1. Gin ango ma lakwena Paulo oye ka maleng?

LAKWENA PAULO oye ka maleng ni i kare mogo onongo ewinyo magoro. En owaco ni kome onongo “tye ka balle,” ebedo ka yelle me timo gin ma atir, dok Jehovah kare mogo pe obedo ka gamo lega pa Paulo kit ma en mito kwede. (2 Kor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23) Paulo bene oye ni jo ma dage onongo ginene macalo ngat magoro. * Ento en pe oye ni tam maraco pa jo mukene nyo gorone owek ewiny calo konye pe.​—2 Kor. 10:10-12, 17, 18.

2. Ma lubbe ki 2 Jo Korint 12:9, 10, pwony ma pire tek ango ma Paulo onongo?

² Paulo onongo pwony ma pire tek adada​—ni ngat moni twero bedo tek kadi bed en winyo calo egoro. (Kwan 2 Jo Korint 12:9, 10.) Jehovah otito ki Paulo ni, “tekona bedo tek twatwal ka ma goro tye iye,” ma man te lokke ni Jehovah onongo bimiyo ki Paulo teko ka en odoko goro. Mukwongo, kong wanenu pingo omyero pe wabed ki par ka lumonewa giyetowa.

3. Pingo omyero cwinywa obed yom ka kiyetowa?

³ Pe tye ngat mo ma mito ni kiyete. Ento, ka jo ma gidagwa guyetowa dok wacako paro gin ma guwaco tutwal, ci cwinywa twero tur woko. (Car. 24:10) Dong omyero  wanen yet ma a ki bot lumonewa nining? Calo lakwena Paulo, watwero bedo ma ‘cwinywa yom . . . pi yet.’ (2 Kor. 12:10) Pingo? Pien yet ki adegadega obedo lanyut ni wan aye lupwonnye pa Yecu kikome. (1 Pet. 4:14) Yecu owaco ni lulub kore gibikato ki i aunauna. (Jon 15:18-20) Meno aye gin mutimme i kom Lukricitayo me cencwari me acel. I kare meno, jo ma onongo gilubo tekwaro pa Lugrik onongo gineno Lukricitayo calo jo magoro dok luming. Dok i kin Lujudaya, Lukricitayo calo lakwena Petero ki Jon onongo kiterogi calo “gin jo mogo ata ma pe gupwonnye.” (Tic 4:13) Lukricitayo onongo ginen calo jo magoro pien onongo pe girwako wigi i tim me wibye dok meno oweko pe gunongo cwak mo ki bot gamente. Onongo bene pe gidonyo i mony, pi meno pe gubedo ki kero me lweny i kom lumonegi dok onongo pe kiworogi i kabedo ma gikwo iye.

4. Lukricitayo me cencwari me acel gudok i kom cac pa lumonegi nining?

⁴ Tika Lukricitayo me cencwari me acel guweko cac pa lumonegi ojukogi ki tic pi Lubanga? Pe. Me labolle, lakwena Petero ki Jon guneno calo obedo deyo madit ka kiunogi pi bedo lulub kor Yecu ki pi pwonyo jo mukene lok i kome. (Tic 4:18-21; 5:27-29, 40-42) Lukwena onongo pe gitye ki tyen lok me bedo ki lewic. Kadi bed dano onongo cayogi, Lukricitayo me cencwari me acel gutimo jami mapol me konyo jo mukene loyo ma lumonegi gutimo. Me labolle, bukke me Baibul ma Lukricitayo magi gucoyo pud tye ka medde ki miyo kony kacel ki gen bot dano milion mapol i lobo-ni. Dok Ker ma gutito pire-ni dong tye ka loc i polo dok cokcok-ki biloyo lobo ducu. (Mat. 24:14) Gamente matek me lobo Roma macon ma obedo ka uno Lukricitayo-ni otur wa con, ento lupwonnye magi ma lugen-ni gitye ka loc macalo luker i polo. Ki tungcel, lumonegi magi dong guto wa con; dok kadi bed kicergi, gibibedo i te Ker ma Lukricitayo ma onongo gidagi-ni gubedo ka tito pire.​—Yabo 5:10.

5. Ma lubbe ki Jon 15:19, pingo dano ma i lobo-ni gicayo jo pa Jehovah?

⁵ I kare-ni, wan macalo jo pa Jehovah, i kine mogo kinenowa calo jo ma konygi pe dok kicayowa ni wabedo jo magoro dok luming. Pingo? Pien pe wacwako tam pa jo ma gurumowa. Watute me bedo jo mamwol dok luwiny. Ki tungcel, i lobo-ni kimaro jo ma luwakke, luworo, ki lujemo. Medo i kom meno, wan pe wadonyo i tim me wibye nyo i mony me lobo mo keken. Wapat ki jo ma i lobo-ni, pi meno ginenowa calo rwomwa lapiny adada.​—Kwan Jon 15:19; Rom. 12:2.

6. Tic madongo ango ma Jehovah tye ka konyo jone me cobone?

⁶ Kadi bed jo me lobo-ni gitamo ni wagoro, Jehovah tye ka cobo tic madongo kun tiyo kwedwa. En tye ka cobo tic me tito kwena ma pud dong dit loyo ducu ma kitimo i tekwaro pa dano. Luticce i kare-ni gigoyo dok gipoko magajin ma pud dong kigonyo i leb mapol loyo i wi lobo, dok gitiyo ki Baibul me konyo dano milion mapol me yubo kwogi. Deyo ducu pi tic magi cito bot Jehovah, ma tiyo ki jo ma ginen goro me cobo tic madongo. Ento wan kono ki acel acel? Tika Jehovah twero konyowa me bedo jo matek? Ka tye kit meno, ci gin ango ma omyero watim wek wanong kony ki bote? Kong dong wanyamu jami adek ma watwero pwonyo ki i labol pa lakwena Paulo.

7. Pwony ango ma wanongo ki i labol pa Paulo?

⁷ Pwony acel ma wanongo ki bot Paulo ene: Pe ijenge i kom tekoni ki dironi kekeni i tic pi Jehovah. Ki i neno pa dano, Paulo onongo tye ki tyen lok mapol me wakke ki jenge i kome kekene. En odongo i Taruco, boma madit loyo i Cilicia ma i lobo Roma. Taruco onongo obedo boma mulony dok tye ki univaciti ma ngene adada. Paulo obedo dano ma okwano i rwom ma malo​—en onongo pwonnye ki bot latela pa Lujudaya ma onongo kiworo adada i kare meno, laco ma nyinge Gamaliel. (Tic 5:34; 22:3) I kare mo, Paulo onongo obedo dano ma rwomme dit i kin Lujudaya luwote. En owaco ni: “I dini pa Lujudaya an aye ma onongo aloyo jo mapol ma gin yalwakka ma gin jo me rokka.” (Gal. 1:13, 14; Tic 26:4) Ento Paulo pe ojenge i kome kekene.

8. Ma lubbe ki Jo Pilipi 3:8, Paulo onongo neno jami ma en ojalogi nining, dok pingo ‘cwinye obedo yom pi goro mapatpat ma en obedo kwede?’

⁸ Paulo obedo ki yomcwiny me jalo jami ma onongo weko rwomme bedo dit i wang jo me lobo-ni. Ki lok ada, jami ma dano neno calo beco i lobo-ni en onenogi “calo yugi.” (Kwan Jo Pilipi 3:8.) Paulo okato ki i pekki mapatpat pien odoko lalub kor Kricito. Lujudaya luwote gukwere woko. (Tic 23:12-14) Dok kadi bed en onongo Laroma, Luroma gupwodde dok gutweye i buc. (Tic 16:19-24, 37) Medo i kom meno, Paulo bene oniang ni etye ki roc dok timo gin ma atir onongo tek adada. (Rom. 7:21-25) Ento me ka ye ni lumonene nyo gorone onyong kome woko, en obedo ki ‘yomcwiny pi gorone.’ Pingo? Pien ka ma en goro iye, en aye ka ma onongo en neno iye kony pa Lubanga.​—2 Kor. 4:7; 12:10.

9. Omyero wanen jami ma weko wawinyo calo wagoro nining?

⁹ Ka wamito nongo teko ki bot Jehovah, omyero pe watam ni yotkomwa, rwom me kwanwa, tekwarowa, nyo lim ma watye kwede aye weko piwa bedo tek i wang Jehovah. Pe jami magi aye weko konywa bedo tye bot Jehovah. Ki lok ada,  jo pa Lubanga mapol ‘pe giryek i kit me lobo, pe gitye ki twero, dok pe gubedo wegi deyo.’ Me ka meno, Jehovah “oyero gin ma goro i lobo-ni.” (1 Kor. 1:26, 27) Dong pe inen goroni calo gin ma twero gengi tic pi Jehovah. Me ka meno, nengi i yo matir, calo obedo gin ma mini kare me neno ka teko pa Jehovah tiyo i kwoni. Me labolle, ka ilworo jo ma giloko marac i kom niyeni, leg bot Jehovah wek omini tekcwiny me tito pi niyeni. (Ep. 6:19, 20) Ka itye ka yelle ki two malit, goro kom nyo two wic ma weko kwoni bedo tek, leg Jehovah wek omini teko ma imito wek imedde ki tic pire. Kare ki kare ka iwoto ki neno kit ma Jehovah konyi kwede, niyeni dongo dok ijing i yo me cwiny.

10. Pingo omyero wakwan lok i kom labol pa jo ma lugen ma gukwo i kare me Baibul, calo ma kiloko i komgi i Jo Ibru 11:32-34?

¹⁰ Paulo onongo obedo ngat ma maro kwano Ginacoya. En opwonyo jami mapol ki iye, ento bene onongo pwony ki i labol pa dano ma kicoyo lok i komgi i Lok pa Lubanga. I kare ma en tye ka coyo waragane bot Lukricitayo ma Luibru, Paulo olegogi me tam i kom labol me niye pa lutic pa Jehovah mapol. (Kwan Jo Ibru 11:32-34.) Kong wanyamu lok i kom latic acel i kin jo magi, Kabaka Daudi. En pe ociro adegadega ma oa ki bot lumonene keken ento bene ki bot jo ma yam gubedo lureme. Ka wawoto ki neno labol pa Daudi, wabiniang pingo lwodo lok i kom labol pa Daudi okonyo Paulo dok wabineno kit ma watwero lubo kwede lanen pa Paulo.

11. Pingo Daudi onongo nen calo goro? (Nen cal ma tye i pok ngeye.)

¹¹ Daudi onongo nen goro ki tung bot oteka lweny Goliac. I kare ma Goliac oneno Daudi, “ci otuki cayone woko.” Man onen ka maleng pien Goliac onongo kome dit, tye ki jami lweny mabeco, dok onongo pwonnye muromo i lweny. Ki tungcel, Daudi onongo obedo latin awobi ma pe ki ngec mo me lweny dok pe ki jami lweny bene. Ento Daudi oloko gin ma onongo nen calo goro odoko tekone. En ojenge i kom Jehovah pi teko, ci oloyo lamonene woko.​—1 Cam. 17:41-45, 50.

12. Ariya mukene ango ma onongo mitte ni Daudi olweny kwede?

¹² Daudi onongo tye bene ki ariya mukene ma twero weko en winyo calo egoro. Daudi otiyo ki gen bot Caulo, ngat ma Jehovah ocimo macalo kabaka me Icrael. I acakkine, Kabaka Caulo kong obedo ki woro i kom Daudi. Ento lacen, awaka oweko nyeko ocako mako Caulo i kom Daudi. Caulo otero Daudi marac adada, kun temo wa neke.​—1 Cam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Daudi odok i kom aunauna ma Kabaka Caulo oketo i kome nining?

¹³ Kadi bed Kabaka Caulo obedo ka tere marac, Daudi pud omedde ki nyuto woro pi kabaka ma Jehovah ocimo. (1 Cam. 24:6) Daudi pe okok i kom Jehovah pi jami maraco ma Caulo otimo i kome. Me ka meno, Daudi ojenge i kom Jehovah wek omine teko ma mitte me kanyo aunauna man.​—Jab. 18:1, lok me kawiye.

14. Peko ango ma lakwena Paulo okato ki iye ma onongo rom ki pa Daudi?

¹⁴ Lakwena Paulo bene okato ki i peko ma rom ki ma Daudi okato ki iye-ni. Lumone pa Paulo onongo gitek giloye i rwom ma lamal. Lutela mapol me kare meno onongo gidage. Tyen mapol, gin guweko kipwodo Paulo dok kibole i buc. Calo Daudi, Paulo bene okato ki i  kwo matek i cing jo ma onongo myero gubed lureme. Jo mogo i kacokke pa Lukricitayo bene onongo gidage. (2 Kor. 12:11; Pil. 3:18) Ento Paulo oloyo jo ducu ma onongo gidage. I yo ma nining? En omedde i tito kwena, kadi bed onongo tye ka kato ki i aunauna. En omedde ki bedo lagen bot omegine ki lumegine kadi bed i kare mogo gutimo jami ma turo cwinye. Dong ma pire tek loyo, en obedo lagen bot Lubanga wa i agikki me kwone. (2 Tem. 4:8) En oloyo ariya madongo, pe ni pien onongo kome tek, ento pien ojenge i kom Jehovah.

15. Mitiwa tye me timo gin ango, dok waromo cobone nining?

¹⁵ Tika itye ka kanyo yet nyo aunauna ma a ki bot lutino kwan luwoti, lutic luwoti, nyo jo gangwu ma pe gubedo Lucaden? Tika dong ngat mo me kacokke oteri marac? Ka tye kit meno, wi opo i kom lanen pa Daudi ki lakwena Paulo. In bene itwero medde ki ‘loyo gin marac ki timo gin maber.’ (Rom. 12:21) Ka dano gikwerowa, wan pe walwenyo i komgi kit ma Daudi olwenyo kwede i kom Goliac. Me ka meno, waloyo gin marac ki konyo dano me pwonyo lok i kom Jehovah kacel ki Baibul. Watwero timo meno ka wajenge i kom Baibul me gamo lapeny pa dano, wanyuto woro ki kica bot jo ma giterowa marac, dok watimo jami mabeco bot jo ducu, kadiwa lumonewa.​—Mat. 5:44; 1 Pet. 3:15-17.

16-17. Gin ango ma wi Paulo pe owil iye?

¹⁶ Ma peya lakwena Paulo odoko lapwonnye pa Kricito, en onongo obedo laco ma pe wor dok lebe bit dok obedo ka uno lulub kor Yecu. (Tic 7:58; 1 Tem. 1:13) Yecu kikome aye ojuko Paulo, ma onongo nyinge Caulo, ki i uno kacokke pa Lukricitayo. Yecu oloko ki Paulo ki i polo dok oneko wange woko. Wek wange dok ocak neno piny, onongo mitte ni Paulo oyeny kony ki bot jo ma en yam obedo ka unogi-ni. Ki mwolo, en ojolo kony ki bot lapwonnye ma nyinge Anania, ma oyabo wange woko.​—Tic 9:3-9, 17, 18.

 ¹⁷ Paulo lacen odoko lamemba me kacokke me cencwari me acel ma ngene adada, ento wiye pe owil i kom pwony ma Yecu opwonye kwede i yo ma cito i Damaciko. Paulo omedde ki bedo ngat mamwol, dok onongo tye atera me jolo kony ki bot omegine ki lumegine. En oye ni jo magi ‘gukweyo cwinye tutwal.’​—Kol. 4:10, 11.

18. Pingo i kare mogo pe twero bedo yot me jolo kony ki bot jo mukene?

¹⁸ Pwony ango ma wanongo ki bot Paulo? I kare ma pud wapwonyo ada nyen, twero bedo ni onongo wajolo kony pa jo mukene oyotoyot, pien onongo wangeyo ni peya wadongo i yo me cwiny dok pud watye ki jami mapol me apwonya. (1 Kor. 3:1, 2) Ento i kare-ni kono? Ka dong watiyo pi Jehovah pi mwaki mapol dok watye ki ngec madwong, ci twero bedo tek botwa me jolo kony, tutwalle ka oa ki bot ngat ma peya ori i ada calo wan. Ento, Jehovah pol kare tiyo ki omegiwa ki lumegiwa me jingowa. (Rom. 1:11, 12) Dong ka wamito nongo teko ki bot Jehovah, ci omyero wajol kony ma a ki bot omegiwa ki lumegiwa.

19. Pingo Paulo obedo ki teko me cobo tic madongo?

¹⁹ Paulo ocobo tic madongo i nge doko Lakricitayo. Pingo? Pien en oniang ni wek ngat moni ocob ticce maber, pe jenge i kom tekone, rwom me kwanne, lonyone nyo tekwarone, ento i kom mwolone ki jenge i kom Jehovah. Walego ni wan ducu walub lanen pa Paulo ki (1) jenge i kom Jehovah, (2) nongo pwony ki i labol me Baibul, ki dong (3) jolo kony ki bot luye luwotwa. Ka watimo kit meno, ci kadi bed wawinyo ni wagoro, Jehovah bimiyowa teko!