Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 29

«Porke ik tzaʼn qa mintiʼ wipune, mas wipumale» in nok

«Porke ik tzaʼn qa mintiʼ wipune, mas wipumale» in nok

«In chin tzalaje qa mintiʼ wipune, ex qa ma chin ok yasoʼne, ex qa atx taj aju in ajbʼen weye, ex qa in chin yajlanjtze, ex qa atine tuj bʼis [tuʼn tpaj Cristo]» (2 COR. 12:10).

BʼITZ 38 Kxqʼuqil Jehová tiʼja

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. ¿Tiʼ el tnikʼ apóstol Pablo tiʼj?

EL TNIKʼ apóstol Pablo tiʼj qa at maj kubʼ tnaʼn qa mintiʼ tipumal. Tqʼama qa «kyjaʼ tbʼaj tipun» t-xmilal, qa ok tilil tuʼn tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn aju bʼaʼn ex qa nya toj tkyaqil ambʼil tzaj ttzaqʼweʼn Jehová qe tnaʼj Dios (2 Cor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23). Ax ikx, tzaj tqʼamaʼn qa kyqʼama aj qʼoj tiʼj qa mintiʼ tipumal. * Pero mintiʼ xi tqʼoʼn ambʼil te nya bʼaʼn kyyol txqantl tuʼn tkubʼ t-ximen qa mintiʼx tajbʼen nix tuʼnju el txalpaj (2 Cor. 10:10-12, 17, 18).

2. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 2 Corintios 12:9 ex 10, ¿tiʼ xnaqʼtzbʼil el tnikʼ apóstol Pablo tiʼj?

2 El tnikʼ Pablo tiʼj jun xnaqʼtzbʼil nim toklen. ¿Alkye? Qa aj tkubʼ t-ximen jun xjal qa mintiʼ tipumal, mas tipumal in nok (kjawil uʼjit 2 Corintios 12:9, 10). Tej tqʼama Jehová jlu te apóstol Pablo, «porke ik tzaʼn mintiʼ tipuna, mas in tzʼaqet tipumala wuʼne», kyuʼn yol lu tajtoq tuʼn t-xi tqʼamaʼn te qa kʼoniltoq tiʼj aj tbʼaj tipumal. Tnejel, qo xnaqʼtzan tiʼj tiquʼn mintiʼ tuʼn ttzaj bʼaj qkʼuʼj aj qel ikʼun kyuʼn aj qʼoj.

QO TZALAJ AJ QOK YASOʼN

3. ¿Tiquʼn jaku qo tzalaj aj qel ikʼun kyuʼn xjal?

3 Ni jun qe tgan tuʼn tok yasoʼn moqa tuʼn tok ilin tuʼn juntl. Pero qa ma tzaj nim qbʼis aj kyok ten aj qʼoj yolil nya bʼaʼn qiʼj, jaku qo kubʼ numj (Prov. 24:10). Qa ikju, ¿tiʼ qximbʼetz ktel aj qel ikʼun? Bʼaʼn tuʼn qtzalaj ik tzeʼn bʼant tuʼn apóstol Pablo (2 Cor. 12:10). ¿Tiquʼn? Tuʼnju aj qok yasoʼn ex aj qel ikʼun, in kubʼ qyekʼin qa axix tok t-xnaqʼtzbʼen Jesús qoʼ (1 Ped. 4:14). Tqʼama Jesús qa che elel ikʼun qe t-xnaqʼtzbʼen (Juan 15:18-20). Ex atzun jlu bʼaj toj tnejel syent abʼqʼi. Jun techel, kyqʼama xjal e ok lepeʼ tiʼj kyximbʼetz xjal te Grecia qa mintiʼ jun tiʼ ojtzqiʼn kyuʼn okslal ex qa mintiʼ kyoklen. Atzun toj kywitz aj Judiy, «mya xnaqʼtzamni qe [okslal] tuj skwel, ex tal aqʼnal xjal qe» ik tzeʼn kyqʼama tiʼj apóstol Pedro ex Juan (Hech. 4:13). Kubʼ kyximen nim xjal qa mintiʼ kyipumal okslal, tuʼnju mintiʼ okx kyqʼon kyibʼ kyxol aj kawil, kyxol soldad ex i el ikʼun kyuʼn xjal.

4. ¿Tiʼ bʼant kyuʼn tnejel okslal tej kyok ten aj qʼoj yolil nya bʼaʼn kyiʼj?

4 Mintiʼ xi kyqʼoʼn tnejel okslal ambʼil tuʼn kykubʼ numj tuʼn nya bʼaʼn kyyol xjal. Jun techel, ok tqʼoʼn apóstol Pedro ex Juan te jun oklenj tej kyel ikʼun kyuʼn txqantl tuʼnju e ok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús ex tuʼnju e yolin tiʼj (Hech. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). Mintiʼtoq jun tiquʼn tuʼn kytzaj chʼixwi tnejel okslal. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa xi kybʼinchaʼn tbʼanel tiʼchaq kyiʼj xjal, atzun kye aj qʼoj mintiʼ bʼant jlu kyuʼn. In nel qnikʼ tiʼj jlu tuʼnju onin Jehová tiʼj junjun kye tuʼn tkubʼ kytzʼibʼin junjun uʼj toj Xjan Uʼj, ex kukx in che onin uʼj lu ex in xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj nim millón xjal toj ambʼil jaʼlo. Ex aju Tkawbʼil Dios e pakbʼan tiʼj, nya oʼkx in nel qnikʼ tiʼj jaʼlo qa atz taʼ toj kyaʼj, sino qa chʼix tpon ambʼil tuʼn tkawin kyibʼaj kykyaqil xjal (Mat. 24:14). Atzunte tkawbʼil Roma aju el ikʼun kye okslal toj ambʼil aju, ya o naj. Atzun qeju e ok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús, ya in che kawin toj kyaʼj. Ex qatzun ma che jaw anqʼin xjal e qʼojin kyiʼj, che tel tjaqʼ Tkawbʼil Dios aju e pakbʼan okslal tiʼj tej kyel ikʼun (Apoc. 5:10).

5. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Juan 15:19, ¿tiquʼn in qo el ikʼun kyuʼn xjal?

5 Toj ambʼil jaʼlo, ax ikx in qo el ikʼun kyuʼn xjal, in che xmayin qiʼj, in tzaj kyqʼamaʼn qa mintiʼ ojtzqiʼn jun tiʼ quʼn ex qa mintiʼ qoklen. ¿Tiquʼn? Tuʼnju junxitl qximbʼetz kywitz xjal. In nok kyqʼoʼn xjal kyoklen qeju in jaw kynimsan kyibʼ, qeju oʼkx in che ximen kyiʼjx ex qeju mintiʼ in che nimen. Atzun qe, in nok tilil quʼn tuʼn tkubʼ qin qibʼ, tuʼn qok te mans ex tuʼn qnimen. Ax ikx mintiʼ in nokx qqʼon qibʼ kyxol aj kawil nix in qo onin kyiʼj soldad. Tuʼnju mintiʼ in nel qkanoʼn kymod xjal, in tzaj kyqʼamaʼn qa mintiʼ qajbʼen (kjawil uʼjit Juan 15:19; Rom. 12:2).

6. ¿Tiʼ tbʼanel aqʼuntl in bʼant tuʼn Jehová aj qajbʼen tuʼn?

6 Maske nya toj tumel kyximbʼetz xjal at qiʼj, in qo ajbʼen tuʼn Jehová tuʼn kybʼant tbʼanel aqʼuntl quʼn. Jun techel, in qo ajbʼen tuʼn Jehová tuʼn t-xi pakbʼet tbʼanel tqanil twitz tkyaqil Txʼotxʼ. Ax ikx, mas in che bʼaj traducirin uʼj tuʼn ttnam Jehová ex mas in chex sipet kye kykyaqil xjal, ex in najbʼen Xjan Uʼj quʼn tuʼn qonin kyiʼj nim millón xjal tuʼn tchʼexpaj kyanqʼibʼil. Noq tuʼn tonbʼil Jehová in bʼant tkyaqil tbʼanel aqʼuntl lu, ex in qo ajbʼen tuʼn maske in kubʼ kyximen xjal qa mintiʼ qipun. ¿Yajtzun teyele junjun qe? ¿Jakupe tzʼonin Jehová qiʼj tuʼn tten qipumal? Qa ikju, ¿tiʼtzun kbʼantel quʼn tuʼn ttzaj tqʼoʼn onbʼil qe? Qo xnaqʼtzan tiʼj oxe xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn apóstol Pablo.

MIʼN TZʼOK QEʼ QKʼUʼJ TIʼJ QEX QIPUMAL

7. ¿Alkye tnejel xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj Pablo?

7 Aju tnejel xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj Pablo, aju qa mintiʼ tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qex qipumal moqa tiʼjju in bʼant quʼn aj qajbʼen te Jehová. Jakutoq jaw tnimsan tibʼ Pablo ex jakutoq tzʼok qeʼ tkʼuʼj tiʼjx noqwit ten t-ximbʼetz ik tzeʼn kye xjal. Atz jaw chʼiy Pablo toj lugar Tarso tbʼi, aju ttxuylal jun tnam tokx tjaqʼ tkawbʼil Roma. Attoq nim pwaq toj tnam aju ex ateʼtoq tbʼanel aj xnaqʼtzal toj. Ax ikx, otoq tzʼetz nim t-xnaqʼtzbʼil Pablo tuʼnju otoq bʼaj xnaqʼtzaʼn tuʼn Gamaliel, jun xjal ok qʼoʼn toklen kyxol aj Judiy (Hech. 5:34; 22:3). Toj jun ambʼil, ten toklen apóstol Pablo kyxol xjal aj Judiy. Tqʼama jlu: «Mas nejni qine [moqa mas nim wojtzqibʼile at] kywitz nimku nxjalile junx wabʼqʼiyile kyukʼil» (Gál. 1:13, 14; Hech. 26:4). Maske ikju, mintiʼ ok qeʼ tkʼuʼj tiʼjx.

Ok tqʼoʼn Pablo qe tiʼchaq te twitz txʼotxʼ «ik tzaʼn tzʼis». Pero tej tok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús, ok tqʼoʼn jlu te jun tbʼanel oklenj. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 8). *

8. a) Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Filipenses 3:8, ¿tiʼ kubʼ t-ximen Pablo kyiʼj tiʼchaq kyaj ttzaqpiʼn? b) ¿Tiquʼn tqʼama Pablo qa tzalaj tej mintiʼ tipumal?

8 Kyaj ttzaqpiʼn apóstol Pablo tuʼn tkyaqil tkʼuʼj qe tiʼchaq nim toklen toj kywitz xjal. Axpe ikx, e ok tqʼoʼn qe tiʼchaq lu «ik tzaʼn tzʼis» (kjawil uʼjit Filipenses 3:8). Noqtzun tuʼnj, tzaj nya bʼaʼn tiʼj tej tok lepeʼ tiʼj Cristo. Aʼyex t-xjalil i el ikʼun te (Hech. 23:12-14). Atzun kye xjal te Roma, aqeju junx kytnam tukʼil, ok kybʼyoʼn ex okx kyqʼoʼn toj cárcel (Hech. 16:19-24, 37). Ex tzaj tbʼis tej tel tnikʼ tiʼj qa aj iltoq (Rom. 7:21-25). Pero mintiʼ xi tqʼoʼn ambʼil kye aj qʼoj nix kye tiʼchaq el txalpaj tiʼj tuʼn miʼn tajbʼen te Jehová. Sino tqʼama jlu: «In chin tzalaje qa mintiʼ wipune». ¿Tiquʼn tqʼama jlu? Tuʼnju tej tkubʼ tnaʼn qa mintiʼ tipumal, ok tqʼoʼn twitz tiʼj tzeʼn tzaj tqʼoʼn Jehová tipumal (2 Cor. 4:7; 12:10).

9. ¿Tiʼ qximbʼetz ktel qa at jun tiʼ mintiʼxix in bʼant quʼn?

9 Qa qaj tuʼn ttzaj tqʼoʼn Jehová qipumal, mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa atz tzajni jlu tiʼj qipumal, tiʼj qxnaqʼtzbʼil, tiʼj qkostumbr moqa tiʼj qqʼinumabʼil. Nya kyuʼn tiʼchaq lu jaku qo ajbʼen tuʼn Jehová. Ex at maj, ax tok aj ttzaj kyqʼamaʼn xjal jlu qiʼj: «Mya nim at kyxole at kynabʼl [...], ex mya nim at kyxole at kyipun, ex mya nim at kyxole kykʼwaʼl xjal maʼ kyoklen» (1 Cor. 1:26, 27). Tuʼntzunju, qa at jun tiʼ mintiʼxix in bʼant quʼn, miʼn kubʼ qximen qa mlay qo ajbʼen te Jehová, sino qqʼonx ambʼil te tuʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼj tzeʼn tzul tqʼoʼn qipumal. Jun techel, qa ma tzʼok tilil tuʼn jun xjal tuʼn tjawje qkʼuʼj tiʼjju nimen quʼn ex in qo tzaj xobʼ tuʼn, qqaninx qipumal te Jehová toj naʼj Dios tuʼntzun qkolin tiʼj qokslabʼil (Efes. 6:19, 20). Qatzun at jun yabʼil qiʼj ex mintiʼ qʼanbʼil tiʼj, qqaninx qipumal te Jehová tuʼn kukx tok tilil quʼn tuʼn qajbʼen te. Aj tel qnikʼ tiʼj qa in nonin qiʼj, mas in chʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj ex mas in ten qipumal.

QKANOʼMIL KYIʼJ TMAJEN DIOS TE AMBʼIL OJTXE

10. ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn tel qkanoʼn kyiʼj tmajen Dios te ambʼil ojtxe, ik tzeʼn qeju in tzaj qʼamaʼn toj Hebreos 11:32 a 34?

10 Naqʼlitoq apóstol Pablo tuʼn t-xnaqʼtzan tiʼj Xjan Uʼj. Noq tuʼn jlu ten nim tojtzqibʼil, pero ax ikx el tiʼn tbʼanel xnaqʼtzbʼil kyiʼj tmajen Dios te ambʼil ojtxe tej tjaw tuʼjin aju bʼaj kyiʼj. Toj uʼj xi ttzʼibʼin kye okslal aj Hebreo, xi tqʼamaʼn kye tuʼn tel kykanoʼn kyiʼj xjal kukx e ajbʼen te Jehová (kjawil uʼjit Hebreos 11:32-34). Qo ximen tiʼj jun, aju aj kawil David. Nya oʼkx el ikʼun kyuʼn aj qʼoj tiʼj, sino ax ikx kyuʼn tamiw. Qo xnaqʼtzan mas tiʼj techel kyaj tqʼoʼn David. Iktzun tten kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn onin tiʼj Pablo aju ikʼ tiʼj David ex tzeʼn jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj Pablo.

Tej tok tzoqpaj David tiʼj Goliat, kambʼan ex iktzun tten ok tqʼoʼn twitz tiʼj tzeʼn onin tipumal Jehová tiʼj, maske otoq kubʼ kyximen junjun qa mlayx kambʼan. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 11).

11. ¿Tiquʼn kubʼ kyximen xjal qa mintiʼtoq tipumal David? (Qʼonka twitza tiʼj tilbʼilal tok tiʼj t-xkʼomil).

11 Tej t-xi tkeʼyin Goliat David, kubʼ t-ximen qa mintiʼtoq tipumal ex «el tikʼun tuʼnju noq chʼin toklen ela tuj twitz». Ex bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa matij tweʼ Goliat ex qa attoq mas tojtzqibʼil tiʼj qʼoj, ex xnaqʼtzaʼn maj tten. Atzunte David, mastoq kuʼxun, mintiʼtoq tojtzqibʼil tiʼj qʼoj ex nya bʼantni tten, pero qʼuqlitoq tkʼuʼj tiʼj tipumal Jehová. Aju tzaj tuʼn jlu, kubʼ tiʼj aj qʼoj tuʼn David, maske otoq kubʼ kyximen xjal qa mintiʼ tipumal (1 Sam. 17:41-45, 50).

12. ¿Tiʼ juntl nya bʼaʼn ok weʼ David twitz?

12 Ax ikx ok weʼ David twitz juntl nya bʼaʼn ex jakutoq kubʼ t-ximen qa mintiʼtoq tipumal ex qa ni jun jakutoq kolin tiʼj. Kukx ten David tukʼil Saúl, aju aj kawil jaw tskʼoʼn Jehová kyibʼaj aj Israel. Tnejel, ok qʼoʼn toklen David tuʼn Saúl. Pero tej tikʼ ambʼil, jaw tnimsan tibʼ Saúl ex el tikʼun David. Ok ten bʼinchal nya bʼaʼn tiʼj, axpe ikx tajtoq tuʼn tkubʼ tbʼyoʼn (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11).

13. ¿Tiʼ bʼant tuʼn David tej tok tbʼinchaʼn Saúl nya bʼaʼn tiʼj?

13 Maske ok tbʼinchaʼn Saúl nya bʼaʼn tiʼj David, kukx ok tqʼoʼn David toklen tuʼnju ojtzqiʼn tuʼn qa atzun aj kawil otoq jaw tskʼoʼn Jehová (1 Sam. 24:6). Ex tej tok tbʼinchaʼn Saúl nya bʼaʼn tiʼj, mintiʼ ok tqʼoʼn te tpaj Jehová. Sino ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj qa tzultoq tqʼoʼn Jehová tipumal tuʼn tex twitz nya bʼaʼn lu (Sal. 18:1, qe yol tkubʼ twi capítulo).

14. Ik tzeʼn bʼaj tiʼj David, ¿tiʼ nya bʼaʼn ok weʼ Pablo twitz?

14 Chʼixmi aʼyex nya bʼaʼn ok weʼ apóstol Pablo twitz ik tzeʼn te David. Ateʼtoq nim aj qʼoj tiʼj Pablo ex mas nimtoq kyipumal twitz. In nanqʼintoq kyxol nejenel ex ikʼuntoq twitz kyuʼn. Nim maj xi kysamaʼn nejenel qe xjal tuʼn tok kykʼixbʼisaʼn Pablo ex okx kyqʼoʼn toj cárcel. Ik tzeʼn bʼaj tiʼj David, ax ikx te ok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj kyuʼn qeju otoq che ok te tamiw. Axpe ikx, e ok meltzʼaj junjun okslal tiʼj (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Pero mintiʼ xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tkubʼ tiʼj kyuʼn aj qʼoj. Kukx pakbʼan maske el ikʼun. Kukx ok qeʼ tkʼuʼj kyiʼj erman maske tzaj tbʼis kyuʼn. Ex aju mas nim toklen, kukx ajbʼen te Jehová tejxi tkyim (2 Tim. 4:8). Maske ok weʼ twitz nim nya bʼaʼn, kubʼ tiʼj tkyaqil jlu tuʼn tuʼnju ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj Jehová ex nya tiʼj tex tipumal.

Qtzaqʼwenx toj tumel ex qqʼonk kyoklen txqantl aj ttzaj kyqʼamaʼn qa nya ax tok aju nimen quʼn. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 15). *

15. ¿Tiʼ qaj tuʼn tbʼant quʼn ex tzeʼn jaku bʼant?

15 ¿Ope qo el ikʼun kyuʼn qukʼil toj aqʼuntl, toj tja xnaqʼtzbʼil, moqa kyuʼn toj qja mintiʼ in che ajbʼen te Jehová? ¿Ope tzʼok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj tuʼn jun erman? Qa ikju, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn techel kyaj tqʼoʼn David ex apóstol Pablo. Ex bʼaʼn tuʼn t-xi qbʼiʼn nabʼil lu: «Noq oʼkx tuʼn tkubʼ tiʼj mya bʼaʼn tuʼna tuʼnju tbʼinchbʼena bʼaʼn» (Rom. 12:21). Tuʼntzunju, aj qel ikʼun kyuʼn xjal, mlay qo ok ten qʼojil kyukʼil ik tzeʼn bʼant tuʼn David tiʼj Goliat. Sino qo onil kyiʼj tuʼn tel kynikʼ tiʼj Jehová ex tiʼj Xjan Uʼj. ¿Tzeʼn jaku bʼant quʼn? Jaku bʼant jlu quʼn aj t-xi qtzaqʼweʼn kyxjel xjal tukʼil Tyol Dios, aj tkubʼ qyekʼin tbʼanel qmod ex aj tok qqʼoʼn kyoklen qeju in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn qiʼj, ex aj t-xi qbʼinchaʼn xtalbʼil kyiʼj kykyaqil, axpe ikx kyiʼj qeju aj qʼoj qiʼj (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17).

QQʼONX AMBʼIL KYE TXQANTL TUʼN KYONIN QIʼJ

16, 17. ¿Tiʼ mintiʼ ikʼ tnaʼl tuʼn Pablo?

16 Tej naʼmxtoq tok apóstol Pablo te t-xnaqʼtzbʼen Jesús, in neltoq tikʼun kywitz okslal ex in noktoq tbʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj (Hech. 7:58; 1 Tim. 1:13). Noqtzun tuʼnj, tzaj yolin Jesús tukʼil tzmax toj kyaʼj ex ya mintiʼ bʼant tkeʼyin. Tuʼntzunju, ya mintiʼ ok tbʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj erman. Tuʼn tbʼant tkeʼyin juntl maj, xiʼ jyol onbʼil kyukʼil xjal otoq che el tikʼun. Kubʼ tin tibʼ ex xi tqʼoʼn ambʼil te Ananías tuʼn tonin tiʼj, aju onin tiʼj tuʼn tbʼant tkeʼyin juntl maj (Hech. 9:3-9, 17, 18).

17 Tej tikʼ ambʼil, ok qʼoʼn jun tbʼanel toklen Pablo toj kʼloj okslal, pero mintiʼ ikʼ tnaʼl tuʼn aju xnaqʼtzbʼil xi tqʼoʼn Jesús te tej ttzaj yolin tukʼil tzmax toj kyaʼj akux in bʼet t-xiʼ toj Damasco. Kukx kubʼ tin tibʼ ex xi tqʼoʼn ambʼil kye okslal tuʼn kyonin tiʼj. El tnikʼ tiʼj qa otoq che onin erman tiʼj ex qa otoq txi qʼuqbʼaʼn tkʼuʼj kyuʼn (Col. 4:10, 11).

18. ¿Tiquʼn at maj mintiʼ in xi qqʼoʼn ambʼil kye txqantl tuʼn kyonin qiʼj?

18 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Pablo? Tej ttzaj tzyet tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios, xilo qqʼoʼn ambʼil kye txqantl tuʼn kyonin qiʼj tuʼnju el qnikʼ tiʼj qa naʼmxtoq tchʼiy qamiwbʼil tukʼil Jehová ex naʼmxtoq tel qnikʼ kyiʼj nim xnaqʼtzbʼil (1 Cor. 3:1, 2). ¿Yajtzun jaʼlo? Malo tzikʼ nim ambʼil in qo ajbʼen te Jehová ex ya at nim qojtzqibʼil, ex tuʼnlo jlu mintiʼ in xi qqʼoʼn ambʼil kye txqantl tuʼn kyonin qiʼj, mas qa naʼmx tchʼiy jun erman toj tokslabʼil. Noqtzun tuʼnj, in che ajbʼen ermano ex ermana tuʼn Jehová tuʼn ttzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj (Rom. 1:11, 12). Nim toklen tuʼn tel qnikʼ tiʼj jlu qa qaj tuʼn ttzaj tqʼoʼn Jehová qipumal.

19. ¿Tiquʼn bʼant junjun tbʼanel aqʼuntl tuʼn Pablo?

19 Bʼant junjun tbʼanel aqʼuntl tuʼn Pablo tej tok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús. ¿Tiquʼn? Tuʼnju el tnikʼ tiʼj qa nya atz tzajni tipumal jun xjal tiʼj tex tipumal, tiʼj t-xnaqʼtzbʼil, tiʼj tqʼinumabʼil ex tiʼj toklen kyxol txqantl, sino atz tzajni tukʼil Jehová qa ma kubʼ tin tibʼ ex qa ma tzʼok qeʼ tkʼuʼj tiʼj. Tuʼntzunju, qbʼincham ik tzeʼn te Pablo: qeʼk qkʼuʼj tiʼj Jehová, qkanoʼmil tiʼj techel kyaj kyqʼoʼn tmajen Dios te ambʼil ojtxe ex qqʼonx ambʼil kye erman tuʼn kyonin qiʼj. Iktzun tten tzul tqʼoʼn Jehová qipumal maske in kubʼ qximen qa mintiʼ qipumal.

BʼITZ 71 ¡Jun kʼloj tsoldad Jehová qoʼ!

^ taqik' 5 Toj xnaqʼtzbʼil lu qo xnaqʼtzal tiʼj techel kyaj tqʼoʼn apóstol Pablo. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj qa ma kubʼ qin qibʼ, tzul tqʼoʼn Jehová qipumal aj kyok ten xjal xmayil qiʼj ex aj tkubʼ qximen qa mintiʼ qipumal tuʼn kypaj junjun tiʼchaq.

^ taqik' 1 YOL NIM TOKLEN: At nim tiquʼn jaku kubʼ qnaʼn qa mintiʼ qipumal moqa mintiʼ qoklen. In kubʼlo qximen jlu tuʼnju aj il qoʼ, tuʼnju at yabʼil qiʼj, tuʼnju nya nim qxnaqʼtzbʼil o tzʼetz moqa tuʼnju prow qoʼ. Ax ikx, kyaj aj qʼoj tuʼn qkubʼ numj aj qel ikʼun kyuʼn moqa aj kyyolin nya bʼaʼn qiʼj.

^ taqik' 57 TQANIL TIʼJ TILBʼILAL: Tej tok ten Pablo pakbʼal tiʼj Cristo, kyaj ttzaqpiʼn ojtxe tanqʼibʼil ik tzeʼn jun fariseo, ik tzeʼn qe tuʼj ex jun tal caj tkuʼx qe taqikʼ Tyol Dios toj.

^ taqik' 61 TQANIL TIʼJ TILBʼILAL: Akux at jun erman toj taqʼun, in xi qʼamaʼn te tuʼn tten junx kyukʼil txqantl tuʼntzun tkubʼ kyikʼsaʼn tcumpleaño juntl aqʼunal.