1. Éé ní e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ kilma ló a bá ẹ́?

NEǸ tóm Pọ́ọ̀l beè palàge nyimá kọọ̀ lóóe ólò ọọlìè sìgà tṍó. Pọ́ọ̀l beè kọọ̀ à ólò tàvàlàẹ́ ló gè naa nú ea dú lé boo béè kọọ̀ a nom̀ kpá ló “dì e a gé áná,” vaá sìgà tṍó Jìhóvà náa ólò aalàẹ̀ a tã̀àgã ló mm̀ sĩ́deè e ẹlẹ géè ẹbmàè dẽe. (2 Kọ́r. 4:16; 12:7-9; Róm̀ 7:21-23) Pọ́ọ̀l beè nyimá nágé kọọ̀ gbò e bà gé náanìè uulìè é boo ólò ẹbvìèe naamá neǹ ọ́ọ́-ọọ. * Sõò náa beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ lọ̀ bùlà e gbò nen íèè kilmàèé ló àbèè ńlẹ́ẹ̀ ọ́ọ́-ọọ á ọọvẹ̀ẹ̀ẹ ló.—2 Kọ́r. 10:10-12, 17, 18.

2. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 2 Kọ́rìnt 12:9, 10, mókà lé nu ní e Pọ́ọ̀l beè nò ẽ?

² Pọ́ọ̀l beè nó kà lé nu—ge kọọ̀ nen é láá ié agẹló bã̀àna tṍó e lóóe ọọ. (Bugi 2 Kọ́rìnt 12:9, 10.) Jìhóvà beè kọ́ nè Pọ́ọ̀l kọọ̀ Ńlẹ́ẹ̀ kpóó “ólò palà ge siá tóm m ọ́ọ́ ọọ̀ ló nen” ea tõó dọ̀ kọọ̀ Jìhóvà é tú kpóó e Pọ́ọ̀l íé bíí ló nèe. Túá kà, naanii mè é ẹb nú ea náa vaá née é nveè súng tṍó e bẹẹ gbò ọ́b nveemài lẹ́.

3. Éé ní ea náa vaá nyíéi é láá ẹẹ tṍó e bà nveemài lẹ́ ẹ́?

³ Náa ólò leemá tọ́ọ̀ bẹ̀ì kọ bàá nvèèmài lẹ́. Sõò, be à gá náa bẹẹ gbò ọ́b à nvèèmài lẹ́ vaá è bọ̀ọ̀gẹ̀ ié tã̀àgã̀ bùlà kilma ló nú e bà kọ́, àé láá ọọvẹ́i ló. (Pró. 24:10) Mó bá ní ea bọ́ló kọ é ẹ̀bmà nvèèmà lẹ́ ea aa bá gbò e bà gé náa uuí  boo é? Dì belí Pọ́ọ̀l, ‘nyíe ni á ẹẹ tṍó e bà nveemà ni lẹ́.’ (2 Kọ́r. 12:10) Lóó éé? Boo béè kọọ̀ tṍó e bà nveemài lẹ́ vaá naa uuí boo, à zógè kọọ̀ beeleè kà kà gbò e gé nyoone nvéè Kráìst. (1 Pít. 4:14) Jíízọ̀s beè kọọ̀ bàé bíìgè ló pá a gbò nyòòne nvée. (Jọ́ọ̀n 15:18-20) Níà beè naaá mm̀ túá gbò gbááá. Tṍóá, gbò e ba beè tú lóó gbá ló nàànù kunukẽ̀ pá Gríìs beè ẹ̀b gbò nyòòne nvéè Jíízọ̀s naamá gbò ọ́ọ́-ọọ nè gbò e bàá gé ló tọ́ọ̀ nu. Vaá pá Júù beè ẹ̀b gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst naamá “gbò kóló togó e bà náa beè nó tọ́ọ̀ kà kpá,” dì belí neǹ tóm Pítà nè Jọ́ọ̀n. (Tóm 4:13) A beè belí gè kọọ̀ gbò níí Kráìst dú gbò ọ́ọ́-ọọ, boo béè kọọ̀ bà náa ólò gbaá ló bìlà bẹbẹ̀l àbèè ge bã ló tóm bé, vaá gbò nen à gbóó ẹ̀b va belí gbò e bàá gé ló tọ́ọ̀ nu mm̀ bon.

4. Éé ní e gbò nyòòne nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá beè naa tṍó e gbò nen náa uú vá boo é?

⁴ É kọọ̀ gbò nyòòne nvéè Kráìst tṍó ea kil nvéeá beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ lọ̀ bug e gbò nàà uú boo beè ié kìlmà vá ló á ọọvẹ̀ẹ̀ vá ló? Ẽ́èe. Dì belí nu dòòmà bá, neǹ tóm Pítà nè Jọ́ọ̀n beè ẹ̀b bíígá ló e bà íe boo béè ge nyoone nvéè Jíízọ̀s nè ge noòmà nú ea kilíé ló naamá ka e bà íèè. (Tóm 4:18-21; 5:27-29, 40-42) Náa íe nú ea beè naa kọọ̀ kẹ́ẹ á sii gbò nyòòne nvéeá. Náa kal ló béè kọọ̀ gbò nen náa beè nvèè ka ló gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá, ba beè pììgà kiẽ́e ba kpóó sim tùlà ge nvèè bá nè dõòna gbò. Dì belí nu dòòmà bá, gbò ketõ̀ò Kpá Káí e sìgà gbò níí Kráìsta beè emí dì ea gé nveè bá vaá nvèè nyíé gbàà gã́bug gãà gbò nen. Vaá Boǹ Méné Bàrì e bà géè kọ́ kpẹ̀a ea kil lóá dì ea gé bẹl mm̀ káála vaá àé beè gé bẹl boo kunukẽ̀í. (Máát. 24:14) Ge doolé ló, kpóó bẹbẹ̀l pá Róm̀ ea géè biigè ló gbò níí Kráìst deè kéléá, beè dọ̀ mm̀ gã́bug gbáá ea kil nvéeá boo tṍó e gbò níí Kráìst e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá dì e bà gé bẹl gbẹá káála kátogóí. Sõò bà gbò ọ́b á gé ná dùm; vaá be à gá náa vaá bà kẽ̀èà aa kemà ú, baala é gbóó di kè kẽè bẹbẹ̀l gbò níí Kráìst e baala géè biigè lóá.—Kùùà 5:10.

5. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Jọ́ọ̀n 15:19, éé ní ea náa vaá pá bàlà booí ólò ẹ̀b Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà tẹlẹ kẽ ẽ́?

⁵ Deè nieí, sìgà gbò náa ólò fã̀ dẽè gbò níí Jìhóvà, vaá bà ólò nvèèmài lẹ́ boo béè kọọ̀ bà ẹb kọ è dúù gbò kóló togó nè gbò ọ́ọ́-ọọ. Ló éé? Boo béè kọọ̀ née lábvì láb belí pá bàlà booí. È ólò pììgà ge kìlmà kpá ló kẽ vaá gbàn tṍ ló lẹ̀ẹ̀là bel. Sõò, pá bàlà booí ólò dàlà kpá ló boo vaá lọ̀l togó kèbá lẹ̀ẹ̀là bel. Nagé, née ólò tú lóó nvee mm̀ bìlà bẹbẹ̀l, vaá née ólò bã ló tóm bé mm̀ tọ́ọ̀ kà dó. Boo béè kọọ̀ née sọọ̀ tọ́ deè kọọ̀ bàlà booí á túi naamá nú ea dú ba bùlà, bà ólò gbóó ẹ̀bvii belí kọ é gé ló tọ́ọ̀ nu.—Bugi Jọ́ọ̀n 15:19; Róm̀ 12:2.

6. Mókà pọ̀b kà tóm ní e Jìhóvà gé nveè bá nè pá a gbò kọ bàá sìe?

⁶ Náa kal ló béè bé e pá bàlà boo ẹbvíi naa, Jìhóvà gé túi siimá kele íb tóm gè mm-mè a bùlà. À gé túi siimá tóm gè kọ́ kpẹ̀a, ea dú kà pọ̀b kà tóm ea tõo lọ̀l vaá à lee. Deè nieí, pá a gyóòlo a emí kpá nvee mm̀ gã́bug dém bel ea di boo kunukẽ̀í, vaá tú Kpá Káí nvèèmà bá nè gã́bug gãà gbò nen kọ bàá ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe. Dénè ka ea dú ló tóm e síì kuu Jìhóvà, ea tú gbò e pá bàlà booí ẹb tẹlẹ kẽ siimá nakà gbele tómíá. Sõò èé kọ́ vàẹ kilma ló buù bẹ̀ì e? É kọọ̀ Jìhóvà é láá nvèè bá nèi kọ é ié kpóó? Beè vó, éé ní eé náa kọbé à  nvèè bá nèi ẽ́? Naanii mè é zẹ́ẹ́ bugi togó boo taà kà kele-kele nu eé láá nó lọl ló nu dòòmà bá neǹ tóm Pọ́ọ̀l.

7. Éé ní ea dú ene kà nú eé láá nó lọl ló nu dòòmà bá Pọ́ọ̀l ẹ?

⁷ Ene kà nú eé láá nó lọl ló nu dòòmà bá Pọ́ọ̀l dú gè kọ́ọ̀: Ó gá dẹ̀ẹ̀a boo o kói nè gbò nú eo ólò láá naa tṍó eo gé fã̀ Jìhóvà. Dì belí bé e gbò nen ólò láá ẹ̀b nu naa, Pọ́ọ̀l beè íe nú ea gáẹ̀ láá naa kọ á dàlà kpá ló boo, vaá dẹ̀ẹ̀a boo a bá. A beè mèà gbẹá Tásọ̀s, ea dú pọ̀b boǹ Róm̀. Tásọ̀s dú bon ea beè palàge ié gyọ́ vaá ié pọ̀b tọọ̀ kpá e gbò nen beè palàge nyimá ló. Pọ́ọ̀l beè palàge nyimá kpá—ene kà gbálà Júù ea bée kọlà Gamélìẹ̀l ea beè olòó noòmà log e gbò nen beè olòó palàge fã̀e dẽe tṍóá ní ea beè noòmàe nu ẽ́. (Tóm 5:34; 22:3) Vaá à íe tṍó e Pọ́ọ̀l beè gbóó dú nen e zivèkà pá Júù beè nyimá ló. Ẹlẹ beè kọọ̀: “Nda beè palà [ge] tú gbele tõ̀ò pá ńda gbò tẽeá kẽ m nàà nu e a kil ló gè fã̀ Bàrì m sĩ́ deè beele pá Júù.” (Gàl. 1:13, 14; Tóm 26:4) Sõò Pọ́ọ̀l náa beè dẹ̀ẹ̀a boo a bá.

8. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Fílipaì 3:8, Pọ́ọ̀l beè ẹ̀b gbò nú ea beè sã̀ànà bá lóá naa vàẹ, vaá éé ní ea beè naa kọ á ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe mm̀ a “ọ́ọ́ ọọ̀ ló” é?

⁸ Pọ́ọ̀l beè sã̀ànà bá ló gbò nu ea beè naa kọ á dú pọ̀b nen mm̀ bàlà booí. Mm̀ kà kà, a beè ẹ̀b nú e pá bàlà booí naamá nuù ka dì belí “kpá kẽ.” (Bugi Fílipaì 3:8.) Pọ́ọ̀l beè moǹ gã́bug tã̀àgã̀ boo béè ge nyoone nvéè Kráìst. Pá ba dó beè ọbvíe. (Tóm 23:12-14) Vaá pá Róm̀ ea dú bon e ẹlẹ dúá, beè bòmìe vaá siíe nvee tọọ̀ kpọ́gọ́lọ́. (Tóm 16:19-24, 37) Gbá ló vó, Pọ́ọ̀l beè nyimá kọọ̀ náa gbõomàè vaá àé palàge tàvàlà ge naa nú ea lelà. (Róm̀ 7:21-25) Sõò Pọ́ọ̀l náa beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ a ọ́ọ́-ọọ àbèè nàà uú boo ea aa bá pá a gbò ọ́b á oomàèe lọl nvéè Kráìst, tãa vó, a beè ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe mm̀ a “ọ́ọ́ ọọ̀ ló.” Ló éé? Boo béè kọọ̀ tṍó e lóóe ọọ ní ea beè moǹ bé e Bàrì beè nvèè bá nèe naa ẽ́.—2 Kọ́r. 4:7; 12:10.

9. Mósĩ́ deè ní ea bọ́ló kọ é ẹ̀bmà bẹẹ gbò ọ́ọ́-ọọ ẹ́?

⁹ Be è gbĩ́ì ge ié nvèè bá lọl bá Jìhóvà,  née é bugi togó kọọ̀ kpóó e íè, nyima kpá, gbò e di gbàà, àbèè gyọ́ ní ea é náa kọ é dọ̀ bélè e. Níì gbò nuí ní ea é náa kọ Jìhóvà á túi siimá tómé nì. Kàsĩ́, zẹ̀ẹ̀ gbò e bà gé fã̀ Bàrì, “gbálà ńkem gbò e pá bàlà boo ólò kolíva gbò nyìmà nu, à bè gbò e kpóó di ló, à bè gbò e ba è meà tọ méné” ní e bà dìe. Tãa vó, Jìhóvà beè aa deè sà “gbò e pá bàlà booí náa è túva kolmá tọ́ọ̀ nu.” (1 Kọ́r. 1:26, 27) Vóà naa, kọbèè nóo íè gbò nu e beè kòl bée dààmà togó kpòíá, òó láá fã̀ nàgé Jìhóvà. Tãa vó, ẹ̀b o dìtõ̀ò boo bá ea bọ́ló. Mósĩ́ deè ní eo é láá naamá vó é? Kẽ̀èa boo kọọ̀ tṍó e bè nóo beè íè gbò nú ea ólò naa kọọ̀ pá bàlà boo á nvèè ka ló nen, òé gbóó láá mòn bé e Jìhóvà gé tú a kpóó nvèèmà bá nè ni naa. Dì belí nu dòòmà bá, be pọ̀ sií ni tṍó e bà bĩ́íná ni nú eo zigà ló, bàn Jìhóvà kọ á neè ni agẹló gè láá loomá bel boo nú eo zigà ló nè va. (Ẹ́fẹ. 6:19, 20) Be à gá náa ò di kè bá zọ̀ kpá ló, bàn Jìhóvà kọ á neè ni kói kọbé ò láá kilsĩ́ gè sí tóm nèe. Buù tṍó eo monì bé ea nveè bá nè ni naa, níà bé o zìgà é kpáá agaló naa ẽ́.

10. Éé ní ea náa vaá èé nó nu dòòmà bá gbò e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ea di mm̀ Kpá Káí, dì belí gbò e bà kólí bée mm̀ kpá Híbrù 11:32-34 é?

¹⁰ Pọ́ọ̀l dú nen ea beè palàge nó Kpá Káí. A beè nó gã́bug nu dòòmà bá ea kil ló gbò e ba beè fã̀ Jìhóvà mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, ea beè bugi lọl mm̀ Kpá Káí. Mm̀ a kpá ea beè emí má pá vígà e bà di Híbrù, Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè va kọ bàá nó nu dòòmà bá gbò e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Jìhóvà ea di mm̀ Kpá Káí. (Bugi Híbrù 11:32-34.) Ni bugi togó boo Méné Dévìd, ea dú ene nen gbàà gbòí. Náa beè tení bá áá bíígá ló ea aa bá pá a gbò ọ́b, sõò a beè tení nágé bá ní ea aa bá gbò e ba beè zẹ́ẹ́ dú pá a kóò. Tṍó e bugì togó boo nu dòòmà bá Dévìd, èé gbóó láá dã́ ból ló bé e gè bugi togó boo a nu dòòmà bá beè nvèè bá nè Pọ́ọ̀l naa, nè nú e beele é láá nó lọl ló Pọ́ọ̀l.

11. Éé ní ea beè naa kọ bàá ẹ̀b Dévìd naamá neǹ ọ́ọ́-ọọ ẹ́? (Ẹ̀b fùtó ea di boo kóó kpáí.)

¹¹ Ba beè ẹ̀b kọọ̀ Dévìd dú neǹ ọ́ọ́-ọọ tṍó e bà túe doolé ló Gòláíàt. Tṍó e Gòláíàt mon Dévìd, a beè “nvèèmàe lẹ́.” Kọ̀láá bé ea dì naa, Gòláíàt beè dú kpã̀àmà gbálà, ié gbõ̀òme nuù bé, vaá a beè palàge nó bé. Boo dõòna bá, ba beè ẹ̀b Dévìd kọ à dú neǹ ọ́ọ́-ọọ, boo béè kọọ̀ a beè di dí pá nvín vaá náa beè nó bé. Sõò a beè ié agẹló. A beè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà, vaá Jìhóvà beè nèe kói ea béémá Gòláíàt èl bá.—1 Sám. 17:41-45, 50.

12. Mókà dõònà kà tàvàlà dìtõ̀ò ní e Dévìd beè kpee sĩ́ ló é?

¹² Dévìd beè kpee sĩ́ ló dõòna kà tàvàlà dìtõ̀ò ea gáẹ̀ beè láá ọọvẹ́ẹ ló. Dévìd beè sí tóm nè Sọ́ọ̀l, ea dú méné e Jìhóvà beè íbá ló kọ á bẹ̀l Ízràẹ̀l mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Túá ból, Méné Sọ́ọ̀l beè nvèè ka ló Dévìd. Tṍó e tṍó téní, dàlà kpá ló boo beè naa kọọ̀ Sọ́ọ̀l á bẹ́ nyíe ló Dévìd. Sọ́ọ̀l beè tú kà pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀mà Dévìd, vaá gbĩ́ gè fẹ́ẹ.—1 Sám. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Mósĩ́ deè ní e Dévìd beè labmá láb tṍó e Méné Sọ́ọ̀l tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀màe ẽ́?

¹³ Náa kal ló beè kọọ̀ Méné Sọ́ọ̀l beè tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀màe, Dévìd beè kilsĩ́ gè fã̀ dẽè méné e Jìhóvà beè sà. (1 Sám. 24:6) Dévìd náa beè kọ́ bel Jìhóvà ló gbò pọ́lọ́ nu e Sọ́ọ̀l náa. Tãa vó, Dévìd beè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà kọ á neèe kói ea íe bíi ló kọbé à láá ĩimàè tàvàlà dìtõ̀òí.—Ps. 18:1, superscription.

14. Mókà dìtõ̀ò ní e Pọ́ọ̀l beè kpee sĩ́ ló ea bélí níí Dévìd e?

 ¹⁴ Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè tení nágé bá dìtõ̀ò ea belí níí Dévìd. Gbò ọ́b Pọ́ọ̀l beè palàge ié kpóó èlie. Gã́bug gbò tùle e ba beè di tṍóá beè ọbvíe. Gã́bug tṍó, ba beè bòmie vaá siíe tẹlẹ kpọ́gọ́lọ́. Dì belí Dévìd, gbò e bà gáẹ̀ láá dú pá kóò Pọ́ọ̀l ní e ba beè tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀màe ẽ́. Sìgà gbò e ba beè di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò beè naa uúé boo. (2 Kọ́r. 12:11; Fíl. 3:18) Sõò Pọ́ọ̀l beè bé dénè gbò e bà géè naa ué boo èl bá. Mósĩ́ deè e? A beè kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a gbẹá kèbá nàà uú boo. A beè kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló pá vígà bã̀àna tṍó e bà náa uúé boo. Bọọ èlmà tõ̀ò, a beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Bàrì dọ̀ọ̀mà tṍó ea ú. (2 Tím. 4:8) A beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, boo béè kọọ̀ náa beè dẹ̀ẹ̀a boo a bá, sõò a beè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà.

15. Éé ní ea dú bẹẹ nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ ẽ́, vaá mósĩ́ deè ní eé láá naamá vó é?

¹⁵ É kọọ̀ ò gé kpee sĩ́ ló nvèèmà lẹ́ àbèè bíígá ló ea aa bá gbò eo gbáì diaí tọọ̀ kpá, pá bọọ kè tóm, àbèè pá bọọ tọ e bà náa ólò sí nònù? É kọọ̀ nen ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò beè tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀mà ni? Beè vó, kẽ̀èa boo nu dòòmà bá Dévìd nè Pọ́ọ̀l. Òó láá kilsĩ́ ge ‘tú lé èlmà bá pọ́lọ́.’ (Róm̀ 12:21) Tṍó e gbò nen náa uuí boo, née ólò bé va dì belí bé e Dévìd beè bé Gòláíàt naaá, tãa vó, è ólò pììga boo gè bé pọ́lọ́ èl bá tení dú ló gè nvèè bá nè gbò nen kọ bàá nó nú ea kil ló Jìhóvà nè Kpá Káí. Òó láá naa vó tení dú ló gè tú Kpá Káí aamá bíb nè gbò nen, tení dú ló gè fã̀ dẽe nè ge naa lé gbò e bà tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀mà ni, kọbèè pá o gbò ọ́b.—Máát. 5:44; 1 Pít. 3:15-17.

16-17. Éé ní e bè náa ólò tá nyíè Pọ́ọ̀l ẹ?

¹⁶ Besĩ́ì neǹ tóm Pọ́ọ̀l à kalá dú nen ea géè nyoone nvéè Kráìst, aẹ̀ bèè nvín ãa gbálà ea beè olòó biìgè ló gbò níí Kráìst. (Tóm 7:58; 1 Tím. 1:13) Jíízọ̀s boo a lóó ní ea beè nvèè kùbmà ló bíígá ló e Pọ́ọ̀l, ea beè zẹ́ẹ́ kọ̀là Sọ́ọ̀l, géè tẹlẹ boo bõ̀ònatõ̀ò Kráìst e. Jíízọ̀s beè tõó káála ló bel nè Pọ́ọ̀l vaá naa kọ á gá mòn  nu. Kọbé dẽée láá mùùà, Pọ́ọ̀l é íè ge gbĩ́ nvèè bá lọl bá gbò e ẹlẹ géè biìgè lóá. Pọ́ọ̀l beè kìlmà kpá ló kẽ vaá tú nvèè bá ea aa bá nen ea géè nyoone nvéè Kráìst ea kọlà Ànànáíàs ea beè naa kọ á mòn nuá.—Tóm 9:3-9, 17, 18.

¹⁷ Tṍó e tṍó téní, Pọ́ọ̀l beè gbóó dú nen e ba beè palàge nyimá ló mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Kráìst, sõò nú e Jíízọ̀s beè noòmàe tṍó ea ló bel nèe lọl káála gbẹá boo èèlè Dàmáskọ̀sa náa beè táẹ́ nyíe. Pọ́ọ̀l beè kilsĩ́ gè kìlmà kpá ló kẽ, vaá di kpènà ló gè tú nvèè bá ea aa bá pá vígà págbálà nè pábia. A beè nyimá kọọ̀ “bà ólò palà ge nvèè bá” neèe.—Kọ́l. 4:10, 11.

18. Éé ní ea náa vaá náa ólò tànii gè tú nvèè bá ea aa bá nen sìgà tṍó ẽ́?

¹⁸ Éé ní eé láá nó lọl ló Pọ́ọ̀l ẹ? Túá tṍó e beè dààmà togó gè zọ̀ gbò níí Jìhóvà gbaá ló, a beè tànii gè ié nvèè bá lọl bá dõòna gbò boo béè kọọ̀ e beè nyimá kọọ̀ è íè gã́bug nu ge nò. (1 Kọ́r. 3:1, 2) Vaá kátogóí à? Be à gá náa vaá e ni tú gã́bug gbáá fã̀àmà Jìhóvà vaá nyimá gã́bug nu, náa é bọọ̀gẹ̀ tàn nài gè gbĩ́ nvèè bá lọl bá dõòna gbò, èlmà tõ̀ò tṍó ea aa bá nen e beè gyààẹ sĩ́ kẽ bã mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Sõò, Jìhóvà ólò sièi kpóó ló tení dú ló bẹẹ gbò vígà págbálà nè pábia. (Róm̀ 1:11, 12) Èé íè ge nyimá kọọ̀, be è gbĩ́ gè ié kói ea aa bá Jìhóvà, èé tú nvèè bá ea aa bá pá vígà.

19. Éé ní ea beè naa kọọ̀ Pọ́ọ̀l á láá naa dénè gbele-gbele nú ea beè naa ẽ́?

¹⁹ Tṍó e Pọ́ọ̀l ni dú neǹ nyòòne nvéè Kráìst, a beè naa gã́bug gbele-gbele nu. Ló éé? Boo béè kọ a beè nyimá kọọ̀ sìm kilsĩ́ náa dẹẹ̀a boo kpóó e nen íé, nyima kpá, gyọ́, àbèè gbò e di gbàà, sõò à dẹẹ̀a boo kìlmà kpá ló kẽ nè ge dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà. Naanii mè dénè bẹ̀ì é nó Pọ́ọ̀l (1) tení dú ló gè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà, (2) tení dú ló gè nó gbò nu dòòmà bá ea di mm̀ Kpá Káí, nè (3) tení dú ló gè tú nvèè bá ea aa bá pá vígà. Tṍó e náà vó, kọ̀láá bé e lóói ọọ naa, Jìhóvà é néi kói!