THERO I GUDWAHO 28
Ivhani Na Vhungoho Ha Zwine Na Zwi Tenda
“Bvela phanḓa kha zwithu zwe wa zwi guda na zwe wa ṱuṱuwedzwa uri u zwi tende.”—2 TIM. 3:14.
LUIMBO 56 Funani Ngoho
MANWELEDZO *
1. “Ngoho” ndi mini?
KHAMUSI no no vhuya na vhudziswa kana no no vhudzisa vhaṅwe mbudziso dzi tevhelaho: “No wana hani ngoho? Naa no alutshela ngohoni? Ni na tshifhinga tshingafhani ni ngohoni?” Fhedzi “ngoho” ndi mini? Kanzhi musi ri tshi amba nga “ngoho” ri vha ri tshi khou amba nga ha zwine ra zwi tenda, nḓila ine ra gwadamela ngayo Mudzimu na nga nḓila ine ra tshila ngayo. Vhathu vhane vha vha “ngohoni” vha ḓivha zwine Bivhili ya zwi funza nahone vha tshila u tendelana nazwo. Nga zwenezwo, a vha tsha tenda zwine vhurereli ha mazwifhi ha zwi funza nahone vha a takala naho vha khou tshila kha shango ḽa Saṱhane.—Yoh. 8:32.
2. U ya nga Yohane 13:34, 35, ndi mini tshine tsha nga ita uri muthu a ḓe ngohoni?
2 Ndi mini zwe zwa ita uri ni ḓe ngohoni? Khamusi ndi nḓila yavhuḓi ine vhathu vha Yehova vha ḓifara ngayo. (1 Pet. 2:12) Kana khamusi ndi nḓila ine vha funa ngayo vhaṅwe. Vhunzhi ha vhathu a vha hangwi lufuno lwe vha sumbedzwa lwone musi vha tshi ḓa miṱanganoni lwa u tou thoma, naho vha tshi nga hangwa zwithu zwe zwa ambiwa miṱanganoni. Zwenezwi a zwi ri mangadzi ngauri Yesu o ri vhafunziwa vhawe vha ḓo vhonala nga u funana. (Vhalani Yohane 13:34, 35.) Fhedzi hu na zwiṅwe zwithu zwine ra tea u zwi ita uri ri kone u vha na lutendo lwo khwaṱhaho.
3. Hu nga itea mini arali lutendo lwashu lwo ḓitika nga lufuno lune vhahashu vha vha nalwo?
3 U vha na lutendo lwo khwaṱhaho a zwi ḓitiki fhedzi nga lufuno lune vhathu vha Mudzimu vha vha nalwo. Ndi ngani ri tshi ralo? Sa tsumbo, kha ri ri hu na wahashu o itaho tshivhi, khamusi ndi muhulwane kana ndi muvulanḓila. Kana hu na wahashu we a ni khukhulisa. Kana hu na muṅwe we a thoma u vha mugunei nahone a thoma u amba uri zwine ra funza a si ngoho. No vha ni tshi ḓo ita mini? Naa no vha ni tshi ḓo khukhulisea na litsha u shumela Yehova? Ri guda mini? Arali lutendo lwaṋu lwo ḓitika nga zwine vhaṅwe vha zwi ita kana u zwi amba lu songo ḓitika nga vhushaka haṋu na Mudzimu, a lu nga ḓo khwaṱha. Nḓila ine na ḓipfa ngayo nga ha Yehova na vhathu vhawe i ḓo ni thusa uri ni vhe na lutendo, fhedzi zwi vha zwi songo fhelela henefho. Ni tea u guda Bivhili nga vhuronwane na u pfesesa zwine na khou zwi guda. Nahone ni ite ṱhoḓisiso u itela u vhona uri zwine na khou zwi guda nga ha Yehova ndi ngoho. Ni tea u vha na vhungoho ha uri Bivhili i amba ngoho nga ha Yehova.—Vharoma 12:2.
4. U ya nga Mateo 13:3-6, 20, 21, vhaṅwe vha ita mini musi lutendo lwavho lu tshi lingiwa?
4 Yesu o ri vhaṅwe vha ḓo ṱanganedza ngoho “nga dakalo,” fhedzi lutendo lwavho lu ḓo tseka-tseka musi vha tshi ṱangana na milingo. (Vhalani Mateo 13:3-6, 20, 21.) Khamusi a vho ngo pfesesa uri vhatevheli vha Yesu vha ḓo ṱangana na milingo. (Mat. 16:24) Kana khamusi vho vha vha tshi humbula uri u vha Mukriste zwi amba uri ḽi ḓo vha ḽi ḽa maladze nahone hu si na thaidzo. Fhedzi a zwi konadzei u ḽa lu ḓifhaho kha heḽi shango. Vhuimo vhu nga shanduka zwa ita uri ri si tsha takala.—Ps. 6:6; Muh. 9:11.
5. Vhunzhi ha vhahashu vha sumbedza hani uri vha ngohoni?
5 Vhunzhi ha vhahashu vha sumbedza uri vha a tenda uri vha ngohoni. Ndi ngani ri tshi ralo? Lutendo lwavho a lu tseka-tseki naho arali mutendi ngavho o vha khukhulisa kana o ḓifara nga nḓila i songo teaho Vhakriste. (Ps. 119:165) Musi vha tshi sedzana na milingo zwi ita uri lutendo lwavho lu khwaṱhe, nṱhani ha uri lu fhungudzee. (Yak. 1:2-4) Ni nga vha hani na lwonolo lutendo?
WANANI “NḒIVHO YO TEAHO NGA HA MUDZIMU”
6. Lutendo lwa Vhakriste vha tshifhingani tsha kale lwo vha lwo thewa kha mini?
6 Zwe zwa thusa Vhakriste vha tshifhingani tsha kale uri vha vhe na lutendo ndi u ḓivha Maṅwalo na ngoho ine ya wanala kha “mafhungo maḓifha” e Yesu a a funza. (Vhagal. 2:5) Yeneyo ngoho ndi zwithu zwoṱhe zwine ra tenda khazwo, u katela na u tenda kha tshiṱhavhelo tsha Yesu Kristo na mvuwo yawe. Muapostola Paulo o vha a tshi tenda uri zwenezwi ndi ngoho. Ndi ngani? Paulo o “vha sumbedza Maṅwaloni uri zwo vha zwo tea uri Yesu Kristo a tambule na u vuswa vhafuni.” (Mish. 17:2, 3) Vhakriste vha tshifhingani tsha kale vho vha vha tshi tenda mafhungo maḓifha e Yesu Kristo a vha funza na u ḓitika nga muya mukhethwa u itela u pfesesa Ipfi ḽa Mudzimu. Vho ita ṱhoḓisiso u itela uri vha kone u vha na vhungoho ha uri zwine vha khou funzwa zwi bva Maṅwaloni. (Mish. 17:11, 12; Vhahev. 5:14) Lutendo lwavho lwo vha lu songo thewa kha nḓila ine vha ḓipfa ngayo nahone vho vha vha sa shumeli Yehova fhedzi nga nṱhani ha uri vha a takala musi vhe na vhatendi ngavho. Fhedzi lutendo lwavho lwo vha lwo thewa kha “nḓivho yo teaho nga ha Mudzimu.”—Vhakol. 1:9, 10.
7. U tenda zwine Bivhili ya zwi funza zwi ḓo ri vhuyedza hani?
7 Ngoho ine ya funzwa nga Bivhili a i shanduki. (Ps. 119:160) Sa tsumbo, a i shanduki musi wahashu o ri khukhulisa kana o ita tshivhi. Nahone a i shanduki musi ri tshi ṱangana na thaidzo. Nga zwenezwo, ri tea u ḓivha zwine Bivhili ya zwi funza na u vha na vhungoho ha uri zwine ya zwi funza ndi ngoho. Arali ri tshi tenda zwine Bivhili ya zwi funza, ri ḓo dzula ri tshi fhulufhedzea kha Yehova naho zwi tshi konḓa. Ni nga vha hani na vhungoho ha uri no wana ngoho?
IVHANI NA VHUNGOHO HA ZWINE NA ZWI ‘TENDA’
8. U ya nga 2 Timotheo 3:14, 15, Timotheo o vha hani na vhungoho ha uri o wana ngoho?
8 Timotheo o vha e na vhungoho ha uri o wana ngoho. O zwi ḓivha hani uri o wana ngoho? (Vhalani 2 Timotheo 3:14, 15.) Mme awe na makhulu wawe ndi vhone vhathu vha u thoma vhe vha mu gudisa “maṅwalo makhethwa.” Fhedzi a zwi timatimisi uri na ene o ḓiṋea tshifhinga tsha u guda eneo maṅwalo makhethwa. Ho vha na mvelelo dzifhio? Zwenezwo zwo ita uri a “tende” uri zwine a khou funziwa ndi ngoho. Nga murahu, Timotheo, mme awe na makhulu wawe vho guda ngoho. A zwi timatimisi uri Timotheo o takadzwa nga lufuno lwe lwa sumbedzwa nga vhatevheli vha Yesu Kristo nahone o vha a tshi ṱoḓa u thusa na u fhedza tshifhinga na vhahashu tshivhidzoni. (Vhafil. 2:19, 20) Fhedzi lutendo lwawe lwo vha lu songo thewa kha nḓila ine a ḓipfa ngayo. Lwo vha lwo thewa kha ngoho ye a i guda Bivhilini nahone a tenda uri ndi ngoho. Zwenezwo zwa ita uri a ṱoḓe u vha khonani ya Yehova. Na inwi ni tea u guda Bivhili u swika ni tshi vha na vhungoho ha uri zwine ya funza nga ha Yehova ndi ngoho.
9. Ndi zwithu zwifhio zwiraru zwine na tea u vha na vhungoho nazwo?
9 Hu na zwithu zwiraru zwine na tea u vha na vhungoho nazwo. Tsha u thoma, ni tea u vha na vhungoho ha uri Yehova ndi ene o sikaho zwithu zwoṱhe. (Ek. 3:14, 15; Vhahev. 3:4; Nzumb. 4:11) Tsha vhuvhili, ni tea u vha na vhungoho ha uri Bivhili ndi Ipfi ḽa Mudzimu. (2 Tim. 3:16, 17) Tsha vhuraru, ni tea u vha na vhungoho ha uri Ṱhanzi dza Yehova ndi vhathu vho dzudzanyeaho vhane vha gwadamela Yehova vha tshi livhiswa nga Yesu Kristo. (Yes. 43:10-12; Yoh. 14:6; Mish. 15:14) A zwi ambi uri ni tea u vha ni tshi ḓivha Bivhili yoṱhe uri ni kone u vha na vhungoho ha zwenezwi zwithu zwiraru. Ni tea u kona u shumisa “ṱhalukanyo yaṋu yoṱhe” u itela u vha na vhungoho ha uri no wana ngoho.—Vharoma 12:1.
FUNZANI VHAṄWE NGOHO
10. Musi ro no ḓivha ngoho ndi mini zwine ra tea u ita?
10 Musi no no vha na vhungoho ha uri zwe ra amba nga hazwo nga ha Mudzimu, Bivhili na vhathu vhawe ndi ngoho, ni tea u kona u shumisa Bivhili u itela u kona u zwi vhudza vhaṅwe vhathu. Ndi ngani? Ndi ngauri Vhakriste vha na vhuḓifhinduleli ha u funza vhaṅwe ngoho ye vha i guda. * (1 Tim. 4:16) Musi ri tshi lingedza u vhudza vhaṅwe uri na vhone vha tende uri zwine Bivhili ya zwi funza ndi ngoho, zwi ita uri na riṋe ri vhe na lutendo lwo khwaṱhaho.
11. Ri nga edzisa hani Paulo musi ri tshi funza?
11 Musi Paulo a tshi funza vhathu o vha a tshi “vha ṱalutshedza nga Mulayo wa Mushe na nga Vhaporofita uri vha tende Yesu.” (Mish. 28:23) Ri nga edzisa hani Paulo musi ri tshi funza vhaṅwe ngoho? Ri tea u ita zwi fhiraho u vha gudisa zwine Bivhili ya zwi funza. Ri tea u thusa vhagudiswa vhashu vha Bivhili uri vha gude Bivhili na u elekanya nga ha zwine vha zwi guda u itela uri vha vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova. Ri tea u vha thusa uri vha ḓe ngohoni, hu si nga nṱhani ha uri vha a ri ṱhonifha, fhedzi nga nṱhani ha uri vha na vhungoho ha uri zwine vha khou zwi guda nga ha Mudzimu ndi ngoho.
Vhabebi, thusani vhana vhaṋu uri vha vhe na lutendo nga u vha funza “zwithu zwa Mudzimu zwo dzumbiwaho” (Sedzani dziphara 12-13) *
12-13. Vhabebi vha nga thusa hani vhana vhavho uri vha dzule vha ngohoni?
12 Arali ni mubebi a zwi timatimisi uri ni ṱoḓa vhana vhaṋu vha tshi vha ngohoni. Khamusi ni nga humbula uri vha ḓo vha na lutendo lwo khwaṱhaho arali vha nga wana khonani dzavhuḓi tshivhidzoni. Fhedzi uri vhana vhaṋu vha vhe na vhungoho ha uri vha ngohoni, a zwi fheleli kha u sokou vha na khonani dzavhuḓi fhedzi. Vha tea u vha na vhushaka havhuḓi na Yehova.
13 U itela uri vhabebi vha kone u gudisa vhana vhavho ngoho nga ha Mudzimu, vha tea u vha vhetshela tsumbo nga u guda Bivhili vhone vhaṋe. Vha tea u elekanya nga ha zwine vha guda nga hazwo. Nga murahu, vha ḓo kona u thusa vhana vhavho uri navho vha kone u ita zwi fanaho. Vha tea u gudisa vhana vhavho u ita ṱhoḓisiso kha Laiburari Ya Watchtower Kha Inthanethe, kha JW Library® na kha dzikhandiso u fana na musi vha tshi gudisa vhagudiswa vhavho vha Bivhili u ita ṱhoḓisiso. Arali vha ita zwenezwo, vha ḓo thusa vhana vhavho uri vha fune Yehova na u tenda uri u shumisa “mulanda a fhulufhedzeaho na wa vhuṱali” u itela u ri thusa u pfesesa Bivhili. (Mat. 24:45-47) Vhabebi, ni songo sokou fushea nga u gudisa vhana vhaṋu zwithu zwi sa konḓi zwi re Bivhilini. Musi ni tshi sedza miṅwaha na vhukoni ha vhana vhaṋu, vha funzeni “zwithu zwa Mudzimu zwo dzumbiwaho” u itela uri vha kone u vha na lutendo lwo khwaṱhaho.—1 Vhakor. 2:10.
GUDANI NGA HA VHUPOROFITA HA BIVHILI
14. Ndi ngani ri tshi tea u guda vhuporofita vhu re Bivhilini? (Sedzani bogisi “ Naa Ni Nga Kona U Ṱalutshedza Uvhu Vhuporofita?”)
14 Vhuporofita vhu re Bivhilini ndi ha ndeme kha u ita uri ri vhe na vhushaka na Yehova. Ndi vhuporofita vhufhio he ha ni khwaṱhisa lutendo? Khamusi ni nga ri ndi vhuporofita vhu ambaho nga ‘maḓuvha a vhufhelo.’ (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Fhedzi ndi vhufhio vhuṅwe vhuporofita ho iteaho vhune ha nga ita uri ni vhe na lutendo lwo khwaṱhaho? Sa tsumbo, naa ni nga kona u ṱalutshedza uri vhuporofita vhu ra kha Daniele ndima ya 2 kana vhu re kha Daniele ndima ya 11 ho itea hani na uri vhu khou itea hani zwino? * Lutendo lwaṋu lu ḓo khwaṱha musi lwo thewa kha zwine Bivhili ya zwi funza. Kha ri ambe nga ha vhahashu vhe vha vha vha tshi khou tovholwa ngei Dzheremane nga Nndwa Ya Shango Ya Vhuvhili. Naho vho vha vha sa pfesesi nga vhuḓalo vhuporofita vhu ambaho nga maḓuvha a vhufhelo, vho vha vhe na lutendo.
U guda Bivhili u katela na u guda vhuporofita hayo, zwi ḓo ri thusa uri ri dzule ri tshi fhulufhedzea kha Yehova musi ri tshi khou ṱangana na milingo (Sedzani dziphara 15-17) *
15-17. U guda Bivhili zwo thusa hani vhahashu vhe vha vha vha tshi khou tovholwa nga Vhanazi?
15 Musi Vhanazi vha tshi khou vhusa Dzheremane, vhunzhi ha vhahashu vho iswa gammbani dza tshengedzo. Hitler na muofisiri muhulwane Heinrich Himmler vho vha vha tshi vhenga Ṱhanzi dza Yehova. Muṅwe wahashu we a vha e gammbani dza tshengedzo o ri Himmler o amba u ri: “Yehova waṋu a nga vha a tshi vhusa ṱaḓulu, fhedzi fhano kha ḽifhasi hu lila tshashu tshienda! Ri ḓo vhona uri kha Vhanazi na Ṱhanzi dza Yehova ndi vhonnyi vhane vha ḓo vha hone u swikela.” Ndi mini zwe zwa thusa vhathu vha Yehova u dzula vha tshi fhulufhedzea?
16 Vhenevho Vhagudi vha Bivhili vho vha vha tshi zwi ḓivha uri Muvhuso wa Mudzimu wo thoma u vhusa nga 1914. Ndi ngazwo vho vha vha sa mangali musi vha tshi tovholwa. Fhedzi vho vha vha tshi zwi ḓivha uri a hu na muvhuso une wa nga thivhela Mudzimu kha u ita zwine a ṱoḓa. Hitler o vha a sa ḓo kona u fhelisa vhurabeli ha ngoho kana u vhumba muvhuso u re na maanḓa u fhira Muvhuso wa Mudzimu. Vhahashu vho vha vha tshi zwi ḓivha uri muvhuso wa Hitler a hu na hune wa ḓo ya hone.
17 Zwe vhahashu vha vha vha tshi zwi tenda, zwo vha zwi ngoho. Nga murahu ha tshifhinga, muvhuso wa Vhanazi wo mbo ḓi wa. Heinrich Himmler we a vha o amba uri “fhano kha ḽifhasi hu lila tshashu tshienda!” o mbo ḓi tea u ngala-ngala. Musi a tshi khou shavha, o ṱangana na Wahashu Vho Lübke vhe a vha a tshi vha ḓivha uri ndi muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova vhe vha vha vho fariwa. Samusi Vhanazi vho vha vho kundiwa, Himmler o vhudzisa Wahashu Vho Lübke u ri: “Hu ḓo itea mini zwino?” Wahashu Vho Lübke vho vhudza Himmler uri Ṱhanzi dza Yehova vho vha vha tshi zwi ḓivha uri muvhuso wa Vhanazi u nga si ye fhethu na uri hu si kale vha ḓo vhofhololwa. Himmler o vha o no amba zwithu zwinzhi zwi si zwavhuḓi nga ha Ṱhanzi dza Yehova, fhedzi zwino o vha a si na na maipfi. Nga murahu, o mbo ḓi ḓivhulaya. Ri guda mini? U guda Bivhili u katela na u guda vhuporofita vhu re khayo, zwi ḓo ri thusa uri ri vhe na lutendo lwo khwaṱhaho na uri ri ime ro khwaṱha musi ri tshi tovholwa.—2 Pet. 1:19-21.
18. U ya nga Yohane 6:67, 68, ndi ngani ri tshi tea u vha na “nḓivho yo teaho” na u “ṱalukanya nga vhuḓalo zwine Mudzimu a zwi funa” sa zwe Paulo a zwi amba?
18 Ri tea u sumbedza uri ri Vhakriste vha ngoho nga u sumbedza lufuno. Fhedzi ri tea u dovha ra vha na “nḓivho yo teaho” na u “ṱalukanya nga vhuḓalo zwine Mudzimu a zwi funa.” (Vhafil. 1:9) Arali ra sa ita nga u ralo, ri nga ṱuṱuwedzwa nga “pfunzo dza mazwifhi dza vhathu vhane vha fhura vhaṅwe,” u katela na vhagunei. (Vhaef. 4:14) Musi vhunzhi ha vhafunziwa vha Yesu vha tshi litsha u mu tevhela, muapostola Petro o sumbedza uri u na lutendo ngauri o amba uri Yesu u “amba zwi isaho vhutshiloni vhu sa fheli.” (Vhalani Yohane 6:67, 68.) Naho Petro o vha a songo pfesesa zwithu zwoṱhe zwe Yesu a zwi funza nga tshenetsho tshifhinga, o dzula a tshi fhulufhedzea ngauri o vha a tshi ḓivha ngoho nga ha Kristo. Na inwi ni nga vha na vhungoho ha zwine Bivhili ya zwi funza. Arali na ita nga u ralo, lutendo lwaṋu lu ḓo dzula lwo khwaṱha naho no sedzana na thavha nahone ni ḓo thusa vhaṅwe uri vha vhe na lutendo lwo khwaṱhaho.—2 Yoh. 1, 2.
LUIMBO 72 U Ḓivhadza Ngoho Ya Muvhuso
^ phar. 5 Ino thero i ḓo ri thusa uri ri dzhiele nṱha ngoho i re Bivhilini. I ḓo dovha ya ri thusa u ḓivha uri ri nga vha hani na vhungoho ha uri zwine ra zwi tenda ndi ngoho.
^ phar. 10 U itela u funza vhaṅwe zwine Bivhili ya zwi funza, sedzani thero “Nyambedzano Na Muhura” dzine dza vha kha Tshiingamo tsha 2012 u swika nga 2015. Dziṅwe dza dzenedzo thero dzi na tshiṱoho tshine tsha ri: “Naa Yesu Ndi Mudzimu?,” “Muvhuso Wa Mudzimu Wo Thoma U Vhusa Lini?” na tshine tsha ri “Ndi Ngani Mudzimu A Tshi Tendela Tshengelo?”
^ phar. 14 U itela u pfa zwo engedzeaho nga honovhu vhuporofita, vhalani Tshiingamo tsha ḽa 15 June 2012 na tsha May 2020.
^ phar. 60 ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Vhabebi vha khou guda na vhana vhavho vhuporofita vhu ambaho nga ha maṱungu mahulu kha vhurabeli ha muṱa.
^ phar. 62 ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Musi maṱungu mahulu a tshi swika, wonoyo muṱa u nga si ḓo mangadzwa nga zwine zwa khou itea.
