Skip to content

Skip to table of contents

NKHANI YOPHUNZILA 30

Pitilizhyani Kuyenda m’Cendi

Pitilizhyani Kuyenda m’Cendi

“Paliye cunisangalasha ngako kupambana ici: kumvwa kuti ŵana ŵangu oyenda m’cendi.”​—3 Yoh. 4.

NYIMBO 54 “Njila ni Iyi”

ZATI TIPHUNZILE *

1. Molingana na 3 Yohane 3, 4, kansi n’cinji cutipangisha kunkhala osangalala?

GANIZILANI cimwemwe ceenze naco mtumwi Yohane, peecimvwa kuti ŵanthu ŵeciyavya kuphunzila cendi, epitilizhya kutumikila Yehova mokhulupilika. Ekumana na mavuto anyinji, koma mtumwi Yohane epitilizhya kuŵayavya kutang’isha cikhulupililo cao. Yove enzoona Akhristu amene aŵa monga ni ŵana ŵake. Molingana na izi, nase tukumvwa luweme ngati ŵana ŵasu ŵeneŵene olo auzimu, azitwala kwa Yehova nopitilizhya kum’tumikila mokhulupilika.​—Ŵelengani 3 Yohane 3, 4.

2. Kansi makalata yecilemba Yohane yenze na colinga cotyani?

2 Mu 98 C.E., payakine Yohane enzonkhala mu mzinda wa Efeso, olo kufupi na mzinda wamene uyu. Cuoneka kuti eluta kwamene uku pavuli pakuti wamasuliwa m’jele pa cisumbu ca Patimo. Panthawi yamene iyi, mzimu utuŵa wa Yehova wemuyavya kulemba makalata atatu. Colinga ca makalata aya, cenze kulimbikisha Akhristu kuti apitilizhye kunkhala na cikhulupililo cotang’a pa Yesu koma soti kuti apitilizhye kuyenda m’cendi.

3. Tilaŵizhyane makonsho otyani m’nkhani ino?

3 Mtumwi Yohane niye enze wosilizhyila kunkhala na moyo pa atumwi onse. Ndipo enze na nkhaŵa na vinthu veenzophunzisa aphunzisi awenye mumpingo. * (1 Yoh. 2:18, 19, 26) Ampatuko amene aŵa enzolaŵila kuti oziŵa Mulungu, koma enzomvwila lini malamulo a Yehova. Lomba tiyeni tilaŵizhyane malangizo yecitwala mtumwi Yohane. Kuti ticite zamene izi tiyeni tiyankhe makonsho atatu aŵa: kansi kuyenda m’cendi kutanthauzanji? Ni vinthu votyani vingatikangishe kuyenda m’cendi? Ndipo tingayavyane tyani kuti tipitilizhye kuyenda m’cendi?

KANSI KUYENDA M’CENDI KUTANTHAUZANJI?

4. Molingana na 1 Yohane 2:3-6 na 2 Yohane 4, 6, kansi kuyenda m’cendi kuyangizhyilapo cinji?

4 Kuti tiyende m’cendi tufunika kuziŵa cendi copezeka m’Baibo. Kuyangizhyila apo, tufunika “kusunga malamulo a Yehova” nomumvwila. (Ŵelengani 1 Yohane 2:3-6; 2 Yohane 4, 6.) Yesu etwala cisanzo ciweme ngako pankhani yomvwila Yehova. Tetyo, njila yofunika ngako yatuoneshela kuti tumvwila Yehova, ni kukonkha maluwayo a Yesu mosamala.​—Yoh. 8:29; 1 Pet. 2:21.

5. Kansi tingankhale osimikizhya za cinji pankhani yokhuza cendi?

5 Kuti tipilizhye kuyenda m’cendi, tufunika kukhulupilila kuti Yehova niye Mulungu wacendi, na kuti ciliconse caakutiuzhya kupitila m’Mau ŵake Baibo ni cendi. Tufunika kukhulupilila soti kuti Yesu ni Mesiya. Ŵanthu anyinji masiku ŵano, okaikila kuti Yesu esankhiwa kunkhala Mfumu ya Ufumu wa Mulungu. Yohane ecenjeza kuti kwenze “ŵanthu anyinji acinyengo” amene sembe esoŵesha ŵanthu amene enze lini okonzeka kuteteza cendi cokhuza Yehova na Yesu. (2 Yoh. 7-11) Mtumwi Yohane elemba kuti: “Wawenye ni ŵani? Ni ula okana kuti Yesu ni Khristu.” (1 Yoh. 2:22) Njila imozi ingatiyavye kuti tisasoŵeshewe, ni kuphunzila Mau a Mulungu. Tikacita izi, niye patingaziŵe Yehova na Yesu. (Yoh. 17:3) Mwa njila iyi, tingasimikizhye kuti tili na cendi.

NI VINTHU VOTYANI VINGATIKANGISHE KUYENDA M’CENDI?

6. Kansi n’cinji cukangisha acilumbwana kuyenda m’cendi?

6 Akhristu onse ofunikila kuziteteza kuti asasoŵeshewe na viphunziso va ŵanthu. (1 Yoh. 2:26) Akhristu acilumbwana nthawi ziyakine ofunika kusamala na msampha wamene uyu. Alexia, * kalongosi wa vyaka 25 wa ku France elaŵila kuti: “Penenze pa sukulu nenzophunzila kuti vinthu vecitoyaluka ndipo ivi vecitisha kuti niyambe kukaikila cendi. Koma nenzoziŵa kuti ni kulakwa kumvwishila ku viphunziso ivi nokhulupilila ciliconse ceenzophunzisa atica.” Kalongosi Alexia eŵelenga buku ya m’Cizungu yakuti Life​—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? Ma sondo atontho pavuli pake, cikaikilo ceenze naco cesila. Epitilizhya soti kuti: Nekhulupilila kuti Baibo niye ili na cendi. Koma soti nezindikila kuti kukonkha malamulo ya m’Baibo kuniletela cimwemwe na mtendele.”

7. Kansi tufunika kupewa kucita cinji, ndipo ndaŵa yanji?

7 Akhristu onse, acilumbwana koma soti akulu-akulu, ofunika kupewa kunkhala na umoyo wapaŵili. Yohane elaŵila kuti tingakwanishe lini kucita vonse viŵili, kuyenda m’cendi na kucita minkhalidwe iyakine iipa. (1 Yoh. 1:6) Ngati tufuna kuti Yehova apitilizhye kutikonda lomba mpaka msogolo, tufunika kukumbukila kuti Yehova oona zonse zatucita. Kulaŵila cendi, paliye cimo iliyonse yamene ingankhale yofisika kwa Yehova, cifukwa yove okwanisha kuona vinthu vonse.​—Aheb. 4:13.

8. Kansi tufunika kupewa maganizo otyani?

8 Tufunika kupewa kuona cimo monga ni mwakuionela ŵanthu a kucalo. Mtumwi Yohane elemba kuti: “Ngati tulaŵila kuti tiliye cimo niye kuti tuzitalizhya wenye koma soti tiliye cendi.” (1 Yoh. 1:8) M’nthawi ya Yohane, ampatuko enzolaŵila kuti ŵanthu angapitilizhye kunkhala pa ushamwali uweme na Yehova olo kuti ocita macimo. Nase masiku ŵano tunkhala pakati pa ŵanthu amene ali na maganizo oteti. Ŵanthu anyinji olaŵila kuti okhulupilila Mulungu koma okatizhyana lini na maganizo a Yehova pankhani yokhuza cimo, makamaka pankhani yokhuza kulalana. Vinthu vakuona Yehova kuti ni cimo, ove oona kuti viliye vuto. Oona kuti munthu angasankhe kucita vamene ivo olo yai.

Acilumbwana tang’ishani cikhulupililo canu ca m’Baibo pa nkhani yokhuza ciweme na ciipa kuti mukwanishe kuteteza cikhulupililo canu (Onani ndime 9) *

9. Kansi acilumbwana opindula tyani ngati okonkha mfundo za m’Baibo?

9 Akhristu acilumbwana angakakamizhyiwe na ayao a kusukulu olo a ku nchito kutolela maganizo yolakwika pankhani yolalana. Izi niye zecitika kuli mkwasu Aleksandar. Elaŵila kuti: “Asimbi ayakine kusukulu enzonikakamizhya kuti nilale nao. Enzolaŵila kuti, cifukwa cakuti nenzeve cisumbali, niye kuti nenzolala na analume ayangu.” Ngati mukumana na mayeselo oteti, mukokumbukila kuti ngati mukonkha mfundo za m’Baibo, mupitilizhye kunkhala na mbili iweme, thanzi iweme, mtendele wa m’maganizo koma soti munkhale pa ushamwali uweme na Yehova. Nthawi zonse ngati mukana mayeselo, cingankhale cosavuta kucita vinthu viweme. Mukokumbukila soti kuti calo ici cili na maganizo olakwika okhuza kulalana amene eyambishiwa na Satana. Ngati mupewa kuganiza monga ni ŵanthu a kucalo, niye kuti ‘mwagonjesa muipa’​—1 Yoh. 2:14.

10. Kansi lemba ya 1 Yohane 1:9 yutiyavya tyani kutumikila Yehova tili na cikumbumtima cituŵa?

10 Tuziŵa kuti Yehova ali na ufulu wotiuzhya kuipa kocita cimo. Tetyo tingacite luweme kupewa kucita cimo. Tikacita cimo, tuvomelezhya viipa vatacita kwa Yehova m’pemphelo. (Ŵelengani 1 Yohane 1:9.) Koma tikacita cimo ikulu, tufunika kuluta kwa akulu kuti atiyavye. (Yak. 5:14-16) Koma tufunika kupewa kuziimba mlandu pa vinthu vetelakwisa nthawi yakuvuli. Ndaŵa yanji? Cifukwa Ausuwasu acikondi etwala nsembe ya dipo ya mwana wake kuti macimo yasu yakokhululukiwa. Yehova akalaŵila kuti akhululukile munthu wolapa, ocita cendi zamene izo. Tetyo, paliye cingatikangishe kutumikila Yehova na cikumbumtima cituŵa.​—1 Yoh. 2:1, 2, 12; 3:19, 20.

11. Kansi tingateteze tyani maganizo ŵasu ku viphunziso vamene vingafookeshe cikhulupililo casu?

11 Tufunika kukana viphunziso va ampatuko. Kuyambila pewenkhazikishiwa mpingo Wacikhristu, Maleŵania wankhala oseŵenzesha ŵanthu awenye kucitisha atumiki okhulupilika a Mulungu kuyamba kukaikila mfundo za Yehova. Tetyo tufunika kuziŵa kusiyanisha pakati pa cendi na wenye. * Adani ŵasu angaseŵenzeshe intaneti olo malo otandalila pa intaneti kuti afookeshe cikhulupililo na cikondi casu pa Yehova na akwasu. Tufunika lini kukhulupilila wenye wamene uyu cifukwa ufumila kwa Satana.​—1 Yoh. 4:1, 6; Chiv. 12:9

12. Ndaŵa yanji tufunika kukulisha ciyamikilo casu pa cendi cetiphunzila?

12 Kuti tikane mayeselo a Satana, tufunika kutang’isha cikhulupililo casu pa Yesu na udindo wali nao pokwanilisha colinga ca Mulungu. Tufunikila soti kukhulupilila njila yamene Yehova oseŵenzesha masiku ŵano posogolela gulu yake. (Mat. 24:45-47) Tutang’isha cikhulupililo casu mwa kuphunzila Mau a Mulungu nthawi zonse. Tetyo, cikhulupililo casu cinkhale monga ni cimuti cazika mizhyu pansi. Mtumwi Paulo elaŵila soti cimozimozi peenzolembela mpingo wa ku Kolose. Yove eciti: ‘Lomba, pakuti mwelondela Khristu Yesu Asukulu, mukoyenda mokatizhyana na Yove. Ndipo muzike mizhyu mwa yove, mukule m’cikhulupililo.’ (Akol. 2:6, 7) Paliye ciliconse camene Satana angacite pamozi na onse ali kumbali yake, kuti asokoneze Mkhristu wamene ali na cikhulupililo cotang’a.​—2 Yoh. 8, 9.

13. Kansi tufunika kuyembekezela cinji, ndipo ndaŵa yanji?

13 Tuyembekezela kuzondewa na ŵanthu a m’calo. (1 Yoh. 3:13) Mtumwi Yohane otikumbusha kuti, “calo conse cili m’manja mwa munthu muipa.” (1 Yoh. 5:19) Patufwika kosilizhyila kwa cino calo, ukali wa Satana uyangizhyilika. (Chiv. 12:12) Yove oseŵenzesha njila zovuta kuzizindikila monga, nkhalidwe ya ciwelewele olo wenye wakufalisa ampatuko. Yove otiukila soti mwacindunji mwa kutinzunza. Satana oziŵa kuti wasala na nthawi itontho, tetyo, oyesayesa kuti aleshe nchito yasu yolalikila na kuononga cikhulupililo casu. Tetyo, tudabwa lini ngati nchito yasu yolalikila yuleshewa m’vyalo viyakine. Nangu n’tetyo, akwasu na azilongosi, ali m’vyalo vamene ivo opitilizhya kupilila. Ove ni osimikizhya kuti olo kuti Satana aŵacitile vinthu votyani, apitilizhye kunkhala okhulupilika kwa Yehova.

TIKOYAVYANA KUTI TIPITILIZHYE KUYENDA M’CENDI

14. Kansi tingayavye tyani akwasu na azilongosi kuti apitilizhye kunkhala m’cendi?

14 Kuti tiyavye akwasu na azilongosi kuti apitilizhye kuyenda m’cendi, tufunika kuŵaonesha cifundo. (1 Yoh. 3:10, 11, 16-18) Tufunika kukondana nthawi zonse osati tyala ngati vinthu vuyenda luweme, koma olo pa mavuto. Mwacisanzo, kansi muziŵako munthu aliyense wamene etaikiliwa wokondewa wake mu imfwa ndipo ofunika kutonthozewa olo kuyavyiwa m’njila ziyakine? Olo mwemvwapo kuti Akhristu ayasu ovutika cifukwa ca masoka acilengedwe ndipo ofunika kuŵayavya kumanga Mang’anda a Ufumu olo mang’anda yao? Tuonesha kukula kwa cikondi catili naco kuli akwasu na azilongosi mwa zocita zasu, osati kulaŵila tyala.

15. Molingana na 1 Yohane 4:7, 8, kansi tufunika kucita cinji?

15 Ngati tuoneshana cikondi, niye kuti tutolela cisanzo ca Ausuwasu acikondi akululu. (Ŵelengani 1 Yohane 4:7, 8.) Njila yofunika yatuoneshelana cikondi, ni kukhululukilana. Mwacisanzo, muyakine angatikhumudwishe ndipo pavuli pake angapepese. Tuonesha cikondi mwa kumukhululukila noluŵako vinthu vawatilakwila. (Akol. 3:13) Mkwasu wa zina yakuti Aldo eyesewa pecimvwa kuti mkwasu wamene enzomulemekeza walaŵila mau aipa okhuza mtundu wao. Yove eciti: “Nthawi yamene iyo nepemphela kwa Yehova kuti aniyavye kupewa maganizo aipa okhuza mkwasu uyu.” Mkwasu Aldo ecita soti cinthu ciyakine. Yove eganiza zosenga mkwasu uyu kuti akalutile pamozi mu utumiki. Peciseŵenzela pamozi mu utumiki, Aldo efotokoza mwecimvwila na zecilaŵila mkwasu. “Mkwasu ula pecimvwa mwenemvwila na zecilaŵila epepesa. Malinga ni mweyenzomvwikila mau yake, nezindikila kuti ezilinga cifukwa ca zecilaŵila. Pavuli pake tenkhala soti pa ushamwali.”

16-17. Kansi mwasimikizhya kucita cinji?

16 Mtumwi Yohane enzokonda ngako akwake ndipo enzofunishisha kuti akwake aŵa ankhale na cikhulupililo cotang’a. Cikondi cake cuonekela luweme m’makalata atatu ouzhyiliwa yecilemba. N’zolimbikisha ngako kuziŵa kuti analume na anakazi monga yove ali m’gulu ya ozozewa ati akalamulile kululu pamozi na Khristu.​—1 Yoh. 2:27.

17 Tetyo, tiyeni tikoseŵenzesha malangizo yatalaŵizhyana m’nkhani ino. Tiyeni tinkhale osimikizhya kuyenda m’cendi, na kumvwila Yehova m’mbali zonse za moyo wasu. Mukophunzila Mau ŵake na kuŵakhulupilila. Nkhalani na cikhulupililo cotang’a pa Yesu. Mukokana mafilosofi na viphunziso va ampatuko. Mukopewa kunkhala na umoyo wapaŵili koma soti kucita cimo. Mukokonkha minkhalidwe yapalulu ya Yehova. Tiyeni tipitilizhye kuyavya akwasu kuti apitilizhye kunkhala otang’a mwa kukhululukila atilakwila na kuyavya ayakine ofunikila thandizo. Mosasamala kanthu za mavuto yatukumana nayo, tipitilizhye kuyenda m’cendi.

NYIMBO 49 Tikokondwelesha Mtima wa Yehova

^ par. 5 Tunkhala m’calo colamuliliwa na wisi wawenye Satana. Tetyo, izi zingacitishe kuti cinkhale covuta kuyenda m’cendi. Akhristu a m’vyaka 100 voyambilila nao ekumanako na mavuto amene aŵa. Pofuna kuyavya Akhristu amene aŵa koma soti seo, Yehova euzhyila mtumwi Yohane kulemba makalata atatu. Uthenga wopezeka m’makalata amene aŵa utiyavye kuzindikila mavuto amene aŵa koma soti mwatingaŵagonjesele.

^ par. 6 Mazina ayakine acinjiwa.

^ par. 11 Onani nkhani yophunzila yakuti: “Kodi Muziŵa Bwino Zoona Zake?” mu Nsanja ya Mlonda yophunzila ya m’Cinyanja ya August 2018.

^ par. 59 MAU OFOTOKOZA VITHUNZITHUNZI: Kalongosi wacilumbwana okakamizhyiwa na ayake a kusukulu kuti akoona kuti kulalana kwa analume olo anakazi ŵeka-ŵeka kuliye vuto. (M’vinkhalidwe viyakine, kuvwala cikhoza cili na mitundu yosiyanasiyana monga yopezeka pa utawaleza, kukatizhyana na kulalana kwa ŵanthu olingana viwalo.) Pavuli pake, kalongosi m’mozimozi wapatula nthawi yofufuza kuti atang’ishe cikhulupililo cake pa zakukhulupilila. Kucita izi kumuyavya kuti apange cosankha ciweme.