1. ¿Imaynan mayninpi apóstol Pablo sientekuran?

MAYNINPIN apóstol Pabloqa pisikallpayaran, ¿imarayku? Cuerpon ‘machuyapusqanrayku’. Allin kaqta ruwananpaqña kallpachakuran chaypas pantaranpunin imallapipas, Diosmanta mañakuran chaypas manan paypa piensasqanman jinachu kutichimuran, chaykunan paytaqa llakichiran (2 Cor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23). Chaymantapas paytaqa mana valeqpaq jinan chay tiempopi runakunaqa qhawariranku, * millaytataqmi paymantaqa rimaqkupas. Chaykunawanña pisikallpayaran chaypas, manan payqa mana valeqpaq jinachu qhawarikuran (2 Cor. 10:10-12, 17, 18).

2. 2 Corintios 12:9, 10 nisqan jina, ¿imatan apóstol reparan?

² Pipas pisikallpayaspaqa atinmanmi jujmanta kallpa jap’iyta, chaytan apóstol Pablopas repararan (leey 2 Corintios 12:9, 10). Chaychá Jehová Diosqa Pablota niran: “Pisi kallpa kasqaykipin astawanraq atiyniyqa rikukunqa”, nispa. Chaywanqa anchatachá apóstol Pabloqa kallpachakuran. Kunanmi yachasunchis imaraykus mana pisikallpayananchischu enemigonchiskuna k’amiwaqtinchis chaymanta.

3. ¿Imaraykun kusikunanchis “k’amisqa kaspa”?

³ Pipas k’amiwaqtinchisqa manan kusikunchischu ¿riki? Ichaqa nishuta chaypi piensasunman chayqa pisikallpayasunmanmi  (Prov. 24:10). Chhaynaqa, ¿imatan ruwasunman runakuna k’amiwaqtinchis? Apóstol Pablo jinan kusikunanchis “k’amisqa kaspa” (2 Cor. 12:10). ¿Imarayku? Qatikachasqa, k’amisqa kasqanchismi rikuchin Jesuspa qatikuqninkuna kasqanchista (1 Ped. 4:14). Jesusqa willaranñan qatikuqninkuna qatikachasqa kananchista (Juan 15:18-20). Chaymi pasaran ñaupa tiempopi Jesuspa qatikuqninkunawanpas. Paykunataqa wakin yachaysapa Grecia llaqtamanta runakunan pisichaqku. Apóstol Pedrotapas Juantapas “mana educasqa común runakunalla”, nispan niqku (Hech. 4:13). Chaymi runakunaqa Jesuspa qatikuqninkunata mana valeqpaq jina qhawariqku, ¿imarayku? Politicapi mana chaqrukusqankurayku, guerrakunapi mana yanapakusqankurayku ima.

4. ¿Imatan Jesuspa qatikuqninkuna ruwaranku runakuna paykunamanta millayta rimaqtinku?

⁴ Ñaupa tiempopi cristianokunaqa manan runakuna millayta rimaqtinkuchu pisikallpayaranku. Chaymi apóstol Pedropas Juanpas kusikuranku Jesusta qatikusqankurayku qatikachasqa kasqankunmanta (Hech. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). Chay tiempopi cristianokunaqa manan p’enqakurankuchu imamantapas. Aswanpas paykunaqa kusikuywanmi yachachishallaranku askha runakunata Diosta reqsinankupaq. Kunankamapas qelqasqanku librokunaqa yanapashallanmi millonninpi runakunata. Diospa gobiernonmanta willasqankupas wiñaypaqmi jamuq tiempopi runakunata kamachinqa (Mat. 24:14). Ñaupa tiempopi cristianokunata qatikachaq gobiernokunaqa ch’usaqyapunkuñan. Jesuspa apostolninkunan ichaqa janaq pachapi kamachikamushanku. Wakin qatikachaq runakuna kausarimpunqakuña chaypas, Diospa gobiernontan kasukunanku kanqa (Apo. 5:10).

5. Juan 15:19 nisqan jina, ¿imaraykun kay pachapi runakuna cheqnikuwanchis?

⁵ Kay tiempopi cheqnikuwaqninchis runakunapas millaytan noqanchismanta rimanku, mana valeqpaq jinataqmi qhawariwanchispas. ¿Imarayku? Mana paykuna jina kasqanchisrayku. Kay pachapi runakunaqa jatunchakuq, millay mana kasukuqmi kanku. Cristianokunan ichaqa kallpachakunchis k’umuykukuq, llamp’u sonqo, kasukuq ima kananchispaq. Chaymantapas manan politicapi chaqrukunchischu nitaqmi guerrakunamanpas purinchischu, chaymi mana valeqpaq jina qhawarisqa kanchis (leey Juan 15:19; Rom. 12:2).

6. ¿Imakunatan Jehová Diospa yanapayninwan ruwakushan?

⁶ Mana valeqpaq jinaña runakuna qhawariwanchis chaypas, Jehová Diospa yanapayninwanqa imaymanatan ruwashanchis. ¿Imakunatan Diospa yanapayninwan ruwakushan? Pachantinpin Diospa siminmanta willakushan. Chaymantapas qelqanchiskunatan t’ijrakushan pachantinpi runakuna Diosmanta yachanankupaq, jinaspapas askha runakunatan Bibliawan yanapakushan kusisqa kausanankupaq. Mana valeqpaq jinaña runakunapaq kanchis chaypas, tukuy chaykunatan Jehová Diospa yanapayninwan ruwashanchis. Sapankanchistapas Jehová Diosqa yanapawasunmanmi ama pisikallpayananchispaq. ¿Imatan ruwasunman Jehová Dios yanapawananchispaq? Kunanmi yachasun apóstol Pablota kinsa ruwaykuna yanapasqanmanta.

7. ¿Imatan yachasunman apóstol Pablomanta?

⁷ Apóstol Pabloqa manan kallpanpichu confiaran, noqanchispas Jehová Diosta servinanchispaqqa manan kallpanchispichu nitaq imakuna ruway atisqanchispichu confiananchis. Runakunaq qhawarisqanman jinaqa, apóstol Pabloqa jatunchakuytan atinman karan. Payqa Tarso llaqtapin tiyaran, Tarsoqa Romaq jujnin provincianpin kasharan, Tarso llaqtaqa allin reqsisqan karan, qhapaqtaq karanpas. Pablotaqa judiokunaq kamachikuy siminta yachachiq Gamalielmi yachachiran (Hech. 5:34; 22:3). Chaymi Pabloqa niran: “Chay religionpi kashaspayqa nacionniypi wiñaymasiykunamantapas aswan allintaraqmi ñauparisharani”, nispa (Gál. 1:13, 14; Hech. 26:4). Allin yachachisqaña karan chaypas, manan kikinpichu confiakuran.

8. a) Filipenses 3:8 nisqan jina, ¿imaynatan apóstol Pablo qhawariq imaymana saqesqankunata? b) ¿Imaraykun niran: ‘kusikunin pisi kallpayoq kaspa’, nispa?

⁸ Pabloqa kay pachapi allin reqsisqa kaytan saqepuran. Tukuy chaykunataqa “mana valeq q’opata” jinan qhawariran (leey Filipenses 3:8). Ichaqa tukuy chaykunata saqesqanraykun llaqtamasinkunaqa cheqniranku (Hech. 23:12-14). Roma llaqtayoqña karan chaypas kikin romanokunan paytaqa maqaranku, carcelman wisq’aranku ima (Hech. 16:19-24, 37). Chaymantapas payqa llakikuqmi juchasapa runa kasqanmanta (Rom. 7:21-25). Ichaqa manan chaykunaraykuchu pisikallpayaran. Aswanpas niranmi: ‘Kusikunin pisi kallpayoq kaspa’, nispa. Pisi kallpa kaspan payqa astawanraq Jehová Diospa yanapayninta rikuq (2 Cor. 4:7; 12:10).

9. ¿Imatan ruwananchis imapipas pisikallpayaspa?

⁹ Jehová Dios yanapawananchispaqqa, manan kallpanchispichu, profecionniyoq kasqanchispichu, maymanta kasqanchispichu, nitaq kaqninchiskunapipaschu confiananchis. Manan chaykunaraykuchu Diospa ñaupaqenpiqa allin kasunchis. Biblian nin: “Wajasqa kaqkunapiqa pisillan kankichis  runaq piensasqanman jina yachayniyoqkuna, atiyniyoqkuna, qhapaq familiamanta kaqkunapas”, nispa. Jehová Diosqa “kay pachapi mana kallpayoqpaq qhawarisqakunatan” ajllan llaqtanpi kanankupaq (1 Cor. 1:26, 27). Chaymi imapipas pisikallpayashanchis chayqa Jehová Diospa yanapayninta maskhananchis. Pipas iñiyninchista iskayachiyta munaqtinpas manan manchakunanchischu, aswanpas Diospa yanapaynintan mañakunanchis yanapawananchispaq (Efes. 6:19, 20). Wakinninchisqa ima onqoywanpaschá kashanchis, chhayna kaqtinqa Jehová Diosmantan kallpata mañakunanchis payta servishanallanchispaq. Sichus Jehová Diospa yanapayninta reparasun chayqa, iñiyninchismi astawan yapakunqa.

10. Hebreos 11:32-34 nisqan jina, ¿imapaqmi apóstol Pablo iñiqmasinkunata kallpacharan?

¹⁰ Pabloqa kallpachakuranmi Diospa siminta allinta estudiananpaq. Chaymi payqa ñaupa tiempopi Diosta serviqkunata allinta reqsiran. Chayraykun hebreo cristianokunatapas kallpacharan ñaupa tiempopi Diosta serviqkunamanta astawan yachanankupaq (leey Hebreos 11:32-34). Chay ñaupa tiempopi Diospa serviqninkunamanta jujninmi karan David. Payqa imaymana sasachakuykunapin tarikuran. Wakin runakunapas amigonkunapas pay contran jatariranku. Chaymantan astawan yachasunchis. Yachallasuntaqmi imaynatas apóstol Pablota jina noqanchistapas yanapawasunman Davidmanta yachay chayta.

11. ¿Imaraykun David pisi kallpayoqpaq jina qhawarisqa karan? (Tapanpi kaq dibujota qhaway.)

¹¹ Jatun kallpasapa Goliatmi Davidta qhawariran mana kallpayoqta jina “chaymi pisichaspa” k’amiyta qallariran. Goliatqa aswan jatunmi karan allin armasqataq kasharanpas, guerrakunapi atipananpaq jina. Davidmi ichaqa karan waynalla, manataqmi guerrakunapi maqanakunanpaq jinachu karanpas, chaywanpas Jehová Diospin confiaran. Pisichasqaña karan chaypas Jehová Diospi confiasqanraykun Goliat-ta atiparan (1 Sam. 17:41-45, 50).

12. ¿Ima sasachakuypin David tarikullarantaq?

¹² Davidpaqqa karanmi juj sasachakuykunapas. Rey Saúl Israel llaqtapi kamachikushaqtinmi Davidqa Saulpa wasinpi kamachin karan. Saulqa allinpaqmi qhawariq Davidta. Ichaqa tiempowanmi cheqnikuran, chaymi mana allinta trataran, wañuchiytaraqmi munaranpas (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11).

13. ¿Imatan ruwaran David rey Saúl mana allinta ruwaqtin?

¹³ Rey Saulqa imaymanatan Davidta ruwaran, chaywanpas payqa respetashallaranmi Jehová Diospa ajllasqan reyta (1 Sam. 24:6). Manan Diosta juchacharanchu Saúl mana allin kaqkunata ruwasqanmanta. Astawanpas Jehová Diospa yanapayninpin confiaran (Sal. 18:1, qallariyninpi simikunata qhaway).

14. David jina, ¿ima sasachakuykunapin tarikuran apóstol Pablo?

¹⁴ Apóstol Pablopas David jinan sasachakuykunapi tarikuran. Enemigonkunaqa aswan atiyniyoqmi karanku paymanta. Chaymantapas religionpi umalliqkunan cheqnikuranku, qatikacharanku, maqaranku,  carcelman wisq’aranku ima. Davidpa amigonkuna jinan, Pabloq amigonkunapas pay contra sayariranku. Iñiq t’aqamanta wakinpas pay contran sayariranku (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Chaywanpas Pabloqa willashallaranmi Diosmanta. Payqa manan jujkuna contrachu churakuran aswanpas kallpacharanmi pay contra churakuq runakunatapas. Payqa junt’aqmi Jehová Diospaq karan (2 Tim. 4:8). Jehová Diospi confiasqanraykun tukuy chaykunata atiparan.

15. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis?

¹⁵ Yaqapaschá noqanchistapas escuelapi, llank’anapi otaq familianchispipas k’amiwasunman, qatikachawasunmanpas. Mayninpiqa iñiqmasinchiskunapaschá mana allinta ruwawasunman, chhayna kaqtinqa, David jina, Pablo jinan, ‘allin kaqwan mana allin kaqtaqa atipashanallanchis’ (Rom. 12:21). Manachá David jinachu maqanakunanchis kanqa, ichaqa kallpachakunanchismi runakunaq sonqonman chayananchispaq. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Bibliawan runakunaq tapukuyninta kutichispa, munakuywan respetowan ima yachachispa, chhaynapin allin kaqta ruwasun cheqnikuwaqninchiskunapaqpas (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17).

16, 17. ¿Imatan Pablo mana qonqaranchu?

¹⁶ Apóstol Pabloqa manaraq cristiano kashaspan, Jesuspa qatikuqninkunata k’amiq, qatikachaq ima (Hech. 7:58; 1 Tim. 1:13). Ichaqa kikin Jesusmi janaq pachamanta rimapayamuspa ñausayachiran, amaña iñiq t’aqata qatikachananpaq. Jujmanta rikunanpaqmi Pabloqa qatikachasqan runakunaq yanapayninta maskharan. Payqa k’umuykukuspan Ananiaswan yanapachikuran jujmanta rikunanpaq (Hech. 9:3-9, 17, 18).

¹⁷ Apóstol Pabloqa allintachá yuyariran Damascoman rishaqtin Jesús janaq pachamanta rimapayamuspa yanapasqantaqa, chaymi yanaparan Jesusta qatikunanpaq, iñiq t’aqapi allinta yanapakunanpaqpas.  Payqa juch’uyaykukuspan chaskiran iñiqmasikunaq yanapayninta. Reparantaqmi iñiqmasikuna yanapasqanta kallpachasqantapas (Col. 4:10, 11).

18. ¿Imaraykun mayninpiqa mana uyarisunmanchu jujkunaq niwasqanchista?

¹⁸ ¿Imatan Pablomanta yachasunman? Bibliamanta yachayta qallarishaspaqa, juch’uyaykukuspan jujkunaq yanapawasqanchista chaskikuranchis, yacharanchismi juj wawa jina tukuy imatapas yachananchista (1 Cor. 3:1, 2). Ichaqa, askha watakunaña Diospa llaqtanpi kashaspan, mayninpiqa manaña munasunmanchu jujkuna yanapawananchista, astawanqa pisi tiempollaraq Diospa llaqtanpi kaqkunamanta. Ichaqa allintan reparananchis Jehová Diosqa iñiqmasinchiskunawan yanapawashasqanchista (Rom. 1:11, 12). Chaymi uyarinanchis jujkunaq niwasqanchista, chhaynapin chaskisun Jehová Diospa yanapayninta.

19. ¿Imaraykun apóstol Pablo imaymanata ruwaran?

¹⁹ Apóstol Pabloqa cristiano kapuspan imaymanata ruwaran. ¿Iman yanaparan? Payqa manan kallpanpichu, educacionninpichu, qolqenpichu nitaqmi allin reqsisqa kasqanpipaschu confiaran, aswanpas juch’uyaykukuspan Jehová Diospa yanapayninpi confiaran. Chaymi noqanchispas Pablo jina, Jehová Diospi confiananchis. Yachananchismi ñaupa tiempopi Diosta serviqkunamanta, chaskikunanchistaqmi iñiqmasinchiskunaq yanapaynintapas. Chhaynapin pisikallpayasunmanña chaypas, Jehová Diosqa yanapawasun.