1. PHawuloosi babaa akeekidobay aybee?

KIITETTIDA PHAWULOOSI issi issitoo daafuriyoogaa akeekiis. PHawuloosi loˈˈobaa oottanawu baaxetana koshshidoogan, qassi I hidootan naagido wodiyan Yihooway A woosaa darotoo zaaribeennaagan A bolla bagga asatettay ‘wooqqiyoogaa’ akeekiis. (2 Qor. 4:16; 12:7-9; Roo. 7:21-23) Eqettiyaageetikka A laafa asadan xeelliyoogaa PHawuloosi eriis. * SHin, harati A bolli haasayido iitabay woy I nagaranchcha gididoogee bana pattenna asadan qoppanaadan oottibeenna.—2 Qor. 10:10-12, 17, 18.

2. Naaˈˈantto Qoronttoosa 12:9, 10y yootiyoogaadan, PHawuloosi akeekido keehi koshshiyaabay aybee?

² PHawuloosi gitabaa, hegeekka issi uri daafuriyo wodekka mino gidana danddayiyoogaa I akeekiis. (2 Qoronttoosa 12:9, 10 nabbaba.) Yihooway PHawuloosawu ta wolqqay “daafuran polettees” giidi yootiis; hegaa giyoogee I PHawuloosawu koshshiya minotettaa immiis giyoogaa. Eqettiyaageeti nuna cayiyo wode nuuni yiillotana koshshennay aybissakko koyruwan ane beˈoos.

3. Nuuni cayettiyoogan ufayttana danddayiyoy aybissee?

³ Nuuppe ooninne cayettanawu koyenna. Gidoppe attin, nu morkketi nuna cayin, nuuni keehi hanqqettikko, hidootaa qanxxana danddayoos. (Lee. 24:10) Yaatin, eqettiyaageeti nuna  cayiyoogaa nuuni waati xeellana bessii? PHawuloosaagaadan, nuuni ‘cayettiyoogan ufayttana’ danddayoos. (2 Qor. 12:10) Aybissi? Asay nuna cayiyoynne eqettiyoy nuuni Yesuusi erissiyo ashkkarata gidiyo gishshataassa. (1 PHe. 4:14) Yesuusi bana kaalliyaageeta yedetay gakkanaagaa yootiis. (Yoh. 15:18-20) Hegee beni wode Kiristtaanetu bolli gakkiis. He wode, Giriike wogaa kaalliyaageeti Kiristtaaneta tamaaribeennanne laafa asadan xeelloosona. Qassi Ayhudatuppe issoti issoti kiitettida PHeexiroosanne Yohaannisa “tamaaribeenna coo” asa giidoogaadan, Kiristtaanetakka hegaadan xeelloosona. (Oos. 4:13) Kiristtaaneti polotikaara woy wotaaddara gidiyoogaara gayttidabaa aybanne oottenna gishshawu, qassi hara asaappe shaahettidabadan asay eta qoppiyo gishshawu daafuranchcha milatana danddayoosona.

4. Beni Kiristtaaneti asay etabaa iitabaa haasayido wode waatidonaa?

⁴ Eqettiyaageeti yootiyo iitabay beni Kiristtaaneti Yesuusa kaallennaadaaninne sabbakennaadan diggibeenna. Leemisuwawu, PHeexiroosinne Yohaannisi Yesuusa kaalliyo gishshawunne abaa harata tamaarissiyo gishshawu yedetettiyoogaa bonchchodan xeellidosona. (Oos. 4:18-21; 5:27-29, 40-42) Erissiyo ashkkarati yeellatanaadan oottiyaabi baawa. Bantta huuphiyaa ziqqi oottiya beni Kiristtaaneti, eqettiyaageeti asawu oottidoogaappe aadhdhiya loˈˈobaa haratuyyo oottidosona. Leemisuwawu, he Kiristtaanetuppe amaridaageeti xaafido Geeshsha Maxaafaa shaahoti miilooniyan qoodettiya asaa maaddiiddinne etawu hidootay deˈanaadan oottiiddi deˈoosona. Qassi eti sabbakido Kawotettay haˈˈi saluwan haariiddi deˈeesinne mata wode ubba asaa haarana. (Maa. 24:14) Kiristtaaneta yedettida wolqqaama kawotettati bidintta kiyidi xayidosona; shin he ammanettida Kiristtaaneti haˈˈi saluwan kawotidosona. SHin eta yedettidaageeti hayqqidosona; eti hayquwaappe ubba denddikko, eti ixxido Kiristtaaneti sabbakido Kawotettawu haarettana.—Ajj. 5:10.

5. Yohaannisa 15:19y yootiyoogaadan, alamiyan deˈiya asay Yihoowa Markkata bonchchennay aybissee?

⁵ Ha wodiyan, issi issi asay Yihoowa Markkata bonchchokkona; qassi tamaaribeennanne laafa asadan xeelliyo gishshawu nuna qilliiccoosona. Aybissi? Nuuni nu yuushuwan deˈiya asatuugaa mala eeshshaa bessenna gishshataassa. Nuuni nu huuphiyaa ziqqi oottiyaageeta, ashkketanne azazettiyaageeta gidanawu baaxetoos. SHin ha wodiyan asay otorettiya, axiraariyaanne makkaliya asaa nashshees. Hegaa bollikka, nuuni polotikan gelokko; qassi ay biittawukka wotaaddara gididi olettokko. Nuuni ha alamiyan deˈiya asappe dummatoos; hegaa gishshawu eti haratuppe nuna laafa asadan xeelloosona.—Yohaannisa 15:19 nabbaba; Roo. 12:2.

6. Yihooway ba asay oottanaadan maaddiyo gita oosoy aybee?

⁶ Alamiyaa asay nuna laafadan xeellikkokka, Yihooway nunan goˈettidi gitabaa oottees. I saˈan awudeegaappenne aaruwan sabbakiyo oosoy polettanaadan oottiiddi deˈees. Ha wodiyan, A ashkkarati daro qaalan maxeeteta birshshoosonanne asawu gakkanaadan oottoosona; qassi miilooniyan qoodettiya asay ba deˈuwan laamettanaadan maaddanawu Geeshsha Maxaafaa goˈettoosona. Hegee hananaadan oottiday Yihoowa. Alamee laafa asadan xeelliyo he citata ha wolqqaama oosuwaa oottanaadan I goˈettiiddi deˈees. Huuphiyan huuphiyan nuuni shin? Nuuni wolqqaama gidanaadan Yihooway nuna maaddana danddayii? Yaatikko, I nuna maaddanaadan nuuni ay oottana koshshii? Kiitettida PHawuloosi oottidobaappe nuuni tamaarana danddayiyo heezzubata ane pilggoos.

7. Nuuni PHawuloosappe tamaariyo issibay aybee?

⁷ Nuuni PHawuloosappe tamaariyo issibay hagaa: Yihoowawu haggaaziyo wode nu minotettan woy nu eran ammanettana bessenna. PHawuloosa hanotaanne eratettaa gishshawu daro asay A nashshiis. I otoranchchanne ba minotettan ammanettiya asa gidana danddayees shin. PHawuloosi Rooma waanna katama gidida Xarsseese kataman dicciis. Xarsseesee durenne erettida yuniverisitee deˈiyo katama. PHawuloosi loytti tamaarida asa; qassi A Ayhuda haymaanootiyaa kaalettiya, daro bonchchettida asatuppe issuwaa gidida Gamaaliyaala giyo bitanee tamaarissiis. (Oos. 5:34; 22:3) Qassi PHawuloosi issi wode Ayhuda asay xoqqu oottidi xeelliyo asa. I, “Ta wode de7ida ta dabbotuppe darota Aihuda ammanuwaa higgiyaa naagiyoogan aadhdhais” yaagiis. (Gal. 1:13, 14; Oos. 26:4) SHin PHawuloosi ba minotettan ammanettibeenna.

8. Piliphphisiyuusa 3:8, 9y yootiyoogaadan, PHawuloosi aggi bayidobata waati xeellidee, qassi I ‘daafuriyoogan ufayttidoy’ aybissee?

⁸ PHawuloosi harati A xoqqu oottidi xeellanaadan oottiyaabata aggi bayiis. Ubba I hegee ‘wora olidoba’ mala gidiyoogaa akeekiis. (Piliphphisiyuusa 3:8, 9 nabbaba.) PHawuloosi Kiristtoosa kaalliyaagaa gidido gishshawu, A bolli daro metoy gakkiis. I ba biittaa asan ixettiis. (Oos. 23:12-14) A biittaa asa gidida Roomati A shocidosonanne qasho keettan yeggidosona. (Oos. 16:19-24, 37) Qassi, I nagaranchcha gididoogaanne loˈˈobaa oottanawu metootiyoogaa akeekiis. (Roo. 7:21-25) SHin, harati A eqettido woy I bana mooranchchadan xeellido gishshawu Kiristtoosa kaalliyoogaa aggibeenna. Yaatiyoogaappe, I ‘daafuriyoogan ufayttiis.’ Aybissi? I daafurido wode Xoossay bana ay keena maaddidaakko akeekido gishshataassa.—2 Qor. 4:7; 12:10.

9. Nuuni daafuranaadan oottiyaaba milatiyaabata waati xeellana bessii?

⁹ Nuuni Yihoowappe wolqqaa demmanawu koyikko, nu minotettay, timirttee, diccido wogaynne duretettay haratuppe nuuni aadhdhiyaabadan qoppanaadan oottana koshshenna. Hegeeti nuuni Yihoowawu maaddiya asa gidanaadan oottokkona. Xoossaa asa giddon,  asa qofan “aadhdhida eranchchati, wolqqaamatinne xoqqa sheeshshati daro gidokkona.” SHin, Yihooway “sa7an de7iya laafata” dooriis. (1 Qor. 1:26, 27) Hegaa gishshawu, ha menttuwaa doomettan odettidabati neessi baynnaba gidikkokka, Yihoowawu haggaazana danddayaasa. Yihooway ba wolqqan nena kaafanawu goˈettiyo ogiyaa he hanotatun akeekana danddayaasa. Leemisuwawu, ne ammanuwaa eqettiya asatuyyo neeni yayyikko, ne ammaniyoobaa yootanawu Yihooway xalatettaa immanaadan woossa. (Efi. 6:19, 20) Caddi oyqqiya sahuwaa neeni genccaydda deˈikko, danddayettida keenan awu haggaaziyoogan oosoy daridoogaa gidada deˈanawu Yihooway neessi koshshiya minotettaa immanaadan woossa. Ubba wode Yihooway nena maaddiyoogaa, ne ammanoy dicciyoogaanne neeni kaseegaappe minniyoogaa akeekaasa.

10. Ibraawe 11:32-34n odettidaageetubaa gujjin, Geeshsha Maxaafan etabay odettido ammanettida asatubaa xannaˈana koshshiyoy aybissee?

¹⁰ PHawuloosi Geeshsha Maxaafaa minnidi xannaˈiya asa. PHawuloosi Xoossaa Qaala darotoo xannaˈiis, qassi I Yihoowawu ammanettidi haggaaziya asatubaa xannaˈiyoogan darobaa tamaariis. PHawuloosi Ibraawe Kiristtaanetuyyo xaafido wode, Yihoowawu ammanettidi daro layttaa haggaazidaageetu leemisuwaabaa qoppanaadan odiis. (Ibraawe 11:32-34 nabbaba.) He asatuppe issuwaa gidida, Kawuwaa Daawitabaa ane qoppa. I ba morkketuppe xalla gidennan, kase A lagge gidida uraappekka gakkiya yedetaa genccana koshshiis. Nuuni Daawita taarikiyaa beˈiyo wode, PHawuloosi A leemisuwaa wotti dentti qoppidoogan waani maadettidaakko, qassi nuuni PHawuloosa leemisuwaa waati kaallana danddayiyaakko akeekana.

11. Daawiti laafa milatidoy aybissee? (Koyro sinttan deˈiya misiliyaa xeella.)

¹¹ Wolqqaama olanchcha gidida Gooliyaadi Daawita laafa asadan xeelliis. Gooliyaadi Daawita xeellidi “kariis.” Hegaa bollikka, Gooliyaadi keehi woggaa, olaa miishshaa loytti gixxidaagaa, qassi olawu loytti loohidaagaa. Daawiti guutta naˈaa, qassi wotaaddara gidanawu loohibeenna gishshawu laafa asa milatees. SHin laafa milatiya Daawiti mino gidiyoogaa bessiis. I Yihooway wolqqaa immanaagaa ammanettiis; qassi ba morkkiyaa xooniis.—1 Sam. 17:41-45, 50.

12. Daawiti genccan koshshido, gakkida hara metoy aybee?

¹² Daawiti ba wolqqay laafa giidi qoppanaadan oottana danddayiya hara metoykka A bolli gakkiis. Yihooway Israaˈeelan kawo oottidi sunttido Saaˈoolawu Daawiti ammanettidi haggaaziis. Kawuwaa Saaˈooli koyro heeran Daawita nashshees. Guyyeppe, otoroy Saaˈooli Daawita qanaatanaadan oottiis. Saaˈooli Daawita keehi naaqqiis; ubba A woranawu koyiis.—1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Kawuwaa Saaˈooli Daawita naaqqido wode I waatidee?

¹³ Kawuwaa Saaˈooli Daawita keehi naaqqikkokka, I Yihooway sunttido kawuwaa bonchchiyoogaa aggibeenna. (1 Sam. 24:6) Qassi, Daawiti ba bolli Saaˈooli gattiyo iitabaa gishshawu Yihoowa amassalibeenna. Yaatiyoogaappe, Daawiti he metuwaa genccanawu danddayiyo minotettaa Yihooway immanaagaa ammanettiis.—Maz. 18:1, huuphessa qofaa.

14. Daawita hanotaara issi mala gidida, kiitettida PHawuloosa gakkidabay aybee?

¹⁴ Kiitettida PHawuloosa Daawita gakkidaagaa malabay gakkiis. PHawuloosa morkketi appe keehi daronne wolqqaama. Haymaanootiyaanne polotikaa kaalettiya daroti A ixxidosona. Eti A darotoo shocidoosonaanne qasho keetti yeggidosona. Daawitaagaadan,  PHawuloosawukka lagge gidana bessiya asati qohidosona. Ubba Kiristtaane gubaaˈiyan deˈiya issooti issotikka A eqettidosona. (2 Qor. 12:11; Pili. 3:18) SHin PHawuloosi bana eqettiya asaa ubbaa xooniis. Waatidi? Yedetay A gakkikkokka, sabbakiyoogaa aggibeenna. A ishanttinne michchontti azzanttido wodekka, I etawu ammanttiyoogaa aggibeenna. Ubbaappe aaruwan, I hayqqana gakkanaashin Xoossawu ammanettiis. (2 Xim. 4:8) PHawuloosi hegaa ubbaa oottana danddayidoy, ba wolqqaana gidennan, Yihoowan ammanettido gishshataassa.

15. Nu halchchoy aybee, qassi hegaa waati polana danddayiyoo?

¹⁵ Nenaara tamaariyaageeti, issippe oottiyaageeti woy Yihoowa Markka gidenna ne so asati nena cayiyoonaa woy eqettiyoonaa? Gubaaˈiyan deˈiya uri nena keehi naaqqi erii? Yaanikko, Daawitanne PHawuloosa leemisuwaa qoppa. Neeni ubbatoo “iitabaa lo77oban [xoonanana]” danddayaasa. (Roo. 12:21) Harati nuna eqettiyo wode Daawiti Gooliyaadaara olettidoogaadan nuuni etaara olettana bessenna. SHin nu halchchoy asay Yihoowabaanne Geeshsha Maxaafaabaa tamaaranaadan maaddiyoogan iitabaa loˈˈoban xooniyoogaa. Harati oychchiyo oyshawu Geeshsha Maxaafaappe zaaruwaa immiyoogan, nuna naaqqiyaageeta bonchchuwaaninne kehatettan oyqqiyoogan, qassi nu morkketa gujjin ubba asawu loˈˈobaa oottiyoogan he halchchuwaa polana danddayoos.—Maa. 5:44; 1 PHe. 3:15-17.

16-17. PHawuloosi mule dogennabay aybee?

¹⁶ Kiitettida PHawuloosi Kiristtoosi erissiyo ashkkara gidanaappe kase, Yesuusa kaalliyaageeta yedettiya makkalanchcha yelaga. (Oos. 7:58; 1 Xim. 1:13) Guyyeppe PHawuloosa geetettida Saaˈooli Kiristtaane gubaaˈiyaa qohiyoogaa agganaadan Yesuusi oottiis. Yesuusi saluwaappe PHawuloosa haasayissiis, qassi A qooqe oottiis. A ayfee zaarettidi xeellanaadan, I kase yedettido asaappe maaduwaa oychchana koshshees. PHawuloosi A ayfee zaarettidi xeellanaadan oottida, Anaaniyaa geetettida erissiyo ashkkaraappe ba huuphiyaa ziqqi oottidi maaduwaa ekkiis.—Oos. 9:3-9, 17, 18.

 ¹⁷ PHawuloosi guyyeppe Kiristtaane gubaaˈiyan erettida asa gidiis; shin Damasqqo efiya ogiyan Yesuusi A tamaarissidobaa mule dogenna. PHawuloosi ba huuphiyaa ziqqi oottiis, qassi ishanttunne michchonttu maaduwaa ufayttidi ekkiis. Eti A ‘daro maaddidoogaa’ akeekiis.—Qol. 4:10, 11.

18. Issi issitoo nuuni haratu maaduwaa ekkanawu koyennay aybissee?

¹⁸ Nuuni PHawuloosappe ay tamaarana danddayiyoo? Nuuni tumaa koyro tamaariyo wode, tamaarana darobay deˈiyoogaa akeekido gishshawu, haratu maaduwaa ufayttidi ekkennan aggokko. (1 Qor. 3:1, 2) Haˈˈi shin? Nuuni Yihoowawu daro layttaa haggaazidaageetanne daro meezee deˈiyoogeeta gidikko, harati ubbaa qassi nuugaadan tuman daro layttaa takkibeennaageeti immiyo maaduwaa ekkanawu koyennan aggana danddayoos. Gidikkokka, darotoo Yihooway nuna minttanawu nu ishanttanne michchontta goˈettees. (Roo. 1:11, 12) Hegaa gishshawu, Yihooway nuna minttanaadan koyikko, nu ishanttuppenne michchonttuppe maaduwaa ekkana koshshees.

19. PHawuloosi maalaalissiya darobaa waani oottana danddayidee?

¹⁹ PHawuloosi Kiristtaane gidi simmin, maalaalissiya darobaa oottiis. Aybissi? Gitabay oosettana danddayiyoy nu minotettan, timirttiyan, duretettan woy diccido wogan gidennan, nu huuphiyaa ziqqi oottiyoogaanaanne Yihoowan ammanettiyoogaana gidiyoogaa I akeekido gishshataassa. Nuuni ubbay, (1) Yihoowan ammanettiyoogan, (2) Geeshsha Maxaafan etabay odettido asatuppe tamaariyoogan, qassi (3) nu ishanttuppenne michchonttuppe maaduwaa ekkiyoogan PHawuloosa leemisuwaa kaalliyaageeta gidoos. Yaatikko, nuuni nuna daafuranchchadan qoppikkokka, Yihooway nuna minttana!