1. Andi apösutu Paulosu bi taki gbelingbelin?

APÖSUTU Paulosu bi taki gbelin taa so juu a bi ta suwaki a soni. A bi sabi taa di sinkii fëën bi „ta gaandi nango”, söseei taa a bi musu ta mbei taanga möiti faa bi sa du soni di bunu. A bi sabi tu taa na hii juu Jehovah bi ta piki dee begi fëën kumafa a bi mëni taa Jehovah bi o du ën (2 Kol. 4:16; 12:7-9; Lom. 7:21-23). Paulosu bi sabi tu taa dee felantima fëën bi ta si ën kuma wan sëmbë di suwaki a soni. * Ma tökuseei Paulosu an bi mbei dee soni di wotowan bi ta taki fëën, ku dee suwakifasi dee a bi abi, mbei a ko ta si kuma an bi dë wan hojo soni.​—2 Kol. 10:10-12, 17, 18.

2. Un fanöudu soni Paulosu bi ko fusutan, kumafa u ta si a 2 Kolenti 12:9, 10?

² Paulosu bi ko fusutan wan fanöudu soni. A bi ko fusutan taa aluwasi wan sëmbë ta fii taa an abi kaakiti u du na wan kodo soni, tökuseei a sa du soni di ta lei taa a taanga. (Lesi 2 Kolenti 12:9, 10, NW.) Jehovah bi piki Paulosu taa ’a o dë gbelingbelin u si taa hën ta dëën di kaakiti di a abi fanöudu’. Hën da Jehovah bi o da Paulosu di kaakiti di a bi abi fanöudu te a bi o fii taa a suwaki. Ma boo luku faandi mbei wa musu ta booko u hedi te dee felantima fuu ta kosi u.

3. Faandi mbei u sa ta wai te sëmbë ta kosi u?

³ Na wan fuu lobi te sëmbë ta kosi u. Ma ee a ko dë taa dee felantima  fuu kosi u, hën u ta booko u hedi tumisi ku dee soni di de taki, nöö di soni dë sa mbei u lasi hati (Nöng. 24:10). Wë nöö unfa u musu si di kosi di dee felantima fuu ta kosi u? Wë leti kuma Paulosu, useei sa ’ta wai te sëmbë ta kosi u’ tu (2 Kol. 12:10, NW). Faandi mbei? Biga te sëmbë ta kosi u, ta du ku u, nöö di soni dë ta lei taa u dë tuutuu bakama u Jesosi (1 Pet. 4:14). Jesosi bi taki taa sëmbë bi o du ku dee bakama fëën (Joh. 15:18-20). Di soni dë hën bi pasa ku dee fesiten Keesitu sëmbë. A di ten dë, dee sëmbë dee bi ko ta si soni kuma dee Giiki sëmbë, bi ta si dee Keesitu sëmbë kuma don sëmbë, söseei kuma sëmbë di suwaki a soni. A dee Dju sëmbë dendu seei, sëmbë bi ta si dee Keesitu sëmbë kuma sëmbë di „an go a siköö wan bëtë”. Sö de bi ta si apösutu Petuisi ku apösutu Johanisi (Tjab. 4:13). A bi ta djei kuma dee Keesitu sëmbë an bi sa du na wan soni. De an bi ta nama ku politiki soni. Fëën mbei de an bi sa abi taki a di fa soni bi ta waka a di köndë. De an bi nango a sodati, nöö a bi djei kuma de an bi sa’ u feti, söseei a bi djei kuma de an bi sa heepi deseei u sëmbë an du hogi ku de. Sëmbë an bi ta lesipeki de tu.

4. Andi dee Keesitu sëmbë bi du, hii fa sëmbë bi ta si de kuma de an sa du na wan soni?

⁴ Dee fesiten Keesitu sëmbë bi mbei di fasi fa sëmbë bi ta si de tapa de u de an dini Gadu go dou ö? Wë nönö. Sëmbë bi ta du ku apösutu Petuisi ku apösutu Johanisi, u di de bi ta lei sëmbë soni u Jesosi. Ma de bi ta si di du di sëmbë bi ta du ku de u Jesosi hedi, kuma wan gaandi (Tjab. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). Soni an bi dë di bi musu mbei sen kisi dee bakama u Jesosi. Hii fa dee woto sëmbë an bi ta lesipeki de, tökuseei u sa taki taa de bi heepi sëmbë möön fa dee felantima u de bi ta heepi sëmbë. Dee buku u Bëibel di so u dee Keesitu sëmbë aki bi sikifi ta heepi milionmilion sëmbë a di ten aki jeti. Söseei di Könuköndë di de bi ta konda soni fëën da sëmbë, ta tii nöunöu, nöö abiti möön a o tii hii di goonliba (Mat. 24:14). Te i luku ën bunu, nöö i ta si taa di tii u Loomë di bi ta du ku dee Keesitu sëmbë bi ko booko kaba a sösö, ma dee fesiten Keesitu sëmbë de ta tii ku Keesitu a liba ala nöunöu. Dee sëmbë dee bi ta du ku dee Keesitu sëmbë bi ko dëdë tu. Ma ee a ko dë taa Gadu weki de ko a libi baka seei, tökuseei di Könuköndë di dee Keesitu sëmbë bi ta konda soni fëën da sëmbë, hën o tii de.​—Ako. 5:10.

5. Faandi mbei sëmbë an ta lesipeki dee sëmbë u Jehovah, te u luku Johanisi 15:19?

⁵ A di ten aki, so sëmbë ta si u dee sëmbë u Jehovah kuma sösö sëmbë, söseei de ta mbei u fa, u di de ta si kuma u don nasö taa wa sa du na wan soni. Faandi mbei de ta si u sö? Wë u di wa ta libi kumafa dee sëmbë u di pisiwata fuu ta libi. U ta mbei möiti fuu sa abi sakafasi, saapifasi, söseei fuu sa ta du soni kumafa a fiti. Ma a di ten aki, sëmbë ta lobi sëmbë di ta mbei hei, di abi gaanfasi, söseei di an ta saka deseei. Boiti di dë, wa ta nama ku politiki soni, söseei wa nango a sodati. Wa ta libi kumafa dee sëmbë u di goonliba aki ta libi, nöö fëën mbei de ta si u kuma lagilagi sëmbë.​—Lesi Johanisi 15:19; Lom. 12:2.

6. Un wooko Jehovah ta heepi dee sëmbë fëën u de du?

⁶ Aluwasi dee sëmbë u di goonliba aki ta si u kuma sösö sëmbë, tökuseei Jehovah ta tei u fuu du gaan soni dëën. A ta tei u fuu du wan gaan wooko di na wan sëmbë bi du jeti. Di wooko aki da di peleikiwooko di u ta du a hii di goonliba. Dee dinima u Jehovah ta puu buku ko a sömëni töngö a hii di goonliba, de ta paati te a hia buku, söseei de ta heepi milionmilion sëmbë ku di Bëibel u de sa ko abi wan möön bunu libi. Jehovah hën musu kisi gafa da di soni aki. A ta tei wan kulupu sëmbë di dee sëmbë u di goonliba aki ta si kuma sösö sëmbë, u du dee gaan wooko aki. Ma unfa soni  dë ku hiniwan fuu apaiti? Jehovah sa da u kaakiti ö? Wë ee a sa du ën, nöö andi u musu du faa sa heepi u? Boo taki u dii soni di u sa lei na apösutu Paulosu.

7. Andi da wan soni di u ta lei a Paulosu?

⁷ Wan soni di u ta lei na apösutu Paulosu da disi: Na buta futoou a di u fii seei köni ku di u fii seei kaakiti te i ta dini Jehovah. Ee u luku soni a libisëmbë fasi, nöö u sa taki taa Paulosu bi sa ko dë wan sëmbë di abi gaanfasi, söseei di ta futoou hënseei. De bi kiijëën a Taasusi, nöö Taasusi bi dë di mama foto u wan pisiwata ka dee Loomë sëmbë bi ta tii. Dee sëmbë u di foto aki bi gudu, söseei wan nëbai siköö bi sai dë tu. Paulosu bi kisi bumbuu siköö lei. Wan u dee fesima u dee Dju di sëmbë bi ta möön lesipeki, hën bi lei ën soni. Di womi dë de bi ta kai Gamalijëi (Tjab. 5:34; 22:3). Boiti di dë, Paulosu bi dë wan sëmbë di dee woto Dju bi ta lesipeki. A bi taki taa: „A fesi mi bi ta biinga ku hii dee guwenti fuu Isaëli sëmbë tuu, kumafa u bi lei a dee gaan sëmbë fuu. Mi bi dë a sömëni u dee pei u mi fesi a dee soni naandë” (Gal. 1:13, 14; Tjab. 26:4). Ma Paulosu an bi ta futoou hënseei.

8. Te u luku Filipi 3:8, nöö unfa Paulosu bi ta si dee soni dee a bi disa, söseei faandi mbei a bi ta ’wai te a bi suwaki a soni’?

⁸ Paulosu bi dë kabakaba u bia disa dee soni dee bi ta mbei sëmbë si ën kuma wan sëmbë di abi makiti. Fuu taki ën, nöö a bi ko ta si dee soni dë kuma „gaan sösö soni seei”. (Lesi Filipi 3:8.) Sömëni soni bi miti Paulosu u di a bi ko dë wan bakama u Keesitu. Dee sëmbë u di lö fëën bi ko ta buuse ën (Tjab. 23:12-14). Dee Loomë köndë sëmbë dee hën ku de bi ta libi a di wan köndë bi ta fon mën, ta butëën a dunguwosu (Tjab. 16:19-24, 37). Boiti di dë, Paulosu bi ko si gaangaan taa hën da zöndu libisëmbë (Lom. 7:21-25). Ma an bi disa u waka a Jesosi baka u di sëmbë bi ta du ku ën nasö u di a bi abi suwakifasi. Ma a bi ta ’wai te a suwaki a soni’. Faandi mbei? Biga te a bi suwaki a soni, nëën a bi ta si taa di kaakiti u Gadu bi ta heepi ën.​—2 Kol. 4:7; 12:10.

9. Unfa u musu ta si dee soni dee sa mbei sëmbë si u kuma u suwaki a soni?

⁹ Ee u kë u Jehovah da u kaakiti, nöö wa musu si kuma di dë di u dë gösöntu, di go di u  go a siköö, di fasi fa de kiija u, nasö dee soni dee u abi, de ta mbei u ko dë wan bumbuu sëmbë dëën. Na dee soni aki de ta mbei Jehovah ta tei u fuu wooko dëën. Biga ee fuu taki ën, nöö sömëni u dee dinima u Gadu ’an dë leilei sëmbë a goonliba fasi. De an abi taki a köndë. De an dë heihei sëmbë’. „Ma dee sëmbë dee goonliba sëmbë ta si taa de an sabi soni, nöö de Gadu ta tei” (1 Kol. 1:26, 27). Fëën mbei ja musu si kuma ee ja abi dee soni dee u kai a bigi u di palaklafu aki, nöö ja sa dini Jehovah. Ma i musu si taa di abi di ja abi dee soni aki, ta da i pasi fii si unfa di kaakiti u Jehovah ta wooko a i liba tjika. Ee a dë taa i ta fëëë sëmbë di kë fii biibi taa i nango a wan poipoi keiki, nöö begi Jehovah faa da i degihati fii sa lei de unfa soni dë tuutuu (Ef. 6:19, 20). Ee i lo’ u dë ku suwaki u di i abi wan siki di data an sa kula, nöö begi Jehovah faa da i di taanga di i abi fanöudu fii sa ta wooko dëën ka i sa wooko dëën dou. Möön i ta si fa Jehovah ta heepi i, möön di biibi fii o ta ko taanga, nöö möön joo feni kaakiti tu.

10. Faandi mbei u musu öndösuku dee woto u dee sëmbë di di Bëibel ta konda soni u de, kuma dee sikifi a Hebelejën 11:32-34?

¹⁰ Paulosu bi dë wan sëmbë di bi lo’ u lei soni a Gadu Wöutu. A bi ko sabi sömëni soni. Ma a bi lei soni a dee sëmbë di di Bëibel ta taki soni u de tu. Di Paulosu bi sikifi biifi manda da dee Keesitu sëmbë dee bi ta fan Hebelejëntöngö, hën a bi piki de u de ta pakisei fundu u dee woto u dee sëmbë di di Bëibel ta taki soni u de. (Lesi Hebelejën 11:32-34.) Buta pakisei a Könu Dafiti. Dee felantima fëën bi ta du ku ën. Ma so sëmbë di bi dë mati fëën seei bi bia ta du ku ën. Te woo luku di woto u Dafiti, nöö woo ko fusutan unfa di pakisei di apösutu Paulosu bi ta pakisei fundu u di woto u Dafiti, bi dëën taanga. Söseei woo si unfa u sa waka a Paulosu baka.

11. Faandi mbei a bi ta djei kuma Dafiti an bi sa feti ku Goliati seepiseepi? (Luku di peentje u di kafiti.)

¹¹ Goliati bi dë wan gaan taanga sodati, nöö a bi ta si Dafiti kuma wan sëmbë di an taanga seepiseepi. Di Goliati si Dafiti, hën a „bigi ta mbei ën fa, ta sösö ën”. Te i luku ën te i kaba, nöö Goliati bi bigi möön Dafiti, a bi abi möön fetilai, söseei a bi dë wan sodati di bi sa’ u feti. Dafiti hën a bi dë wan piki womi mii di an bi nango a feti, nöö a bi djei kuma an bi dë a fa u feti. Ma Dafiti an bi luku a di soni dë. A bi futoou Jehovah, hën Jehovah dëën di kaakiti faa feti wini di felantima fëën.​—1 Sam. 17:41-45, 50.

12. Un woto soni bi miti Dafiti?

¹² Wan woto soni bi miti Dafiti, di bi sa mbei a si kuma an bi sa du na wan hojo soni. Dafiti bi ta wooko ku hii hën hati da Könu Saulosu. Saulosu bi dë di sëmbë di Jehovah bi buta ko dë könu u Isaëli. Bigibigi Könu Saulosu bi ta lesipeki Dafiti. Bakaten Saulosu bi ko abi gaanfasi, hën a bigi ko ta haun ku Dafiti. Saulosu bi ta libi hogi ku Dafiti. Ma na di dë nöö, a bi ta suku u kii Dafiti.​—1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Andi Dafiti bi du, di Könu Saulosu bi ta libi hogi ku ën?

¹³ Hii fa Könu Saulosu bi ta libi hogi ku Dafiti, tökuseei Dafiti bi ta lesipeki ën jeti, u di Jehovah hën bi butëën ko könu (1 Sam. 24:6). Dafiti an bi tei Jehovah u hogi u di Saulosu bi ta libi hogi ku ën. Ma Dafiti bi ta futoou Jehovah, faa dëën di taanga di a abi fanöudu faa hoi dou.​—Ps. 18:1, ku dee soni dee sikifi a bigi u kapitë 18.

14. Un soni di bi miti Dafiti, bi miti apösutu Paulosu tu?

¹⁴ Wan soni bi miti apösutu Paulosu, di bi dë kuma di soni di bi miti Dafiti. Dee felantima u  Paulosu bi taanga gaanfa möön ën. Sömëni heihei sëmbë u di ten fëën, bi ta buuse ën. Sömëni pasi dee womi aki bi mbei sëmbë fon mën te de kaba, hën de butëën a dunguwosu. Wë leti kumafa so mati u Dafiti bi libi hogi ku ën, sö nöö so sëmbë di Paulosu bi sa si kuma mati fëën, bi libi hogi ku ën tu. So sëmbë u di kemeente seei bi bia ta du ku ën tu (2 Kol. 12:11; Fil. 3:18). Ma Paulosu bi wini hii dee sëmbë dee bi ta du ku ën. Unfa a bi du di soni aki? Wë a bi ta peleiki go dou, hii fa sëmbë bi ta du ku ën. A bi ta libi bunu ku dee baaa ku dee sisa fëën jeti, aluwasi de bi du wan soni di hati ën. Ma di möön gaan soni, hën da a bi hoi hënseei a Gadu u te a dëdë (2 Tim. 4:8). Apösutu Paulosu bi hoi dou hii fa sömëni gaangaan soni bi miti ën. Ma na u di a bi taanga sö e, ma u di a bi ta futoou Jehovah.

15. Un maaka u kë dou, nöö unfa u sa du dou ën?

¹⁵ Dee mii dee i ku de dë a di wan kalasi, dee sëmbë dee i ku de ta wooko a di wan kamian, nasö dee famii fii dee an dë Kotoigi, ta du ku i ö? A pasa kaa taa wan sëmbë u di kemeente bi libi hogi ku i ö? Wë ee sö, nöö mëni di woto u Dafiti ku di u Paulosu. I sa „wini hogidu ku bunulibi” go dou (Lom. 12:21). Te sëmbë ta du ku u, nöö wa o feti ku de kumafa Dafiti bi feti ku Goliati. Ma woo wini hogidu, ku di mbei di u ta mbei möiti u heepi sëmbë u de ko sabi Jehovah ku di Wöutu fëën. I sa dou di maaka aki, te i ta tei di Bëibel fii ta piki dee soni dee sëmbë ta hakisi i, te i ta libi bunu ku dee sëmbë dee ta libi hogi ku i, ta lesipeki de, söseei te i ta du bunu da hii sëmbë, te kisi dee felantima fii.​—Mat. 5:44; 1 Pet. 3:15-17.

16-17. Andi Paulosu an bi fëëkëtë nöiti?

¹⁶ Ufö apösutu Paulosu bi ko dë wan bakama u Keesitu, a bi dë wan njönku kijoo di bi ta du ku dee bakama u Jesosi (Tjab. 7:58; 1 Tim. 1:13). A di pisiten dë de bi ta kai ën Saulosu, nöö Jesosi seei bi ko tapëën fu an du ku dee sëmbë u di kemeente möön. Jesosi bi dë a liba ala fan ku Paulosu, hën a mbei wojo fëën ko dungu. Ee Paulosu bi kë ko ta si soni baka, nöö a bi musu go suku heepi a dee seei sëmbë dee a bi ta du ku de. A bi saka hënseei, hën a mbei wan bakama u Jesosi de kai Ananiasi heepi ën faa ko ta si soni baka.​—Tjab. 9:3-9, 17, 18.

 ¹⁷ Bakaten Paulosu bi ko dë wan sëmbë u di Keesitu kemeente di sömëni sëmbë bi sabi. Ma nöiti a bi fëëkëtë di soni di Jesosi bi lei ën di a bi dë a pasi nango a Damasikusi. Paulosu bi du soni ku sakafasi go dou, nöö a bi ta dë kabakaba u da dee baaa ku dee sisa fëën pasi u de heepi ën. A bi taki gbelingbelin taa de bi ta dëën „degihati seei”.​—Kol. 4:10, 11.

18. Faandi mbei so juu wa ta kë u wotowan heepi u?

¹⁸ Andi u sa lei a Paulosu? Di u bi bigi ta nama ku dee sëmbë u Jehovah, nöö a kan taa u bi ta kë seei u wotowan heepi u, u di u bi ta si taa wa dë gaangaan sëmbë a di biibi jeti, söseei taa u abi hia soni u lei jeti (1 Kol. 3:1, 2). Ma unfa a dë nöunöu? Ee u ta dini Jehovah sömëni jaa kaa, söseei ee u ko abi öndöfeni, nöö kandë wa o ta kë u sëmbë heepi u sö möön, möönmöön ee di sëmbë di kë heepi u da wan sëmbë di an dë a di biibi sö longi kuma u. Ma a lo’ u pasa taa Jehovah ta tei dee baaa ku dee sisa fuu u de heepi u (Lom. 1:11, 12). U musu tei taa sö di soni aki dë, ee u kë feni di kaakiti di Jehovah ta da u.

19. Unfa a du waka taa Paulosu bi sa du hii dee gaangaan soni dee a bi du?

¹⁹ Paulosu bi du wantu gaangaan soni baka di a ko dë wan Keesitu sëmbë. Unfa a du waka taa a bi sa du dee soni aki? Wë a bi ko fusutan taa na di kamian ka wan sëmbë kumutu, na di fa wan sëmbë taanga tjika, na di fa a go a siköö tjika, söseei na di fa a abi möni tjika hën dë fanöudu. Ma ee di sëmbë abi sakafasi, söseei ee a ta futoou Jehovah, nöö a sa du sömëni bunu soni. Be hii u tuu djeesi Paulosu. Boo ta futoou Jehovah, boo ta lei soni a dee sëmbë di di Bëibel ta konda soni u de, söseei boo ta da dee baaa ku dee sisa fuu pasi u de heepi u. Te a dë sö, nöö aluwasi u ta fii kuma u suwaki a soni, tökuseei Jehovah o mbei u ko taanga!