Lendá lá ɔwɔmbɔ w'akambo

Lendá lá akambo lá yombasɛ́

DJAMBA DJƐ WEKELO 27

Nyotakanelake efula lá n’kambo djɛnyo ndekola kɛnɛ kelekɔ djonyi

Nyotakanelake efula lá n’kambo djɛnyo ndekola kɛnɛ kelekɔ djonyi

‘Ndeke oshimelami onto onkfumɔ wolekɔ l’eteyi kɛnyo dj’ipande nkanela efula lá n’kambo djɛnde ndekola kɛnɛ kelekɔ djonyi, koko djɛnde nkanela wopo wɔ ndjala la ikanyi yɛ wɔlɔ.’​—Ɔrɔ. 12:3.

YEEMBO 130 Timeyanake (lá Otetela)

LA YOPASƐ *

1. Lá nkilika Filipɛ 2:3, wopo wɔkɔnge okitshakitshɛ okokawɔ tokotshɛ djɛ ndjala la djokanelo djɛ wɔlɔ l’anto ankina?

LA OKITSHAKITSHƐ onfkumɔ iso ndjalaka la ntshunamo te Yehova ladjikɛnde iso djewaka djɛ Yehova djewaka k’enkfumɔ kelekɔ wɔlɔ teso. (Ɛfɛ. 4:22-24) Okitshakitshɛ ntotshindaka djɛ mpetshɛ ɛkɔpa kɛ Yehova la ntondo k’ɛkɔpa kɛso edjinge ndjawola djɛ anto ankina toleka. Eposelo weyalaka la n’kambo ntshɔ nde, iso ndjalaka la djokanelo djɛ wɔlɔ la Yehova edjinge la wananyɔ la wakaana yelekɔ lá otshumano.​—Wala Filipɛ 2:3.

2. Kɛkɔnge kɛ Ɔpɔstɔlɔ Poolo ndatepela, edjinge Kɛkɔnge kɛnaso lɔ lá djamba djɛnɛ?

2 Ntsha topawadjisa wɔlɔ, tokoka ndjokola n’kfumbo dj’anto wa etako edjinge wa lokaki wasɛna l’andja wa Satana. * Nyɛnamaka ngete, akristo wa l’ɛtɛndɔ kɛ ntondo wayalaki ngo la okakasano wɔkɔ ɔmɔ Ɛ.K. (l’ɛtɛndɔ kɛso), djɛko ndeke ɔpɔstɔlɔ Poolo ndafunela ase Ɔrɔma ante: ‘Ndeke oshimelami onto onkfumɔ wolekɔ l’eteyi kɛnyo dj’ipande nkanela efula lá n’kambo djɛnde ndekola kɛnɛ kelekɔ djonyi, koko djɛnde nkanela wopo wɔ ndjala la ikanyi yɛ wɔlɔ.’ (Ɔrɔ. 12:3) Poolo ewaki djɛ isankfumɔ ndjalaka la djonyi djɛ ndawɔsa l’odjito. Kaanga oyɛwɔ nghɔsɔ, okitshakitshɛ ntokotshɛka djɛ iso nkindjɛ ndjala l’ikanyi yɛdje lá n’kambo djɛso isɔmɛlɛ. Lá djamba djɛnɛ tɛɛna toopo tosato tɔ okitshakitshɛ otokotshɛnde djɛ ndota ndjala la otako isomɛlɛ. Toopo tɔkɔ tokinɛ: (1) lá bala djɛso, (2) edjito woyɛso la wɛkɔ lá olemo, edjinge (3) okambelo wɔ la réseaux sociaux

TOYALE L’OKITSHAKITSHƐ LÁ BALA DJƐSO

3. Ladjikɛnge ekakasano oposakawɔ la bala, edjinge wopo wɔkɔnge anto amɔtshi onanghakawɔ djɛmba nkando?

3 Yehova ontongi wɔ bala nkɔpaka bala ndjale ikɔkɔ y’osasa le mpame edjinge le wadji. Lako onto wolekɔ djɔ, djɛkondeke, ekakasano nkoka mposa. Lá nsɔsɔlɔ, Poolo afunaka djɛ waambotshuka ante wangopomana la ekakasano. (1 Kɔ. 7:28) Wina wopomanawɔ la ekakasano lá bala djɛ wɔ, efula kɛ anto nkanelaka etshupa etshupa ambɔ, ɔnɛ apalekɔ wadji kana wome wɔ Ndjambe nyantomela. Ntsha wambotshindama má ikanyi yɛ andja wanɛ, iwɔ nkanelaka mbala kɛkɔ kɛmɔ ambɔngo ndjaka bala ndeke nkando kɛ ekakasano wɛwɔ. Wangokanelake ambɔ dj’iwɔ ndjala l’osasa ngo ndjaka bala.

4. N’kambo djɛkɔnge djoyɛso ladjɛ ntona?

4 Iso ladjɛ ntona ikanyi yɛ ente bala djɛso ntayala wɔlɔ. Iso ndjewaka djɛ Bible ndjawolaka bala mvɔ ngo má n’kambo mɔ, wayi wa mbindo wa nsanga mbeto. (Mat. 5:32) Djɛko ndeke wina woposa ekakasano lá bala djɛnyu ngete Poolo ndafune, toyalake la otako lá ndaawopola ente: ‘Bala djɛmi djɛnɛ nshiyɛka ehomba wɛmi? Womɛmi kana wadjɛmi wɔnɛ nyɛnyɛka lemi ngandji koyɛmi la djonyi? Oyɛwɔ mo, langotoyala l’osasa w’efula ntsha lambɔpɛtshɛ bala la onto onkina?’ Ntsha tongokanelake nghɔsɔ, mbɔ koko tolekɔ ndakiyanyɛ ngo lá n’kambo djɛso sɔmɛlɛ koko ape djɛ winaso. Balo djelá andja nkoka ntotshinda djɛ nkilika ikanyi yɛ oloko wɔso edjinge nkanela ente kaanga tomboyaka bala djɛso, tongoyala l’osasa. Bible ntoshimelaka ‘dj’ipa mpona ngo wapɔ wɔso isɔmɛlɛ toko koko, edjinge wapɔ w’anto ankina.’ (Flp. 2:4) Yehova nkɔpaka djɛ wɛ ntshikala lá bala djɛko, koko ape ndjaka bala nya winako. (Mat. 19:6) Nde nkɔpaka djɛ wɛ ndaakiyanyɛ ntondo n’kambo djɛnde koko apalekɔ lá n’kambo djɛko nghɔmɛlɛ.

5. Lá nkilika Ɛfɛsɛ 5:33, wopo wɔkɔnge wadji la wome oyɛwɔ ladjɛ nanghelana akambo?

5 Wadji la wome ladjɛ nanghelana akambo la ngandji edjinge la ntshunamo. (Wala Ɛfɛsɛ 5:33.) Bible ntolakanyɛka djɛ ndjala la ekfumbo kɛ mpɛyɛ oleki ndjala la ekfumbo kɛ ndongola. (Ele 20:35) Iyako djekeka djɛkɔnge djekoka nkotshɛ waambotshuka djɛ ndjala la ngandji edjinge la ntshunamo? Nsakiso nde okitshakitshɛ. Wadji kana wome wolekɔ la okitshakitshɛ apahonaka ntondo wapɔ wɔnde nyɔmɛlɛ koko ‘wapɔ w’onto onkina.’​—1 Kɔ. 10:24.

Antshukanyi wokitshakitshɛ ndaakotshɛka iyape edjinge iwɔ nkambaka l’osanga (Lenda etenyi 6)

6. Olakanyelo wɔkɔnge ngombowa má etepela wɛ Steven nya Stephanie?

6 Okitshakitshɛ ambokotshɛka nkfumbo efula yɛ Akristo djɛ ndjala l’osasa wɔ nsɔsɔlɔ lá bala djɛwɔ. Ndjɔmbɔmba, wome ɔmɔtshi w’etawɔ Steven atepela ante: “Wina woposa ekakasano, ntsha nyolekɔ ikanyi imɔ, nyongokamba esanga djɛmba nkando. La ntondo kɛ wɛ ndaawopola ente ‘kɛkɔnge kelekɔ wɔlɔ le lemi?’ ongoyaawopola ente ‘kekɔnge kelekɔwɔlɔ le iso?’ Wadjɛnde, Stephanie, ayawoka ngo wopo wɔkɔ ante: “Lako onto wɔkɔpaka nyitatshɛ la ontonyi wɔnde idjena imɔ, lasɔ wina woposa okakasano ɔmɔtshi, iso mponaka djɛ ndjewa ikɔkɔ yɛ okakasano wɔkɔ. M’eteyi iso ndɔmbaka, nanghaka ehonelo, edjinge ntepelaka lá n’kambo djɛkɔ. Iso ndendaka n’kambo djɛkɔ koko ape ɔmɔtshi l’anteyi kɛso.” Wame la wadji ndjalaka l’osasa efula ntsha wapoyaawɔshi djɛ ɔmɔtshi alekɔ la djonyi efula ndeka womende kana wadjɛnde.

TOKAMBELE YEHOVA LA ‘OKITSHAKITSHƐ ONKFUMƆ’

7. Kɛkɔnge kɛ wɔnanyɔ wokombola mba odjito oyɛnde ladjɛ nangha wina wowande odjito?

7 Tolekɔ la lumo djɛ nkambela Yehova l’akoka waso ankfumɔ. (Yee. 27:4; 84:10) Ntsha wɔnanyɔ ɔmɔtshi alekɔ la mbamba ko ambokombola odjito l’ɔlɔngɔswɛlɔ wɔ Yehova, mbɔ koko ambonangha wɔlɔ. Nsɔsɔlɔ Bible ntepelaka ante: ‘Ntsha onto nkombolaka djɛ ndjala ilɔndjɛ nde ambokombola olemo wɔ wɔlɔ.’ (1 Ti. 3:1) Djɛko ndeke, wina wowande odjito, nde apakoke nkanela djɛnde amboyala onto wɔ djonyi efula. (Luka 17:7-10) Okoma wɔnde nde, djɛ nkambela anto ankina la okitshakitshɛ.​—2 Kɔ. 12:15.

8. Kɛkɔnge k’isombeka lá ndjɔmbɔmba yɛnɛ: Diotrɛfɛ, Uziya, edjinge Abisalɔmɔ?

8 Bible ndola tɔɔ la ndjɔmbɔmba y’anto wakanelaki efula lá wapɔ wɛwɔ, iyɔmɛlɛ. Diotrɛfɛ ahonaki ngo djɛnde mba ‘idjena yela ntondo’ l’otshumano. (3 Dj. 9) Uziya la ofuno onkfumɔ nde ahonaka djɛ nkotshɛ olemo wɔ Yehova ndotɔpɛyɛ djɛnde nangha. (2 Ɛk 26:16-21) Abisalɔmɔ adjimbolaki anto ladjikɛnde nde ahonaki djɛ ndjala nkfumi la wolo, la ɔsamaki ngete alekaki nkɔpa anto. (2 Sa. 15:2-6) Ndjɔmbɔmba yima Bible yenyi, itɛnyɛ papoo ente, Yehova ntonaka anto wahonaka lotombo lɔwɔ iyɔmɛlɛ. (Woo. 25:27) Lá wina wɔkɔ, otako l’ofuno ndjakalaka ekakasano.​—Woo. 16:18.

9. Ndjɔmbɔmba kɛkɔnge Yeso ndatotshikela?

9 Otshikitanyi la ndjɔmbɔmba yɛ nyɛtshi yɛsɔ, tokolenda kɛnɛ kenanghisa Yeso, ‘kaanga, ndayalaka lá ɛfɔ kɛ Ndjambe, nde lako ndjala la ikanyi yɛ ndɔsa idjena yɛnde, kana ntepela ente ndjɛlama la Ndjambe.’ (Flp. 2:6) Yeso ndeke owandji w’epe wolekɔ me Yehova ngo nde. Nde atayawɔsa djɛ nde alekɔ la djonyi efula. Nde ashimelaka ambeki wande ante: ‘Onto loyawila daambi l’anteyi kɛnyo nyankfumo nde ndeke loleka ekekete.’ (Luka 9:48) Ɔsɔngo ɔtshɔkɔ wowaso djɛ nkamba esanga la taatekalo, waakotshɛ tokokolo, tokokolo edjinge anami wa edjingadjinga wokola okitshakitshɛ wɔ Yeso! Ankambi wɛ okitshakitshɛ wɛ Yehova ndjokanaka ngandji kekotshɛ anto djɛ ndjewa otshumano wɔ nsɔsɔlɔ wɔ Ndjambe.​—Dj. 13:35.

10. Onanghɛ mo ntsha ɔfɛnyɛ ente tokokolo tɔnyu watakandola n’kambo mɔtshi djele l’otshumano lá wopo wɔ ngakanela?

10 Onanghɛ mo ntsha ɔfɛnyɛ ente tokokolo tɔnyu watakandola n’kambo mɔtshi dje l’otshumano lá wopo wɔ ngakanela? L’idjena yɛ wɛ ntavwana, wɛ nkoka nyɛyɛ okitshakitshɛ wɔkɔ lá suka wanɛ walɔndjɛ. (Heb. 13:17) Djɛ nkokotshɛ, yaawopola ente: ‘Alekɔ djonyi mbɔngɛ akambo ngete wopo w’ɛnami? Ɔnɛ ndeke wina wɔ wɔlɔ wɔ lemi ndavungola? Ɔsɔ alekɔ odjito wɔmi wɔ ndavungola? Lá ndenda nsɔsɔlɔ, ohonaminde osanga l’otshumano, kana kɛnɛ kelekɔ djonyi le lemi mɔmɛlɛ?’

Waalekɔ la edjito l’otshumano wapakoke ndjewama ngo má balo djɛwɔ edjinge akoka wawɔ toko koko, má okitshakitshɛ wɔwɔ (Lenda etenyi 11) *

11. Lá nkilika Ɛfɛsɛ 4:2, 3, eposelo wɛkɔnge wengoyala ntsha tokambela Yehova la okitshakitshɛ?

11 Alekɔ djonyi efula le Yehova djɛ ndjala la okitshakitshɛ lá ntondo kɛ ndjala lá balo dj’olemo edjinge osanga alekɔ djonyi efula ndeka akoka. Djɛko ndeke, nangha la wolo djɛ wɛ nkambela Yehova la okitshakitshɛ. Nghɔsɔ ndeke, okokɛ nkembɛ osanga w’otshumano. (Wala Ɛfɛsɛ 4:2, 3.) Yaapɛyɛ l’osasalo l’olemo w’ipoposanyɛ. Hona mbamba kɛ nkambela anto ankina la ndaapɛyɛ tewɔ. Yala la lokapo lá ndongolaka anto ankfumɔ lakawɛ, ndjila edjinge wapalekɔ la edjito lá otshumano. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Wina wokambɛ la okitshakitshɛ lá otshumano, anto wangɛna apengo balo kana akoka wako toko, koko okitshakitshɛ wɔko.

TOYALE L’OKITSHAKITSHƐ WINA WOKAMBASO LA RÉSEAUX SOCIAUX

12. Oyɛwɔ mo, Bible ntokembɛka djɛ ndjala la tolongo? Pakisola.

12 Yehova nkɔpaka dj’iso ndjala l’osasa wina woyalaso esanga la nkfumbo yɛso yɛ demba edjinge kɛ wananyɔ la wankana. (Yee. 133:1) Kaanga Yeso ayalaka la tolongo tɔwɔlɔ efula. (Dj. 15:15) Bible ntɛnyɛka wɔlɔ wowaso má ndjala la tolongo tɔ nsɔsɔlɔ. (Woo. 17:17; 18:24) Edjinge atoshimela djɛ lako wɔlɔ ndaawangoyɛ l’anto ankina. (Woo. 18:1) Efula k’anto ndaawokaka djɛ réseaux sociaux alekɔ yopo yɛ wɔlɔ yɛ mba tolongo edjinge ndota ndjawoka nghɔmɛlɛ. Kaanga oyɛwɔ nghɔsɔ, iso ladjɛ mbadjɛ lá wopo wɔso wɔ nkamba la réseaux sociaux, epeko ketokotshɛ djɛ nsawola l’anto ankina kɛsɔ.

13. Ladjikɛnge anto amɔtshi wakambaka la réseaux sociaux iyaawokaka ngete wambɔlɛmba kana yengenga?

13 Waahona wisolaka djɛ onto wɔsa wina efula djɛ ndenda wa foto la n’kete efula djele lá réseaux sociaux nkoka ndaawoka ngete yengenga edjinge ambɔlɛmba. Ladjikɛnge? Okoma ɔmɔtshi nde, lá réseaux sociaux anto ndjilaka ngo wa foto yɛ djonyi efula yɛ lowiko lɔwɔ, iwɔ ndjilaka ngo wa foto yɛ wɔlɔ efula yɛwɔ yɔmɛlɛ, yɛ ntombe yɛwɔ, edjinge yɛ ntena djɛ wɔlɔ dj’iyayalaka. Onto wolenda wa foto yɛkɔ, nkoka mbalakɛkɔkɛmɔ nyɛna ngete onto wɔsɔ asɛna lowiko lɔ wɔlɔ ndoleka nde. Christian, nkaana kɛmɔtshi kelekɔ l’ɛnɔnyi 19, atepela ante: “Wina wɔ mɛnyi wa foto yɛ wopo wɔ winami iyatombaka loshi lɔmpɔsɔ la lɔ lobengo, ko lemi ndjalaka lá mbandja l’elemo, ntatshɛka ntshutshɛ osasa wɔmi.”

14. Wopo wɔkɔnge dako djɛ Bible djelekɔ lá 1 Pɛtɛlɔ 3:8 okokande ntokotshɛ djɛ nkamba la réseaux sociaux la balo?

14 Nsɔsɔlɔ, iso nkoka nkamba la réseaux sociaux lá wopo wɔ wɔlɔ, ndjɔmbɔmba iso nkoka nsawola la nkfumbo yɛso edjinge wananyɔ la wankana. Ɔmbɛɛná ente anto wamɔtshi ndjilaka wa kɔmatɛrɛ, wa foto edjinge tovideo tɔwɔ lá réseaux sociaux ngo djɛ anto ndaakombola? Wa kɔmatɛrɛ la foto yilawɔ nyɛnamaka ngete oshimelawɔ nde anto ambɔ “Nyondende.” Amɔtshi ndjilaka kɔmatɛrɛ yɛ nyɛtshi lá foto yɛwɔ edjinge yɛ anto ankina. Akristo wa nkeketshama djɛ ndjala la okitshɛkitsha edjinge ndjokana djandji, lasɔ wapakoke nkamba la réseaux sociaux lá wopo wɔsɔ.​—Wala 1 Pɛtɛlɔ 3:8.

N’kete djiilɛ lá réseaux sociaux ngɛyɛke djɛ olekɔ kanga ofuno kana kanga okitshakitshɛ? (Lenda etenyi 15)

15. Wopo wɔkɔnge Bible otokotshɛnde dj’iso ntona ndawɔsa la djonyi efula?

15 Ntsha tokamba la réseaux sociaux, toyawopole ente: ‘Foto, kɔmatɛrɛ edjinge tovideo tɔmi tilami la réseaux sociaux nkoka ntshinda anto ankina djɛ ntepela ambɔ lemi ndekɔ l’ofuno? Oyɛwɔ mo, langotshindake anto dj’iwɔ ndjala la djeewɔ?’ Bible ntepelaka ante: ‘Ladjikɛnde ekete kenkfumɔ kelekɔ l’andja wanɛ, mposɛ yɛ demba edjinge mposɛ yɛ wiso edjinge ofuno wɔ kɛnɛ kelekɔ l’onto lá lowiko, wopaye me Papa kɛso koko oyɛwɔ nde má andja wanɛ.’ (1 Dj. 2:16) Vɛrsiɔ mɔtshi djɛ Bible nkadjimolaka otepela ‘ofuno wɔ kɛnɛ kelekɔ l’onto lá lowiko’ la ‘nkɔpa nyɛnama onto wɔ djonyi.’ Akristo wapahone djɛ ndaawɔsa la djonyi efula kana mpona djɛ anto ankina ndaakombola. Iwɔ nkilikaka dako djelá Bible djɛnɛ: ‘Totahoneke nyɛnyɛ dj’iso ndeka anto ankina má mpamana edjinge ndjala la ankombola iso sɔmɛlɛ.’ (Nga. 5:26) Okitshakitshɛ angotokotshɛ dj’ipa iso ndjala l’ofuno endjinge nkɔpa djɛ anto ankina ndɔsa djɛ tolekɔ anto wa djonyi efula ngete anto wa l’andja wanɛ.

‘TOKANELE DJƐ NDJALA LA IKANYI YƐ WƆLƆ’

16. Ladjikɛnge oyɛso ladjɛ ntona ndjala ase etako?

16 Tolekɔ la djonyi djɛ ndjala la okitshakitshɛ ladjikɛnde anto walekɔ l’otako wapalekɔ ‘la ikanyi yɛ wɔlɔ.’ (Ɔrɔ. 12:3) Ase etako walekɔ la lokaki edjinge nkɔpaka ampɔsɔ. Tokanyi tɔwɔ la nanghedji djɛwɔ ndakiyanyɛka iyɔmɛlɛ edjinge kiyanyɛka anto ankina. Ntsha wapatshikitanyisa djalelo djɛwɔ, wangotshindama me Satana djɛ nanghaka akambo ngo la lotamanyɛ. (2 Kɔ. 4:4; 11:3) Otshikitanyi la kanga otako, kanga okitshakitshɛ alekɔ la ikanyi yɛ wɔlɔ. Nde alekɔ l’ikanyi yɛ ontateyi lá n’kambo djɛnde nyɔmɛlɛ, nde nyɛnyɛka lá wepo tshɛ djɛ anto ankina ndoleka. (Flp. 2:3) Edjinge nde ndjewaka djɛ ‘Ndjambe ntonaka ase otako koko nde nanghelaka ase okitshakitshɛ wɔlɔ wopa wɔsɔdjɔmba.’ (1 Pɛ. 5:5) Anto walekɔ la ikanyi yɛ wɔlɔ wapakombola ndjala antonyi wa Yehova.

17. Okokaso nangha nge djɛ iso nkindjɛ ndjala la okitshakitshɛ?

17 Dj’iso nkindjɛ ndjala la okitshakitshɛ, iso ladjɛ nkamba la dako djɛ Bible djɛnɛ, ‘nyodjole l’onto lɔ ntondo la nanghedji djɛnde nkfumɔ edjinge nyɔlɔtɛ l’onto lɔ bango.’ N’kambo n’tshɔ ndɔmbaka ndjila welo efula. Ngo iso ndjeka ndjɔmbɔmba kɛ Yeso edjinge nangha k’enkfumɔ koyɛso ladjɛ nagha djɛ ndowekola (Kɔl. 3:9, 10; 1 Pɛ. 2:21) Koko, ntsha tombonangha nghɔsɔ tongowa eposelo wɛ wɔlɔ. Wina woyalaso la okitshakitshɛ, nkfumbo kɛso kengoyala l’osasa, tongosuka osanga w’otshumano, edjinge topangokambaka la réseaux sociaux djɛ ndaafuna kana ntshinda anto ankina djɛ ntokombola, kana nyɛnyɛ djɛ tolekɔ djonyi efula. Pekapeka, tongowa ɛtshɔkɔ wɛ Yehova edjinge tongawolama mende.

YEEMBO 117 Djekeka djetawɔ wɔlɔ (lá Otetela)

^ par. 5 Lɔɔko kɛnɛ, tɔsɛna l’andja wambolola l’anto w’etako edjinge wa lokaki. Ngo iso nangha la welo dj’ipa iso ndoyala ngete iwɔ. Lá djamba djɛnɛ tɛɛna akambo asato w’isopakoke nkanela efula lá n’kambo djɛso ndekola kɛnɛ kelekɔ djonyi.

^ par. 2 DJƐ NDJOKA WƆLƆ: Kanga otako nkɔpaka nkanela efula ngo wayi wande nyɔmɛlɛ edjinge apakanela djɛ anto ankina. Djɛkondeke, kanga otako oyɛnde nde kanga lokaki. La lɛdji lonkina, okitshakitshɛ nkotshɛka onto dj’ipande ndaawila yimba amboleka. Kanga okitshakitshɛ apalekɔ lá ofuno edjinge otako, nde apayafudjɛka apɛka koko ndɔsaka djɛ anto ankina ndoleka.

^ par. 56 NSAKISO Y’ASANGO: Ikokolo imɔtshi yelekɔ la akoka wa nangha djamba lá losanganyɛ lɔ rɛjɔ edjinge ndɔndjɛ wananyɔ ankina lá shantie yɛ opikelo, asasanga lonkina djɛ mpoposanyɛ edjinge nsola Mvulu k’Onkfumi.