1. ¿Bin la yal ta jamal te jpuk-kʼop Pabloe?

TE JPUK-KʼOP Pablo la yal ta jamal te ay maʼyuk yip ya yaʼiy sba. La yal te «yac ta lajel yip» te sbakʼetale, te ya spas tulan ta spasel te bin leke sok te ay maba jich ya sutbot s-orasion yuʼun te Jehová te bitʼil ya skʼane (2 Cor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23). Jaʼnix jich la yal te malaj ayuk yip ya x-ilot yuʼun te skontratake. * Pero ma la yakʼ te maʼyuk swentail ya yaʼiy sba ta skaj te bin ma lek ya x-albot yuʼun te yantike sok te maʼyuk yip ya yaʼiy sbae (2 Cor. 10:10-12, 17, 18).

2. Ta swenta te bin ya yal 2 Corintios 12:9, 10, ¿bin kʼot ta yoʼtan te Pabloe?

² Te Pablo kʼot ta yoʼtan te manchukme ay machʼa maʼyuk yip ya yaʼiy, ay yip yoʼtan (kʼopona 2 Corintios 12:9, 10). Kʼalal te Jehová la yalbey te Pablo te tey ya xchiknajxan yuʼel-a te banti maʼyuk yipe, jaʼ la skʼan la yal te ya yakʼbey te yip te ban kʼalal ya xtuun yuʼune. Ta nail, kiltik bin yuʼun ma skʼan ya jmel koʼtantik ta bayal teme ya sbolkʼoptayotik te machʼatik ya skontrainotike.

3. ¿Bin yuʼun ya xjuʼ tseʼel koʼtantik te kʼalal ya kichʼtik «ixtaʼcʼoptayel»?

³ Maʼyuk machʼa ya smulan te ya yichʼ ixtakʼoptayel o bolkʼoptayel. Pero teme bayal ya jmel koʼtantik te kʼalal jich ya kichʼtik pasbeyele, ya xjuʼ ya xchebaj koʼtantik (Prov. 24:10). Jich  yuʼun, ¿bin yilel ya skʼan ya kiltik te kontrainele? Ya xjuʼ te tseʼel koʼtantik te kʼalal ya kichʼtik «ixtaʼcʼoptayel» jich bitʼil te Pabloe (2 Cor. 12:10). ¿Bin yuʼun? Melel te bolkʼoptayel sok te kontrainele jaʼ ya yakʼ ta ilel te jaʼ smelelil jnopojelotik yuʼun te Cristoe (1 Ped. 4:14). Te Jesús la yal te ya yichʼik kontrainel te jnopojeletik yuʼune (Juan 15:18-20). Jich kʼot ta pasel ta sbabial siglo. Te machʼatik la skʼayinbeyik yoʼtan te griegoetike jich la yilik te maʼyuk bin ya snaʼik sok te pekʼel skʼoplalik te jchʼuunjeletik yuʼun te Cristoe. Jichnix ilotik yuʼun te judioetike, malaj «yichʼojic pʼijubtesel» sok jichnaxlaj ayik jich bitʼil la yalik ta stojol te jpuk-kʼop Pedro sok Juan (Hech. 4:13). Ay bayal machʼatik ya snopik te maʼyuk bin ya xjuʼ yuʼunik spasel te jnopojeletike, melel maʼyuk yaʼtelik ta politika, maʼyuk soldado yuʼunik sok pʼajbilik yuʼun te ants winiketike.

4. ¿Bin la spasik te sbabial jchʼuunjeletik ta swenta te bin chopol pasbotik yuʼun te skontratakike?

⁴ Te sbabial jchʼuunjeletik maba la yakʼ sbaik ta makel yuʼun te bin chopol pasbotik yuʼun te skontratakike. Jun ejemplo jaʼ te jpuk-kʼop Pedro sok Juan te la yilik bitʼil mukʼul majtanil te la yichʼik nutsel ta swenta te jaʼ jnopojeletik yuʼun te Jesús sok te la yalbeyik yantik te bintik la yakʼ ta nopele (Hech. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). Maʼyuk rason yuʼun te ya xkʼexawik te sbabial jchʼuunjeletike, melel jaʼ bayalxan bin lek la spasik ta stojol te ants winiketik te bitʼil te skontratakike. Jun ejemplo jaʼ te cheʼoxeb libroetik te la stsʼibayik te ya yakʼbey smukʼul yoʼtan te ants winiketik ta kʼajkʼal ini. Te Wentainel te la scholbeyik skʼoplale yakix ta aʼtel ta ora ini sok nopol ya xwentainwan ta swolol Balumilal (Mat. 24:14). Te ajwaliletik te kontrainotik yuʼune lajemikix. Yan stukel te jnopojeletik te jun yoʼtan la yakʼ sbaike ayikix ta ajwalil ta chʼulchan ta ora ini. Pero te skontratakike lajemikix stukelik, teme ay chaʼkuxajike jaʼme ya xwentainotik yuʼun te Wentainel la scholbeyik skʼoplal te jchʼuunjeletik te la skontrainike (Apoc. 5:10).

5. Jich bitʼil ya yal Juan 15:19, ¿bin yuʼun te ya spʼajotik te ants winiketik ta balumilale?

⁵ Jaʼnix jich ta ora ini ay ants winiketik te ya spʼajotik, ya slabanotik sok pekʼel jkʼoplaltik ya yilotike. ¿Bin yuʼun? Jaʼ yuʼun te ma jichuk jtaleltik te bitʼil te ants winiketik te jaʼ mukʼ skʼoplal ya yilik te machʼatik ya stoy sbaik sok te machʼatik ma schʼuunik kʼope. Melel te joʼotike ya jpastik tulan yuʼun te pekʼel koʼtantik, te lamal koʼtantik sok te ya jchʼuuntik kʼope. Jaʼnix jich maba ya jchʼik jbatik ta politika sok ma x-ochotik ta soldado. Ta skaj te maba pajal jtaleltik sok te balumilal ini, pekʼel jkʼoplaltik ya yilotik (kʼopona Juan 15:19; Rom. 12:2).

6. ¿Bin mukʼul aʼtelil ya skoltayotik ta spasel te Jehovae?

⁶ Manchukme maʼyuk jkʼoplaltik ta sit te ants winiketike, te Jehová ya stuuntesotik ta spasel jun mukʼul aʼtelil. Jich bitʼil te ya skoltayotik ta scholel skʼop Dios ta swolol Balumilal te maʼyuk jich kʼoem ta pasele. Ya jpastik te rebista te pukbil ta swolol Balumilal sok te kʼasesbil ta bayal kʼopiletik soknix ya jtuuntestik te Biblia yuʼun ya jkoltaytik ta slekubtesel te skuxlejal te ants winiketike. Spisil-abi jaʼnax ya xjuʼ kuʼuntik spasel ta swenta te koltayel te ya yakʼbotik te Jehová manchukme jich yilel te maʼyuk kiptik ta sit te ants winiketike. Pero, ¿yabal skoltayotik ta jujuntul te Jehová yuʼun ay yip koʼtantik? Teme yake, ¿bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya skoltayotik? Kiltik te bin oxeb ya jnoptik ta swenta te ejemplo yuʼun te jpuk-kʼop Pabloe.

7. ¿Bin ya jnoptik ta swenta te ejemplo yuʼun te Pabloe?

⁷ Te bin sbabial ya jnoptik ta swenta te ejemplo yuʼun te Pabloe, jaʼ te ma skʼan ya  smukʼulin koʼtantik te kiptik o te bintik ya xjuʼ kuʼuntik spasele. Ta sit te ants winiketike, jich yilel te bayal bin ya xjuʼ ya stoy sba yuʼun te Pablo sok te ya smukʼulin sba yoʼtane. Chʼi ta Tarso te jaʼ jpam lum te swentainoj te Romae, te lum-abi ay skʼulejal sok ay jun lekil eskuela tey-a. Te Pablo kʼax lek la yichʼ pʼijubtesel, melel jaʼ nojptesot yuʼun te Gamaliel te jaʼ jtul jwolwanej yuʼun te relijion judio te ichʼbil ta mukʼ ta tiempo-abi (Hech. 5:34; 22:3). Ta jun tiempo, te Pablo mukʼ skʼoplal kʼot ta stojol te judioetike. Jich la yal: «Behbe yacon ta tohyel a ta scuenta judíohil te bin utʼil tsobol jlumal te pajal jcolel soc» (Gál. 1:13, 14; Hech. 26:4). Pero ma jaʼuk la smukʼulin sba yoʼtan yuʼun.

8. 1) Jich bitʼil ya yal Filipenses 3:8, ¿bin yilel la yil Pablo spisil te bintik la yijkitaye? 2) ¿Bin yuʼun la yal te Pablo te tseʼel yoʼtan yuʼun te maʼyuk yip la yaʼiye?

⁸ Te Pablo ta spasemal yoʼtan la yijkitay spisil te bin mukʼ skʼoplal ya yichʼ ilel yuʼun te ants winiketike. Jaʼ yuʼun spisil te bintik la sta liʼ ta balumilale, jich la yil «bin utʼil cʼaʼpal» (kʼopona Filipenses 3:8). Pero la sta swokol yuʼun te och ta jnopojel yuʼun te Cristoe, melel pʼajot yuʼun te snasione (Hech. 23:12-14). Majot sok otsesot ta karsel yuʼun te romanoetik te pajal slumal soke (Hech. 16:19-24, 37). Jaʼnix jich bayal la smel yoʼtan yuʼun te ay bintik ma juʼ yuʼun spasele (Rom. 7:21-25). Pero ma la yakʼ sba ta makel yuʼun te skontratak sok te bintik ma xjuʼ yuʼun spasele. Jich la yal: «Tseʼel coʼtan yuʼun te mayuc quip». ¿Bin yuʼun te jich la yale? Jaʼ yuʼun te kʼalal maʼyuk yip ya yaʼiye, jich la yil te bitʼil ya xkoltayot yuʼun te yuʼel te Diose (2 Cor. 4:7; 12:10).

9. ¿Bin yilel ya skʼan ya kiltik te bin ma xjuʼ kuʼuntik spasel ta sit te ants winiketike?

⁹ Teme ya jkʼantik te ya yakʼbotik te yip yuʼel te Jehová mame jaʼuk ya jnoptik te jaʼ mukʼ jkʼoplaltik yuʼun te ay kiptik, yuʼun te jnopojtik jun, te jtsʼumbaltik sok te bintik ay kuʼuntike. Ma jaʼuk mukʼ jkʼoplaltik ya yilotik yuʼun-abi te Jehovae. Ta lum yuʼun te Diose maʼyuk tsobol te machʼatik ay spʼijilik ta sit te ants winiketike, sok maʼyuk tsobol te machʼatik tulan yaʼtelik sok te mukʼ skʼoplal ilbilike.  Te Jehová jaʼ ya stuuntes «te bin mayuc yip ta bahlumilal» (1 Cor. 1:26, 27). Te bintik ma xjuʼ kuʼuntik spasel ta sit te ants winiketike, mame skʼan te jaʼ ya smakotik ta abatinel ta stojol te Jehovae. Teyme ya xjuʼ ya kiltik-a te ya yakʼ yuʼel ta jtojoltik te Diose. Teme ay machʼa ya schebajtes koʼtantik ta swenta te bin jchʼuunejtike sok teme ya xiwotik ta kʼop yuʼune, jkʼanbeytik yip koʼtantik te Jehová yuʼun ya jkoltaybeytik skʼoplal te bin jchʼuunejtike (Efes. 6:19, 20). Teme ay jwokoltik ta skaj chamel te maʼyuk spoxile, jkʼanbeytik koltayel te Jehová yuʼun ya x-abatinotik ta stojol te bantito kʼalal ya xjuʼ kuʼuntike. Kʼalal ya kaʼiytik te ya skoltayotik te Jehovae yame xchʼixan te schʼuunel koʼtantik sok ya staxan yip te koʼtantike.

10. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya kilbeytik skʼoplal te j-abatetik yuʼun Dios te ya jtatik ta Hebreos 11:32-34?

¹⁰ Te Pablo kʼayem-a te ya snop te sJun Dios. Ta swenta-abi la sta bayal spʼijil sok bayal bin la snop ta swenta te j-abatetik yuʼun Dios te la snopbey skʼoplale. Ta karta te la stsʼibay bael ta stojol te ebreoetike, la stijbey yoʼtan te jchʼuunjeletik te yakuk stʼunik te ejemplo yuʼun te j-abatetik-abi (kʼopona Hebreos 11:32-34). Kilbeytik skʼoplal te ajwalil David. La skʼan la stsʼik te utsʼinel yuʼun te skontratak sok chaʼoxtul yamigotak. Kilbeytik ta lek skʼoplal te ejemplo yuʼun te David yuʼun jich ya kiltik-a te bitʼil koltayot te Pablo sok ya kiltik bitʼil ya jnoptik-euk te ejemplo yuʼune.

11. ¿Bin yuʼun te maʼyuk yip yilel-a te Davide? (Ilawil te dibujo ta yelaw te rebista).

¹¹ Kʼalal te najtil winik Goliat la yil te Davide jich la yil te jkʼaxel maʼyuk yipe, jaʼ yuʼun kaj slaban. Melel kʼax najtil winik stukel, chapal sok pʼijubtesbil ta guerra. Te Davide jaʼ jich yilel bitʼil jchʼiel kerem te maʼyuk bin lek ya snaʼ sok te ma chapal ta guerra stukel, pero ay smukʼul yoʼtan ta stojol te yuʼel te Jehovae. Manchukme maʼyuk lek yip yilel-a juʼ yuʼun stsalel te skontrae (1 Sam. 17:41-45, 50).

12. ¿Bin yan wokolil la sta te Davide?

¹² Te David la sta yan wokolil te akʼbotniwan snop te maʼyuk bin ya xjuʼ yuʼun sok te ma xjuʼ ya skoltay sba. Te David yak ta abatinel ta stojol-a te Saúl te jaʼ ajwalil yuʼun te Israel te tsabil yuʼun te Jehovae. Te Saúl lek yiloj-a te Davide, pero ta patil tal sbikʼtal yoʼtan ta stojol jaʼ yuʼun kaj yutsʼin sok la skʼan la smil (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11).

13. ¿Bin la spas te David ta swenta te kontrainot yuʼun te Saule?

¹³ Manchukme maba lek ya x-ilot yuʼun te Saule, te David spisil-ora la yichʼ ta mukʼ, melel snaʼoj-a te jaʼ ajwalil te tsabil yuʼun-a te Jehovae (1 Sam. 24:6). Jaʼnix jich ma jaʼuk la yakʼbey smulin Jehová te bin chopol pasbot yuʼun te Saule. Jaʼ la smukʼulin yoʼtan te Jehová te jaʼ ya xkoltayot yuʼun ta sitintayel te wokolil-abi (Sal. 18:1 sok te sjajchibal aʼiyej).

14. ¿Bin kʼax ta stojol te Pablo te jich kʼax ta skuxlejal-euk te Davide?

¹⁴ Ay bin kʼax ta stojol te Pablo te jich kʼax ta skuxlejal-euk te Davide. Ay bayal skontratak te jaʼ bayalxan yipik-a te bitʼil te Pabloe. Ay skontratak te kʼax mukʼxan yaʼtelik te ya xpʼajot yuʼun, te akʼot ta majel sok ta chukel. Jichnix bitʼil te David, te Pablo la sta utsʼinel yuʼun te machʼatik snujpʼ te ya xkoltayot yuʼune. Jaʼnix jich ay machʼatik kontrainot yuʼun ta kongregasion (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Pero maba la yakʼ sba ta tsalel yuʼun te skontratake. La schol te skʼop Dios manchukme ay kontrainel-a. Jun yoʼtan ta stojol te yermanotak manchukme ay bin ma lek la spasik. Pero te bin mukʼxan skʼoplale, jaʼ te jun yoʼtan ta  stojol Jehová jaʼto te kʼalal laje (2 Tim. 4:8). Manchukme bayal te skontrae juʼ yuʼun tsalaw, melel ma jaʼuk la smukʼulin sba yoʼtan, jaʼ la smukʼulin yoʼtan te Jehovae.

15. ¿Bin-a te ya jkʼan ya jpastik sok bin-utʼil ya xjuʼ kuʼuntik spasel?

¹⁵ ¿Aybal jtaojtik bolkʼoptayel o kontrainel yuʼun te joʼtaktik ta klase o ta kaʼteltik o te jfamiliatik te ma Testigoike? ¿Aybal machʼa ay bin ma lek spasojbotik ta kongregasion? Teme aye, juluk ta koʼtantik te ejemplo yuʼun te David sok te Pabloe. Akʼa jtsaltik «ta bin lec te bin ma lecuque» (Rom. 12:21). Ma yuʼunuk ay machʼa ya jkʼan ya jchʼojtik ta ton jich bitʼil la spas te Davide, jaʼ ya jkʼan ya jtuuntestik te Biblia yuʼun ya xkʼootik ta yoʼtan te ants winiketike. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ kuʼuntik spasel? Jaʼ te ya jtuuntestik te Biblia ta yakʼbeyel sujtib te bin ya sjojkʼoyik te ants winiketike. Ya kakʼbeytik yil yutsil koʼtantik sok ya kichʼtik ta mukʼ te machʼa ay bin chopol ya spasbotike. Sok ya jpastik te bin lek ta stojol spisil ants winiketik soknix ta stojol te jkontrataktike (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17).

16, 17. ¿Bin-a te maʼyuk bin-ora chʼay ta yoʼtan te Pabloe?

¹⁶ Kʼalal te Pablo mato x-och ta jnopojel yuʼun Cristo-ae, jaʼ jtul chʼiel kerem te ya xbolkʼoptaywan sok te la skontrain te jnopojeletik yuʼun te Jesuse (Hech. 7:58; 1 Tim. 1:13). Te Jesús la skʼopon tal kʼalalto ta chʼulchan, ma la yakʼbey yil kʼinal sok maba la yakʼbey yutsʼin te kongregasione. Swenta ya yil kʼinal yan buelta te Pabloe bajt ta stojol te machʼatik la snuts ta naile. La yakʼ ta ilel spekʼelil yoʼtan sok la schʼuun te koltayel yuʼun Ananías, jich kaj yil kʼinal yan buelta (Hech. 9:3-9, 17, 18).

¹⁷ Ta patil, te Pablo la yichʼ mukʼ yaʼtel ta kongregasion, pero maʼyuk bin-ora chʼay ta yoʼtan te bin akʼbot snop yuʼun te Jesús te kʼoponot tal ta chʼulchan kʼalal yak ta bael ta Damasco-ae. La yakʼ ta ilel spekʼelil yoʼtan sok la schʼuun te koltayel akʼbot yuʼun te ermanoetike. La yal ta jamal te jaʼ koltayot sok te jaʼ akʼbot smukʼul yoʼtan-abi (Col. 4:10, 11).

18. ¿Bin yuʼun te ay wokol ya kaʼiytik te ya kichʼtik koltayel yuʼun te yantike?

¹⁸ ¿Bin ya jnoptik ta swenta te ejemplo yuʼun  te Pabloe? Kʼalal jajchotik ta snopel te Biblia laniwan jmulantik te ay machʼa ya skoltayotike, melel jnaʼojtik te jich kʼoemotik bitʼil chʼin alal ta swenta te skʼop Diose sok te bayalto bin ya skʼan ya jnoptike (1 Cor. 3:1, 2). ¿Jaxan ta ora ini? Teme ayix bayal jaʼbil te yakotik ta abatinel ta stojol te Jehová sok te ayix bayal bin jnopojtike, ayniwan ma jkʼan ya kichʼtik koltayel. Kʼaxtoxan-a teme yachʼilto te machʼa ya skʼan ya skoltayotike. Pero te Jehová ya stuuntes te kermanotaktik yuʼun ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik (Rom. 1:11, 12). Teme ya jkʼantik te ya skoltayotik te yuʼel te Jehovae yame skʼan ya jchʼuuntik te koltayel ya yakʼbotik te yantike.

19. ¿Bintik mukʼul aʼtelil juʼ yuʼun spasel te Pabloe?

¹⁹ Kʼalal ochix ta jnopojel-a te Pablo, ay la spas mukʼul aʼtelil. ¿Bin yuʼun? Melel kʼot ta yoʼtan te bintik ya xjuʼ kuʼuntik spasele ma jaʼuk ta swentanax te kiptik, te jayeb jnopojtik jun, te jkʼulejaltik o te jtsʼumbaltike, jaʼ ta swenta te spekʼelil koʼtantik sok te smukʼul koʼtantik ta stojol te Jehovae. Jich bitʼil la spas te jpuk-kʼop Pablo, akʼa smukʼulin koʼtantik te Jehová, jnoptik te ejemploetik te ay ta Bibliae sok jchʼuuntik te koltayel ya yakʼbotik te kermanotaktike. Jich yuʼun, manchukme maʼyuk kip ya kaʼiytik te Jehová ya yakʼbotik kiptik.