1. De isievẹn eso ne ukọ e Pọl werriẹ aro daa?

UKỌ E PỌL khare wẹẹ, ọ mwẹ ẹghẹ eso ne irẹn ya vburriẹ. Ọ na wẹẹ, te ikinnegbe irẹn ghi “hẹko wiẹghua khian,” ọ na vbe kha wẹẹ, na do ru emwi nọ khẹke i khuẹrhẹ ne irẹn vbe ugbẹnso. Ọ vbe gi ima rẹn wẹẹ, ọ mwẹ ẹghẹ eso ne Jehova ma ya họn erhunmwu irẹn zẹvbe ne irẹn wa ya gualọe. (2 Kọr 4:16; 12:7-9; Rom 7:21-23) E Pọl na ye vbe kha wẹẹ, eghian ọghe irẹn vbe gha ghee irẹn zẹvbe ọmwa nọ vburriẹ. * Sokpan, e Pọl ma rhunmwuda aro ne emwa ya gha ghee ẹre, ra ọlọghọmwa nọ ghaa la gberra, gha ghee egbe ẹre wẹẹ, irẹn ma ghi somwa.—2 Kọr 10:10-12, 17, 18.

2. Zẹvbe nọ rre ebe 2 Kọrinti 12:9, 10, de emwi ẹwaẹn ne kpataki ne Pọl miẹn?

² Emwi ne Pọl miẹn vbe agbọn keghi yae rẹn wẹẹ, ọmwa gha sẹtin gha mwẹ ẹtin, ọ gha khọnrẹn nọ gha roro ẹre wẹẹ, te irẹn vburriẹ. (Tie 2 Kọrinti 12:9, 10.) E Jehova keghi tama e Pọl wẹẹ, “ẹghẹ ne uwẹ ma na wo vbe egbe, ẹre ẹtin imẹ na wo vbe egbe sẹ.” Emwi ne Jehova ya ẹmwẹ na kha ọre wẹẹ, irẹn gha rhie ẹtin ne Pọl gualọ nẹẹn. Nia, gi ima ziro yan evbọzẹe nọ ma na khẹke ne ima gha kpokpo egbe, vbe emwa ghaa ya unu kpamisikan ku ima.

3. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha ghọghọ, vbe emwa ghaa ya unu kpamisikan ku ima?

³ Ai miẹn ọmwa nọ hoo na gha ya unu kpamisikan ku ọre. Vbọrhirhighayehẹ, deghẹ egbe emwi vbenian na sunu daa ima, ọ sẹtin gbe orhiọn ye ima iwu deghẹ ima na gha roro ẹre gberra egbe. (Itan 24:10) Nọnaghiyerriọ, vbọ khẹke ne ima ru, deghẹ emwa ni  gbe ima odan na gha rhovbiẹ ima, ra deghẹ iran na gha ya unu kpamisikan ku ima? Ọ khẹke ne ima gha ghọghọ vbene Pọl vbe gha ye. (2 Kọr 12:10) Vbọzẹe? Rhunmwuda, emwa ghaa rhovbiẹ ima, ra iran ghaa zẹ ima kpokpo, ọ rhiema wẹẹ erhuanegbe Jesu ẹre ima gele khin. (1 Pit 4:14) Jesu khare wẹẹ, erhuanegbe irẹn gha werriẹ aro daa ukpokpo. (Jọn 15:18-20) Erriọ gele gha ye vbe orre nokaro. Vbe ẹghẹ nii, te Ivbi e Grik wa gha ghee Ivbiotu e Kristi sila sila, iran na vbe gha ghee iran zẹvbe emwa ni ma rẹn emwi rhọkpa. Uhiẹn, te Ivbi e Ju eso kue gha ghee ukọ e Pita, ukọ e Jọn kevbe Ivbiotu e Kristi nikẹre zẹvbe “emwa kẹkan ni ma ruẹ ebe.” (Iwinna 4:13) Emwa nibun kegha roro ẹre wẹẹ, emwa ne vburriẹ vburriẹ ẹre Ivbiotu e Kristi khin. Iran na vbe gha roro ẹre wẹẹ, rhunmwuda ne iran ma na gha mwẹ obọ vbe emwamwa otu azẹ, iran i mwẹ iyobọ ne iran ye vbe ẹvbo. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, iran i vbe mwẹ obọ vbe okuo, emwa kegha roro ẹre wẹẹ, iran i khian sẹtin gha gbinna ne egbe iran.

4. De emwi ne Ivbiotu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro ru, agharhemiẹn wẹẹ emwa ghaa ghee iran sila sila?

⁴ Ivbiotu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro ma gi egbe wọọ iran, agharhemiẹn wẹẹ, emwa ghaa ghee iran sila sila. Vbe igiemwi, ukọ e Pita kevbe ukọ e Jọn kegha ghọghọ, vbe ẹghẹ ne emwa na gha zẹ iran kpokpo, rhunmwuda ne iran na gha lele Jesu kevbe ne iran na gha maa emwa emwi vbekpa re. (Iwinna 4:18-21; 5:27-29, 40-42) Iran ma gi ekhue mu iran hiehie. Vbene ẹmwata, emwi ne iran fiangbua vbe okiekie, sẹ emwi ne avbe eghian ọghe iran fiangbua. Vbe igiemwi, ebe ne Osanobua loo eso vbuwe iran ya gbẹnnẹ wa ye ru iyobọ ne ọkhọngborrie emwa vbe ẹdẹnẹrẹ. Arriọba ne iran vbe ya gha wewe vbe ẹghẹ nii, suẹn gha khaevbisẹ nẹ vbe ẹrinmwi, vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, ọ gha vbe gha khaevbisẹ yan uhunmwu otagbọn hia. (Mat 24:14) Avbe arriọba ni ghaa zẹ Ivbiotu e Kristi kpokpo vbe ẹghẹ nii ghi vbo nia? Iran i ghi rrọọ! Sokpan, Ivbiotu e Kristi ne iran ghaa kpokpo vbe ẹghẹ nii rre ẹrinmwi nia, iran gha kha zẹvbe ọba. Sokpan, iran ni ghaa zẹ iran kpokpo vbe ẹghẹ nii wulo kua nẹ; iran na dobọ rhiọ kpaegbe, Ivbiotu e Kristi ne iran te gha zẹ kpokpo ẹre ọ khian ghi gha kha yan iran.—Arhie 5:10.

5. Zẹvbe nọ rre ebe Jọn 15:19, vbọzẹe ne emwa na ghee eguọmwadia e Jehova sila sila?

⁵ Vbe ẹdẹnẹrẹ, emwa eso keghi ghee ima sila sila, iran ya ima gbogiẹ, iran vbe ghee ima zẹvbe emwa ni ma rẹn emwi rhọkpa kevbe emwa ni ye vburriẹ vburriẹ. Vbọzẹe? Rhunmwuda, uyinmwẹ ọghe ima lughaẹn ne ọghe emwa ni rre uwu agbọn. Ma keghi hia ne ima gha mu egbe rriotọ kevbe ne ima gha lele uhi. Sokpan, emwa ni tọn egbe mu kevbe ni yin uyinmwẹ isọtẹ, ẹre emwa nagbọn mobọ rhie ọghọ na. Deba ọni, ma i mwẹ obọ vbe emwamwa otu azẹ, ma i vbe deba ivbiyokuo vbe ẹvbo ne ima ye. Rhunmwuda ne ima i na gua agbọn ru agbọn, iran i ka ima yọ.—Tie Jọn 15:19; Rom 12:2.

6. De iwinna nọkhua ne Jehova loo emwa rẹn ya ru vbe ẹdẹnẹrẹ?

⁶ Agharhemiẹn wẹẹ, emwa nagbọn ghee ima sila sila, te Jehova ye loo ima ya winna iwinna ne kpataki nibun. Ke na ya bu agbọn tua agbọn gha dee, ẹghẹ ne ima ye na, ẹre iwinna ikporhu iyẹn nọ maan he ya mu otọ sẹ. Ma ẹre Jehova loo ya winna iwinna na. Vbe ẹdẹnẹrẹ, vbe uhunmwu otagbọn hia, ebe iyẹn ọghomwa ọre ebe na ghi zedu ẹre sẹ, kevbe ebe nọ ghi vẹwa sẹ. Ma vbe loo e Baibol ya ru iyobọ ne ẹbo emwa nibun, ne arrọọ ọghe iran mieke na gha mwẹ evbọ demu. Ẹtin e Jehova ẹre ima ya sẹtin ru ena hia. Ma kpọnmwẹ e Jehova nọ na loo ima ya ru avbe iwinna ne kpataki na, agharhemiẹn wẹẹ, emwa nagbọn i ka ima yọ. Sokpan, e Jehova gha vbe sẹtin ru iyobọ ne dọmwadẹ ima ya gha re emwa ni wegbe ra? De emwi nọ khẹke ne ima ru, ne ima mieke na miẹn iyobọ ọghe Jehova? Gi ima ziro yan emwi eha ne ima gha miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe ukọ e Pọl.

7. De emwi ọkpa kpataki ne ima miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Pọl?

⁷ Emwi ọkpa kpataki ne ima miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Pọl ọre wẹẹ: Ọ ma khẹke ne ima hẹnhẹn egbe yan ẹtin obọ ima, vbe emwi ke emwi ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova. Emwi nibun rrọọ nọ gha te ya e Pọl gha tọn egbe mu kevbe nọ gha te yae hẹnhẹn egbe yan ẹtin obọ re. E Tasọs ẹre Pọl na waan, ẹvbo na, ẹre ọ ghaa re igiogbẹ ọghe Silisia nọ re ọkpa vbe usun ẹvbo ne arriọba ọghe Rom ghaa kha yan. Ẹvbo ne ẹfe ye, ẹre Tasọs ghaa khin, owebe nọ yo vbe gha rre ẹvbo nii. Ọmwa nọ rri egie ebe ẹre Pọl ghaa khin. Adazẹ ọkpa na tie ẹre Gamaliẹl nọ ghaa re ọkpa vbe usun ọkaolotu ọghe Ivbi e Ju vbe ẹghẹ nii, ẹre ọ maa e Pọl emwi. (Iwinna 5:34; 22:3) Okpọmwa ẹre Pọl ka gha khin vbuwe ẹbu Ivbi e Ju ne ihua re. E Pọl tobọre khare wẹẹ: “I keghi ye ọrhẹnrhẹn gberra avbe Ju ne iho mwa vbe uwu ugamwẹ avbe Ju.” (Gal 1:13, 14; Iwinna 26:4) Ọrheyerriọ, e Pọl ma hẹnhẹn egbe yan ẹtin obọ re.

8. Zẹvbe nọ rre ebe Filipai 3:8, de aro ne Pọl ya gha ghee avbe emwi nọ bizugbe? Vbọ ya e Pọl gha sọyẹnmwẹ agharhemiẹn wẹẹ, ọ werriẹ aro daa ọlọghọmwa nibun?

⁸ E Pọl keghi ya ekhọe hia bizugbe emwi hia nọ gha te ya emwa nagbọn gha ghee ẹre zẹvbe okpọmwa. Vbene ẹmwata, ọ keghi “ka ehia ye emwi nẹi mwẹ esa.” (Tie Filipai 3:8.) Ẹi re avbiẹ isievẹn ẹre Pọl werriẹ aro daa, rhunmwuda nọ na khian Ovbiotu e Kristi. Ivbi ẹvbo ẹre kegha khẹko ẹre. (Iwinna 23:12-14) Agharhemiẹn wẹẹ, ọmọ otọ ọghe Rom ẹre Pọl ghaa khin, Ivbi e Rom keghi ya ugbemwẹ yan rẹn, iran na vbe muẹn ye eghan. (Iwinna 16:19-24, 37) Deba ọni, e Pọl rẹnrẹn wẹẹ, ẹi khuẹrhẹ ne irẹn vbe ugbẹnso, ne irẹn sẹtin gha ru emwi nọ khẹke, rhunmwuda ne irẹn na re ọmwa nọ ma gba. (Rom 7:21-25) Sokpan, e Pọl ma rhunmwuda ena kha wẹẹ ne irẹn ghẹ ghi lele Jesu. Nọghayayerriọ, vbuwe avbe ọlọghọmwa na hia, e Pọl na ye gha sọyẹnmwẹ. Vbọzẹe? Rhunmwuda vbe ẹghẹ ne Pọl na gha werriẹ aro daa avbe isievẹn na, ọ keghi bẹghe vbene Osanobua ya rhie ẹtin nẹẹn hẹ.—2 Kọr 4:7; 12:10.

9. De aro nọ khẹke ne ima ya gha ghee isievẹn ne ima rhirhi gha werriẹ aro daa?

⁹ Ma ghaa hoo ne Jehova loo ima, ọ ma khẹke ne ima hẹnhẹn egbe yan ẹtin obọ ima, ra ne ima gha roro ẹre wẹẹ, vbene ima yo esuku sẹ hẹ, vbene ima mwẹ igho sẹ hẹ, ra ẹvbo ne ima  ke rre, ẹre ọ khian tae deghẹ e Jehova gha ya aro nọ ghaan ghee ima. Vbene ẹmwata, eguọmwadia Osanobua nibun i rre “ukpo nọ yo vbe aro agbọn.” Nọghayayerriọ, emwa “ne agbọn tie ẹre akpa” ẹre Jehova zẹ, nọ gha re eguọmwadia irẹn. (1 Kọr 1:26, 27) Rhunmwuda ọni, deghẹ u i mwẹ igho, ra ọ mwẹ emianmwẹ ne u khuọnmwi, ra deghẹ u ma mobọ yo esuku vberriọ, ghẹ do gha roro ẹre wẹẹ, u i mwẹ esa ne u ye vbe ugamwẹ e Jehova. Nọghayayerriọ, gha ghee avbe isievẹn na zẹvbe ẹkpotọ nọ kie re, ne Jehova ya rhie ẹtin ẹnrẹn ma vbe arrọọ ruẹ. Vbe igiemwi, ohan ghaa mu ruẹ, rhunmwuda ne emwa na ya unu zaan emwi ne u yayi, rinmwian e Jehova nọ rhie udinmwẹ nuẹn ne u ya sẹtin sinmwi oseghe ne emwi ne u yayi. (Ẹfis 6:19, 20) Adeghẹ ọ mwẹ emianmwẹ nọ ya agbọn lọghọ ruẹ, rinmwian e Jehova nọ rhie ẹtin nuẹn, ne u ye sẹtin gha zọghae vbe ugamwẹ ọghẹe. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne u ya bẹghe vbene Jehova ya ru iyobọ nuẹn hẹ, amuẹtinyan ọghuẹ ghi do gha wegbe sayọ, ẹrhiọn ghi vbe la ruẹ iwu.

10. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha tie okha ọghe eguọmwadia Osanobua ni rre uwu e Baibol, egbe na ya unu kaẹn vbe ebe Hibru 11:32-34?

¹⁰ Ọmwa nọ wa gha tie Evbagbẹn Nọhuanrẹn vbe ẹghẹ hia ẹre Pọl ghaa khin. Ọ wa miẹn emwi nibun ruẹ vbe okha ọghe eguọmwadia Osanobua nọ tiere vbe Evbagbẹn Nọhuanrẹn. Vbe ebe nọ gbẹn gie Ivbi Hibru, ọ keghi rhie igiọdu ne iran, ne iran gha ya egbe taa igiemwi esi ọghe eguọmwadia e Jehova ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ. (Tie Hibru 11:32-34.) Ọkpa vbe usun iran na ọre Ọba e Devid. Ọmwa nọ wa kakabọ miẹn ukpokpo, ẹre Devid ghaa khin, ọ miẹn ukpokpo vbe obọ eghian, ọ vbe miẹn vbe obọ avbe ọse. Zẹvbe ne ima ya ziro yan okha ọghẹe, ma gha bẹghe vbene igiemwi ọghẹe ya ru iyobọ ne Pọl hẹ, kevbe vbene ima khian ya ya egbe tae Pọl hẹ.

11. Vbọzẹe ne Golaiat na gha ya aro gbe Devid re? (Ghee efoto nọ rre odaro ebe na.)

¹¹ Vbe ẹghẹ ne Golaiat ne olẹtin ya bẹghe Devid, “ohu ẹre keghi muẹn ẹsẹse,” ọ na gha yae gbogiẹ, rhunmwuda vbe aro ọre, ovbi amimi nẹi sẹtin ru emwi rhọkpa ẹre Devid ghaa khin. A gha gele wẹẹ na ghee ẹre, arhuanran ẹre Golaiat ghaa khin, emwi hia na ya khọn okuo vbe gha gue ẹre, erriọ vbe ya fiẹnro okuo na khọn. Sokpan nọ ne Devid, ovbi ọvbokhan kherhe nọ ma rẹn vbene a ya khọn okuo hẹ ghaa nọ, ọ ma vbe viọ emwi igbinna rhọkpa mwẹ. Vbọrhirhighayehẹ, e Devid ma gi ohan muẹn, ọ kegha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha gbinna ne irẹn. Gele gele, e Jehova keghi ru iyobọ nẹẹn ya khọnmiotọ yan e Golaiat.—1 Sam 17:41-45, 50.

12. De isievẹn ọvbehe ne Devid werriẹ aro daa?

¹² Ọ ghaa mwẹ isievẹn ọvbehe ne Devid werriẹ aro daa nọ gha te gbe orhiọn ye ọre iwu. Ekhọe hia ẹre Devid ya ga e Sọl zẹvbe ọba ne Jehova hannọ zẹ. Ọba e Sọl te ka gha ya aro nọ ghaan ghee Devid. Sokpan vbene ẹghẹ ya khian, itengbemu ma ghi gi e Sọl bẹghe odẹ, ọ na suẹn gha gbọvo e Devid. Ọ ma ghi gha ya obọ esi muẹn, uhiẹn, ọ na kue gha hoo nọ gbe ẹre rua.—1 Sam 18:6-9, 29; 19:9-11

13. De emwi ne Devid ru, vbe ẹghẹ ne Ọba e Sọl na gha ya obọ dan muẹn?

¹³ Agharhemiẹn wẹẹ, Ọba e Sọl ma gha ya obọ esi mu e Devid, e Devid na ye gha rhie ọghọ nẹẹn zẹvbe ọba ne Jehova hannọ zẹ. (1 Sam 24:6) E Devid ma gha mu ohu, nọ gha kha wẹẹ, e Jehova ẹre ọ si ẹre ne irẹn na rrioya vbe obọ e Sọl. Nọghayayerriọ, ọ keghi mu ẹtin yan e Jehova, ọ na gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha rhie ẹtin ne irẹn ya la isievẹn na gberra.—Psm 18:1.

14. De isievẹn eso ni khọ ọghe Devid ne Pọl werriẹ aro daa?

¹⁴ Ukọ e Pọl vbe werriẹ aro daa egbe isievẹn ne Devid werriẹ aro daa. Ọ ghaa mwẹ eghian nibun ni wegbe sẹ ọre. Nibun vbọ kegha re avbe ọkaolotu ugamwẹ kevbe iran ni rre ukpo ọdakha vbe ẹvbo. Ẹi re avbiẹ inugba ẹre iran gbe Pọl, ẹi re  avbiẹ inugba ẹre iran vbe muẹn fi eghan. Vbe na ghee Devid, emwa ne Pọl te tie ẹre ọse kegha ya obọ dan muẹn. Uhiẹn, etẹn eso vbuwe iko na kue gha gbe ẹre odan. (2 Kọr 12:11; Fil 3:18) Sokpan, te Pọl ye sẹtin la avbe isievẹn na gberra. Vbọ ya ima kha vberriọ? Agharhemiẹn wẹẹ, emwa ghaa zẹ ọre kpokpo, e Pọl ma gi egbe wọọ re, ọ na ye rhiegba ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Agharhemiẹn wẹẹ, etẹn eso vbuwe iko ghaa gbe ẹre odan, e Pọl na ye hoẹmwẹ iran. Sẹ ehia, ọ na ye da imudiase ọghẹe yi ya sẹ ẹdẹ uwu. (2 Tim 4:8) Ne Pọl gha te ya hẹnhẹn egbe yan ẹtin obọ re, ọ keghi mu ẹtin yan e Jehova. Ọna ẹre ọ ru iyobọ nẹẹn ya sẹtin la avbe isievẹn na gberra.

15. Adeghẹ emwa na gha gbe ima odan, vbọ khẹke ne ima ru? De vbene ima khian ya ru ọna hẹ?

¹⁵ Emwa vbuwe ẹgbẹe ruẹ, isiwinna ruẹ, ra owebe ruẹ he ka ya unu kpamisikan kuọ ruẹ, rhunmwuda emwi ne u yayi ra? Iran vbe zẹ ruẹ kpokpo ra? Ọ mwẹ ọtẹn rhọkpa vbuwe iko nọ he ya obọ dan mu ruẹ ra? Adeghẹ erriọ nọ, igiemwi ọghe Devid kevbe Pọl gha wa ru iyobọ nuẹn. U gha sẹtin “ya ọ maan rhie obọ yan ọkhọ uhunmwu.” (Rom 12:21) Vbene ẹmwata, ma i khian gu iran khọn ighẹ emwa ni gbe ima odan, zẹvbe ne Devid ya gu e Golaiat khọn, sokpan ma ghi hia ne ima ru iyobọ ne iran ya do rẹn e Jehova kevbe avbe imamwaemwi ẹmwata ni rre uwu e Baibol. De vbene ima khian ya ru ọna hẹ? Adeghẹ emwa na nọ ima ọta vbekpa emwi ne ima yayi, ma ghi ya e Baibol rhie ewanniẹn ne iran. Adeghẹ emwa na vbe gha ya obọ dan mu ima, ma ghi gha rhie ọghọ ne iran, ma ghi vbe gha ya obọ esi mu emwa hia, uhiẹn ya sẹ egbe emwa ni kpokpo ima.—Mat 5:44; 1 Pit 3:15-17.

16-17. De emwi ne Pọl ma sẹtin mianmian?

¹⁶ A te miẹn wẹẹ, e Pọl khian Ovbiotu e Kristi, te irẹn wa gha ya unu kpamisikan ku erhuanegbe Jesu, erriọ vbe ya gha zẹ iran kpokpo. Vbe ẹghẹ na kha na, e Sọl ẹre a mobọ rẹn ọnrẹn yi. (Iwinna 7:58; 1 Tim 1:13) Jesu tobọre ẹre ọ ghi da re obọ yi, nẹ ghẹ ghi kpokpo Ivbiotu e Kristi. Ọ keghi ke ẹrinmwi gu ẹre guan, ọ na vbe rhu ẹre aro. Vbe ẹghẹ na nia, Ivbiotu e Kristi ne Pọl te gha kpokpo, ẹre ọ khian ghi sẹtin rhan rẹn aro. Nọnaghiyerriọ, e Pọl keghi mu egbe ẹre rriotọ, ọ na gi ọrhuanegbe Jesu ọkpa na tie ẹre Ananaias mu irẹn egbe rran.—Iwinna 9:3-9, 17, 18.

¹⁷ Vbene ẹghẹ ya khian, e Pọl na do khian ọmwa na ghi gha họn usi ẹre rre vbuwe iko, sokpan e Pọl  ma mianmian emwi nọ sunu vbe ọ rrie Damaskọs, vbe ẹghẹ ne Jesu na ke ẹrinmwi gu ẹre guan. Ọmwa imuegberriotọ ẹre Pọl ghi gha khin vbe ọ ghi khian Ovbiotu e Kristi nẹ. Ọ na vbe kue ne etẹn ni rre uwu iko gha ru iyobọ ne irẹn. E Pọl keghi kha wẹẹ, “iyobọ nọkhuọkhua” ẹre etẹn ni rre uwu iko ghaa khin ne irẹn.—Kọl 4:10, 11.

18. Vbọsiẹ ne ima na si egbe vbe ugbẹnso, deghẹ etẹn ọvbehe na gha hoo ne iran ru iyobọ ne ima?

¹⁸ De emwi ne igiemwi ọghe Pọl maa ima re? Vbe ẹghẹ ne u na da suẹn gha ruẹ e Baibol, egbọre, te u wa gha hoo ne emwa hia gha ru iyobọ nuẹn, rhunmwuda u rẹnrẹn wẹẹ, emwi wa bun ne u ma he rẹn. (1 Kọr 3:1, 2) Sokpan, deghẹ ọ na ghi kpẹẹ ruẹ nẹ vbe odẹ ọghe ẹmwata ghi vbo? U sẹtin do gha si egbe deghẹ ọtẹn ọvbehe na gha hoo nọ ru iyobọ nuẹn, katekate deghẹ a na miẹn wẹẹ, uwẹ ẹre ọ ka la odẹ ẹmwata na khẹ ọre. Sokpan, ọ khẹke ne ima gha yerre wẹẹ, etẹn ima ẹre Jehova mobọ loo ya ru iyobọ nọ khẹke ne ima. (Rom 1:11, 12) Ma ghaa miẹn ọnrẹn yi, iyobọ ne etẹn ru ne ima, te ima kie ẹkpotọ yọ ne Jehova ya ru iyobọ ne ima.

19. Vbọ ru iyobọ ne Pọl ya musọe?

¹⁹ E Pọl wa fian emwi nibun gbua, vbe ọ ghi khian Ovbiotu e Kristi nẹ. De emwi nọ ru iyobọ nẹẹn? Emwi ne Pọl miẹn vbe agbọn keghi yae rẹn wẹẹ, ẹi re eke ne ọmwa ke rre, vbene ọmwa fe sẹ hẹ, vbene ọ yo owebe sẹ hẹ, ra ẹtin nọ mwẹ ẹre ọ khian yae miẹn adogbannọ, sokpan imuegberriotọ kevbe amuẹtinyan na mwẹ dae Jehova ẹre ọ khian ya ọmwa musọe. Ne Pọl na rẹn ọna, ẹre ọ zẹe ighẹ ọ sẹtin fian emwi nibun gbua vbe ugamwẹ e Jehova. De vbene ima hia khian ya ya egbe tae Pọl hẹ? Odẹ ne ima khian ya ru ọna ọre wẹẹ, (1) ma ghi mu ẹtin yan e Jehova, (2) ma ghi gha ya egbe tae igiemwi esi ọghe emwa ne Baibol guan kaẹn, (3) ma ghi vbe gha miẹn ọnrẹn yi, iyobọ ne etẹn ru ne ima. Ma ghaa ru vberriọ, e Jehova gha ya ima wegbe, ọ gha khọnrẹn ne ima gha roro ẹre wẹẹ, emwa ni vburriẹ ẹre ima khin!