1. Ino ty teantikagne horehafegne amy tihoe “hamarenagne”?

“AKORE ty nahatreava’o ty hamarenagne?” “Nitezaegne tamy ty hamarenagne tao vao rehe?” Va’e fa nisy ndaty nagnontane azo ireo, ndra ihe ro va’e ho nagnontane ndaty o fagnonteneagne rehoe. Fa ino moa ty teantika ho rehafegne amy tihoe “hamarenagne”? Mateteke o rehake iohoe ro ampiasaentikagne mba hirehafagne ty raha inoantika, ty fomba anompoantika an’Andrianagnahare naho ty fomba fiaignantika. Agnate ty hamarenagne ty ndaty raike naho fa mahay ty raha ampianare ty Baiboly sady ampihare’e amy ty fiaigna’e ty toro lalagne agnate’e ao. Manjare tsy mino ty vande ampianare o fivavahagneo sasa reke sady tena fale ndra tie miaigne amy ty tontolo i Satana toy.—Jaona 8:32.

2. Ino ty va’e hahavy ty ndaty raike ho liagne amy ty hamarenagne, arake ty Jaona 13:34, 35?

² Ino ty nahavy azo ho liagne amy ty hamarenagne? Va’e ty findesan-tegna soa o vahoa i Jehovah-o zay. (1 Pet. 2:12) Ndra va’e noho iareo mifankatea. Maro ty nirehake tie tena tsy haligno’e ty hatea naseho tama’e tamy ireke nagnatreke fivoriagne voaloha’e. Izay ro tena tadidy iareo fa tsy ty raha nianaragne tagne tamy izay. Tsy mahagaga antika zay satria ty hatea ty amantaragne ty tena Kristiana, hoe ty Jesosy. (Vakio ty Jaona 13:34, 35.) Faie misy raha hafa ka mila ataontikagne naho teantika hatanjake ty finoantika.

3. Ino ty va’e ho voka’e naho ohatse noho ty vahoa i Jehovah mifankatea avao ro mahavy antika hino ty hamarenagne?

³ Tsy noho ty vahoa i Jehovah mifankatea avao ro toko’e hahavy antika hagnorike ty hamarenagne. Fa nagnino? Haleme ty finoantika naho izay avao ty mahavy antika ho rese lahatse. Va’e  tsy hanompo i Jehovah sasa tika naho fa miseho ty raike amy ty raha retoa: Manao fahotagne lahibey ty mpanompo i Jehovah raike, va’e ho mpisava lalagne io ndra androanavi-pagnahy, ndra manao raha mahaboseke azo ty rahalahy ndra rahavave raike, ndra nisy ndaty raike nanjare mpivadi-pinoagne, le nirehake tie tsy maregne ty raha inoantikagne. Mila mifandrambe soa amy i Jehovah areke tika naho te hanagne finoagne matanjake. Mila mianatse soa ty Baiboly naho manao fikarohagne tika amy izay rese lahatse fa tena maregne ty raha ianarantika miomba i Jehovah. (Rom. 12:2) Fa naho tsy izay, le hoe magnoregne tragno an-tokotane o ndaty agne tika.

4. Ino ty raha atao ty ndaty ila’e naho fa misy raha mitsapa ty finoa iareo, arake ty Matio 13:3-6, 20, 21?

⁴ Nirehake ty Jesosy tie hisy ndaty hagneke i hamarenagney ‘am-pifaleagne’, faie hihamaleme ty finoa iareo naho fa tendreke raha sarotse. (Vakio ty Matio 13:3-6, 20, 21.) Ty anto’e, va’e tsy nitaka iareo fa hiatreke raha sarotse ze manonjohy ty lia i Jesosy. (Mat. 16:24) Ndra va’e nieretseretse ka iareo tie hilamigne soa avao ty fiaigna iareo naho fa manjare Kristiana satria hahazo fitahiagne. Faie raha tsy hisy zay amo o androntikagne zao. Tsy maintsy hisy raha hiova avao amy ty fiaignantika, le va’e hisy fotoagne hampihegne ty fifaleantikagne zay.—Sal. 6:6; Mpito. 9:11.

5. Akore ty ampisehoa ty ankamaroa ty mpiharo finoagne amantikagne fa tena rese lahatse amy ty raha inoa’e iareo?

⁵ Maro ty rahalahy naho rahavaventika mampiseho fa tena rese lahatse iareo tie maregne ty raha nianara iareo. Nagnino tika ro mirehake izay? Tsy mba niovaova zao ty finoa iareo naho fa nanao raha nahaboseke iareo ty mpiharo finoagne amy iareo, ndra nandika ty lily i Jehovah. (Sal. 119:165) Vao mainke mampitombo ty finoa iareo aza zay fa tsy nampihegne aze. (Jak. 1:2-4) Akore ka ty hahavy antika hanagne finoagne matanjake hoe izay?

6. Nifototse tamy ty ino ty finoa ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e?

⁶ Nifototse tamy ty ino ty finoa ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e? Ty fahaiagne soa ty Soratse Masigne naho ty fampianara i Jesosy ndra ty ‘hamarenagne miomba i talily soay.’ (Gal. 2:5) Tsy inogne o hamarenagne iohoe fa ty raha iaby inoantika, agnisa izay ty miomba i solovoigney naho ty namelomagne indraike i Jesosy. Tena natoky ty apostoly Paoly tie maregne o fampianaragne rehoe. Nagnino tika ro mirehake izay? Satria nampiasa ‘Soratse Masigne reke naho fa nagnaporofo tie tsy maintsy nijale naho nivelomegne indraike ty Kristy.’ (Asa. 17:2, 3) Nagneke o fampianaragne reo ty Kristiana tamy ty taonjato voaloha’e sady niantehetse tamy ty fagnahy masy i Jehovah iareo mba hahatakara iareo ty Saontsie’e. Nanao fikarohagne ka iareo mba hahazoagne antoke fa tena mioregne amy ty Soratse Masigne i fampianaragne rey. (Asa. 17:11, 12; Heb. 5:14) Nifototse tamy ty ‘fahafantara iareo soa an’Andrianagnahare’ areke ty finoa iareo fa tsy fihetseham-po avao ndra tamy ty hafaleagne nitsapa iareo naho fa niarake tamo o mpiara-manompò.—Kol. 1:9, 10.

7. Ino ty ho voka’e naho mifototse amy ty hamarenagne agnate Baiboly ao ty finoantika?

⁷ Tsy miovaova ty hamarenagne agnate Baiboly ao. (Sal. 119:160) Ndra tie misy mpiara-manompo manao raha mahaboseke azo ndra nanao fahotagne lahibey ohatse, le tsy miova i hamarenagney. Hoe izay ka naho fa misy raha sarotse atrehentikagne. Mila mikezake hahatakatse soa ty fampianara ty Baiboly areke tika sady toko’e ho rese lahatse fa tena maregne i fampianaragne rey. Hahavita tsy hivalike amy i  Jehovah tika amy izay ndra inogn’ino raha sarotse atrehentikagne. Ino areke ty azo’o atao mba hampitomboagne ty finoa’o ty hamarenagne?

8. Arake ty 2 Timoty 3:14, 15, ino ty nahavy i Timoty ho rese lahatse amy ty raha nianara’e?

⁸ Tena nirese lahatse ty Timoty fa tena maregne ty raha nianara’e. Akore ty ahafantarantika izay? (Vakio ty 2 Timoty 3:14, 15.) Maregne fa i rene’e naho i bebei’e ro nampianatse aze ty Soratse Masigne. Faie tsy maintsy ho nanokagne fotoagne naho hery reke mba hianaragne ty Soratse Masigne. Izay ty nahavy aze ho rese lahatse. Nianatse miomba ty hamarenagne toko’e ho hay o Kristianao ty Timoty naho i rene’e vaho i bebei’e tafara tatoy. Azo antoke fa nahafale i Timoty ty nahatrea o mpiana i Jesosio nifankatea. Tena nagniry hiarake tamy iareo naho hikarakara iareo ka reke. (Fil. 2:19, 20) Faie tsy ty hatea’e iareo ro tena nahavy aze ho rese lahatse amy ty hamarenagne. Nitaka’e soa ty fampianara ty Baiboly, le izay ty tena nahavy aze te hifandrambe maifitse amy i Jehovah. Tsy maintsy mianatse soa ty Baiboly ka areke rehe mba ho tena rese lahatse amy ty hamarenagne ianara’o.

9. Ino iaby ty hamarenagne fototse telo toko’e haharese lahatse azo?

⁹ Misy hamarenagne fototse telo tena toko’e haharese lahatse azo. Voaloha’e, mila rese lahatse rehe fa i Jehovah ty namorogne ze kila raha. (Eks. 3:14, 15; Heb. 3:4; Apok. 4:11) Faharoe, mila rese lahatse ka rehe fa boake amy ty hery ty fagnahy masin’Andrianagnahare o Baibolio. (2 Tim. 3:16, 17) Fahatelo, mila rese lahatse rehe fa managne vahoake voalamigne manompo aze ty Jehovah, le i Kristy ty ampiasae’e hitarike iareo. Tsy ia o vahoake iohoe fa ty Vavolombelo i Jehovah. (Isaia 43:10-12; Jaona 14:6; Asa. 15:14) Tsy voatere mahay ze kila raha agnate Baiboly ao rehe vaho izay ho rese lahatse amo o hamarenagne rehoe. Ty toko’e ho tanjo’o, le ty hampiasa ty sai’o mba ho rese lahatse amy i hamarenagne rey.—Rom. 12:1.

10. Ino ka ty mila atao’o naho fa tena rese lahatse amy i hamarenagne rey rehe?

¹⁰ Ino ty mila atao’o naho fa tena rese lahatse amy ty hamarenagne miomba i Jehovah naho ty Baiboly vaho ty vahoa’e rehe? Mila hai’o soa ka ty mampiasa ty Soratse Masigne mba hagnaporofoagne ireo amy ty hafa. Ty anto’e, andraikitikagne Kristiana ty mampianatse i hamarenagne rey ze ndaty vognogne hitsanogne antika. * (1 Tim. 4:16) Vao mainke hatanjake ty finoantika arakarake ty agnampeantikagne ty hafa ho rese lahatse amy ty hamarenagne.

11. Akore ty azontika anahafagne i apostoly Paoly naho fa mampianatse Baiboly?

¹¹ Naho fa nandrese lahatse o ndatio miomba i Jesosy ty Paoly, le nampiasa ty ‘Lalà i Mosesy naho ty raha nisorate o Mpaminanio.’ (Asa. 28:23) Akore ty azontika anahafagne i Paoly naho fa mampianatse Baiboly? Tsy ampe avao ty mamaky andinin-teny amy iareo. Mila ampeantikagne iareo mba hisaintsaigne ty raha ianara’e amy izay mifandrambe maifitse amy i Jehovah. Teantika iareo naho magneke ty hamarenagne. Faie tsy toko’e ho ty hatea asehontikagne iareo ro hahavy aze ho rese lahatse, fa noho ty fianara’e naho ty fandineha’e ty hamarenagne nianara’e miomba an’Andrianagnahare.

12-13. Inogne iaby ty raha mila atao ty rae aman-drene mba ho agnate ty hamarenagne ao avao ty ana iareo?

¹² Azo antoke fa tea’areo rae aman-drene hijanogne amy ty hamarenagne ao avao ty ana’areo. Va’e hieretseretse nareo tie naho fa managne namagne soa agnivo o fiangonagneo eo iareo, le tena hanagne finoagne matanjake. Faie tsy ampe ty fanagna iareo namagne soa, naho tea’areo ho tena rese lahatse amy ty hamarenagne ty ana’areo. Mila atao’areo taka iareo fa iareo ro tena mila mikezake hifandrambe amy i Jehovah naho ho rese lahatse amy ty raha nianara’e fa tsy miankigne amy ty hafa.

¹³ Ry rae aman-drene, atorò ty ana’areo fa tena mazoto mianatse Baiboly nareo. Toko’e ho trea zay naho fa mampianatse Baiboly ty ana’areo nareo. Tsy maintsy misaintsaigne ty raha ianara’areo ka nareo. Tsy ho sarotse ama’areo amy izay ty hampianatse ty ana’areo hanao hoe izay ka. Ampianaro mba hahay hanao fikarohagne ka iareo manahake ty atao’areo amy ty ndaty ampianare’areo Baiboly. Hanjare ho tea i Jehovah ty ana’areo amy izay sady hatoky fa ty mpanompo mahihitse naho mahimbagne ro ampiasae’e mba hagnomey hanegne ara-pagnahy antikagne. (Mat. 24:45-47) Faie tsy ampe ty mampianatse i hamarenagne fototse rey ty ana’areo. Toko’e hikezake hampianatse iareo ty “raha laleke miomba an’Andrianagnahare” ka  nareo mba hanagna iareo finoagne matanjake. (1 Kor. 2:10) Faie toko’e hatao’areo mifagnarake amy ty tao iareo naho ty fahaia iareo ze raha zay.

14. Nagnino tika ro toko’e hianatse soa ty faminaniagne agnate Baiboly ao? (Henteo ty efajoro tihoe “ Hai’o vao ty Magnazava ty Faminaniagne Retoa.”)

¹⁴ Tena magnampe antika mba hanagne finoagne matanjake ka ty faminaniagne agnate Baiboly ao. Ino ohatse ty faminaniagne tena nagnatanjake ty finoa’o? Va’e hanao izao rehe tie ty faminaniagne miomba ty “andro fara’e.” (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Faie ino ka ty faminaniagne hafa fa tanterake afake magnatanjake ty finoa’o? Hai’o hazavaegne vao tie akore ty nahatanteraha ty faminaniagne ila’e amy Daniela toko 2 ndra amy Daniela toko 11 aoy? * Tsy haleme ty finoa’o naho tena mifototse amy ty Baiboly. Dineho ohatse ty raha nanjò ty rahalahintikagne ta Alemaina agne tamy i Aly Lahibey II. Nahavita niaretse fagnenjehagne mafe iareo. Ty anto’e, tena nino ty Saontsin’Andrianagnahare iareo ndra tie tsy nitaka iareo iaby ty faminaniagne agnate’e ao miomba ty andro fara’e.

15-17. Nagnino ro nagnampe o Mpianatse Baibolio hahavita tsy hivalike amy i Jehovah ty fianara iareo ty Soratse Masigne ndra tie nenjehe o Naziao iareo?

¹⁵ Rahalahy naho rahavave agnarivo’e ty ginadra tamy ty tobe fitanagne agne tamy ty fitondra o Nazia nifehe i Alemaina reo. Tena nalaigne ty Vavolombelo i Jehovah tamy izay ty Hitler naho ty Manam-pahefagne ambone raike atao tihoe Heinrich Himmler. Nisy rahavave raike zay nitantara fa hoe izao ty raha nirehafe i Himmler tamy iareo tan-tobe tao: “An-dagnitse agne ty anjakà ze o Jehovah’areo zao, fa izahay ty mifehe ty an-tane etoy! Mbe ho trea eo ze haharetse ndra inareo Vavolombelo’e ndra izahay Nazia!” Faie ino ty nagnampe iareo hahavita tsy hivalike amy i Jehovah?

¹⁶ Nitaka o Mpianatse Baiboly reo fa nanomboke nanjaka ty Fanjakàn’Andrianagnahare tamy 1914. Tsy nitampoke iareo areke ty fagnenjehagne  mafe nahazo iareo. Faie ndra tie teo ka zay, le tena nino iareo fa tsy misy fitondragne an-tane etoy afake mikalagne ty fikasan’Andrianagnahare tsy ho tanterake. Tsy ho vita i Hitler ty hagnafoagne ty fivavahagne maregne sady tsy ombia hahery ambone ty Fanjakàn’Andrianagnahare ty fitondrà’e. Tena nino i rahalahintikagne rey fa tsy maintsy ho rava avao ty fitondrà i Hitler.

¹⁷ Tena maregne ty raha ninoa o rahalahy naho rahavaventikagne rehoe satria taogne tsiampeampe tafara izay, le nirava ty fitondrà o Naziao. Nilay ka ty Heinrich Himmler, i nirehake tihoey: “Izahay ty mifehe ty an-tane etoy.” Nifankatrea tamy i Rahalahy Lübke reke tamy ie nilaỳ. Agnisa ty rahalahy nigadrae iareo ty Lübke tie taloha. Le nagnontane i Rahalahy Lübke ty Himmler tie: “O ty Mpianatse Baiboly tike, le inareo zane ro naharetse?” Nirehafe i Rahalahy Lübke tama’e tie nino iareo fa tsy maintsy ho rava o Naziao, le ho avotse iareo. Tsy nahafirehake sasa ty Himmler, i nagnorohoro ty Vavolombelo i Jehovah-y. Namono tegna reke tsiela tafara izay. Ino ty lesogne ho antika? Naho mianatse soa ty Baiboly tikagne agnisa izay ty faminaniagne agnate’e ao, le tsy haleme ty finoantikagne sady hahavita tsy hivalike ka tikagne ndra tie enjehegne.—2 Pet. 1:19-21.

18. Naho henteagne ty Jaona 6:67, 68, nagnino tika ro mila managne i “fahalalagne maregne soa naho i fahaiagne magnambake” nirehafe i Paolỳ?

¹⁸ Mila mifankatea tikagne iaby satria izay ty amantaragne ty tena Kristiana. Faie mila managne “fahalalagne maregne soa naho fahaiagne magnambake” ka tikagne. (Fil. 1:9) Tena ilaegne reo mba tsy hahavy antika ho voatary ty ‘fampianara o ndaty mpamitakeo’, agnisa izay o mpivadi-pinoagneo. (Efes. 4:14) Naho fa nijanogne tsy nanonjohy ty lia i Jesosy sasa ty ankamaroa ty mpiana’e, le tsy nanahake iareo ty apostoly Petera satria tena nino reke tie i Jesosy ro ‘managne ty rehake ahazoagne i havelogne nainai’ey.’ (Vakio ty Jaona 6:67, 68.) Ndra tie tsy nitaka i Petera tamy ty pitsopitso’e aza ty raha nirehafe i Jesosy, le tsy nivalike reke satria nihai’e fa i Jesosy ro Kristy. Afake mampitombo ty finoa’o ty raha ampianare ty Baiboly ka rehe. Naho manao izay rehe, le hatanjake ty finoa’o ndra inogn’ino raha miseho sady hahavy ty hafa hanagne finoagne matanjake ka.—2 Jaona 1, 2.