte chuan mi inngaitlâwm tak angin nge a lantîr che a, mi chapo tak ang zâwkin? (Paragraph 15-na en rawh)

15. Engtin nge Bible chuan mahni inchawi lâr duhna pumpelh tûra min ṭanpui theih?

15 Social media i hmang a nih chuan, hetiang hian inzâwt ang che: ‘Thlalâk te, video-te, leh ka thuziak pho chhuahte chuan mi chapo tak angin min lantîr em? Mi dangte chu thîkna rilru ka neihtîr thei ang em?’ tiin. Bible chuan: “Khawvêla thil awm zawng zawng, tisa châkna te, mit châkna te, dam chhûng ropuina lem te hi Paa chhuak a ni lo va, khawvêla chhuak a ni zâwk si a,” tiin min hrilh a. (1 Joh. 2:16) Bible lehlin pakhat chuan he thu hlâwm “dam chhûng ropuina lem,” tih hi “pawimawh tak anga lan duhna,” tiin a sawi a ni. Kristiante chu mahni inchawi lâr duhna pumpelh tûra fuih kan ni a. He Bible fuihna: “Incho tawna inîtsîk tawnin i inngaihlu suh ang u,” tih hi kan zâwm a ni. (Gal. 5:26) Inngaihtlâwmna chuan mahni inchawi lâr duhna nei khawvêl mite rilru put hmang chu pumpelh tûrin min ṭanpui ang.

‘FEL TAKIN NGAIHTUAH ZAWK RAWH U’

16. Engvângin nge chapona chu kan pumpelh ang?

16 Inngaihtlâwmna kan neih a ngaih chhan chu, mi chapote’n ‘rilru fel tak’ an put loh vâng a ni. (Rom 12:3) Mi chapote chu hnialhrât tak leh mi induh takte an ni a. An ngaihtuah dân leh thiltihte chuan anmahni leh mi dangte a tina fo va. An rilru put hmang an thlâk danglam loh chuan, an thinlung leh rilru chu Setana thununin a awm ang. (2 Kor. 4:4; 11:3) Kawng leh lamah chuan, mi inngaitlâwm chuan rilru fel tak a pu a. Ani chuan inbûk tâwk taka mahni inthlîrna a nei a, mi dangte chu kawng tam takin amah aia ṭha zâwkah a ruat a ni. (Phil. 2:3) Chu bâkah, “Pathianin chapote a dodâl a, inngaitlâwmte erawh chu khawngaihna a pe si ṭhîn,” tih pawh a hre bawk. (1 Pet. 5:5) Rilru fel tak pute chuan Jehova hmêlma nih an duh lo.

17. Inngaihtlâwmna nei reng tûrin eng nge kan tih ngai?

17 Inngaitlâwm reng tûr chuan, he Bible fuihna: ‘Mihring hlui chu a thiltihte chawpin hlîp ula, mihring thar chuan inthuam rawh u,’ tih hi kan nunpui tûr a ni. Chutianga ti tûr chuan, thawhrim a ngai ngei ang. Isua entawn tûr siam chu zirin, theih tâwp chhuaha kan entawn a ngai a. (Kol. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21) Mahse, chu chu thawhrim manhla tak a ni. Inngaihtlâwmna kan neih reng chuan, chhûngkuaah kan hlim lehzual ang a, kohhranah inpumkhatna a awm lehzualin, a ṭha zâwnga social media hman dân kan hria ang. A pawimawh berah chuan, Jehova malsâwmna leh duhsakna kan dawng ang.

HLA 117 Ṭhatna Mizia

^ par. 5 Tûn laiah, chapona leh mahni hmasialnaa khat khawvêlah kan chêng a. Chuvângin, khawvêl mite rilru put hmang nei lo tûra kan fîmkhur a ngai a ni. He thuziakah hian mahni inngaihhlut tâwk aliama kan inngaihhlut lohna tûr kawng thum sawiho a ni ang.

^ par. 2 ṬAWNGKAM HRILHFIAHNA: Mi chapo chuan a lutuka mahni inngaihtuahin, mi dangte chu a ngai pawimawh ṭhîn lo. Chuvângin, mi chapo chu mahni hmasial tak a ni. Kawng leh lamah chuan, inngaihtlâwmna chuan mi chu mahni hmasial lo tûrin a ṭanpui a. Inngaihtlâwmna chu chapona leh intihveina tel lo, rilru inphahhniamna tia hrilhfiah a ni.

^ par. 56 MILEM HRILHFIAHNA: Inkhâwmpuia thusawi theihna leh unau dangte kaihhruai theihna chanvo neitu kohhran upa chuan rawngbâwlnaa kaihhruaina leh Kingdom Hall tihthianghlimna chanvo a neih chu a ngaihlu bawk.