Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 27

Leka Kwetekerezaaho Muno Kukira nk’Oku Kisemeriire

Leka Kwetekerezaaho Muno Kukira nk’Oku Kisemeriire

“Wena anyakuli omulinywe, aleke okwetekereza wenka okukira okukisemeriire okutekereza: baitu atekereze nayekenga.”​—BAR. 12:3.

EKIZINA 130 Oganyirege

EBITURAYEGA *

1. Kusigikirra ha Abafiripi 2:3, obwebundaazi butukonyera buta kuba n’enkoragana enungi n’abandi?

TWOROBERA Yahwe n’obwebundaazi habwokuba tukimanyire ngu nuwe amanyire ebirukutugasira. (Bef. 4:22-24) Obwebundaazi butuletera kwebembeza Yahwe eby’agonza kandi n’okukimanya nk’oku abandi nibatukira. Kinu kituletera kuba n’enkoragana enungi na Yahwe hamu n’Abakristaayo bagenzi baitu.​—Soma Abafiripi 2:3.

2. Kiki omukwenda Paulo ekiyayolekere, kandi biki ebiturukwija kubazaaho omu kicweka kinu?

2 Kakuba tutegendereza, nitusobora kutandika kwetwaza nk’abantu ab’omu nsi ya Sitaani abaine emyehembo kandi abefaaho bonka. * Nikizooka ngu Abakristaayo abamu omu kyasa eky’okubanza, baali baine ekizibu kinu habwokuba omukwenda Paulo akahandiikira Abarumi nagamba ati: “Hali wena anyakuli omulinywe, aleke okwetekereza wenka okukira okukisemeriire okutekereza: baitu atekereze nayekenga.” (Bar. 12:3) Paulo akakyoleka ngu tikiri kibi kwetekerezaaho. Baitu obwebundaazi nibwija kutukonyera kutetekerezaaho ekihinguraine. Ekicweka kinu nikiija kubazaaho enyikara isatu nambere obwebundaazi buratukonyera kwerinda kwetekerezaaho ekihinguraine. Enyikara zinu nizo (1) omu buswere, (2) obutuba twine obujunanizibwa omu kitebe, kandi (3) n’obutuba nitukozesa emikura ey’okubalizaaho.

YOLEKA OBWEBUNDAAZI OMU BUSWERE BWAWE

3. Habwaki obwire obumu omu buswere habamu obutabanguko, kandi abamu bakora ki obu habaho obutabanguko?

3 Yahwe n’agonza omusaija n’omukazi batunge okusemererwa omu buswere bwabo. Baitu habwokuba tibahikiriire, nibasobora kutunga obutetegerezangana. Kandi omukwenda Paulo akooleka ngu abo abacwamu kutaaha obuswere basemeriire kukimanya ngu nibaija kutunga ebizibu. (1 Kol. 7:28) Abaswerangaine abamu nibasobora kuba nibakungana buli kiro, kandi kinu kisobora kubaletera kutekereza ngu bakaba batasemeriire kutaaha hamu obuswere. Kakuba baba nibatwalirizibwa entekereza ey’ensi, nibasobora kwanguhirwa kutekereza ngu okugaitururwa nukwo kurabaletera obusinge. Obubatekereza bati, baba nibetekerezaaho bonka kandi ngu nibasobora kutunga okusemererwa hanyuma y’okugaitururwa.

4. Kiki ekitusemeriire kwetantara?

4 Tusemeriire kwikara nitwetantara kutekereza ngu obuswere bwaitu bulemere. Kandi twijuke ngu ensonga emu yonka erukwikirizibwa omu Byahandiikirwe ey’okugaitururwa niyo ey’obusihani. (Mat. 5:32) Nahabweki, kakuba tutunga obujune omukwenda Paulo yabalizeeho, titwakugondeze emyehembo kutuletera kutandika kwekaguza tuti: ‘Obuswere bunu nibuhikiriza ebyetaago byange? Nintunga okugonza okunsemeriire? Ninsobora kutunga okusemererwa okurukukiraho n’omuntu ondi?’ Wetegereze omulingo ebikaguzo ebi nibyoleka okwefaaho. Amagezi ag’ensi gatugambira kuhondera ebiri omu mutima yaitu kandi tukole ebirukutusemeza, n’obukirayetaagisa kumaraho obuswere bwaitu. Baitu amagezi kuruga hali Ruhanga gaturagira ngu “mutarora omu omu ha bigambo byanyu inywenka, baitu inywena murole nebyandi.” (Baf. 2:4) Yahwe nagonza ogumisirize omu buswere bwawe kandi otaburugamu. (Mat. 19:6) Nagonza obanze omutekerezeeho, hatali iwe kwetekerezaaho.

5. Kusigikirra ha Abefeso 5:33, omusaija na mukazi we basemeriire kwetwaza bata?

5 Omusaija na mukazi we basemeriire kwolekangana muno okugonza n’ekitinisa. (Soma Abefeso 5:33.) Baibuli etwegesa ngu tusemeriire kwebembeza kugaba omu kiikaro eky’okulindirra kuheebwa. (Eng. 20:35) Mulingo ki ogurakonyera omusaija na mukazi we kwolekangana okugonza n’ekitinisa? Obwebundaazi. Omusaija n’omukazi abali omu buswere kandi abebundaazi, basemeriire kwebembeza eby’omuntu owali nauwe omu buswere.​—1 Kol. 10:24.

Omu kiikaro ky’okurwanisangana, omusaija na mukazi we abebundaazi bakorra hamu omu bumu (Rora akacweka 6)

6. Kiki eky’oyegere omu bigambo bya Steven na Stephanie?

6 Obwebundaazi bukonyiire Abakristaayo baingi kutunga okusemererwa omu buswere bwabo. Ekyokurorraho, ow’oruganda owali omu buswere arukwetwa Steven nagamba ati: “Obu mukorra hamu omu bumu, kukira muno omu bwire obw’ebizibu, omu kiikaro eky’okutekereza oti ‘kiki ekirankonyera?’ noija kugamba oti, ‘kiki ekiratukonyera?’” Mukazi we arukwetwa Stephanie nauwe nukwo arukutekereza ati. Nagamba ati: “Busaho muntu ayakugondeze kwikara n’omuntu arukumurwanisa. Obu habaho obutetegerezangana, tulengaho kumanya kiki ekiresereho ekizibu eki. Hanyuma tusaba, tukora okuseruliiriza ha Byahandiikirwe kandi tubazaaho omulingo ogw’okumaraho ekizibu eki. Turwanisa ekizibu hatali kurwanisangana.” Abasaija n’abakazi baabo nibaija kutunga okusemererwa kwingi kakuba batetekerezaaho ekihinguraine ekisobora kubaletera kutekereza ngu ondi nakira mugenzi we.

HEREEZA YAHWE N’OKWEBUNDAAZA KWONA

7. Ow’oruganda asemeriire kuba n’entekereza ya mulingo ki obwatunga obujunanizibwa omu kitebe?

7 Tugurora nk’omugisa gw’amaani kuheereza Yahwe nk’oku turukusobora. (Zab. 27:4; 84:10) Kakuba ow’oruganda aba nasobora kwehayo kuheereza omu buheereza obw’embaganiza, eki kirungi muno. Kandi na Baibuli egamba eti: “Omuntu obwaba naserra oburolerezi buli agondeze omulimo omurungi.” (1 Tim. 3:1) Baitu kakuba atunga obujunanizibwa bunu, tasemeriire kwetekerezaaho ekihinguraine. (Luk. 17:7-10) Ekigendererwa kye kisemeriire kuba ky’okuheereza abandi n’obwebundaazi.​—2 Kol. 12:15.

8. Kiki ekiturukwega kuruga omu kyokurorraho kya Diyoterefe, Uziya, na Abusalomu?

8 Baibuli erumu ebyokurorraho eby’abantu abayetekerizeeho ekihinguraine. Diyoterefe akaba atali mwebundaazi. Akalengaho okweha “obukuru” omu kitebe. (3 Yoh 9) Uziya, habw’emyehembo akalengaho kukora omulimo Yahwe ogw’akaba atamuhaire. (2 Byom. 26:16-21) Omu mulingo ogw’obugobya Abusalomu akefoora ngu nagonza muno abantu nukwo bamusagike afooke omukama. (2 Sam. 15:2-6) Byokurorraho kuruga omu Baibuli nk’oku byolekere, Yahwe anoba abantu abeserurra ebitinisa. (Nfu. 25:27) Abantu ab’emyehembo kandi abagonza ebitiniisa, bahika batunga ebizibu.​—Nfu. 16:18.

9. Kyokurorraho ki Yesu ekiyatuteriireho?

9 Kwahukanaho n’abantu abo, Yesu “nobwakaba ali omu kisisani kya Ruhanga, atakitekereze ekintu ekyegombwa okuinganaingana na Ruhanga.” (Baf. 2:6) N’obukiraaba ngu Yesu nuwe arukuhonderaho hali Ruhanga omu kitiinisa, atetekerezeeho ekihinguraine. Akagambira abegeswa be ati: “Anyakuli omuto omuliinywe, nuwe mukuru.” (Luk. 9:48) Kamugisa ogw’amaani kuheereza hamu na bapayoniya, abaheereza n’abagurusi omu kitebe, hamu n’abaroleerezi ababecweka abarukuhondera ekyokurorraho kya Yesu eky’okwebundaaza! Obuturaaba tuli bebundaazi nitwija kwoleka Abakristaayo bagenzi baitu okugonza kandi kinu nikiija kukonyera abantu abandi kukimanya nk’oku tuli Bakristaayo ab’amananu.​—Yoh. 13:35.

10. Kiki eky’osemeriire kukora kakuba oyehurra ngu ebizibu omu kitebe tibirukugonjorwa nk’oku kisemeriire?

10 Kiki eky’osemeriire kukora kakuba kikuzookera ngu omu kitebe harumu ebizibu baitu okehurra ngu abagurusi tibarukubikwata nk’oku kisemeriire? Omu kiikaro eky’okutontorroma, nosobora kwoleka obwebundaazi kuraba omu kusagika abo abaine obujunanizibwa omu kitebe. (Baheb. 13:17) Kusobora kukora eki, wekaguze ebikaguzi binu: ‘Ebizibu ebindukurora omu Kitebe by’amaani muno ngu bisemeriire kuterekerezebwa? Kanu nuko kasumi akahikire ak’okubimaraho? Bujunanizibwa bwange kugonjorra ebizibu ebi? Ndengaho kuletaho obumu omu kutebe rundi ninyeserurra ebitinisa?’

Abo abahairwe obujunanizibwa basemeriire kumanywa nk’abantu abebundaazi hatali habw’obukugu bwabo bwonka (Rora akacweka 11) *

11. Kusigikirra ha Abefeso 4:2, 3, biki ebisobora kurugamu kakuba tuheereza Yahwe n’obwebundaazi?

11 Omu maiso ga Yahwe, obwebundaazi hamu n’okukorra hamu omu bumu bikuru muno kukira obukugu obutwine. Nahabweki, kora kyona ekirukusoboka kuheereza Yahwe n’obwebundaazi. Obworakora eki, noija kukurakuraniza obumu omu kitebe. (Soma Abefeso 4:2, 3.) Wekambe muno omu buheereza. Serra emiringo nk’oku osobora kuheereza abandi kuraba omu kubakorra ebikorwa eby’embabazi. Kunira boona atwaliremu nabo abataine obujunanizibwa omu kitebe. (Mat. 6:1-4; Luk. 14:12-14) Obworayebundaaza okakorra hamu n’ekitebe, abandi tibarukwija kurora obukugu bwawe bwonka baitu nibaija n’okurora obwebundaazi bwawe.

YOLEKA OBWEBUNDAAZI OBWORAABA N’OKOZESA EMIKURA EY’OKUBALIZAAHO

12. Baibuli etwekambisa kutunga abanywani? Soborra.

12 Yahwe nagonza tusemererwe hamu n’abanywani n’abanyabuzaale baitu. (Zab. 133:1) Yesu akaba aine abanywani abarungi. (Yoh. 15:15) Baibuli eyoleka omugaso ogw’okuba n’abanywani abarungi. (Nfu. 17:17; 18:24) Kandi etugambira ngu tikiri kirungi kwesoroora. (Nfu. 18:1) Abantu baingi nibatekereza ngu emikura eyokubalizaaho n’esobora kubakonyera kutunga abanywani baingi kandi n’okutaba n’amasu. Baitu tusemeriire kwegendereza obuturaaba nitukozesa emikura enu.

13. Habwaki abantu abamu abakozesa emikura eyokubalizaaho bamalirra baine amasu kandi benuubire?

13 Okuseruliiriza kwolekere ngu abantu abamara obwire bwingi nibarora abandi ebibataire ha mikura eyokubalizaaho, nibasobora kumalirra baine amasu rundi benuubire. Habwaki? Ensonga emu n’esobora kuba eri ngu abantu bakira kukomamu ebisisani byabu ebirukukira oburungi, eby’abanywani baabo, ebiikaro ebirungi nambere bagenzere, kandi nibyo bateeka ha mikura eyokubalizaaho. Omuntu ondi obw’arora ebisisani binu nasobora kutekereza ngu uwe ali w’orulengo rwa hansi. Munyaanya itwe ow’emyaka 19 nagamba ati: “Nkatandika kukwatwa ihali habw’okurora banywani bange nibegonza muno buli wiikendi kandi kunu nyowe ndi mu ka ntarukwegonza.”

14. Obuhabuzi obuli omu 1 Petero 3:8 nibusobora buta kutukonyera obukirukuhika ha kukozesa emikura eyokubalizaaho?

14 Ky’amananu ngu emikura eyokubalizaaho nesobora kukozesebwa omu mulingo omurungi​—nk’ekyokurorraho, kubaza n’abanyabuzaale hamu n’abanywani baitu. Baitu wakakyetegeriize ngu ebigambo, ebisisani, na vidiyo abamu ebibateeka ha mikura eyokubalizaaho, bakikora n’ekigendererwa eky’okuletera abandi kubegomba? Basisana nk’abarukugamba ngu “Mumboine.” Abamu bahika n’okuhandiika ebigambo eby’okujuma n’eby’okuseegura ha bisisani byabo rundi ha by’abandi. Baitu Abakristaayo nibaterererwa kuba bebundaazi kandi n’okufaaho enyehurra y’abandi nahabweki tibakozesa emikura eyokubalizaaho omu mulingo nk’ogu.​—Soma 1 Petero 3:8.

Ebigambo, ebisisani, rundi vidiyo eby’oteeka ha mikura ey’okubalizaaho, byoleka oli mwebundaazi rundi w’emyehembo? (Rora akacweka 15)

15. Baibuli n’esobora eta kutukonyera kwerinda kwetwara kuba b’omugaso muno?

15 Obworaaba okozesa emikura eyokubalizaaho, wekaguze: ‘Ebigambo, ebisisani, na vidiyo ebinteekaho bisobora kuletera abandi kutekereza ngu ninyepanka? Nibisobora kuletera abandi kukwatwa ihali?’ Baibuli n’egamba eti: “Byona ebinyakuli omunsi, okwegomba okwomubiri, nokwegomba okwamaiso, nokwenyumiza okwobwomezi okutarumu, tibiruga omuli Isitwe, baitu biruga hali ensi.” (1 Yoh. 2:16) Empindura eya Baibuli endi, ehindura ebigambo “okwenyumiza okwobwomezi” nka “kugonza kweyoleka ngu oli ow’omugaso muno.” Nk’Abakristaayo titurukwetaaga kwehurra ngu tuli b’omugaso muno rundi abandi basemeriire kutwegomba. Baitu tuhondera obuhabuzi bwa Baibuli oburukugamba buti: “Tuleke okwenyumiriza busa, ntwebihiraniza itwenka, ntukwatirwangana ihali.” (Bag. 5:26) Obwebundaazi nibwija kutukonyera kwerinda kuba nk’abantu ab’omu nsi ya Sitaani ab’emyehembo abagonza kwetwara kuba b’omugaso muno.

‘TEKEREZA NOYEKENGA’

16. Habwaki tusemeriire kwetantara emyehembo?

16 Tusemeriire kukurakuraniza obwebundaazi habwokuba abantu ab’emyehembo tibaine ‘okwekenga’. (Bar. 12:3) Abantu ab’emyehembo bagonza kukungana, okutera empaka, n’okwetwara kuba ba haiguru. Entekereza n’enyetwaza yabo ekira kubarugirramu ebizibu kandi babiretera n’abandi. Kakuba batahindura entekereza yabo, nibaija kuhabisibwa Sitaani. (2 Kol. 4:4; 11:3) Harubaju orundi, omuntu omwebundaazi ayetwaza omu mulingo ogw’okwekenga. Ayerora omu mulingo oguhikire kandi akimanya ngu abandi nibamukira omu miringo erukwahukana. (Baf. 2:3) Kandi akimanya ngu “Ruhanga atanga abemyehembo, baitu [aha] omugisa abaculezi.” (1 Pet. 5:5) Abo abaine okwekenga tibagonza Ruhanga abanobe.

17. Tusemeriire kukora ki kusobora kwikara tuli bebundaazi?

17 Obuturaaba nitugonza kwikara tuli bebundaazi, tusemeriire kuteeka omu nkora obuhabuzi kuruga omu Baibuli oburukugamba ngu ‘mujuule omuntu owaira nengesoze, kandi mujwale omuhyaka.’ Eki nikyetaagisa kutamu amaani. Tusemeriire kwegaho ekyokurorraho kya Yesu kandi tukekamba kukihondera nk’okukirukusoboka. (Bak. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21) Obuturakora eki, nitwija kugasirwa muno. Obuturagumizaamu nitukurakuraniza obwebundaazi, amaka gaitu nigaija kubamu okusemererwa, tukurakuranize obumu omu kitebe, kandi twetantale kukozesa kubi emikura eyokubalizaaho. Baitu ekikuru muno, Yahwe naija kutuha emigisa kandi atusiime.

EKIZINA 117 Kwoleka Oburungi

^ kac. 5 Omu kasumi kanu, nitwikara omu nsi eijwiremu abantu abaine emyehembo, kandi abarukwefaaho bonka. Tusemeriire kwegendereza nukwo tutaba nkabo. Omu kicweka kinu nitwija kubazaaho enyikara isatu nambere tutasemeriire kwetekerezaaho ekihinguraine.

^ kac. 2 AMAKURU G’EBIGAMBO: Omuntu ow’aine emyehembo akira kwetekerezaaho ekihinguraine kandi takira kutekerezaaho abandi. Nahabweki omuntu ow’aine emyehembo ayefaaho wenka. Baitu obwebundaazi bukonyera omuntu kwerinda kwefaaho wenka. Obwebundaazi nikimanyisa kutaba n’emyehembo, emyempanko, rundi kutetwara kuba wa haiguru.

^ kac. 56 KUSOBORRA EBISISANI: Omugurusi w’ekitebe anyakuha embazo enungi ha nsorrokano enkooto kandi anyakwine obujunanizibwa obw’okwebembera ab’oruganda abandi, n’ayebembera ab’oruganda omu buheereza kandi nayejumbira omukuyonja ekyombeko ky’Obukama.