1. Ndi mini zwe muapostola Paulo a zwi amba?

MUAPOSTOLA Paulo o ḓipfa e si na nungo nga zwiṅwe zwifhinga. O amba uri muvhili wawe wo vha u tshi khou “ṱahala,” uri o vha a tshi kundelwa u ita zwivhuya na uri Yehova o vha a sa dzuleli u fhindula thabelo dzawe nga nḓila ye a vha o lavhelela ngayo. (2 Vhakor. 4:16; 12:7-9; Vharoma 7:21-23) Paulo o dovha a amba uri vhathu vhe vha vha vha tshi mu tovhola vho vha vha tshi mu dzhia e muthu a si na nungo. * Fhedzi ho ngo tendela zwithu zwi si zwavhuḓi zwine vhaṅwe vha zwi amba nga hae kana vhushayanungo hawe vhu tshi ita uri a pfe u nga Yehova a nga si mu shumise.—2 Vhakor. 10:10-12, 17, 18.

2. U ya nga 2 Vhakorinta 12:9, 10, Paulo o guda mini?

² Paulo o guda uri muthu a nga vha na maanḓa naho a tshi ḓipfa a si na nungo. (Vhalani 2 Vhakorinta 12:9, 10.) Yehova o vhudza Paulo uri: “Ndi sumbedza maanḓa anga kha a shayaho nungo.” Zwenezwi zwi amba uri Yehova o vha a tshi ḓo ṋea Paulo maanḓa ane a a ṱoḓa. Kha ri thome nga u vhona uri ndi ngani ri songo tea u sinyuwa musi vhane vha ri tovhola vha tshi ri sema.

3. Ndi ngani ri tshi tea u takala musi ri tshi semiwa?

³ A hu na muthu ane a takalela u semiwa. Musi vhathu vha  tshi ri sema, arali ra sinyuswa nga zwine vha zwi amba, zwi nga ri kula nungo. (Mir. 24:10) Ri tea u ita mini musi ri tshi semiwa? Ri tea u edzisa Paulo nga u ‘takala musi ri tshi semiwa.’ (2 Vhakor. 12:10) Ndi ngani? Ndi ngauri musi vhathu vha tshi ri sema na u ri tovhola, zwi vha zwi tshi khou sumbedza uri ri vhatevheli vha Yesu vha vhukuma. (1 Pet. 4:14) Yesu o amba uri vhatevheli vhawe vha ḓo tovholwa. (Yoh. 15:18-20) Zwenezwo zwo itea kha Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma. Tshifhingani tsha kale, vhathu vha Vhagerika vho vha vha tshi dzhia Vhakriste sa vhathu vha songo ṱalifhaho na vha si na nungo. Nahone Vhayuda vho vha vha tshi dzhia Vhakriste sa vhathu vha songo “funzeaho vha re vhathu zwavho,” u fana na muapostola Petro na Yohane. (Mish. 4:13) Vhathu vhanzhi vho vha vha tshi humbula uri Vhakriste a vha na nungo na uri a vha koni u ḓilamulela. A vha dzheneleli kha mafhungo a politiki nahone zwine vha zwi amba muvhuso a u zwi dzhieli nṱha. Vho vha vha sa koni u lwa kana u ḓilwela ngauri a vha dzheneleli kha zwa vhuswole nahone vhathu vha hune vha dzula hone vho vha vha sa vha ṱhonifhi.

4. Vhakriste vha tshifhingani tsha kale vho ita mini musi hu tshi ambiwa zwithu zwi si zwavhuḓi nga havho?

⁴ Naa vhenevho Vhakriste vho litsha u huwelela nga nṱhani ha uri vhane vha khou vha tovhola vho amba zwithu zwi si zwavhuḓi nga havho? A vho ngo ita nga u ralo. Sa tsumbo, muapostola Petro na Yohane vho zwi dzhia hu ndugelo u tovholwa nga nṱhani ha uri vha khou tevhela Yesu na u funza nga hae. (Mish. 4:18-21; 5:27-29, 40-42) A vho ngo pfa vha tshi shona. Naho vhathu vha hune vha dzula hone vho vha vha sa vha ṱhonifhi, vho ita zwinzhi u itela u thusa vhaṅwe u fhira vhathu vhe vha vha vha tshi vha tovhola. Sa tsumbo, dzibugu dza Bivhili dze vhaṅwe vhavho vha hevhedzwa uri vha dzi ṅwale, dzi kha ḓi thusa vhathu vhanzhi na ṋamusi. Nahone Muvhuso we vha vha vha tshi khou huwelela nga hawo u khou vhusa ṱaḓulu, hu si kale u ḓo vhusa vhathu vhoṱhe kha ḽifhasi. (Mat. 24:14) Fhedzi ho no fhela miṅwaha minzhi musi muvhuso wa Roma we wa vha u tshi khou tovhola Vhakriste wo wa, ngeno vhenevho Vhakriste vha fhulufhedzeaho vha tshi khou vhusa na Yesu ṱaḓulu. Fhedzi vhathu vhe vha vha vha tshi khou vha tovhola vho fa nahone arali vha nga vuswa, vha ḓo vhuswa nga Muvhuso we wa vha u tshi khou huwelelwa nga Vhakriste vhe vha vha vha tshi vha vhenga.—Nzumb. 5:10.

5. U ya nga Yohane 15:19, ndi ngani vhathu vha Yehova vha sa ṱhonifhiwi?

⁵ Vhathu vha Yehova ṋamusi a vha ṱhonifhiwi nahone vha a kolelwa ngauri vhathu vha vhona u nga a vho ngo ṱalifha nahone a vha na nungo. Ndi ngani? Ndi ngauri nḓila ine ra tshila ngayo yo fhambana na yavho. Ri lingedza u ḓiṱukufhadza, u vuḓa na u thetshelesa. Fhedzi ḽino shango ḽi takalela vhathu vhane vha ḓihudza na vha sa thetshelesi. Zwiṅwe hafhu, a ri dzheneleli kha mafhungo a politiki nahone a ri dzheneleli kha vhuswole. Ro fhambana vhukuma na vhathu vha ḽino shango nahone vha ri dzhiela fhasi nga nṱhani ha zwenezwo.—Vhalani Yohane 15:19; Vharoma 12:2.

6. Yehova u khou thusa vhathu vhawe uri vha ite mushumo ufhio?

⁶ Yehova u khou ri shumisa u ita zwithu zwihulwane naho vhathu vha ḽino shango vha tshi vhona u nga a ri na nungo. U khou ita uri hu huwelelwe shango ḽoṱhe, zwine a zwi athu u vhuya zwa itea u bva tshee vhathu vha vha hone. Vhathu vhawe vha khou ṱalutshedzela na u phaḓaladza magazini nga nyambo nnzhi nahone vha khou shumisa Bivhili u itela u thusa vhathu. Yehova ndi ene ane a khou ita  uri zwenezwo zwi konadzee. U khou shumisa vhathu vhane ḽino shango ḽa vha dzhia vha si na nungo u itela u ita wonoyu mushumo muhulwane vhukuma. Fhedzi naa Yehova a nga kona u thusa muṅwe na muṅwe washu u vha na maanḓa? Ri tea u ita mini uri a ri thuse? Kha ri ambe nga ha zwithu zwiraru zwine ra nga zwi guda kha tsumbo ya muapostola Paulo.

7. Ri guda mini kha tsumbo ya Paulo?

⁷ Tsumbo ya Paulo i ri gudisa uri: Musi ri tshi khou shumela Yehova, a ro ngo tea u ḓitika nga vhukoni hashu. Vhathu vhanzhi vho vha vha tshi takalela Paulo nga nṱhani ha vhuimo na vhukoni vhune a vha naho. Zwo vha zwi tshi nga leluwa uri a ḓihudze na u ḓitika nga ene muṋe. O alutshela Tariso ine ya vha ḓorobo khulwane ya Roma. Tariso yo vha i ḓorobo khulwane ine ya ḓivhiwa nga vhathu vhanzhi nahone i na yunivesithi khulwane. Paulo o vha o funzea. O vha o funzwa nga Gamaliele we a vha e muṅwe wa vharangaphanḓa vha Vhayuda vhe vha vha vha tshi ṱhonifhiwa. (Mish. 5:34; 22:3) Nahone Paulo o vha e muthu wa ndeme kha Vhayuda. O ri: “Ndo vha ndi tshi khou ita mvelaphanḓa khulu kha vhurereli ha Tshiyuda u fhira vhanzhi vha lushaka lwa hashu vha thanga dzanga.” (Vhagal. 1:13, 14; Mish. 26:4) Fhedzi Paulo ho ngo ḓitika nga vhukoni hawe.

8. U ya nga Vhafilipi 3:8, Paulo o dzhia hani zwithu zwe a zwi ṱutshela nahone ndi ngani o ‘takala musi e si na nungo’?

⁸ Paulo o ṱutshela zwithu zwe zwa vha zwi tshi nga ita uri vhathu vha mu dzhie e wa ndeme. O zwi ita nga u ḓifunela. Zwenezwi zwithu zwoṱhe o zwi dzhia sa “mathukhwi.” (Vhalani Vhafilipi 3:8.) Paulo o sedzana na thaidzo nnzhi nga nṱhani ha u vha mutevheli wa Kristo. O vha a tshi vhengiwa nga vhathu vha lushaka lwa hawe. (Mish. 23:12-14) Nahone o rwiwa na u valelwa dzhele nga Vharoma. (Mish. 16:19-24, 37) O dovha a zwi vhona uri o vha e na tshivhi na uri zwo vha zwi sa leluwi u ita zwithu zwo lugaho. (Vharoma 7:21-25) Fhedzi ho ngo litsha u shumela Yehova nga nṱhani ha uri u na dzithaidzo. Nṱhani hazwo, o ‘takala musi e si na nungo.’ Ndi ngani? Ndi  ngauri musi e si na nungo, o kona u vhona Yehova a tshi mu thusa.—2 Vhakor. 4:7; 12:10.

9. Ri tea u dzhia hani zwithu zwine zwa ri ita uri ri ḓipfe u nga a ri na nungo?

⁹ Arali ri tshi ṱoḓa uri Yehova a ri thuse, a ro ngo tea u humbula uri u vha na mutakalo wavhuḓi, u funzea, vhubvo hashu kana u vha na tshelede nnzhi zwi ḓo ita uri Yehova a ri shumise. Zwavhuḓi-vhuḓi, kha vhathu vha Mudzimu, a si vhanzhi “vhane vha dzhiiwa vho ṱalifha u ya nga vhathu, a si vhanzhi vha re na maanḓa, a si vhanzhi vha re vhakololo.” Fhedzi Yehova u shumisa “zwi si na nungo zwa shango.” (1 Vhakor. 1:26, 27) Nga zwenezwo, ni nga kona u shumela Yehova naho ni si na zwithu zwe ra zwi amba mathomoni a ino phara. Fhedzi zwi dzhieni sa tshibuli tsha u vhona nḓila ine Yehova a ḓo ni thusa ngayo. Ni nga zwi ita hani? Musi ni si na zwithu zwine ḽino shango ḽa zwi dzhia zwi zwa ndeme, ni ḓo vhona Yehova a tshi ni ṋea maanḓa. Sa tsumbo, arali ni tshi ofha vhathu vhane vha ni tovhola, humbelani Yehova uri a ni ṋee tshivhindi tsha u amba zwine na zwi tenda. (Vhaef. 6:19, 20) Arali ni si na mutakalo wavhuḓi, humbelani Yehova uri a ni ṋee nungo dza u ita zwoṱhe zwine na nga kona tshumeloni yawe. Musi ni tshi vhona Yehova a tshi khou ni thusa, lutendo lwaṋu lu ḓo khwaṱha.

10. Ndi ngani ri tshi tea u guda nga ha tsumbo dzi re Bivhilini dzi fanaho na dzi re kha Vhahevheru 11:32-34?

¹⁰ Paulo o vha a tshi guda Maṅwalo. O guda zwithu zwinzhi kha tsumbo dzi re Bivhilini dza vhashumeli vha Yehova vhe vha fhulufhedzea. Musi a tshi ṅwalela Vhakriste vha Vhahevheru, o vha vhudza uri vha humbule nga ha dzenedzo tsumbo. (Vhalani Vhahevheru 11:32-34.) Kha ri ambe nga ha tsumbo ya Khosi Davida. O tovholwa nga maswina na nga vhathu vhe vha vha vhe khonani dzawe. U guda nga ha tsumbo ya Davida zwi ḓo ri thusa u pfesesa uri yeneyo tsumbo yo thusa hani Paulo na uri riṋe ri nga mu edzisa hani.

11. Ndi mini zwe zwa ita uri Davida a vhonale u nga ha na nungo? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.)

¹¹ Goliata we a vha e na maanḓa, o vhona Davida a tshi nga ha na nungo. O “nyadza” Davida. O vha e muhulwane u fhira Davida, e na zwihali zwa khwine nahone o gudiswa u lwa nndwani. Davida o vha a tshi sokou vha mutukana we a vha a sa athu u vhuya a ya nndwani nahone o vha e si na zwihali. Naho Davida o vha a tshi vhonala u nga ha na nungo, o vha e na maanḓa. O ḓitika nga Yehova nahone Yehova a mu ṋea maanḓa a u kunda Goliata.—1 Sam. 17:41-45, 50.

12. Ndi ifhio iṅwe thaidzo ye Davida a sedzana nayo?

¹² Davida o dovha a vha na iṅwe thaidzo ye ya ita uri a ḓipfe a si na nungo. O shumela Saulo we a vha o vhewa uri a vhe khosi ya Isiraele nga Yehova. U thomani, Khosi Saulo o vha a tshi ṱhonifha Davida. Fhedzi nga u ya ha tshifhinga, o ḓihudza nahone zwa ita uri a vhe na vivho kha Davida. Saulo ho ngo fara Davida zwavhuḓi, o ita na u lingedza u mu vhulaya.—1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Davida o ita mini musi Khosi Saulo a sa mu fari zwavhuḓi?

¹³ Davida o bvela phanḓa a tshi ṱhonifha Khosi Saulo naho o vha a sa mufari zwavhuḓi. (1 Sam. 24:6) Ho ngo vhona Yehova mulandu nga zwithu zwi si zwavhuḓi zwe Saulo a zwi ita. Nṱhani hazwo, o ḓitika nga Yehova uri a mu ṋee maanḓa a u sedzana na wonoyo mulingo.—Ps. 18:1, ṱhalusandima.

14. Muapostola Paulo o sedzana na thaidzo ifhio i fanaho na ya Davida?

¹⁴ Muapostola Paulo o sedzana na thaidzo i fanaho na ya Davida. Maswina a Paulo o vha e na maanḓa a fhiraho awe. O vha a tshi  vhengwa nga vharangaphanḓa vhanzhi vhe vha vha vhe na vhuimo ha nṱha. Kanzhi vho vha vha tshi ita uri a rwiwe na u valelwa dzhele. Paulo o vha a tshi fana na Davida ngauri o tambudzwa nga vhathu vhe vha vha vha tshi tea u vha khonani dzawe. Na tshivhidzoni ho vha hu na vhaṅwe vhe vha mu tovhola. (2 Vhakor. 12:11; Vhafil. 3:18) Fhedzi Paulo o kunda vhoṱhe vhe vha mu tovhola. O zwi kona hani? O bvela phanḓa a tshi huwelela naho a tshi khou tovholwa. O dzula a tshi fhulufhedzea kha vhahawe hu sa londwi zwine vha mu ita. Nahone tsha ndemesa ndi uri o dzula a tshi fhulufhedzea kha Mudzimu u swika a tshi fa. (2 Tim. 4:8) A si vhukoni hawe he ha ita uri a kone u ita zwenezwi zwithu, fhedzi o zwi kona nge a ḓitika nga Yehova.

15. Ri tea u ḓiimisela u ita mini nahone ri nga zwi itisa hani?

¹⁵ Naa hu na vhathu vhane vha ni sema kana vha ni tovhola musi ni tshikoloni, mushumoni kana hayani? Naa hu na muṅwe muthu tshivhidzoni we a vhuya a ni fara nga nḓila i si yavhuḓi? Arali zwo ralo, humbulani nga ha tsumbo ya Davida na Paulo. Ni nga kona u “kunda vhuvhi nga zwivhuya.” (Vharoma 12:21) Musi vhathu vha tshi lwa na riṋe, a ri lwi navho u fana na musi Davida a tshi lwa na Goliata. Nṱhani hazwo, ri kunda vhuvhi nga u lingedza u thusa vhathu uri vha gude nga ha Yehova na Bivhili. Zwenezwi ni nga zwi kona nga u shumisa Bivhili musi ni tshi fhindula mbudziso dzine vhathu vha vha nadzo, u ṱhonifha na u sumbedza vhuthu kha vhathu vhane vha ni fara nga nḓila i si yavhuḓi na nga u itela vhathu vhoṱhe zwivhuya, na vhane vha vha maswina aṋu.—Mat. 5:44; 1 Pet. 3:15-17.

16-17. Ndi mini zwe Paulo a si vhuye a zwi hangwa?

¹⁶ Musi muapostola Paulo a sa athu u vha mufunziwa wa Kristo, o vhe e na vhuhali a tshi tovhola vhatevheli vha Yesu. (Mish. 7:58; 1 Tim. 1:13) Yesu o ita uri Paulo we a vha a tshi pfi Saulo, a litshe u tambudza Vhakriste. Yesu o amba na Paulo e ṱaḓulu, a ita uri Paulo a sa tsha kona u vhona. Paulo o tea u humbela u thusiwa nga vhathu vhe a vha a tshi vha tovhola uri a kone u fhola. O ḓiṱukufhadza, a tenda mufunziwa ane a pfi Anania a  tshi ita uri a dovhe a vhone.—Mish. 9:3-9, 17, 18.

¹⁷ Nga murahu, Paulo o mbo ḓi vha muraḓo wa tshivhidzo a ḓivheaho, fhedzi ho ngo vhuya a hangwa zwe Yesu a mu funza zwone musi e nḓilani ya u ya Damaseko. O dzula a tshi ḓiṱukufhadza nahone o tenda vhahawe vha tshi mu thusa. O zwi ṱhogomela uri vho mu ‘khuthadza vhukuma.’—Vhakol. 4:10, 11.

18. Ndi mini zwine zwa nga ita uri ri si tende vhaṅwe vha tshi ri thusa?

¹⁸ Ri guda mini kha Paulo? Khamusi ri tshi thoma u guda ngoho ro vha ri tshi ṱoḓa uri vhaṅwe vha ri thuse ngauri ro vha ri tshi zwi ḓivha uri hu kha ḓi vha na zwinzhi zwine ra kha ḓi tea u zwi guda. (1 Vhakor. 3:1, 2) Fhedzi naa ri kha ḓi vha na eneo mavhonele na zwino? Arali hu kale ri tshi khou shumela Yehova nahone ri na tshenzhelo nnzhi, zwi nga kha ḓi ri konḓela u tendela vhaṅwe vha tshi ri thusa, zwihuluhulu arali vha sa athu u fhedza tshifhinga tshilapfu vha tshi khou shumela Yehova u fana na riṋe. Fhedzi, kanzhi Yehova u ri khwaṱhisa a tshi shumisa vhahashu. (Vharoma 1:11, 12) Arali ri tshi ṱoḓa Yehova a tshi ri khwaṱhisa, ri tea u tendela vhahashu vha tshi ri thusa.

19. Paulo o kona hani u ita zwithu zwinzhi zwi mangadzaho?

¹⁹ Paulo o ita zwithu zwinzhi zwi mangadzaho musi o no vha Mukriste. Ndi ngani? O guda uri a nga kona u ita zwithu zwinzhi zwavhuḓi arali a tshi ḓiṱukufhadza nahone a tshi ḓitika nga Yehova hu sa londwi uri u bva ngafhi, nungo dzine a vha nadzo, pfunzo ine a vha nayo kana tshelede ine a vha nayo. U nga ri roṱhe ri nga edzisa Paulo (1) nga u ḓitika nga Yehova, (2) nga u guda kha tsumbo dzi re Bivhilini na (3) nga u tenda u thuswa nga vhahashu. Arali ra nga ita zwenezwo, naho ri tshi ḓipfa ri si na nungo, Yehova u ḓo ri ṋea maanḓa!