THERO I GUDWAHO 27
Ni Songo Humbula Uri Ni Khwine U Fhira Zwine Na Vha Zwone
“Ndi ni vhudza noṱhe uri ni songo humbula uri ni khwine u fhira zwine na vha zwone, fhedzi ni vhe na muhumbulo wo tshaho.”—VHAROMA 12:3.
LUIMBO 130 Hangwelani
MANWELEDZO *
1. U ya nga Vhafilipi 2:3, ndi ngani u ḓiṱukufhadza zwi tshi ḓo ita uri ri vhe na vhushaka havhuḓi na vhaṅwe?
RI THETSHELESA Yehova ngauri ri a ḓivha uri ndi ene ane a ḓivha zwithu zwo ri fanelaho. (Vhaef. 4:22-24) Arali ri tshi ḓiṱukufhadza ri ḓo dzhia zwine Yehova a zwi ṱoḓa hu zwone zwa ndeme u fhira zwine ra zwi ṱoḓa na u dzhia vhaṅwe vhe vhahulwane kha riṋe. Zwenezwo zwi ḓo ita uri ri vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova na vhahashu.—Vhalani Vhafilipi 2:3.
2. Muapostola Paulo o vha a tshi ḓivha mini nahone ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?
2 Arali ra sa ṱhogomela ri nga fhedzisela ri tshi vho fana na vhathu vha ḽino shango ḽa Saṱhane vhane vha ḓikukumusa na u humbulela vhone vhaṋe fhedzi. * Zwi vhonala u nga na Vhakriste vha tshifhingani tsha kale vho vha vha tshi khou ṱuṱuwedziwa nga ḽino shango ngauri Paulo o vha ṅwalela uri: “Ndi ni vhudza noṱhe uri ni songo humbula uri ni khwine u fhira zwine na vha zwone, fhedzi ni vhe na muhumbulo wo tshaho, ni tshi tevhedza lutendo lwe na ṋewa lwone nga Mudzimu.” (Vharoma 12:3) Paulo o vha a tshi zwi ḓivha uri ri tea u ḓidzhia ri vha ndeme. Fhedzi u ḓiṱukufhadza zwi ḓo ri thusa u linganyisela nḓila ine ra ḓidzhia ngayo. Ino thero i ḓo amba nga ha vhuimo vhuraru vhune khaho u ḓiṱukufhadza zwa ḓo ri thusa uri ri si humbule uri ri khwine u fhira zwine ra vha zwone. Honoho vhuimo ndi (1) mbinganoni, (2) musi ri na ndugelo ndanguloni na (3) nḓila ine ra shumisa ngayo social media.
U ḒIṰUKUFHADZA ZWI NGA NI NGA THUSA HANI MBINGANONI?
3. Ndi mini zwine zwa ita uri hu si vhe na u pfana mbinganoni nahone vhaṅwe vha ita mini?
3 Yehova u ṱoḓa munna na mufumakadzi vha tshi ḓiphina nga mbingano yavho. Nga nṱhani ha uri a ro ngo fhelela, nga zwiṅwe zwifhinga ri ḓo kuḓana mbinganoni. Na Paulo o amba uri vhathu vhane vha vha mbinganoni vha ḓo pfa vhuṱungu. (1 Vhakor. 7:28) Vhaṅwe vha vhona u nga ho tea vha songo vhingana na mufarisi wavho ngauri vha dzulela u lwa. Arali vha tshi ṱuṱuwedzwa nga shango, vha nga humbula uri ndi khwine vha tshi tou ṱalana. Vha nga ḓihumbulela vhone vhane na u vhona u nga vha ḓo takala arali vha nga ṱalana na mufarisi wavho.
4. Ri tea u iledza mini?
4 Ri tea u iledza u humbula uri mbingano yashu a i khou ya fhethu. Ri a zwi ḓivha uri Bivhili i tendela ri tshi ṱala arali mufarisi wa mbingano o ita vhupombwe. (Mat. 5:32) Musi hu tshi vha na thaidzo mbinganoni ri songo ḓikukumusa ra humbula u ri: ‘Mufarisi wanga ha na ndavha na nṋe. Heyi a si yone nḓila ine nda tea u funwa ngayo. Khamusi ndi ḓo takala arali nda nga dzhena mbinganoni na muṅwe muthu.’ Arali ra thoma u humbula nga yeneyo nḓila ri ḓo vha ri tshi khou ḓihumbulela riṋe vhaṋe fhedzi, ri sa khou humbulela mufarisi washu. Vhathu vha ḽino shango vha ḓo ni vhudza uri itani zwine zwa ita uri inwi ni takale, arali u ṱalana zwi tshi ḓo ita uri ni takale, itani nga u ralo. Fhedzi Bivhili i ri: “Ni songo lavhelesa zwaṋu fhedzi, ni lavhelese na zwa vhaṅwe.” (Vhafil. 2:4) Yehova ha ṱoḓi ni tshi ṱalana na mufarisi waṋu. (Mat. 19:6) U ṱoḓa ni tshi ita zwine ene a funa, hu si zwine inwi na funa.
5. U ya nga Vhaefesa 5:33, munna na mufumakadzi vha tea u farana hani?
5 Munna na mufumakadzi vha tea u funana na u ṱhonifhana. (Vhalani Vhaefesa 5:33.) Bivhili i ri ri tea u livhisa ṱhogomela kha u ṋea hu si kha u ṋewa. (Mish. 20:35) Ndi mini tshine tsha ḓo thusa vhavhingani uri vha funane na u ṱhonifhana? Ndi u ḓiṱukufhadza. Arali munna na mufumakadzi vha tshi ḓiṱukufhadza, vha nga si ṱoḓe zwi vhuyedzaho vhone vhaṋe fhedzi, fhedzi vha ḓo ṱoḓa “zwi vhuyedzaho muṅwe.”—1 Vhakor. 10:24.
Vhavhingani vhane vha ḓiṱukufhadza vha a shumisana nṱhani ha u sumbana nga minwe (Sedzani phara 6)
6. Ni guda mini kha zwo ambiwaho nga Steven na Stephanie?
6 Vhavhingani vhanzhi vha Vhakriste vho takala mbinganoni dzavho nga nṱhani ha uri vha a ḓiṱukufhadza. Sa tsumbo, muṅwe munna ane a pfi Steven o ri: “Ni tea u shumisana musi ni na mufarisi waṋu, zwihuluhulu musi hu na thaidzo. A ni nga ḓo humbula uri: ‘Ndi zwifhio zwine zwa ḓo ntakadza, fhedzi ni ḓo humbula uri ndi zwifhio zwine zwa ḓo ri takadza.’” Na mufumakadzi wawe Stephanie u ḓipfa nga nḓila i fanaho, o ri: “A hu na muthu ane a ṱoḓa u dzula na muthu ane a ṱwa a tshi khou vetana nae. Musi hu na thaidzo ri lingedza u wana uri ndi mini tsho itaho uri yeneyo thaidzo i vhe hone. Nga murahu, ri a rabela, ra ita ṱhoḓisiso nahone ra amba nga ha nḓila ine ra nga tandulula ngayo yeneyo thaidzo. Nṱhani ha u sumbana nga minwe, ri ṱoḓa nḓila ya u tandulula thaidzo.” Vhavhingani vha ḓo takala arali vha sa humbuli uri vha khwine u fhira mufarisi wavho.
SHUMELANI YEHOVA NGA U “ḒIṰUKUFHADZA”
7. Ndi mini zwine wahashu a tea u zwi ita musi a tshi wana ndugelo ndanguloni?
7 Ri zwi dzhia hu ndugelo u shumela Yehova nga nḓila naho i ifhio. (Ps. 27:4; 84:10) Arali hu na wahashu wa tshinnani ane a khou ṱoḓa u ita zwo engedzeaho ndanguloni ndi zwavhuḓi. Na Bivhili i ri: “Munna ane a ṱoḓa u vha mulavhelesi, o tama mushumo wavhuḓi.” (1 Tim. 3:1) Fhedzi musi a tshi wana ndugelo ho ngo tea u humbula uri u khwine u fhira nḓila ine a vha ngayo. (Luka 17:7-10) U tea u vha a tshi khou ṱoḓa u shumela vhaṅwe nga u ḓiṱukufhadza.—2 Vhakor. 12:15.
8. Ri guda mini kha zwe Diotirefe, Usia na Abesalomo vha zwi ita?
8 Bivhili i amba nga ha vhathu vhe vha vha vha tshi ḓidzhiela nṱha. Diotirefe o vha a sa ḓiṱukufhadzi a tshi funa u vha na “vhuimo ha nṱha tshivhidzoni.” (3 Yoh. 9) Usia o sumbedza u ḓihudza nga u ita mushumo we Yehova a sa mu ṋee wone. (2 Koron. 26:16-21) Abesalomo o ḓiita u nga u funa vhathu u itela uri vha kone u mu tikedza uri a vha khosi. (2 Sam. 15:2-6) Dzenedzi tsumbo dzi sumbedza uri Yehova ha takaleli vhathu vhane vha ḓiṱoḓela vhugala kana vhane vha ḓihudza. (Mir. 25:27) Nga u ya ha tshifhinga vhathu vhane vha ḓihudza zwithu a zwi vha tshimbileli zwavhuḓi.—Mir. 16:18.
9. Yesu o ri vhetshela tsumbo ifhio?
9 Yesu o vha a sa ḓihudzi u fana na vhenevho vhathu, Bivhili i ri: “We naho o vha e kha tshivhumbeo tsha Mudzimu, a si humbule u dzhia vhuimo ha Mudzimu uri a lingane nae.” (Vhafil. 2:6) Naho Yehova hu ene fhedzi ane a vha na maanḓa u fhira Yesu, Yesu ha humbuli uri u khwine u fhira nḓila ine a vha ngayo. Yesu o vhudza vhafunziwa vhawe u ri: “Ane a ḓiṱukufhadza vhukati haṋu noṱhe ndi ene muhulwane.” (Luka 9:48) Zwi a takadza u shuma na vhavulanḓila, vhashumeli, vhahulwane na vhalavhelesi vhane vha ḓiṱukufhadza u fana na Yesu. Arali ni tshi ḓiṱukufhadza ni ḓo vha na lufuno nahone Yesu o ri vhashumeli vha Mudzimu vha ḓo vhonala nga u funana.—Yoh. 13:35.
10. Ni tea u ita mini arali ni tshi vhona hu na thaidzo tshivhidzoni dzine na vhona u nga a dzi khou tandululwa nga nḓila yo teaho?
10 Ni tea u ita mini arali ni tshi vhona hu na thaidzo tshivhidzoni dzine na vhona u nga a dzi khou tandululwa nga nḓila yo teaho? Nṱhani ha u gungula ni nga sumbedza uri ni a ḓiṱukufhadza nga u tikedza vhane vha khou ranga phanḓa. (Vhahev. 13:17) Ni nga ḓivhudzisa uri: ‘Naa dzenedzi thaidzo dzine nda khou dzi vhona dzi tou vha khulwane nga u tou ralo? Naa ndi tshifhinga tsho teaho uri dzi nga tandululwa? Naa ndi vhuḓifhinduleli hanga uri ndi dzi tandulule? Zwavhuḓi-vhuḓi, naa ndi khou ita uri hu vhe na vhuthihi tshivhidzoni kana ndi khou ṱoḓa uri nṋe ndi dzhiiwe ndi wa ndeme?’
Vhane vha vha na vhuḓifhinduleli a vho ngo tea u ḓivhelwa vhukoni havho fhedzi, vha tea u dovha vha ḓivhelwa u ḓiṱukufhadza (Sedzani phara 11) *
11. U ya nga Vhaefesa 4:2, 3, hu vha na mvelelo dzifhio musi ri tshi shumela Yehova nga u ḓiṱukufhadza?
11 Kha Yehova u ḓiṱukufhadza ndi zwa ndeme u fhira vhukoni hashu nahone vhuthihi ndi ha ndeme u fhira nḓila i bvelelaho ine ra nga vha ri tshi khou ita ngayo zwithu. Nga zwenezwo, itani zwoṱhe zwine na nga kona u itela uri ni ḓiṱukufhadze musi ni tshi shumela Yehova. Musi ni tshi ita zwenezwo, ni ḓo ita uri tshivhidzoni hu vhe na vhuthihi. (Vhalani Vhaefesa 4:2, 3.) Ni tea u ya tsimuni tshifhinga tshoṱhe. Ṱoḓani nḓila dzine na nga thusa ngadzo vhaṅwe nga u vha itela zwithu zwavhuḓi. Ni tea u sumbedza vhathu vhoṱhe mafunda u katela na vhane vha si vhe na vhuḓifhinduleli tshivhidzoni. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Arali ni tshi ḓiṱukufhadza musi ni tshi khou shuma na vhahashu tshivhidzoni vha ḓo zwi vhona uri ni na vhukoni, tsha ndeme vhukuma vha ḓo zwi vhona uri ni a ḓiṱukufhadza.
NI NGA ḒIṰUKUFHADZA HANI MUSI NI TSHI KHOU SHUMISA SOCIAL MEDIA?
12. Naa Bivhili i a ri ṱuṱuwedza uri ri vhe na khonani? Ṱalutshedzani.
12 Yehova u ṱoḓa ri tshi ḓiphina nga u fhedza tshifhinga na miraḓo ya miṱa na khonani dzashu. (Ps. 133:1) Yesu o vha e na khonani dzavhuḓi. (Yoh. 15:15) Bivhili i amba uri u vha na khonani dza vhukuma zwi a vhuyedza. (Mir. 17:17; 18:24) I dovha ya ri vhudza uri a si zwavhuḓi u ḓifhambanya na vhaṅwe vhathu. (Mir. 18:1) Vhaṅwe vha vhona u nga social media ndi yone ine ya nga ita uri vha vhe na khonani nnzhi na uri vha si vhe na vhuludu. Fhedzi ri tea u ṱalifha musi ri tshi shumisa social media.
13. Ndi ngani vhaṅwe vhathu vhane vha shumisa social media vha tshi nga ḓipfa vhe na vhuludu kana u tsikeledzea?
13 Vhaṱoḓisisi vho wana uri vhathu vhane vha fhedza tshifhinga vha tshi khou sedza zwithu zwo dzheniswaho nga vhaṅwe kha social media, kanzhi vha fhedzisela vha tshi vho vha na vhuludu na u tsikeledzea. Ndi ngani? Tshiṅwe tshiitisi hu nga vha hu uri kanzhi vhathu vhane vha dzhenisa zwithu kha social media, vha dzhenisa zwinepe zwine zwa sumbedza zwiitea zwa ndeme vhutshiloni havho, zwinepe zwa vhone vhaṋe, zwa khonani dzavho na zwa fhethu havhuḓi he vha vhuya vha hu dalela. Muthu ane a vhona zwenezwo zwinepe a nga fhedzisela a tshi vho pfa u nga vhutshilo hawe a vhu takadzi nga u tou ralo. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini a re na miṅwaha ya 19 o ri: “Musi ndi tshi vhona vhathu vha tshi khou ḓiphina nṋe ndo dzula hayani nga mafhelo a vhege zwi ita uri ndi si tsha takala.”
14. Luṅwalo lwa 1 Petro 3:8 lu nga ri thusa hani kha nḓila ine ra shumisa ngayo social media?
14 Ndi ngoho uri social media ri nga i shumisa nga nḓila yavhuḓi. Sa tsumbo, ri nga i shumisa u amba na miṱa na khonani dzashu. Naa no no zwi ṱhogomela uri vhathu vhane vha dzhenisa zwithu kha social media vha vha vha tshi khou ṱoḓa uri vhaṅwe vhathu vha vha dzhie vhe vha ndeme? Zwi vhonala uri vha vha vha tshi khou ṱoḓa u vha vho “mmboneni.” Vhaṅwe vha ṅwala milaedza ine ya khukhula kha zwinepe zwavho kana zwinepe zwa vhaṅwe zwe zwa dzheniswa kha social media. Vhakriste vha ṱuṱuwedzwa uri vha ḓiṱukufhadze na u pfelana vhuṱungu, nga zwenezwo, a vha shumisi social media nga yeneyo nḓila.—Vhalani 1 Petro 3:8.
Naa zwithu zwine na zwi dzhenisa kha social media zwi sumbedza uri ni khou ṱongisa zwine na vha nazwo kana uri ni a ḓiṱukufhadza? (Sedzani phara 15)
15. Bivhili i nga ri thusa hani uri ri si ḓidzhie ri vha ndeme?
15 Arali ni tshi shumisa social media, ḓivhudziseni uri: ‘Naa zwithu zwine nda zwi ṅwala, zwinepe kana vidio dzine nda dzi dzhenisa zwi sumbedza uri ndi a ḓidzhiela nṱha? Naa ndi ita uri vhaṅwe vha vhe na vivho?’ Bivhili i ri: “Zwoṱhe zwi re shangoni, nyemulo ya ṋama, nyemulo ya maṱo na u ṱongisa zwine muthu a vha nazwo a zwi bvi kha Khotsi, ndi zwa shango.” (1 Yoh. 2:16) Vhakriste a vha ṱoḓi u ḓiita u nga vha vha ndeme u fhira vhaṅwe. Vha ita zwine Bivhili ya amba, i ri: “Ri songo ḓikukumusa, u ṱaṱisana na u tshivhana.” (Vhagal. 5:26) Arali ri tshi ḓiṱukufhadza a ri nga ḓo ita zwine vhathu vha ḽino shango vha zwi ita na u ṱoḓa uri vhathu vha ri dzhie ri vha ndeme.
“NI VHE NA MUHUMBULO WO TSHAHO”
16. Ndi ngani ri songo tea u ḓihudza?
16 Ri tea u ḓiṱukufhadza ngauri vhathu vhane vha ḓihudza a vha na “muhumbulo wo tshaho.” (Vharoma 12:3) Vhathu vhane vha ḓihudza vha ita zwa dzikhakhathi na u ḓikukumusa. Kanzhi nḓila ine vha humbula ngayo na u ita ngayo zwithu i a vhaisa vhaṅwe na vhone vhaṋe. Saṱhane u ḓo swingisa na u tshinya mihumbulo yavho arali vha sa shandula nḓila ine vha humbula ngayo. (2 Vhakor. 4:4; 11:3) Fhedzi muthu ane a ḓiṱukufhadza u na muhumbulo wo tshaho. U a linganyisela nḓila ine a ḓidzhia ngayo nahone u a dzhia vhaṅwe vhe vhahulwane khae. (Vhafil. 2:3) Nahone u a ḓivha uri “Mudzimu u lwa na vhane vha ḓihudza, fhedzi u ṋea vhuthu vhuhulu vhane vha ḓiṱukufhadza.” (1 Pet. 5:5) Vhane vha vha na muhumbulo wo tshaho a vha ṱoḓi u vha maswina a Yehova.
17. Ri tea u ita mini uri ri dzule ri tshi ḓiṱukufhadza?
17 Bivhili i ri: “Bvulani vhumuthu ha kale na zwiito zwaho, ni ambare vhumuthu vhuswa.” Ri tea u ita zwenezwo uri ri dzule ri tshi ḓiṱukufhadza. Fhedzi a si matambavhana, ri tea u shuma vhukuma. Ri tea u guda nga ha Yesu na u lingedza u tevhela tsumbo yawe nga vhuronwane. (Vhakol. 3:9, 10; 1 Pet. 2:21) Arali ra ita zwenezwo ri ḓo vhuyelwa. Arali ri tshi ḓiṱukufhadza miṱa yashu i ḓo takala, ri ḓo ita uri hu vhe na vhuthihi tshivhidzoni nahone a ri nga ḓo shumisa social media nga nḓila i si yavhuḓi. Tsha ndeme vhukuma ndi uri ri ḓo takalelwa nga Yehova nahone u ḓo ri fhaṱutshedza.
LUIMBO 117 Pfaneleo Ya Vhuḓi
^ phar. 5 Ṋamusi ri tshila shangoni ḽo ḓalaho vhathu vhane vha ḓikukumusa, vhane vha humbulela vhone vhaṋe fhedzi. Ri tea u ṱhogomela uri ri sa fane navho. Ino thero i ḓo amba nga ha vhuimo vhuraru vhune khaho a ri tei u humbula uri ri khwine u fhira zwine ra vha zwone.
^ phar. 2 ṰHALUTSHEDZELO YA MAIPFI: Muthu ane a ḓikukumusa u ḓidzhia e wa ndeme u fhira vhaṅwe nahone u humbulela ene muṋe fhedzi. Fhedzi u ḓiṱukufhadza zwi ri thusa uri ri si humbulele riṋe vhaṋe fhedzi. Muthu ane a ḓiṱukufhadza ha ḓikukumusi nahone ha humbuli uri u wa ndeme u fhira vhaṅwe vhathu.
^ phar. 56 ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Naho wahashu e na ndugelo ya u vhea nyambo buthanoni na u ranga phanḓa kha mushumo wa u fhaṱa, u dzhiela nṱha ndugelo ya u ranga phanḓa kha vhuḓinḓa ha tsimu na u kunakisa Holo.
