1. Tengman ai lam ngu ai gaw hpa rai kun?

“TENGMAN lam hpe nang gara hku lu wa ai kun?” “Tengman ai lam hta nang nga kaba wa ai kun?” “Kade daram na sai kun?” Dai zawn ga san ni hpe nang san yang san hkrum na (sh) kaga ni hpe mung nang san ga na re. Tengman ai lam ngu ai gaw hpa rai kun? Anhte a makam masham, nawku daw jau ai lam hte prat hkrun lam hte seng ai lam ni hpe tsun ai. Tengman ai lam hta nga ai ni gaw Chyum Laika sharin ya ai hpe chye nna, dai hte maren hkan sa ai. Dai majaw, shanhte gaw shut shai ai sharin achyin lam ni kaw na lawt lu ai. N hkum tsup ai shinggyim masha ni raitim, kaja ai asak aprat hpe lu la ai.​—Yhn 8:32.

2. Yawhan 13:34, 35 hku nga yang tengman ai lam hpe ra sharawng hkra hpa gaw shadut ya ai kun?

² Tengman ai lam hpe nang hpa majaw ra sharawng wa ai kun? Yehowa a masha ni a kaja ai lailen a majaw rai na re. (1 Pe 2:12) Shanhte madun ai tsawra myit a majaw mung rai na re. Masha law law gaw, shawng nnan zuphpawng sa lung ai shaloi, na lu ai lam hta na, hpunau nauna ni madun ai tsawra myit hpe grau matsing ma ai. Tsawra myit madun ai gaw, shi a sape ni re ai hpe ginhka lu na ngu Yesu tsun da ai. (Yawhan 13:34, 35 hpe hti u.) Raitim, ngang kang ai makam masham nga na matu dai hta grau nna galaw ra ai.

3. Anhte a makam masham gaw hpunau nauna ni madun ai Hkristan tsawra myit kaw sha madung tawn ai nga yang hpa byin chye ai kun?

³ Anhte a makam masham hta Hkristan tsawra myit hta n-ga lawm ra ai. Hpa majaw kun? Ga shadawn, hpunau nauna ni gaw mara kaba ni galaw hkrup chye ai. Dai hta myitsu salang (sh) ningshawng ni pyi lawm chye ai. Hpunau nauna langai gaw nang hpe hkra machyi hkra galaw chye ai. Makam masham htak mat ai ni gaw, anhte hta tengman ai lam n nga  ai ngu tsun chye ai. Rai yang, nang ahtu kataw nna, Yehowa hpe n nawku mat na kun? Na a makam masham gaw, Yehowa hte na a hku hkau lam ntsa n re ai sha, kaga ni a galaw ai lam hta madung tawn na nga yang, makam masham ngang kang na n re. Makam masham ngu ai nta hpe gawgap ai shaloi, hkamsha lam sha n-ga, tup hkrak jaw nna, tengman ai machye machyang hta mung madung tawn ra ai. Chyum Laika hta lawm ai Yehowa hte seng ai tengman ai lam ni hpe nang nan kam ra ai.​—Rom 12:2.

4. Mahte 13:3-6, 20, 21 hku nga yang makam masham chyam dinglik hkrum yang masha nkau gara hku byin chye ai kun?

⁴ Masha nkau gaw tengman lam hpe “kabu gara ai myit” hte hkap la tim, chyam dinglik hkrum ai shaloi, gawng kya mat chye ai ngu Yesu tsun wa ai. (Mahte 13:3-6, 20, 21 hpe hti u.) Yesu hpang hkan yang, mayak mahkak ni, chyam dinglik lam ni hkrum na hpe shanhte n sadi hkrup ai mung rai na re. (Mat 16:24) Hkristan byin yang, manghkang n nga ai sha, shaman chyeju ni hte sha asak hkrung lu na ngu shanhte myit ai majaw rai na re. Raitim, n hkum tsup ai mungkan hta chyam dinglik ai lam ni gaw nga na re. Masa ni galai shai chye ai. Ngwi pyaw lam nkau sum mat chye ai.​—Shk 6:6; Hpj 9:11.

5. Hpunau nauna law malawng gaw shanhte hta tengman ai lam nga ai hpe gara hku sakse madun ai kun?

⁵ Hpunau nauna law malawng gaw, shanhte hta tengman ai lam nga ai hpe sakse madun ai. Gara hku nna kun? Shanhte hpe hkra machyi hkra galaw ai, Hkristan lailen n re ai lam ni hpe kaga ni galaw nga yang pyi, ahtu kataw ai lam n nga ai. (Shk 119:165) Manghkang hkrum shagu, makam masham grau ngang kang wa ai. (Yak 1:2-4) Dai zawn makam masham hpe gara hku gawgap na kun?

6. Tsa ban 1 na sape ni gaw makam masham hpe gara lam a ntsa gawgap da ai kun?

⁶ Tsa ban 1 na sape ni gaw, shanhte a makam masham hpe Chyum Laika machye machyang hte Yesu Hkristu sharin ya ai “kabu gara shi ga a teng man ai lam” hta gawgap da ai. (Gal 2:5) Dai hta, Yesu a gawng malai hkungga, hkrung rawt ai lam hte Hkristan ni a makam masham yawng lawm ai. Dai lam ni teng ai hpe kasa Pawlu kam ai. Gara hku chye lu ai kun? “Hkristu gaw nni nkri hkrum lu na hte, si ai kaw na bai hkrung rawt wa” ai lam hpe Chyum Laika hte shi sakse madun wa ai majaw re. (Kas 17:3) Tsa ban 1 na sape ni gaw, dai sharin achyin ya ai lam ni hpe hkap la nna, Karai a Mungga hpe chye na hkra, chyoi pra ai wenyi hpe kamhpa wa ai. Dai lam ni gaw Chyum Laika hta madung tawn ai hpe chye hkra sawk sagawn wa ai. (Kas 17:11, 12; Heb 5:14) Makam masham hpe hkamsha lam hte sha gawgap da ai n re. Hpunau nauna ni hte kanawn mazum ai shaloi, ngwi pyaw ai majaw mung Yehowa hpe nawku ai n re. Karai hte seng ai machye machyang hta madung tawn nna gawgap da ai.​—Kol 1:9, 10.

7. Chyum Laika tengman lam hpe kam ai gaw anhte hpe hpa byin shangun ai kun?

⁷ Karai Mungga a tengman lam gaw n galai shai ai. (Shk 119:160) Ga shadawn, hpunau nauna langai gaw mara kaba ni galaw ai (sh) anhte hpe hkra machyi hkra galaw ai shaloi, tengman ai lam gaw galai shai mat na n re. Anhte manghkang hkrum ai shaloi mung galai shai na n re. Chyum Laika sharin ya ai lam ni hpe anhte atsawm chye da ra nna, tengman ai hpe kam ra ai. Chyum Laika tengman ai lam hta gawde da ai makam masham gaw, chyam dinglik hkrum ai shaloi simsa  lam lu shangun ai. Dai gaw, nbung laru ru ai aten hta, sanghpaw hpe shangang ya ai hpri chyinghkyi hte bung ai. Nang hta tengman ai lam nga ai hpe kam ai myit ngang kang hkra gara hku galaw mai na kun?

8. 2 Timohti 3:14, 15 hku nga yang Timohti gaw shi hta tengman lam nga ai hpe gara hku kam wa ai kun?

⁸ Timohti gaw, shi hta tengman lam nga ai hpe kam ai. Dai hpe shi gara hku chye wa ai kun? (2 Timohti 3:14, 15 hpe hti u.) Kanu hte kawoi dwi gaw, “chyoi pra ai Chyum Laika” hpe sharin ya wa ai. Raitim, dai lam ni hpe hkaja na matu shi nan aten jaw nna n-gun shadat wa ai. Akyu hku nna, tengman ai lam nga ai hpe kamsham hkap la wa ai. Timohti, kanu hte kawoi dwi gaw Hkristan sharin achyin ya ai lam ni hpe hkan sa wa ai. Timohti gaw Yesu hpang hkan ai ni a tsawra myit hpe ntsen ai myit n nga ai. Hpunau nauna ni hpe lanu lahku na matu hte kanawn mazum na matu sharawng ai. (Hpl 2:19, 20) Raitim, shi a makam masham hpe hkamsha lam hta n re ai sha, Yehowa hte shi a hku hkau lam a ntsa gawgap wa ai. Nang mung Chyum Laika kaw na chye wa ai Yehowa a lam ni hpe atsawm sawn dinglik yu ra ai.

9. Gara tengman lam 3 hpe kam hkra galaw ra ai kun?

⁹ Yawm htum lam 3 hpe kam ai lam nang sakse madun ra ai. Langai, Yehowa gaw yawng mayawng hpe hpan da ai lam kam ra ai. (Pru 3:14, 15; Heb 3:4; Shr 4:11) Lahkawng, Chyum Laika gaw Karai Kasang shung ya ai hpe kam ra ai. (2 Tm 3:16, 17) Masum, Yehowa hta Hkristu woi awn ai uhpung nga nna, dai uhpung gaw Yehowa Sakse ni re ai hpe kam ra ai. (Esa 43:10-12; Yhn 14:6; Kas 15:14) Dai tengman lam ni hpe sakse madun na matu Chyum Laika hta lawm ai lam yawng hpe n chye ra ai. Nang hta tengman ai lam nga ai hpe kam ai lam “sawn sumru lu ai atsam” hpe jailang ra ai.​—Rom 12:1, NW.

10. Tengman ai lam hpe chye ai hta n-ga hpa naw galaw ra ai kun?

¹⁰ Karai Kasang, Chyum Laika hte Karai a masha ni hte seng ai lam hpe nang kam yang,  dai lam ni hpe tsun dan na matu Chyum Laika hpe akyu jashawn ra ai. Hpa majaw kun? Madat ai ni hpe tengman ai lam sharin ya na lit nga ai majaw re. * (1 Tm 4:16) Chyum Laika tengman ai lam hpe kaga ni kam wa hkra karum ya yang, tinang mung grau kam wa na re.

11. Sharin achyin ya ai lam hta kasa Pawlu hpe gara hku kasi la mai na kun?

¹¹ Kasa Pawlu gaw, masha ni hpe sharin ya ai shaloi, “Mawshe a tara hte Myihtoi ni a ga hta hkan” nna Yesu a lam tsun dan ai. (Kas 28:23) Tengman ai lam sharin ya ai shaloi, Pawlu hpe gara hku kasi la mai na kun? Chyum Laika hta lawm ai lam ni hpe tsun dan ai hta n-ga galaw ra ai. Chye wa ai lam ni hpe atsawm sawn dinglik chye na matu, Chyum ga sharin ni hpe karum ya ra ai. Anhte a majaw n re ai sha, Karai hte seng ai tengman lam hpe shanhte nan hkaja nna, hkap la ai baw byin shangun mayu ai.

12-13. Ma ni tengman ai lam hta matut nga lu na matu kanu kawa ni gara hku karum ya lu na kun?

¹² Kanu kawa ni gaw ma ni hpe tengman ai lam hta matut nga shangun mayu ai. Nawku hpung hta manang kaja ni nga yang, ma ni makam masham ngang kang na re ngu myit na re. Raitim, shanhte hta tengman ai lam nga ai hpe kam shangun mayu yang, manang kaja nga ai hte sha n mai ai. Shanhte nan Karai Kasang hte hku hkau ra nna, Chyum Laika sharin ya ai lam ni gaw tengman ai hpe kam ra ai.

¹³ Ma ni hpe Karai hte seng ai tengman lam sharin ya na matu, Chyum Laika hkaja ai hta kanu kawa ni nan kasi kaja madun ra ai. Hkaja wa ai lam ni hpe myit sawn sumru na matu aten la ra ai. Rai yang, tinang galaw ai zawn, ma ni hpe sharin ya lu na re. Chyum ga sharin langai hpe sharin ya ai zawn, Chyum Laika hkaja ai hkingrai ni hpe akyu jashawn nna ma ni hpe sharin ya ra ai. Rai yang, ma ni gaw Yehowa hte shi akyu jashawn nga ai “sadi ai hte myitsu ai mayam” kaw na lajang ya ai wenyi malu masha ni hpe chyeju dum wa na re. (Mat 24:45-47) Ma ni hpe Chyum Laika madung lam ni hpe sharin ya ai daram hte sha n mai ai. Makam masham ngang kang wa hkra, shanhte a asak hte atsam hta hkan nna, “Karai Kasang a sung htum ai” lam ni hpe sharin ya ra ai.​—1 Ko 2:10.

14. Chyum Laika myihtoi ga hpe hpa majaw hkaja ging ai kun? (“ Ndai Myihtoi Ga Ni Hpe Sanglang Dan Lu Na Kun?” ngu ai lawk hpe yu u.)

¹⁴ Yehowa a ntsa ngang kang ai makam masham nga hkra, Chyum Laika myihtoi ga gaw  karum ya lu ai. Gara myihtoi ga ni gaw na a makam masham hpe shangang shakang ya ai kun? “Hpang jahtum na nhtoi ni” hte seng ai lam rai na re. (2 Tm 3:1-5; Mat 24:3, 7) Kaga myihtoi ga ni naw nga ai kun? Ga shadawn, Daniela daw kaba 2 hte 11 hta lawm ai hpring tsup ngut sai myihtoi ga ni hte hpring tsup nga ai myihtoi ga ni hpe nang sanglang dan lu na kun? * Na a makam masham gaw Chyum Laika hta madung tawn yang, hten run mat na n re. Nambat 2 mungkan majan laman, Jamani hta hpunau ni laja lana zingri hkrum wa ai lam hpe myit yu ga. Shanhte gaw, hpang jahtum nhtoi hte seng ai myihtoi ga ni hpe atsawm n chye na tim, Karai a Mungga hpe kam wa ai.

15-17. Chyum Laika hkaja ai gaw Nazi asuya a zingri hkrum ai hpunau ni hpe gara hku shangang shakang ya wa ai kun?

¹⁵ Jamani hta Nazi asuya ni uphkang ai shaloi, hkying hku law ai hpunau nauna ni hpe grai zingri ai htawng de sa kau ai. Hittala hte du kaba Henrik Himla gaw Yehowa Sakse ni hpe grai nju ai. Htawng langai hta Himla tsun wa ai ga hpe nauna langai ndai hku bai tsun dan ai: “Nanhte a Yehowa gaw sumsing lamu hta uphkang yang uphkang nga na re. Raitim, mungkan ga kaw uphkang nga ai gaw anhte Nazi ni re. Nanhte Yehowa Sakse ni hte anhte Nazi ni kaw na kadai mahtang ngam nga na hpe yu yu ga.” Yehowa a masha ni matut nna sadi dung lu hkra hpa gaw karum ya wa ai kun?

¹⁶ Dai Chyum jawng ma ni gaw 1914 hta Karai a Mungdan uphkang hpang sai hpe chye da ai. Dai majaw, zingri hkrum ai shaloi, n mau ma ai. Raitim, Karai a yaw shada lam n awng dang hkra, gara shinggyim asuya mung n jahkring kau lu ai hpe Yehowa a masha ni kam ai. Hittala gaw tengman ai nawku daw jau lam hpe n shamyit kau lu ai. Karai a mungdan hta na grau atsam kaba ai asuya hpe n lu gawde ai. Hpang jahtum hta Hittala uphkang ai lam hten run mat na hpe hpunau ni kam ai.

¹⁷ Dai hpunau nauna ni a makam masham gaw grai ngang kang ai. Nazi asuya  hten run mat nna, “ndai mungkan ga hpe uphkang nga ai gaw anhte sha re” ngu tsun wa ai Henrik Himla gaw hprawng hkawm mat ra ai. Hprawng nga ai laman, htawng rawng ga ai Hpunau Lupka hte hkrum ai. Grai myit daw let hpunau Lupka hpe “gara hku ta? Chyum Jawng Ma” ngu san ai. Nazi asuya gaw hkrat sum nna, Yehowa Sakse ni gaw lawt lu na ngu ai hpe chye ai lam hpunau Lupka gaw Himla hpe tsun ai. Yehowa Sakse ni hte seng nna n kaja ai hku grai tsun wa tim, ya gaw Himla hta tsun na ga n nga mat sai. Nau n na ai hpang, shi hkum shi sat si mat ai. Dai mabyin kaw na hpa chye lu ai kun? Chyum Laika hte dai hta lawm ai myihtoi ga ni hpe hkaja ai gaw, Karai Kasang hpe kamsham na matu hte yakhkak ai aten ni hta hkam jan lu na matu karum ya ai.​—2 Pe 1:19-21.

18. Pawlu ka wa ai ‘teng man ai machye machyang hte daw dan ginhka chye ai atsam’ anhte hta hpa majaw nga ra ai kun?

¹⁸ Anhte langai hpra gaw, jet ai Hkristan ni hku nna sakse madun na matu, tsawra myit madun ging ai. Raitim, ‘teng man ai machye machyang hte daw dan ginhka chye ai atsam’ nga ra ai. (Hpl 1:9, JCLB) Hpa majaw nga yang, makam masham htak mat ai lam, ‘hkalem hkalau ai hpaji hte nbung ngu ai sharin shaga ai lam’ a shingkang ka-up hkrum chye ai majaw re. (Ehp 4:14) Tsa ban 1 na sape law law gaw, Yesu hpang n hkan mat ai. Raitim, kasa Petru gaw “htani htana asak hte seng ai mungga” gaw Yesu kaw sha nga ai hpe kam wa ai. (Yawhan 6:67, 68 hpe hti u.) Petru gaw Yesu tsun ai ga yawng hpe atsawm n chye na tim, Hkristu hte seng ai tengman lam hpe chye na ai majaw, matut sadi dung lu ai. Nang mung, Chyum Laika sharin ya ai lam ni hpe kam hkra galaw lu ai. Rai yang, hpa mi hkrum wa tim, na a makam masham matut ngang kang nna, kaga ni makam masham ngang kang hkra mung karum ya lu na re.​—2 Yh 1, 2.