1. Na cava e tukuna vakadodonu na yapositolo o Paula?

E TUKUNA vakadodonu na yapositolo o Paula ni dau malumalumu ena so na gauna. E kaya ni sa “yavu tiko yani” na yagona, e ka ni sasaga gona me cakava na ka dodonu, e sega tale ga ni sauma o Jiova na nona masu me vaka e namaka. (2 Kor. 4:16; 12:7-9; Roma 7:21-23) E kila o Paula nira raici koya na dauveitusaqati me malumalumu. * Ia e sega ni vakayalolailaitaki koya na nodra raicala eso tale kei na nona malumalumu, me nanuma kina ni tawayaga.—2 Kor. 10:10-12, 17, 18.

2. Na ka bibi cava e vulica o Paula me vaka e tukuni ena 2 Korinica 12:9, 10?

² E dua na ka bibi e vulica o Paula, oya nida rawa ni kaukaua ena gauna mada ga eda nanuma kina nida malumalumu. (Wilika 2 Korinica 12:9, 10.) E kaya o Jiova “ni na qai taucoko” na nona kaukaua ena “malumalumu” i Paula, kena ibalebale ni na solia o Jiova na kaukaua e sega vei Paula. Meda raica mada na vuna meda kua ni rarawataka kina nodra veivakalialiai na dauveitusaqati.

3. Na cava meda marau kina nida vosabeci?

³ E sega ni dua e taleitaka me vosabeci se vakalialiai. Ke da kauaitaka vakasivia na nodra vosabeci keda na meca, eda na rawa ni yalolailai. (Vkai. 24:10) Meda raica  gona vakacava na nodra vosa veibeci? Me vakataki Paula, meda “marau . . . [nida] vosabeci.” (2 Kor. 12:10) Na vuna? Baleta noda vosabeci se tusaqati e dusia nida tisaipeli dina i Jisu. (1 Pita 4:14) E kaya o Jisu nira na vakacacani na nona imuri. (Joni 15:18-20) E yaco qori ena imatai ni senitiuri. O ira na muria na ivakarau vaKirisi ena gauna ya era raici ira na lotu vaKarisito mera sega ni vuku, era malumalumu tale ga. Era raici ira na lotu vaKarisito na Jiu nira “sega ni vuli vinaka sara ra qai tauvanua ga,” me vakataki rau na yapositolo o Pita kei Joni. (Caka. 4:13) Era raici na lotu vaKarisito mera malumalumu nira sega ni vakaitavi ena ka vakapolitiki se curu ena mataivalu, era cati tale ga ena vanua era tiko kina.

4. Na cava era cakava na lotu vaKarisito taumada ena nodra raicala na dauveitusaqati?

⁴ Vakacava era soro koso na lotu vaKarisito taumada ena nodra raicala na dauveitusaqati? Sega. Kena ivakaraitaki, rau raica na yapositolo o Pita kei Joni, ni ka dokai me rau vakacacani ni rau imuri i Jisu, rau vakavulica tale ga na veika me baleti koya. (Caka. 4:18-21; 5:27-29, 40-42) E sega ni dua na vuna me ratou madua kina na tisaipeli. E levu sara na ka vinaka era cakava na lotu vaKarisito yalomalumalumu qo ena imatai ni senitiuri ni vakatauvatani kei ira na dauveitusaqati. Kena ivakaraitaki, na ivola uqeti vakalou era vola eso na lotu vaKarisito qori, e se yaga tiko ga vei ira e milioni. Na Matanitu tale ga era vunautaka sa veiliutaki tiko ena gauna qo, ena qai liutaka na kawatamata taucoko. (Maciu 24:14) Ia sa yali yani na matanitu kaukaua e tusaqati ira ena gauna ya. Era sa veiliutaki tu mai lomalagi ena gauna qo na lotu vaKarisito yalodina, ia sa ra mate na dauveitusaqati. Ke ra mani vakaturi, era na vakarurugi ena Matanitu sara ga era dau vunautaka na lotu vaKarisito era cata voli.—Vkta. 5:10.

5. Na cava era beci kina na tamata i Jiova me vaka e tukuni ena Joni 15:19?

⁵ Nikua eda beci ena so na gauna na tamata i Jiova, eda vakalialiai nida sega ni vuku, eda malumalumu tale ga. Na vuna? Nida sega ni muria na nodra ivakarau ni rai e levu nikua. Eda dau saga meda yalomalumalumu, eda yalomalua qai talairawarawa. Ia o vuravura e taleitaki ira na dokadoka, qaciqacia, kei ira na talaidredre. Eda sega tale ga ni dau vakaitavi ena veika vakapolitiki, se da lewena na mataivalu ni dua na vanua. Eda sega ni tautauvata kei ira na lewe i vuravura, ya na vuna era beci keda kina.—Wilika Joni 15:19; Roma 12:2.

6. Na cakacaka levu cava e vukei ira tiko kina na nona tamata o Jiova?

⁶ E raicalataki keda o vuravura, ia e vakayagataki keda o Jiova meda cakava e levu sara na ka vinaka. E dusimaka tiko na cakacaka vakavunau levu duadua ena ivolatukutuku ni kawatamata. Era vakarautaka na nona tamata na ivola e vakadewataki qai veisoliyaki vakalevu duadua e vuravura. Era vakayagataka tale ga na iVolatabu mera vukea kina e levu mera veisautaka na nodra bula. Na ka kece qori e lagiti ga kina o Jiova ni vakayagataka e dua na ilawalawa era beci, me rawati kina na cakacaka levu qori. Ia vakacava o keda yadudua? E rawa ni vakaukauataki keda o Jiova? Na cava meda cakava me vukei keda kina? Meda dikeva mada e tolu na ka eda  rawa ni vulica vua na yapositolo o Paula.

7. Na cava eda vulica vei Paula?

⁷ Qo e dua na ka bibi eda vulica vei Paula, meda kua ni nuitaka na noda kaukaua se taledi nida qaravi Jiova. Ena rai vakatamata, e rawa sara ga ni dokadoka o Paula, me nuitaki koya ga. E susu e Tarisu, na koroturaga ni dua na yasayasa vakaRoma. E koro vutuniyau, e rogo tale ga ena veika vakavuli. E vuli vinaka o Paula, e vakavulici koya sara ga o Kamelieli, e dua na nodra iliuliu na Jiu e dau dokai vakalevu. (Caka. 5:34; 22:3) Dua na gauna era dau dokai Paula tu na Jiu. E kaya: “Niu uasivi ena lotu vakaJiu ni vakatauvatani kei ira e levu na kainoqu keimami tabavata.” (Kala. 1:13, 14; Caka. 26:4) Ia e sega ni nuitaki koya ga o Paula.

8. Me vaka e tukuni ena Filipai 3:8, e raica vakacava o Paula na veika e vakanadakuya? Na cava e ‘marautaka kina na nona malumalumu’?

⁸ E marau o Paula me vakanadakuya na veika e vakabibitaki e vuravura. E raica na veika kece e dau marautaka tu qori “mera benu.” (Wilika Filipai 3:8.) E sotava e levu na ka dredre o Paula ni imuri i Karisito. Era cati koya na kainona. (Caka. 23:12-14) Era mokulaki koya na kai Roma ra biuti koya tale ga e valeniveivesu. (Caka. 16:19-24, 37) E liaca tale ga o Paula ni vakaiyalayala ga na ka e rawata. (Roma 7:21-25) Ia e sega ni rawai koya na nona malumalumu se o ira na dauveitusaqati, e ‘marautaka ga na nona malumalumu.’ Na vuna? Ni gauna e malumalumu kina, e qai raica na kaukaua ni Kalou ena nona bula.—2 Kor. 4:7; 12:10.

9. Meda raica vakacava na veika eda sega ni rawata?

⁹ Kevaka eda vinakata me vakaukauataki keda o Jiova, meda kua ni nanuma ni vakatau tiko na keda yaga ena noda kaukaua, noda rawaka vakavuli, na vanua eda cavutu mai kina, se na levu ni iyau eda taukena. Na ka kece qori  e sega ni bibi vei Jiova. E levu tale ga na tamata ni Kalou era sega ni “vuku vakavuravura,” “vakaitutu,” se “sucuturaga.” O Jiova e vakayagataki ira na “ka malumalumu ni vuravura qo.” (1 Kor. 1:26, 27) Me kua gona ni vakalatilati ena nomu veiqaravi na veika o sega ni rawata. Ia mo raica qori me gauna vinaka me vakaukauataki iko kina o Jiova. Kena ivakaraitaki nira via vakarerei iko o ira na saga mo vakatitiqataka na nomu vakabauta, masuti Jiova me vakaukauataki iko mo vakamacalataka na nomu vakabauta. (Efeso 6:19, 20) Ke dredre mo vosota na tauvimate, kerei Jiova me vakaukauataki iko mo cakava tiko ga na ka o rawata. Ena gauna kece o raica kina na veivuke i Jiova, ena dei na nomu vakabauta, o na kaukaua tale ga.

10. Na cava meda vulica kina na nodra ivakaraitaki na tamata yalodina ena iVolatabu me vaka e tukuni ena Iperiu 11:32-34?

¹⁰ E dau vulica vagumatua na iVolatabu o Paula. E vulica e levu sara na ka dina kei na nodra ivakaraitaki na talanoataki ena Vosa ni Kalou. Ni volavola vei ira na lotu vaKarisito Iperiu, e kerea mera dau vakananuma na nodra ivakaraitaki na tamata yalodina i Jiova ena gauna makawa. (Wilika Iperiu 11:32-34.) Dua na kena ivakaraitaki o Tui Tevita. Era tusaqati koya na meca kei na vica na nona itokani e liu. Nida vulica nona ivakaraitaki, eda na kila na vuna e rairai vakaukauataki Paula kina nona vakasamataka vakatitobu na bula i Tevita. Eda na kila tale ga na sala meda vakatotomuri Paula kina.

11. Na cava e vaka me rairai malumalumu kina o Tevita? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

¹¹ E raici Tevita na dauvala qaqa o Koliaci me malumalumu, e “beci koya sara ga.” E turaga levu o Koliaci, e vakaiyaragi vinaka, e vulica tale ga na ivalu. O Tevita e gone qai sega vua na kila vakaivalu. Ia e kaukaua sara ni vakararavi vei Jiova, e vakadruka kina na kena meca.—1 Sam. 17:41-45, 50.

12. Na ituvaki dredre cava tale e sotava o Tevita?

¹² E dua tale na ituvaki e sotava o Tevita e rawa ni vakamalumalumutaki koya. E yalodina ni veiqaravi vei Saula, na Tui Isireli e digitaka o Jiova. A dokai Tevita tu ena dua na gauna o Tui Saula. Ia ni toso na gauna, e dokadoka qai vuvutaki Tevita. E ca na nona ivakarau, e saga mada ga me vakamatei koya.—1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Na cava e cakava o Tevita ni ca na ivakarau nei Tui Saula?

¹³ E ca na nona ivakarau o Tui Saula, ia e dokai koya tiko ga o Tevita ni tui lumuti i Jiova. (1 Sam. 24:6) E sega ni beitaki Jiova ena ka ca e cakava o Saula. Ia e nuitaki Jiova ga me vakaukauataki koya me vosota na ituvaki dredre qori.—Same 18:1, ulu ni same.

14. E tautauvata vakacava na ka e sotava o Paula kei Tevita?

¹⁴ E tautauvata na ka e sotava na yapositolo o Paula kei Tevita. Era kaukaua vei Paula na kena meca. Era cati koya e levu na iliuliu ena nona gauna. Levu na gauna era vakarota me moku, me biu tale ga e valeniveivesu. Me vakataki Tevita, era vakalolomataki Paula o ira sara ga e dodonu mera nona itokani. Eso mada ga na lotu vaKarisito ena ivavakoso era tusaqati koya. (2 Kor.  12:11; Fpai. 3:18) Ia e vosota kece qori o Paula. Ena sala cava? E vunau tiko ga ni tusaqati. E yalodina tiko ga vei ira na mataveitacini nira vakararawataki koya mada ga. E bibi sara nona yalodina tiko ga vua na Kalou me yacova ni mate. (2 Tim. 4:8) E rawata ga qori ni vakararavi vei Jiova, e sega ni nuitaka na nona kaukaua.

15. Na cava me nomu inaki? O na rawata vakacava?

¹⁵ Vakacava era dau vosabeci iko se tusaqati iko na lewe ni nomu kalasi, ira oni cakacaka vata, se o ira na wekamu era sega ni iVakadinadina i Jiova? Bau dua na ka ca e cakava vei iko e dua ena ivavakoso? Ena vinaka mo nanuma na ivakaraitaki i Tevita kei Paula. Mo saga mo “rawa tiko ga na ca ena vinaka.” (Roma 12:21) Nida tusaqati e sega ni tukuni meda vala sara me vakataki Tevita kei Koliaci. Me nomu inaki ga mo vukea e levu mera kilai Jiova kei na nona Vosa. O na rawata qori ni o vakayagataka na iVolatabu mo sauma kina na nodra taro. Mo veidokai qai yalovinaka vei ira na caka ca vei iko, mo caka vinaka tale ga vei ira mada ga na kemu meca.—Maciu 5:44; 1 Pita 3:15-17.

16-17. Na cava e sega ni guilecava o Paula?

¹⁶ Ni bera ni mai tisaipeli i Karisito na yapositolo o Paula, e cauravou veibeci qai dau vakacacani ira na imuri i Jisu. (Caka. 7:58; 1 Tim. 1:13) E dau kilai tu o Paula me o Saula, e mani tarovi koya o Jisu me kua ni vakacacana tiko na ivavakoso vaKarisito. E vosa vua mai lomalagi qai vakavuna me mataboko. Ena rawa ga ni rai tale ke lai kere veivuke vei ira sara ga e dau tusaqata. E yalomalumalumu ni ciqoma na nona veivuke e dua na tisaipeli o Ananaiasa, e qai vakavuna me rai tale o Paula.—Caka. 9:3-9, 17, 18.

¹⁷ E kilai levu o Paula ena ivavakoso vaKarisito ena dua na gauna e muri, ia e sega ni guilecava na ka e vulica vei Jisu  ena gaunisala i Tamasiko. E yalomalumalumu tiko ga, e yalorawarawa tale ga ni ciqoma na nodra veivuke na mataveitacini. E tukuna vakadodonu nira “dau vakayaloqaqataki” koya.—Kolo. 4:10, 11, vmr.

18. Na cava ena rairai dredre kina meda ciqoma na nodra veivuke eso tale?

¹⁸ Na cava eda vulica vei Paula? Nida se qai tekivu vulica na dina, de dua e rawarawa noda ciqoma na nodra veivuke eso tale nida se gonedramidrami vakayalo, e lailai tale ga na ka eda kila. (1 Kor. 3:1, 2) Ia vakacava ena gauna qo? Ke sa vakayabaki na noda qaravi Jiova, sa levu tale ga na ka eda kila, ena rairai dredre meda ciqoma na nodra veivuke eso tale vakabibi ni vukei keda e dua e vou ena dina. Ia o Jiova e dau vakayagataki ira na mataveitacini mera vakaukauataki keda. (Roma 1:11, 12) E bibi meda kila qori ke da vinakata me vakaukauataki keda o Jiova.

19. Na cava e rawaka kina o Paula?

¹⁹ E levu na ka vinaka e rawata o Paula ni mai lotu vaKarisito. E kila ni sega ni vakatau na rawaka ena noda kaukaua, ivakatagedegede ni vuli, iyau, se vanua eda cavutu mai kina, e bibi ga me yalomalumalumu, me nuitaki Jiova. Meda vakatotomuri Paula mada ga nida (1) nuitaki Jiova, (2) vuli ena ivakaraitaki vakaivolatabu, kei na (3) ciqoma na nodra veivuke na tacida. Ena qai vakaukauataki keda o Jiova se mani vakacava na noda malumalumu!