1. Ukulingana ni lembelo lyakwe Filipi 2:3, uzye ukuya aicefye kukalenga uli ukuti tuye na ucuza usuma na yauze?

TUKAICEFYA lino tukuvwila Yeova pano twamanya ukuti wene lyonsi akamanya ivingatuzipila. (Efes. 4:22-24) Ukuicefya kukalenga twalola ukuti vino Yeova akalonda ali vino vyacindama ukuluta vino tukulonda nu kuti yauze yacindama ukutucila. Na cico cikalenga tuye na ucuza usuma na Yeova na ina na ya nkazi umu cilongano.—Welengini Filipi 2:3.

2. I vyani vino umutumwa Paulo watukomelizye, nupya i vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

² Nomba ndi cakuti tutacenjile, antu aaya umu nsi ii aya ni cilumba na ukaitemwe yangatuvulunganya. * Cikaloleka kwati avino cali uku Ina Klistu yamwi aakutandikilako pano umutumwa Paulo walembiile Aina Loma ukuti: “Nkumunena mwensi kuti mutaikuzya kuluta vino mwaya. Lelo muye atekele mu kwelenganya.” (Loma 12:3) Paulo watukomelizye ukuti tulinzile ukuilola ukuti twacindama. Nomba ukuicefya kukatwazwa ukuti tutaelenganya ukuti twacindama sana ukuluta yauze. Icipande cii cimalanda pa nzila zitatu muno ukuicefya kungatwazwa ukukanaelenganya ukuti twacindama ukuluta yauze. Inzila zizyo a (1) mu cupo, (2) ndi twapeelwa umulimo umwi uvi, na (3) lino tukuomvya intaneti.

3. I cani cikalenga umu cupo muye intazi, nupya i vyani vino yamwi yakalola ukuti avino yalinzile ukucita pa kumala intazi zizyo?

³ Yeova akalonda ya iya na aci ukuya ni nsansa pamwi. Pa mulandu wakuti swensi tutamalilika, fwandi insita zimwi umu cupo mungaya ukupusana. Nupya Paulo walemvile ukuti yonsi atwala nu kutwalwa yalakwata intazi. (1 Kol. 7:28) Yamwi yakazana ukuti yakupusana cila nsita na ya wao, nupya yangatandika ukwelenganya ukuti fwandi nga yatatwaline. Ndi cakuti amu nsi yayavulunganya, yangatandika ukwelenganya ukuti yalinzile sile ukutaana. Yangaelenganya ukuti yangaya sile ni nsansa ndi cakuti yataana.

4. I vyani vino tutalinzile ukwelenganya?

⁴ Tutalinzile ukwelenganya ukuti icupo citu citange citwalilile. Twamanya ukuti umulandu onga uwa mu Malembelo ungalenga atwalane ukutaana, uuzelele. (Mate. 5:32) Fwandi nga twakwata intazi mu cupo citu zino umutumwa Paulo walanzilepo, tutalinzile ukutandika ukwelenganya ukuti: ‘Uzye ya wane yakansakamala? Uzye yantemwa ukulingana na vino mfwile ukutemwikwa? Uzye ningaya sana ni nsansa ndi cakuti natwaline nu muntu muze?’ Nga tukwelenganya vivyo ala tukwelenganya sile pali sweineco ukucila pali ya witu. Antu aakwata mano amu nsi yangamunena ukuti mulinzile sile ukulondela vino umwenzo winu ukumunena nu kuti mulinzile ukucita ivingalenga muye ni nsansa. Baibo yene ikalanda ukuti: “Mutacita vingamuzipila mwenga sile lelo mwacita vingazipila na auzo kwene.” (Filipi 2:4) Yeova akalonda icupo cinu ukutwalilila asi kutaana foo. (Mate. 19:6) Akalonda mwaelenganya pali vino akalola icupo, asi pali vino mukaelenganya.

5. Ukulingana na Efeso 5:33, i vyani vino ya iya na aci yalinzile ukucita?

 ⁵ Iya nu muci yalinzile ukutemwana nu kucindikana. (Welengini Efeso 5:33.) Baibo ikatusambilizya ukuti tulinzile ukwika mano uku kupeela ukucila uku kupokelela. (Mili. 20:35) I miyele ci ingazwa atwalane ukulanga ukutemwa nu kucindikana? Imiyele iyo u kuicefya. Ya iya na aci aicefya yatalakoleezya ivilondwa vyao lelo yalakoleezya “ivilondwa vya antu yauze.”—1 Kol. 10:24.

6. I vyani vino mukusambilila kuli vino ya Steven na Stephanie yalanzile?

⁶ Ukuicefya kwazwilizya Aina Klistu atwalane aingi ukuya ni nsansa umu cupo cao. Iya uwi zina lyakuti Steven walanzile ukuti: “Mulinzile ukuombela pamwi sana sana lino mwakwata intazi. Mu cifulo ca kulanda ukuti ‘i vyani vinganzipila?’ mulalanda ukuti i vyani vingatuzipila?’” Mamakwe Stephanie nawe kwene avino akayuvwa. Walanzile ukuti: “Pasi aliwensi akauvwa ningo ukupusana. Ndi cakuti twapusana, tukaezya ukulonda ukumanya icati cilenga tupusane. Lyene tukapepa, ukulondelezya nu kulanzyanya. Tukaezya ukumala intazi ukucila ukulwisyanya.” Ya iya na aci yakaya ni nsansa nga yasikwelenganya ukuti yacindama ukucila ya wao.

7. I vyani vino umwina alinzile ukucita nga wapeelwa imilimo umwi uvi lyakwe Yeova?

⁷ Tukalola ukuti i syuko ukuombela Yeova umu nzila ili yonsi. (Masa. 27:4; 84:10) Ndi cakuti umwina akuipeelesya ukuombesya umwi uvi lyakwe Yeova, cikazipa. Nupya Baibo ikati: “Muntu ndi akulondesya kuya mwangalizi umwi uvi, ala wene akulonda mulimo uwa mpomvu cuze.” (1 Tim. 3:1, NWT.) Nomba nga wapeelwa umulimo umwi atalinzile ukwelenganya ukuti umucindame sana. (Luka 17:7-10) Cino alinzile ukulondesya ukucita, u kuicefya lino akuombela yauze.—2 Kol. 12:15.

8. I vyani vino tukusambilila kuli Diotilefe, Uziya na Abusalomu?

⁸ Baibo ikalanda pa antu ailolanga ukuti yacindama ukuluta yauze. Diotilefe ataicefizye pano walondesyanga ukuya “intunguluzi” umu cilongano. (3 Yoa. 9) Uziya walangilile ukuti wali ni cilumba pano waomvile umulimo uno Yeova atamupeezile. (2 Mila. 26:16-21) Abusalomu walondanga ukuya umwene fwandi walanganga kwati watemilwe antu pakuti sile yamutungilile. (2 Sam. 15:2-6) Wakwe vino malyasi yaa amuli Baibo yakulangilila, Yeova wapata antu akalonda ukupeelwa umucinzi. (Mapi. 25:27) Nga papita insita, antu aacilumba nupya akacita ivintu pakuti antu yayatemwe yakakwata intazi.—Mapi. 16:18.

9. I vyani vino Yesu watulangilile ukucita?

⁹ Nomba Yesu wene ukupusanako na antu yaa, “nanti angala wene wali umu cata cakwe Leza, atatazile aelenganyepo ukuti angalingana na Leza.” (Filipi 2:6) Nanti icakuti Yeova sile u wakwata amaka ukumucila, asielenganya ukuti wacindama ukuluta. Wanenyile asambi yakwe ukuti: “Wino ali munono kuluta pali mwemwe mwensi, wene ali mukulu.” (Luka 9:48) Fwandi iipaalo ukuombela pamwi na ya painiya, aomvi, ya eluda na angalizi ya viputulwa aicefya wakwe Yesu! Aomvi yakwe Yeova yakalanga ukutemwa kuli yauze ukukamanyisya iuvi lyakwe Leza.—Yoa. 13:35.

10. Mungacita uli ndi cakuti mwalola ukuti intazi zimwi umu cilongano zitakuombelwapo ningo vino zilinzile ukuombelwapo?

¹⁰ Mungacita uli ndi cakuti mwalola ukuti umu cilongano muli intazi imwi nupya mukulola  ukuti itakuombelwapo ningo vino ilinzile ukuombelwapo? Ukucila ukuilizyanya, mulinzile ukulanga ukuicefya lino mukuvwila akutungulula. (Ayeb. 13:17) Pakuti mucite vivyo, mulinzile ukuyuzya ukuti: ‘Uzye intazi zii izicindama sana icakuti zikulondekwa ukuombelwapo? Uzye iinsita isuma iyakuombelapo? Uzye anene ndinzile ukuombelapo? Uzye muli vino nkwelenganya nkulenga amu cilongano ukuya alemane nanti uzye nkulenga naloleka ukuti nacindama ukuluta yauze?

11. Ukulingana na Efeso 4:2, 3, i visuma ci vilacitika ndi cakuti tuli aicefye lino tukuombela Yeova?

¹¹ Yeova akalola ukuti ukuya aicefye kwacindama sana kuli aliwe ukucila imilimo ino twamanya nu kuya alemane ukucila ukuomba ningo. Fwandi mwaezya na maka ukuya aicefye lino mukuombela Yeova. Nga mukucita vivyo mulalenga umu cilongano muye ukulemana. (Welengini Efeso 4:2, 3.) Mwaombesya umu mulimo wa kusimikila. Mwaezya na maka ukucitila yauze ivisuma. Mwaya ni cikuuku kuli yonsi ukwikako sile na kuli yaya kwene aatapeelwa imilimo umu cilongano. (Mate. 6:1-4; Luka 14:12-14) Ndi cakuti mwaya aicefye nu kuombela pamwi na ina na ya nkazi, yalalola ukuti mwamanya imilimo, nomba icicindamisye i cakuti yalalola ukuti mwaicefya.

12. Uzye Baibo ikatukomelezya ukukwata ivyuza? Londololini.

¹² Yeova watupanga mu nzila yakuti twaipakizya ukulanzyanya ni vyuza na ya lupwa. (Masa. 133:1) Yesu wakweti ya cuza yasuma.  (Yoa. 15:15) Baibo ikatunena usuma uwaya mu kukwata ivyuza vya cumi. (Mapi. 17:17; 18:24) Nupya ikatunena nu kuti citazipa ukuitalusya kuli yauze. (Mapi. 18:1) Aingi yakaelenganya ukuti ukulanzyanya na antu pa intaneti kukalenga yakwate ivyuza ivingi nupya kukalenga yataazukilwa. Nomba tulinzile ukucenjela lino tukuomvya intaneti ukulanzyanya na ya uze.

13. U mulandu ci uno yamwi aakaomvya intaneti yakazukilwa nu kusakamikwa?

¹³ Asambilila yazana ukuti antu aakasumba insita ukutamba ivikope vino yakaika pa intaneti yakazukilwa nu kusakamala sana. U mulandu ci? Umulandu onga uwakuti antu yakaika ivikope vino iyasoolola ivikalanga ivisuma ivikucitika umu umi wao, ya cuza yao alino ni ncende zino yatandalilapo. Umuntu nga walola ivikope kwene vivyo angatandika ukulola kwati wene pasi vino akucita ivicindame. Nkazi umwi uwa myaka 19 walanzile ukuti: “Natandike ukuvwa uyi nga nalola yauze yakuipakizya pa mpela ya mulungu ale nemo indi sile pa ng’anda.”

14. Uzye ukusunda kwa muli Baibo ukwaya pali 1 Petulo 3:8 kukatwazwa uli pa miomvezye yakwe intaneti?

¹⁴ Ukuya kwene tungaomvya intaneti umu nzila isuma, wakwe uku kulanzyana na ya lupwa itu ni vyuza. Nomba uzye mwalola ukuti ivintu vimwi vino yamwi yakaika pa intaneti a pa mulandu wakuti yakulonda yauze yayakumbwa? Cikaloleka kwati yakalonda lyonsi antu yaika amano kuli aliyo. Yamwi yakaika na mazwi ya miponto nupya aipe pa vikope vyao nanti ivya yantu yauze vino iikapo. Aina Klistu yakakomeleziwa ukuti yalinzile ukuicefya nu kulangulukilako yauze, fwandi yatalinzile ukuomvya intaneti umu musango uu.—Welengini 1 Petulo 3:8.

15. Uzye Baibo ingatwazwa uli ukukanaya ni cilumba?

¹⁵ Ndi cakuti mukaomvya intaneti, muyuzye muti: ‘Uzye vino nkalandapo, ivikope vino nkaikapo nanti mavidyo vikalenga yauze yaelenganya ukuti nkuituumika? Uzye vikalenga yauvwa uzuwa? Baibo ikati:  “Pano vintu vyonsi vya mu nsi, kutandika pa vilondwa viipe vino imiili ikalonda, ni vintu vya lunkumbwa lwa manso nu kuituumika uku vya mu nsi, vyonsi vii visyafuma kuli Tata, lelo ku wikalo uwipe uwa mu nsi.” (1 Yoa. 2:16) Baibo imwi yasenula amazwi yakuti: “Kuituumika uku vya mu nsi” ukuti “ukulonda ukuloleka umucindame.” Aina Klistu yatalinzile ukuilola ukuti yacindama kuluta yauze. Yakalondela ukusunda kwa muli Baibo ukukati: “Tutalinzile kuitutumula nanti kusosyanya nanti kuzuwilana.” (Gala. 5:26) Ukuicefya kulatwazwa ukukanakolana na antu amu nsi ii aaya ni cilumba.

16. U mulandu ci uno tutalinzile ukuyela ni cilumba?

¹⁶ Tulinzile ukuya aicefye pano umuntu wa cilumba asiteekela “mu kwelenganya.” (Loma 12:3) Antu acilumba yaya ni vikanza nupya yakaituumika. Vino yakaelenganya nu kucita ilingi vikayasosya nu kusosya yauze. Ndi cakuti yatacenjile imyelenganyizizye yao iya cilumba ingavulunganyiziwa ni vicitwa vyakwe Satana. (2 Kol. 4:4; 11:3) Nomba umuntu uwaicefya wateekela mu kwelenganya. Asielenganya ukuti wacindama ukuluta yauze lelo akalola ukuti yauze yacindama ukumucila. (Filipi 2:3) Nupya wamanya ukuti “Leza akakanya yao aya ni cilumba, lelo waya ni cikuku kuli yao aicefya.” (1 Pet. 5:5) Yonsi aatekela umu kwelenganya yasilonda Yeova ukuya umulwani wao.

17. I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tutwalilile ukuya aicefye?

¹⁷ Pakuti tutwalilile ukuya aicefye tulinzile ukulondela icisinte ca muli Baibo icikatuneena ukuzuula untu wa mpiti ni micitile yonsi nu kuzwala untu upya. Nomba pakuti tucite vivyo tulinzile ukuombesya. Tulinzile ukusambilila vino Yesu wacitanga nu kwezya ukumukolanya. (Kolo. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21) Ndi cakuti twacita vivyo tulaipakizya ivisuma ivingi. Nga twaicefya, umu lupwa lwitu mulaya insansa, tulalemana umu cilongano, nupya tulamanya ni vya kuomvya ningo intaneti. Nupya Yeova alatupaala nu kututemwa.