1. Ukufwana na Bafilipi 2:3, nongwa yafiki tukuya pabumanyani ubununu nabangi linga tuli bakwiyisya?

TUKUPILIKILA mwakwiyisya ifundo sya Yehova panongwa yakuti tusimenye ukuti umwene ikumanya isi tukughelaghela ukubomba. (Ef. 4:22-24) Ukwiyisya kukututula ukuti tubikeghe ubwighane bwa Yehova pamalo ghakwanda nukubaketa abangi ukuya bapamwanya ukukinda uswe. Isi sikututula ukuti tuye pabumanyani ubununu na Yehova kangi na Bakristu abinitu.—Belenga Bafilipi 2:3.

2. Ngimba untumiwa Pauli ikutukasya ukubomba isyafiki, kangi tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

² Linga tukaya maso, tubaghile ukwanda ukunangisya akayilo akakwibona * aka abandu bingi bikunangisya nkisu iki. Sikuboneka ukuti Abakristu bankabalilo kakunyuma bope banangisyagha akayilo aka, yonongwa yake untumiwa Pauli abalembile Abakristu ba ku Roma ukuti: ‘Nikubabula mwesa nkilundilo kyinu ukuti nayumo angikisyagha ukwiyinong’onela ukukinda papo abaghile ukwiyinong’onela; loli ukwinong’onela mbutengamoyo.’ (Rom. 12:3) Pauli ikutukasya ukuti tungiyinong’onelagha twibene. Loli ukwiyisya kukuya pakututula ukuti twiketeghe kanunu. Inkhani iyi tukuya pakuyobesania ifighaba fitatu muno ukwiyisya kubaghile ukututulila ukuti tungiyinong’onelagha twibene. Ifighaba ifi fikongelelapo (1) imbumba yitu, (2) ulusako lwa bubombeli (3) namuno tukubombela intaneti.

3. Nongwa yafiki aba bali pabweghi babaghile ukwaghana nindamyo, kangi bamo bikughelaghela ukusimasya bulebule?

³ Yehova ikulonda ukuti unnyambala nunkikulu bahobokeghe pampene. Panongwa yakuti basitabugholofu, abene babaghile ukukindana aminong’ono pa findu fimo. Yonongwa yake Pauli alembile ukuti, bosa aba bali pabweghi bikuya pakwaghana nindamyo. (1 Kor. 7:28) Bamo utubalilo twingi bikulwa numwinabo uwa mbweghi kangi babaghile ukwinong’ona ukuti ngali bakeghanagha. Linga basofanisiwe nikisu abene babaghile ukwinong’ona isyakumasya ubweghi. Abene babaghile ukwinong’ona ukuti, ikindu ikyakulondiwa fiyo kyo kyakuti aliwesa pamwene abaghile ukuya walusekelo linga ubweghi bumalike.

4. Ngimba tutikulondiwa ukubomba isyafiki?

⁴ Tutikulondiwa ukuya naminong’ono aghakuti ubweghi bwitu butikuhobosya. Tusimenye ukuti Ibaibolo likwitikisya ukumasya ubweghi pene apa linga yumo abombile ubulowe. (Mat. 5:32) Yonongwa yake linga twaghene nindamyo mbweghi tutikulondiwa ukuya bakwibona nukwanda ukwilalusya ukuti: Ngimba ifi fyo nalondagha mbweghi? Ngimba ngunangisiwa ulughano ulu nalondagha? Ngimba mbaghile ukulwagha ulusekelo linga neghene numundu uyungi? Linga tukwinong’ona bo ulu ko kuti tukwiyinong’onela twibene komma umwinitu wambweghi. Amahala gha nkisu ghabaghile ukutukasya ukuti tukongeghe ifi tukulonda na ifi fikutuhobosya, nalinga ukuti fibaghile ukupangisya ukuti ubweghi bwitu bumalike. Amasyu gha Kyala ghikuti ‘umundu wesa angatwinong’onagha tu twake twene, loli nutwa banine.’ (Filip. 2:4) Yehova ikulonda ukuti tungamasyagha ubweghi. (Mat. 19:6) Umwene ikulonda ukuti tumwinong’oneleghe fiyo umwinitu wambweghi.

5. Ukufwana na Baefesi 5:33, ngimba unnyambala nunkikulu bikulondiwa ukubombelana bulebule?

 ⁵ Unnyambala nunkikulu bikulondiwa ukughindikana nukunangisania ulughano. (Belenga Baefesi 5:33.) Ibaibolo likuyoba ukuti tuyeghe bakupa ukukinda ukwambilila. (Imbo. 20:35) Ngimba kayilo kaliku aka kabaghile ukubatula aba bali pabweghi ukuti baghindikaneghe nukunangisania ulughano? Bikulondiwa ukuya bakwiyisya. Abanyambala nabakikulu abakwiyisya batikulonda si syabo syene loli ‘si sya yungi’—1 Kor. 10:24.

6. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Steven na Stephanie?

⁶ Ukwiyisya kukubatula Abakristu bingi aba bali pabweghi ukuti bakindilileghe ukuya nulusekelo. Mwakifwanikisyo, Steven atile: “Aba bali pabweghi bikulondiwa ukubombela pampene ifindu, fiyofiyo linga baghene nindamyo. M’malo mwakwinong’ona ukuti ‘ngimba findu finunu filiku ifi ngulondiwa?’ bikulondiwa ukwinong’ona ukuti ‘ngimba findu finunu filiku ifi tukulondiwa?’” Yope unkasi wake Stephanie atile: “Akayapo uyu ikulonda ukwikala numundu uyu akabalilo kosa ikukindana nawe aminong’ono. Linga tukindene aminong’ono, tukughelaghela ukuketa ifi fyandisye indamyo. Ukufuma apo tukwiputa, tukufufuza nukuyobesania muno tubaghile ukumasyila indamyo. Tukughelaghela ukumasya indamyo kangi tutikulimbana.” Abanyambala nabakikulu bikuya nulusekelo linga batikwiketa ukuya bakulondiwa fiyo ukukinda umwinabo wambweghi.

7. Ngimba unkamu ikulondiwa ukubomba isyafiki linga ambilile ububombeli mu gulu lya Yehova?

⁷ Tukuketa ukuti lusako lunywamu fiyo ukumbombela Yehova mulimosa muno tubaghile ukufwanisyila. (Sal. 27:4; 84:10) Linga unkamu iyipile ukubomba nyingi mu gulu lya Yehova, sikuya syakuhobosya. Yonongwa yake Ibaibolo likuti: “Uyu linga ikulonda ukuya yo ndindililakipanga, yo ikunyonywa imbombo inunu.” (1 Tim. 3:1) Loli linga ambilile ububombeli atikulondiwa ukwinong’ona ukuti wakulondiwa fiyo. (Luka 17:7-10) Ubwighane bwake buyeghe bwakubabombela abangi mwakwiyisya.—2 Kor. 12:15.

8. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Diotrefi, Uziya na Abisalomu?

⁸ Ibaibolo likuyoba isya bandu aba biyinong’onelagha bene. Diotrefi akali wakwiyisya. Umwene alondagha ‘ukuya ndongosi nkipanga.’ (3 Yoh. 9) Uziya anangisye ukwibona mwakubomba imbombo iyi Yehova akalimpele ukuti abombe. (2 Syambu. 26:16-21) Abisalomu alondagha ukuya mwalafyale, yonongwa yake umwene alinkufwana abaghanile abandu ukuti bansale. (2 Samu. 15:2-6) Ukufwana ninkhani sya mu Baibolo isi, Yehova atikuhoboka nabandu aba bikulonda ulwimiko. (Mbu. 25:27) Linga akabalilo kakindilepo, abandu aba bikwibona kangi bikulonda ukuti abangi babatufyeghe, bikwaghana nindamyo.​—Mbu. 16:18.

9. Ngimba Yesu anangisye ikifwanikisyo kiliku?

⁹ Mwakukindana nififwanikisyo ifi, inong’onela isya Yesu, ‘uyu napa ali mbubumbe bwa Kyala, pope alinkusita ukulonda ukuti ayeghe bo yu Kyala.’ (Filip. 2:6) Nalinga Yehova yo ali namaka ghosa loli Yesu atikwiketa ukuya wapamwanya. Umwene ababulile abafundiwa bake ukuti: ‘Namanga unnandi nkati mmyinu yo nkulumba kuli mwesa.’ (Luka 9:48) Tuli nulusako fiyo ukubombela pampene nabapayiniya, abatuli bakipanga, abakulumba bakipanga na bakwendela idela aba bikunkonga Yesu pankhani yakwiyisya. Linga tuli bakwiyisya, tukuya pakubanangisya  abangi ulughano. Kangi Yesu ayobile ukuti ababombi ba Kyala bikuya pakunangisania ulughano.—Yoh. 13:35.

10. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga tukuketa ukuti abakulumba bakipanga batikumasya indamyo simo?

¹⁰ Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga tukuketa ukuti nkipanga silimo indamyo kangi abakulumba bakipanga batikubombapo nasimo? M’malo mwakwilumbusya, tukulondiwa ukuya bakwiyisya mwakubatula aba bikulongosya. (Hib. 13:17) Ukuti tubombe isi, tukulondiwa ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba indamyo isi nywamu fiyo kangi sikulondiwa ukuti simalike? Ngimba aka ko kabalilo akanunu akakumasya indamyo isi? Ngimba nili nubudindo ubwakumasya indamyo isi? Ngimba ngughelaghela ukukusya ubumanyani nkipanga pamo ngwiketa ukuya wakulondiwa fiyo?

11. Ukufwana na Baefesi 4:2, 3, ngimba fyakukongapo filiku ifi fikuyapo linga tukumbombela Yehova mwakwiyisya?

¹¹ Yehova ikuhoboka fiyo linga tuli bakwiyisya ukukinda ukuya namaluso pamo ubumanyi kangi kwakulondiwa fiyo ukuya bamobene ukukinda ukwiketa ukuya bapamwanya. Panongwa ya isi, tukulondiwa ukubomba syosa isi tubaghile ukufwanisya ukumbombela Yehova mwakwiyisya. Mwakubomba isi tubaghile ukuya pabumobwene. (Belenga Baefesi 4:2, 3.) Tufumusyeghe mulimosa muno tubaghile ukufwanisyila. Tuketeghe injila isi tubaghile ukubabombela abangi mwakisa. Tubambilileghe bosa ukongelelapo aba bakaya nubudindo nkipanga. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Linga tukukindilila ukuya bakwiyisya nukubombela pampene na bakamu na balumbu, abene bikuya pakuketa ukuti tuli namaluso  loli ikyakulondiwa fiyo bikuya pakuketa ukuti tuli bakwiyisya.

12. Ngimba Ibaibolo likutukasya ukuya nabamanyani? Lingania.

¹² Yehova atupelile ukuti tuhobokeghe pampene na ba mumbumba kangi nabamanyani bitu. (Sal. 133:1) Yesu ali nabamanyani abanunu. (Yoh. 15:15) Ibaibolo likulingania isya bununu ubwakuya nabamanyani. (Mbu. 17:17; 18:24) Kangi likutubula ukuti tutikulondiwa ukwipaghula. (Mbu. 18:1) Abandu bingi bikwinong’ona ukuti babaghile ukuya nabamanyani bingi ukwendela pa intaneti ukuti bahobokeghe. Loli tukulondiwa ukuya maso linga tukubombela intaneti.

13. Nongwa yafiki bamo aba bikubombela intaneti bikutamiwa naminong’ono?

¹³ Abakufufuza basyaghile ukuti abandu aba bikwikala akabalilo akatali ukubelenga inkhani nukuketa ifithuzi utubalilo twingi bikutamiwa naminong’ono. Nongwa yafiki? Ikifukwa kimo kyo kyakuti, abandu aba utubalilo twingi bikubika ifithuzi fyabo pa mafoni na matabuleti ifi fikunangisya ifindu ifi bali nafyo. Umundu uyu ikuketa ifithuzi ifi abaghile ukuketa ukuti umwene akaya wakulondiwa. Umulumbu wa fyinja 19 atile, “Ngahobokagha linga nguketa abangi bikuhoboka kubumalilo bwa sabata kangi ngipilikagha kanunu.

14. Ngimba ubulongosi ubu buli pa 1 Peteri 3:8 bubaghile ukututula bulebule ukubombela kanunu intaneti?

¹⁴ Bwanaloli ukuti linga tukubombela kanunu intaneti yikututula ukuti tuyobesanieghe na ba mumbumba kangi nabamanyani bitu. Ngimba mukuketa ifithuzi, amavidiyo na masyu agha abandu bikulemba pa mafoni na matabuleti ukuti abangi babanyonyweghe? Abene bikulonda ukuti abangi binong’oneghe si syabo syene. Bamo bikulemba amasyu amabibi linga bikulonda ukuyoba isyakufwana nifithuzi ifi abangi babikile pa mafoni na matabuleti. Abakristu bikulondiwa ukuya bakwiyisya mwakubombela kanunu intaneti.—Belenga 1 Peteri 3:8.

15. Ngimba Ibaibolo libaghile ukututula bulebule ukuti tungiketagha ukuti tuli bapamwanya fiyo?

¹⁵ Linga tukubombela intaneti twilalusye  ukuti: ‘Ngimba ifithuzi, amavidiyo pamo ifi nguyoba, fikunangisya ukuti ngwibona? Ngimba mbaghile ukubapangisya abangi ukuya nakabini’ Ibaibolo likuti: ‘Buno fyosa ifi fili nkisu, ifinyonywa fya mbili, fya maso, nulwiyumbiko lwa bumi ubu, fyo fikafuma kwa Tata, loli fifumile nkisu.’ (1 Yoh. 2:16) Abakristu batikulondiwa ukwiketa ukuti bapamwanya fiyo pamo ukuti abangi babanyonyweghe. Abene bikukonga ubulongosi bwa mu Baibolo ubwakuti: “Tungitufyagha itolo, tungasambulanagha nukubombelanila ubufi. (Gal. 5:26) Linga tuli bakwiyisya tutikuya pakufwana nabandu ba nkisu aba bikwibona kangi bikulonda abangi ukuti babaketeghe ukuya bapamwanya.

16. Nongwa yafiki tutikulondiwa ukuya bakwibona?

¹⁶ Tukulondiwa ukukusya ukwiyisya panongwa yakuti aba bikwibona batikuya ‘batengamoyo.’ (Rom. 12:3) Abandu aba bikwibona bikuya babwite kangi bakwitufya. Utubalilo twingi aminong’ono nifyakubomba fyabo bikubakalisya abangi. Linga bakaya maso abene babaghile ukwanda ukwibona nukusyobiwa na Setano. (2 Kor. 4:4; 11:3) Umundu wakwiyisya utubalilo twingi ikuya ntengamoyo. Umwene ikwiketa kanunu kangi ikumanya ukuti akaya wapamwanya ukubakinda abangi. (Filip. 2:3) Kangi ikumanya ukuti ‘Kyala ikubapinga abamatingo, loli abalwiyisyo bo ikubapa ilipyana.’ (1 Pet. 5:5) Abatengamoyo batikulonda ukuti Yehova aye ndughu wabo.

17. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tukindilileghe ukuya bakwiyisya?

¹⁷ Ukuti tukindilile ukuya bakwiyisya tukulondiwa ukukonga ubulongosi bwa mu Baibolo ubwakuti ‘tumfuleghe umundu unkulu nimbombo syake syosa nukumfwala umundu umpya.’ Loli tukulondiwa ukubikapo amaka. Tukulondiwa ukumanyilako ku kifwanikisyo kya Yesu nukughelaghela ukunkonga. (Kolos. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21) Linga tukubomba bo ulu tukuya pakusayiwa fiyo. Kangi linga tukukusya akayilo aka, imbumba yitu yikuya pakuya yalusekelo, tukuya pakuya nulutengano nkipanga kangi tukuya pakubombela kanunu intaneti. Ukukinda fyosa Yehova ikuya pakutusaya.