Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 29

“Chi tá ndákava-inii̱, saá kúú ña̱ ndakúkai̱”

“Chi tá ndákava-inii̱, saá kúú ña̱ ndakúkai̱”

“Kúsi̱í-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndákava-inii̱, tá káʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼi̱n, saátu tá kúma̱ní ña̱ʼa ndaʼíi̱, saátu tá ndíka̱i̱ nu̱ú tu̱ndóʼo, saátu tá xóʼvii̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo” (2 COR. 12:10).

YAA 38 Jehová kundaa yóʼó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáaña nda̱kuni ta̱ apóstol Pablo?

TA̱ APÓSTOL PABLO nda̱kunira ña̱ sava yichi̱ xi̱ndakava-inira. Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ loʼo tá loʼo ku̱a̱ʼa̱n ndíʼi ndee̱ra, ta saátu ña̱ xi̱chika̱a̱níra ndee̱ ña̱ keʼéra ña̱ va̱ʼa, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ sava yichi̱ Jehová va̱ása níxindakuiinra oración ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱kuni̱ miíra (2 Cor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23). Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ra ña̱ kǒo ndee̱ra íyo. Soo va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ va̱ása ndáyáʼvira xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ra á xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndakava-inira * (2 Cor. 10:10-12, 17, 18).

2. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 2 Corintios 12:9, 10, ¿ndáaña kúú ña̱ ndáyáʼviní sa̱kuaʼa ta̱ Pablo?

2 Íyo iin ña̱ ndáyáʼviní sa̱kuaʼa ta̱ Pablo: iin na̱ yiví kivi ndakanixi̱nína ña̱ kǒo ndee̱na íyo, soo mií ña̱ nda̱a̱ íyova ndee̱na (kaʼvi 2 Corintios 12:9, 10). * Tá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Pablo “ndee̱ ña̱ kúúmiíi̱ náʼi̱ña tá ku̱a̱ʼa̱n ndákavaka-iniún”, xi̱kuni̱ kachira ña̱ tá kúma̱ní ndee̱ra taxiraña ndaʼa̱ra. Ña̱kán, siʼnaka ná kotoyó nda̱chun kúú ña̱ va̱ása xíniñúʼu ndi̱ʼiní-iniyó tá káʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱yó.

NÁ KUSI̱Í-INIYÓ “TÁ KÁʼA̱N NDI̱VA̱ʼANA” XÍʼINYÓ

3. ¿Nda̱chun kivi kusi̱í-iniyó “tá káʼa̱n ndi̱va̱ʼana” xíʼinyó?

3 Nda̱a̱ ni iinyó va̱ása kútóoyó ña̱ ná ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼinyó. Soo tá ná ndi̱ʼiní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó, kivi ndakava-iniyó (Prov. 24:10). Tá saá, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó? Kivi keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo ta kusi̱í-iniyó “tá káʼa̱n ndi̱va̱ʼana” xíʼinyó (2 Cor. 12:10). ¿Nda̱chun? Saáchi tá kéʼéna ña̱yóʼo á tá sásina nu̱úyó ña̱ keʼéyó chiñu Ndióxi̱, náʼa̱ña ña̱ ndixa kúúyó discípulo ta̱ Cristo (1 Ped. 4:14). Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ ndíku̱nñaʼá (Juan 15:18-20). Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱u tá siglo nu̱ú. Na̱ xi̱ndakanixi̱ní nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱ndakanixi̱ní na̱ griego, xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ na̱ cristiano ña̱ va̱ása xíni̱na ta va̱ása ndáyáʼvina. Ta na̱ judío xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱na ña̱ su̱ví na̱ níkaʼvi va̱ʼa kúúna, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ta̱ apóstol Pedro xíʼin ta̱ Juan (Hech. 4:13). Ku̱a̱ʼánína xi̱ndakanixi̱nína ña̱ va̱ása ndáyáʼvi na̱ cristiano xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níki̱ʼvina xíʼin ña̱ política á xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níkitáʼanna xíʼin na̱ xi̱xa̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo na̱ yiví ku̱ndasína xi̱ninana.

4. ¿Ndáaña ke̱ʼé na̱ cristiano tá xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na?

4 Ni xi̱ka̱ʼa̱n na̱ yiví ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ na̱ cristiano yóʼo, va̱ása nítaxina ña̱ ná kasi ña̱yóʼo nu̱úna. Tá kúú, ta̱ apóstol Pedro xíʼin ta̱ Juan xi̱kusi̱í-inina xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ ixandi̱va̱ʼana xíʼinna chi xi̱kuuna discípulo ta̱ Jesús ta xi̱sanáʼa̱na inkana xa̱ʼa̱ra (Hech. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). Na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú va̱ása níkukaʼan nu̱úna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Saáchi na̱yóʼo ku̱a̱ʼáka ña̱ va̱ʼa ke̱ʼéna xa̱ʼa̱ na̱ yiví, nu̱úka na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá. Tá kúú, sava na̱yóʼo xíʼin ndee̱ espíritu santo ka̱ʼyína sava táʼví ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ta ña̱yóʼo xa̱a̱ chíndeétáʼanníña xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ yiví. Ta Reino ña̱ xi̱natúʼunna xa̱ʼa̱, vitin xa̱a̱ xáʼndachíñuña chí ndiví ta si̱lóʼo kúma̱ní ta kaʼndachíñuña nu̱ú iníísaá ñuyǐví (Mat. 24:14). Soo na̱ chíñu na̱ i̱xandi̱va̱ʼa xíʼinna xa̱a̱ ndi̱ʼi-xa̱ʼa̱na. Ta, na̱ cristiano yóʼo xa̱a̱ xáʼndachíñuna chí ndiví tiempo vitin. Soo na̱ xi̱ ixandi̱va̱ʼa xíʼinna xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱vana, tá sana ná ndataku na̱yóʼo, Reino ña̱ xi̱natúʼun na̱ cristiano xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kaʼndachíñu nu̱úna (Apoc. 5:10).

5. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Juan 15:19, ¿nda̱chun kúndasí na̱ yiví xínina miíyó?

5 Ta saátu tiempo vitin, na̱ yiví kúndasína xínina miíyó, kúsi̱kindaanayó, ta túvina ña̱ va̱ása xíni̱yó ta kǒo ndáyáʼviyó. ¿Nda̱chun? Saáchi miíyó va̱ása kéʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ñuyǐví yóʼo, na̱yóʼo chíndayáʼvinína na̱ yiví na̱ ni̱nu kúni á na̱ kéʼé ña̱ kúni̱ miína. Soo miíyó chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása ni̱nu kuniyó, ña̱ vitá koo iniyó ta va̱ása kéʼéyó ña̱ kúni̱ miíyó. Ta saátu, va̱ása kíʼviyó xíʼin ña̱ política ta ni va̱ása ndákutáʼanyó xíʼin na̱ xáʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi. Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása xíínyó keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ñuyǐví yóʼo, túvina ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó (kaʼvi Juan 15:19; * Rom. 12:2).

6. ¿Ndáa chiñu kúú ña̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó keʼéyó?

6 Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa káʼa̱n na̱ yiví xa̱ʼa̱yó, soo Jehová xíniñúʼura miíyó ña̱ keʼéyó ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní. Tá kúú, níʼira yichi̱ nu̱úyó ña̱ ku̱a̱ʼa̱nyó natúʼunyó xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ yiví. Miíyó na̱ káchíñu nu̱úra, táváyó tutu ta sándaya̱ʼayóña ku̱a̱ʼání nu̱ú tu̱ʼun ta ku̱a̱ʼa̱nña iníísaá nu̱ú ñuʼú, ta xíniñúʼuyó Biblia ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin na̱ yiví ña̱ va̱ʼaka kutakuna. Ni káʼa̱n na̱ yiví ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó, soo kúchiñuyó kéʼéyó ndiʼi ña̱yóʼo saáchi Jehová kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼinyó. Soo, ¿á kivi chindeétáʼan Jehová xíʼin iin tá iinyó ña̱ ndakú kooyó? Tá saá íyoña, ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ apóstol Pablo.

NÁ VA̱ÁSA NDAKANIXI̱NÍYÓ ÑA̱ KUCHIÑU IINLÁ MIÍYÓ KEʼÉYÓ IIN ÑA̱ʼA

7. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Pablo?

7 Iin ña̱ sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ apóstol Pablo kúú ña̱ tá káchíñuyó nu̱ú Jehová va̱ása xíniñúʼu ndakanixi̱níyó ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó ndee̱ ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa á xa̱a̱ xíni̱yó keʼéyóña. Ta̱ Pablo kivi xa̱a̱ra ni̱nuní kunira ta ndakanixi̱níra ña̱ xíni̱ra keʼéra ndiʼi ña̱ʼa. Saáchi, xa̱ʼnura chí ñuu Tarso ña̱ xi̱ndisochíñu ña̱ ñuu Roma xíʼin, ña̱yóʼo ni̱xi̱yoña iin ñuu ña̱ kúikání ta na̱ yiví ni̱xi̱yo kán na̱ xi̱kaʼvi va̱ʼa xi̱kuuna. Ta saátu, ka̱ʼvi va̱ʼara chi ta̱ sa̱náʼa̱-ñaʼá xi̱kuu ta̱ Gamaliel, iin ta̱a ta̱ xi̱ndayáʼviní nu̱ú na̱ judío tiempo saá (Hech. 5:34; 22:3). Ta ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ xi̱kuumiíra iin chiñu ña̱ ndáyáʼvi nu̱ú na̱ judío. Ta̱ Pablo ka̱chira: “Ta saátu, ki̱xáʼíi̱ kéʼíi̱ ku̱a̱ʼáka chiñu ña̱ ndáyáʼvi ti̱xin ña̱ judaísmo nu̱ú na̱ ñui̱ na̱ xi̱kuumií táʼan ku̱i̱ya̱i̱” (Gál. 1:13, 14; Hech. 26:4). Soo ni saá, va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ ndáyáʼviníra.

Ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní nu̱ú na̱ ñuyǐví yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo “iin koʼndo mi̱ʼí” saá ni̱xi̱yoña nu̱ú ta̱ Pablo, chi chi̱ndayáʼvikara ña̱ xi̱ndiku̱nra ta̱ Cristo. (Koto párrafo 8). *

8. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Filipenses 3:8, ¿ndáaña xi̱ndakanixi̱ní ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱ndákoora? b) ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ña̱ xi̱kusi̱í-inira tá xi̱ndakava-inira?

8 Xíʼin ña̱ si̱í-ini sa̱ndákoo ta̱ Pablo ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní nu̱ú na̱ yiví. Nda̱a̱ ni̱xa̱a̱ra ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kúúña “iin koʼndo mi̱ʼí” (kaʼvi Filipenses 3:8). * Soo, ni̱xo̱ʼvi̱ra xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kundiku̱nra ta̱ Cristo, chi na̱ ñuu miíra ni̱sa̱a̱-inina xi̱ninara (Hech. 23:12-14). Ni xi̱kuura ta̱ ñuu Roma ka̱ninara ta chi̱ka̱a̱nara veʼeka̱a (Hech. 16:19-24, 37). Ta xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kúúra ta̱ yiví ku̱a̱chi, xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinra keʼéra ña̱ va̱ʼa (Rom. 7:21-25). Soo va̱ása nítaxira kasi ña̱yóʼo nu̱úra á na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá. Chi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Kúsi̱í-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndákava-inii̱”. ¿Nda̱chun? Saáchi tá xi̱ndakava-inira saá kúú ña̱ xi̱kiʼinra kuenta ndáa ki̱ʼva xi̱chindeétáʼan ndee̱ Ndióxi̱ xíʼinra (2 Cor. 4:7; 12:10).

9. Tá ndákanixi̱níyó ña̱ íyo ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó?

9 Tá kúni̱yó ña̱ ná chindeétáʼan Jehová xíʼinyó va̱ása xíniñúʼu ndakanixi̱níyó ña̱ ndáyáʼviníkayó xa̱ʼa̱ ndee̱ ña̱ kúúmiíyó, xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱ʼvi va̱ʼayó, xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xa̱ʼnuyó á xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kúúmiíyó. Su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xa̱a̱yó kundayáʼvikayó nu̱ú Jehová. Chi, ti̱xin ñuu Ndióxi̱ “va̱ása ku̱a̱ʼá kúú na̱ xíni̱ní nda̱a̱ táki̱ʼva ndákanixi̱ní na̱ yiví, ni na̱ ndakúní, ni na̱ ka̱ku ti̱xin veʼe na̱ yiví ndáyáʼvi”. Chi Jehová xíniñúʼura “ña̱ʼa ña̱ kǒo ndee̱ ña̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo” (1 Cor. 1:26, 27). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, tá íyo iin ña̱ʼa ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ sásiña nu̱úyó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱, chi tá ndóʼoyó ña̱yóʼo va̱ʼaka ná kotoyó ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ndee̱ra xíʼinyó. Tá kúú tá káʼa̱n iin na̱ yiví ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxaún ta yíʼviún, ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ ná taxira ndee̱ ndaʼún ña̱ ka̱ʼún xa̱ʼa̱ña (Efes. 6:19, 20). Ta saátu tá kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéní, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová taxira ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa kachíñukayó nu̱úra. Tá xítoyó ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanra xíʼinyó, ña̱ kándíxayóra ndundakúkaña ta va̱ʼaníka kúniyó.

NÁ SAKUAʼAYÓ XÍʼIN ÑA̱ KE̱ʼÉ NA̱ XI̱NDASAKÁʼNU NDIÓXI̱ TIEMPO XI̱NAʼÁ

10. ¿Nda̱chun xíniñúʼu sakuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá na̱ káʼa̱n Hebreos 11:32-34 xa̱ʼa̱?

10 Ndiʼi ki̱vi̱ xi̱kaʼvi ta̱ Pablo tu̱ʼun Ndióxi̱. Ña̱kán ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ku̱nda̱a̱-inira xa̱ʼa̱, ta saátu ku̱a̱ʼání ña̱ʼa sa̱kuaʼara tá xi̱kaʼvira xa̱ʼa̱ na̱ xi̱kachíñu nu̱ú Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá. Nu̱ú carta ña̱ ka̱ʼyíra ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ hebreo, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná kotona ndáaña ke̱ʼé na̱ xi̱kachíñu nu̱ú Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá (kaʼvi Hebreos 11:32-34). * Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin na̱yóʼo, ta̱ rey David. Ta̱yóʼo xi̱niñúʼu kundeé-inira xa̱ʼa̱ ña̱ i̱xandi̱va̱ʼana xíʼinra, ta sava na̱yóʼo xi̱kuuna na̱ migora. Tá ná sakuaʼakayó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra, kivi kunda̱a̱-iniyó ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼanña xíʼin ta̱ Pablo tá xi̱ndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ra. Ta, ¿ndáa ki̱ʼva keʼéyó táʼan ña̱ ke̱ʼé ta̱ Pablo?

Ni loʼo ta̱ David ta va̱ása ndakú náʼa̱ra, soo va̱ása níyi̱ʼvíra kanitáʼanra xíʼin ta̱ Goliat, chi ka̱ndíxara ña̱ taxi Jehová ndee̱ ndaʼa̱ra ña̱ va̱ʼa kuchiñura xíʼin ta̱ Goliat (koto párrafo 11).

11. ¿Nda̱chun va̱ása ndakú níxina̱ʼa̱ ta̱ David? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

11 Tá xi̱ni ta̱ Goliat ta̱ David, nda̱kanixi̱níra ña̱ va̱ása ndakúra ta ki̱xáʼara kúsi̱kindaara ta̱yóʼo. Saáchi, ta̱ Goliat káʼnuníra, ku̱a̱ʼání ña̱ʼa kúúmiíra ta xíni̱níkara kanitáʼanra. Soo ta̱ David ta̱ loʼova kúúra, va̱ása xíni̱ra kanitáʼanra ta ni va̱ása íyo tu̱ʼvara, ni saá va̱ása nítaxira kasi ña̱yóʼo nu̱úra. Chi ka̱ndíxaníra ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinra, ta ku̱chiñura xa̱ʼníra ta̱ Goliat (1 Sam. 17:41-45, 50).

12. ¿Ndáa inka tu̱ndóʼo ni̱ya̱ʼa ta̱ David nu̱ú?

12 Ta̱ David ni̱ya̱ʼara nu̱ú inka tu̱ndóʼo ña̱ kivi sandákava-inira ta ndakanixi̱níra ña̱ kǒo na̱ chindeétáʼan xíʼinra. Ta̱yóʼo xi̱kachíñura nu̱ú ta̱ Saúl, ta̱ nda̱kaxin Jehová ña̱ koora rey nu̱ú na̱ ñuu Israel. Tá xa̱ʼa̱, ta̱ Saúl xi̱ ixato̱ʼóra ta̱ David. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo, xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱nuní xi̱kuni ta̱ Saúl ki̱xáʼara sáa̱-inira xínira ta̱ David. Va̱ása va̱ʼa níxikeʼéra xíʼinra ta nda̱a̱ xi̱kuni̱ra kaʼnírara (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11).

13. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ David tá xi̱keʼé ta̱ rey Saúl ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinra?

13 Ni xi̱keʼé ta̱ Saúl ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinra, ta̱ David nda̱kundeéra i̱xato̱ʼórara, chi xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ mií Jehová kúú ta̱ nda̱kaxin ta̱ Saul ña̱ koora rey (1 Sam. 24:6). Ta saátu va̱ása níchika̱a̱ra ku̱a̱chi Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼé ta̱ Saúl. Chi xi̱kandíxara ña̱ taxi Jehová ndee̱ ndaʼa̱ra ña̱ va̱ʼa kundeé-inira ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ yo̱ʼvi̱ní yóʼo (Sal. 18:1, ña̱ va̱xi chí xi̱ní).

14. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ inkáchi íyo ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David xíʼin ta̱ apóstol Pablo?

14 Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David saá íyo ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Pablo. Na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá ndakúníka ni̱xi̱yona nu̱úra. Ku̱a̱ʼání na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu tiempo saá xi̱sa̱a̱-inina xi̱xininara, ta ku̱a̱ʼá yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin inkana ña̱ kaninara ta chi̱ka̱a̱nara veʼeka̱a. Nda̱a̱ táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ David, na̱ i̱xandi̱va̱ʼa xíʼin ta̱ Pablo xi̱kuu na̱ xi̱kitáʼan xíʼinra. Nda̱a̱ sava na̱ xi̱ñuʼu ti̱xin congregación va̱ása níkitáʼanna xíʼinra (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Soo ta̱ Pablo ku̱chiñuvara xíʼin na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá. Nda̱kundeéra na̱túʼunra xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ni xi̱sasina nu̱úra. Nda̱kú ni̱xi̱yo inira xíʼin na̱ hermano ni xi̱keʼéna ña̱ʼa ña̱ xi̱sandákava-inira. Soo nda̱kúníka ni̱xi̱yo inira xíʼin Ndióxi̱ nda̱a̱ ki̱vi̱ ni̱xi̱ʼi̱ra (2 Tim. 4:8). Ni ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ni̱ya̱ʼara nu̱ú soo ku̱chiñura, chi ka̱ndíxara Jehová ta va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ kuchiñu iinlá miíra.

Vií ta xíʼin ña̱ to̱ʼó ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó. (Koto párrafo 15). *

15. ¿Ndáaña kúni̱yó keʼéyó, ta ndáa ki̱ʼva keʼéyóña?

15 ¿Á xíniñúʼu kundeé-iniyó nu̱ú na̱ káʼvi xíʼinyó, na̱ káchíñu xíʼinyó á na̱ veʼeyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼinyó á kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó? ¿Á xa̱a̱ kéʼé na̱ hermano iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó? Tá saá íyoña, ná ndakaʼányó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David xíʼin ta̱ Pablo. Va̱ʼaka ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó ña̱ va̱ʼa tasaá kuchiñuyó nu̱ú ña̱ va̱ása va̱ʼa (Rom. 12:21). Tá kéʼé na̱ yiví ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó, va̱ása kánitáʼanyó xíʼinna nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ David xíʼin ta̱ Goliat. Chi ña̱ kúni̱yó keʼéyó kúú ña̱ kuniñúʼuyó Biblia ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼinna ña̱ sakuaʼana xa̱ʼa̱ Jehová. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo? Kuniñúʼuyó Biblia ña̱ va̱ʼa ndakuiinyó ña̱ ndáka̱tu̱ʼun na̱ yiví, ixato̱ʼóyóna ta va̱ʼa koo iniyó xíʼinna ni kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó, ta saátu keʼéyó ña̱ va̱ʼa xíʼin ndiʼi na̱ yiví ni sáa̱-inina xínina miíyó (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17).

NÁ TAXIYÓ CHINDEÉTÁʼAN INKANA XÍʼINYÓ

16, 17. ¿Ndáaña va̱ása nínandóso ta̱ Pablo xa̱ʼa̱?

16 Tá kúma̱níka xa̱a̱ ta̱ apóstol Pablo koora discípulo ta̱ Cristo, Saulo xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra ta ni̱nuní xi̱kunira ta saátu xi̱ ixandi̱va̱ʼara xíʼin na̱ xi̱ndiku̱n ta̱ Jesús (Hech. 7:58; 1 Tim. 1:13). Nda̱a̱ chí ndiví ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra, ta sa̱kúara nu̱úra ta va̱ása nítaxikara ña̱ ná ixandi̱va̱ʼara xíʼin na̱ congregación. Ña̱ va̱ʼa ndaʼa nu̱úra xi̱niñúʼu ku̱ʼu̱nra nu̱ú na̱ yiví na̱ i̱xandi̱va̱ʼara xíʼin. Vitá ni̱xi̱yo inira ta ta̱xira ña̱ ná chindeétáʼan ta̱ Ananías xíʼinra tasaá va̱ʼa nda̱koto tukura (Hech. 9:3-9, 17, 18).

17 Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ta̱ Pablo ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura iin ta̱a ta̱ ndáyáʼviní ti̱xin congregación, soo va̱ása nínandósora xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús miíra tá ku̱a̱ʼa̱nra chí yichi̱ ña̱ Damasco. Ndiʼi tiempo vitá ni̱xi̱yo inira ta ta̱xira ña̱ ná chindeétáʼan na̱ hermano xíʼinra. Ta nda̱a̱ miíra ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ chi̱ndeétáʼanna xíʼinra ta chi̱ka̱a̱na ndee̱ xíʼinra (Col. 4:10, 11, nota).

18. ¿Nda̱chun kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó taxiyó ña̱ ná chindeétáʼan inkana xíʼinyó?

18 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Pablo? Tá ki̱xáʼayó káʼviyó Biblia, sana xíʼin ña̱ si̱í-ini xi̱taxiyó ña̱ ná chindeétáʼan inkana xíʼinyó chi xi̱kunda̱a̱-iniyó ña̱ táki̱ʼva íyo na̱ va̱lí saá ni̱xiyoyó, ta íyo ku̱a̱ʼání ña̱ʼa sakuaʼayó xa̱ʼa̱ (1 Cor. 3:1, 2). Soo, ¿á kéʼékayó ña̱yóʼo vitin? Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ káchíñuyó nu̱ú Jehová ta xa̱a̱ xíni̱níyó, sana va̱ása xíínyó ña̱ ná chindeétáʼanna xíʼinyó, kéʼéyó ña̱yóʼo chi sa̱kán loʼo tiempo ñúʼuna ti̱xin ñuu Ndióxi̱. Soo, Jehová ku̱a̱ʼá yichi̱ xíniñúʼura na̱ hermano ña̱ va̱ʼa chika̱a̱na ndee̱ xíʼinyó (Rom. 1:11, 12). Ña̱kán tá kúni̱yó ña̱ ná taxi Jehová ndee̱ ndaʼa̱yó xíniñúʼu taxiyó ná chindeétáʼanna xíʼinyó.

19. ¿Nda̱chun ku̱chiñu ta̱ Pablo ke̱ʼéra sava ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní?

19 Tá nda̱kundiku̱n ta̱ Pablo ta̱ Cristo, ku̱chiñura ke̱ʼéra sava ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní. ¿Nda̱chun? Saáchi ku̱nda̱a̱-inira ña̱ va̱ása ndáyáʼvi ndee̱ ña̱ kúúmií na̱ yiví, ña̱ ka̱ʼvina, á xu̱ʼún ña̱ kúúmiína. Chi tá vitá íyo inina ta kándíxana Jehová, kivi keʼéna ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa. Ña̱kán, ná keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Pablo: ná kandíxayó Jehová, ná sakuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé na̱ ka̱chíñu nu̱úra tiempo xi̱naʼá, ta ná taxiyó chindeétáʼan na̱ hermano xíʼinyó. Tasaá, ni ndákava-iniyó Jehová taxira ndee̱ ndaʼa̱yó.

YAA 71 Soldado Jehová kúúyó

^ párr. 5 Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pablo. Ta saátu ka̱ʼa̱nyó ña̱ tá vitá íyo iniyó, Jehová taxira ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ kundeé-iniyó tá kúsi̱kindaana miíyó á tá ndákava-iniyó.

^ párr. 1 ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Ku̱a̱ʼá ña̱ʼa kúú ña̱ kivi sandákava-iniyó á ña̱ ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó, tá kúú xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xu̱ʼúnyó, xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱ á xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níkaʼvi va̱ʼayó. Ta saátu na̱ sáa̱-ini xíni miíyó, káʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱yó á íxandi̱va̱ʼana xíʼinyó chi kúni̱na sandákavana-iniyó.

^ párr. 2 2 Corintios 12:9, 10: “Soo ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n: ‘Va̱ʼaníva-inii̱ xíʼún, saáchi ndee̱ ña̱ kúúmiíi̱ náʼi̱ña tá ku̱a̱ʼa̱n ndákavaka-iniúnʼ. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ʼaka ni̱nu ná kunii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndákava-inii̱, ña̱kán ndee̱ ña̱ kúúmií ta̱ Cristo ná kooña xíʼi̱n. 10 Ña̱kán, kúsi̱í-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndákava-inii̱, tá káʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼi̱n, saátu tá kúma̱ní ña̱ʼa ndaʼíi̱, saátu tá ndíka̱i̱ nu̱ú tu̱ndóʼo, saátu tá xóʼvii̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo. Chi tá ndákava-inii̱, saá kúú ña̱ ndakúkai̱”.

^ párr. 5 Juan 15:19: “Tá na̱ ñuyǐví yóʼo kúúndó, na̱ yiví kuʼvi̱-inina kunina ndóʼó chi kúúndó na̱ kítáʼan xíʼinna. Soo vitin, su̱ví na̱ ñuyǐví yóʼo kúúndó, chi yi̱ʼi̱ kúú ta̱ nda̱kaxin ndóʼó ñuyǐví yóʼo, xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo na̱ yiví sáa̱-inina xínina ndóʼó”.

^ párr. 8 Filipenses 3:8: “Vitin ndákanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása ndáyáʼvíka ña̱yóʼo, nu̱ú ña̱ sa̱kuaʼi̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo Jesús. Xa̱ʼa̱ ta̱yóʼo sa̱ndákoi̱ ndiʼi ña̱ xi̱kuumiíi̱ ta nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin koʼndo mi̱ʼí saá íyoña nu̱úi̱, ña̱ va̱ʼa kandíxai̱ ta̱ Cristo”.

^ párr. 10 Hebreos 11:32-34: “Ta, ¿ndáaka ña̱ ka̱ʼi̱n? Chi va̱ása kunani tiempo ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼinndó xa̱ʼa̱ ta̱ Gedeón, ta̱ Barac, ta̱ Sansón, ta̱ Jefté xíʼin ta̱ David, ta saátu ta̱ Samuel xíʼin inkaka na̱ profeta. 33 Xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱ndíxana Ndióxi̱ ku̱chiñuna ka̱nitáʼanna xíʼin na̱ chíñu, ke̱ʼéna ña̱ nda̱kú, ta nda̱kiʼinna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ taxira ndaʼa̱na, ta nda̱kasina yuʼú tí león, 34 nda̱ʼvana ñuʼu̱, ni̱ka̱kuna nu̱ú espada, vitá xi̱kunina soo ndu̱ndakúna, ndakúní ni̱xi̱yona tá xi̱kanitáʼanna ta ta̱xína na̱ xi̱kanitáʼan xíʼinna”.

^ párr. 61 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá ki̱xáʼa ta̱ Pablo nátúʼunra xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo, sa̱ndákoora ndiʼi ña̱ xi̱keʼéra tá ya̱chi̱ tá xi̱kuura fariseo, tá kúú sava rollo ña̱ xi̱xiniñúʼura ta saátu iin caja loʼo nu̱ú xi̱ñuʼu sava táʼví tu̱ʼun Ndióxi̱.

^ párr. 65 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Nu̱ú káchíñu iin ta̱ hermano íxandúxana xíʼinra keʼéra cumpleaño iin na̱ káchíñu kán.