Skip to content

Skip to table of contents

30 EKOBEE UE ENƆ

Kiisī Lo Ekiā Bu Kaka

Kiisī Lo Ekiā Bu Kaka

“Lɔgɔ gbɛnɛ ɛɛŋa m ɛrɛ ee pya lo ba ama naale, lo edā kɔmɛ pya na miɔŋɔ [gaa kiisī lo ekiā] bu kaka.”—3 JƆN 4.

YƆƆ 54 ‘Lo Dee Na Ama’

DASĪ TƐƐ̄NYƆƆ *

1. Dookɛ̄ 3 Jɔn 3, 4 kɔ doo, e na a doo kɔ i ɛrɛ ɛɛbu a?

O DAPGE kɛɛrɛ kɛ̄ nu bee tɔɔ̄loo nɛɛ lɛɛratam Jɔn doo sɔ̄ a dā kɔ pya nɛɛ a bee yerebah nɛ kɔ ba a nɔ kaka gaa bee kiisī lo etaāŋabah Jɛhova bu bɔloo ture nyiɛ loo ni? Ba bee kpesī gbɛnɛ-edo taāŋa, e Jɔn bee piiga lo eyere mɛm loo yira pya Nɛɛ Kraist ba tɔɔ̄ agara lo a bee ɛp doodoo pya ye miɔŋɔ bu edɔɔ̄. Bu aba lo sīdee, bu i ɛɛ loo pya i miɔŋɔ i maɛ̄ ale pya nɛɛ i bee nɔɛ̄ nu, sɔ̄ ba kiīloo wa nɛ Jɛhova sa kiisī lo esitam ye nɛ.—Buū 3 Jɔn 3, 4.

2. E na anua Jɔn bee ɛm taa ye kpa a?

2 Bu zua 98 C.E., Jɔn bee le Ɛfɛsɔs. Naa daba, a bee kii lo kɛ̄ sɔ̄ elua elɛɛ ye kpɔgɔrɔ bie nyɔɔ kpokɛ̄ Patmos. Dap lu lo sɔ̄ na kaɛ edɔɔ̄ Jɛhova bee doo kɔ a ɛm taa lo kpa a. Nu anua a bee ɛm lo kpa na lo eyere mɛm loo pya kaka Nɛɛ Kraist kɔ ba a ɛrɛ yira bu Jizɔs sa kiisī lo ekia bu kaka.

3. Pya amunu ebip na i gaa le agara a?

3 Jɔn na a bee lu kpɛdumɛ nɛɛ lɛɛratam a bee tɔɔ̄dum a, a bee kɛɛrɛ nu akiiloo pɔrɔ pah ekwɔ tɔgɛnu gaa ɛrɛ nyɔɔ pya wuga a le bu bɔŋanaloo. * (1 Jɔn 2:18, 19, 26) Pya ana yira ama bee kɔ ba suāe loo Bari, mɛ ba naa gbaɛ̄tɔ̄loo lok Jɛhova. I naa ɛp zuurabahtɔ̄ Jɔn bee nɛ tɛ̄maloo kaɛ edɔɔ̄. Sɔ̄ i gaa doo wo, i agara taa ebip ama: E na a kura kia bu kaka a? Amunu doā-ɛp na i dap kpesī a? E bu mɛ sīdee na i dap yerebah nɛ ɛnia ii lo ekia bu kaka a?

E NA A KURA KIA BU KAKA A?

4. Dookɛ̄ 1 Jɔn 2:3-6 le 2 Jɔn 4, 6 kɔ doo, e na kiā bu kaka kura a?

4 Lo ekia bu kaka, alu ebɛɛ̄ kɔ i suā kaka ue a le bu Muɛ̄ Ue Bari, lo a le Baibol. Gbaāloo wo, i ɛrɛ e “sere dɛ̄dɛɛ̄ lok [Jɛhova],” lo a le gbaɛ̄ ye tɔ̄loo. (Buū 1 Jɔn 2:3-6; 2 Jɔn 4, 6.) Jizɔs bee sere le edoba kɛ̄ kiiloo gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova. Nyɔɔwo, ziī gbɛnɛ sīdee i dap gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova na nyɔɔnɛ edoba Jizɔs kaāna.—Jɔn 8:29; 1 Pit 2:21.

5. E na i ɛrɛ esuā leere a?

5 Lokwa i dap kiisī lo ekia bu kaka, i ɛrɛ eyiga kɔ Jɛhova na kaka Bari a, le kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu a i kɔ nɛ bu ye Muɛ̄ Ue lo a le Baibol, lu kaka. I ɛrɛ nage eyiga kɔ Jizɔs na Mɛsaia a bee lu eyira yii loo a. Gbɛnɛ-edo nɛɛ anii’ee naa yiga kɔ ebee lu etɔ̄ nɔɔ̄ bee Jizɔs nua Mɛnɛ loo Buɛ̄-mɛnɛ Bari. Jɔn bee kɔ a ɛrɛ “booboo pya dag” lo edag pya nɛɛ a naa ɛrɛ e’agatɛ̄ yira bu Jɛhova le Jizɔs. (2 Jɔn 7-11) Jɔn bee ɛm kɔ: “Mɛɛ̄ na nɛɛ esah a, mɛ aba nɛɛ a ana sa kɔmɛ Jizɔs naale Kraist a?” (1 Jɔn 2:22) Aba sīdee i dap doo kɔ aa lu edag i na tɛ̄maloo enɔ Muɛ̄ Ue Bari. Aba lo i doo wo na i dap suāloo Jɛhova le Jizɔs leere a. (Jɔn 17:3) E aba sɔ̄ i doo wo na i suā leere kɔ i ɛrɛ kaka ue.

AMUNU DOĀ-ƐP NA I DAP KPESĪ A?

6. E na alu nu finiabah pya Nɛɛ Kraist a le zege dap kpesī a?

6 Dɛ̄dɛɛ̄ pya Nɛɛ Kraist ɛrɛ enwaɛ̄dɛɛ̄ lokwa lɔgɔ nɛɛ naa dag wa tɛ̄maloo suānu miɔŋɔ nɛɛ. (1 Jɔn 2:26) Lee kɔ pya zege Nɛɛ Kraist a nwaɛ̄dɛɛ̄ loo pya zaɛ̄ ama. Ziī wuga nɛɛwa elua 25 zua a kura Alexia * alu France bee kɔ: “Sɔ̄ m bee le zege, m wee kɛɛrɛ nu dookɛ̄ nyɔuwe kɛɛrɛ nu doo, doodoo yiga kɔ nu bee bugia le gbaāloo suānu miɔŋɔ nɛɛ. Pio sɔ̄ pya tɔgɛnu ama wee mɛ nia. Mɛ m bee kɛɛrɛ kɔ a bee piya lo m kiī nu Baibol tɔgɛ sa yiga dɛ̄dɛɛ̄ nu pya na nɛɛ tɔgɛnu kɔ.” Alexia bee nɔ kpa a kura Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? Sɔ̄ pio kaɛ etɛ̄na, a naa bee ɛrɛna baɛbaɛ ekɛɛrɛ. Alexia bee kɔ: “M bee yiga kɔ Baibol aara kaka ue. Sa m dābeeloo kɔ tɔɔ̄dum tɛ̄maloo pya ye daakuu edoo kɔ m ɛrɛ ɛɛbu le efɛɛloo.”

7. Amunu ezū na i ɛrɛ ekiī a, e e na anua a?

7 Dɛ̄dɛɛ̄ pya Nɛɛ Kraist, kere ba le zege ale ba e’ana ɛrɛ ekiī ezū lo etɔɔ̄ baɛsī dum. Jɔn bee kɔ ii le edap kɔ i gaa kiāe bu kaka sa aba lo sɔ̄ i le gaa doo dogo a naa ɛɛ. (1 Jɔn 1:6) Lo i gbī e’ɛrɛ yerebah a aabah Bari anyaawo le deesī li, alu ebɛɛ̄ kɔ i suā leere kɔ Bari muɛ̄ ɛrɛgeba nu i gaa doo. Lo a kura kɔ ii dap doo lɔgɔ nu bu gɔā nyɔnɛbee Jɛhova muɛ̄ dɛ̄dɛɛ̄ nu i doo.—Hib 4:13.

8. E na i ɛrɛ ekiī a?

8 I ɛrɛ ekiī sīdee pya nyɔuwe ɛp si pɔrɔ. Nɛɛ lɛɛratam Jɔn bee ɛm kɔ: “Lo a le i kɔ ii ɛrɛ lɔgɔ pɔrɔ, i dag aba ii.” (1 Jɔn 1:8) Bu dee Jɔn, pya ana yira wee kɔ nɛɛ dap ɛmɛnɛbee si pɔrɔ sa a ɛrɛ nage le gbanialoo kumaloo Bari. Nii’ee, i tɔɔ̄ nage yɛɛ pya nɛɛ a kɛɛrɛ nu doo wo. Gbɛnɛ-edo nɛɛ daādaā kɔ ba ɛrɛe yira bu Bari, mɛ ba naa ɛp si pɔrɔ dookɛ̄ Jɛhova ɛp doo, lo a eetɔɔ̄ sɔ̄ akiiloo ue maniakɛ̄. Pya dogo Jɛhova kɔ a bee piya alaba kɔ a le nɛ ziī ziī nɛɛ lo ebiaɛfii, ale alu aā sīdee tɔɔ̄dum.

Pya zege, yereaa mɛm loo bui yira a dɛɛa nyɔɔ Baibol akiiloo nu a lee le nu a bee piya lokwa bui dap kɔ ue bee bui yira (Ɛp 9 barakpaɛ̄) *

9. Bu mɛ sīdee na pya zege ɛrɛ biī aāloo etɔɔ̄ dabaloo nu ba yiga a le bu Baibol a?

9 Pya zege Nɛɛ Kraist wee gbī enɔ dogo kunagā aābah pya wa gbo a le tɔkpa le bie kɛ̄tam. Nu a bee siraloo Aleksandar lo. Alɛ bee kɔ: “Pio pya miɔŋɔ nɛɛwa a le tɔkpa bee gbī kɔ m nyɔɔnɛ wa maniakɛ̄. Ba bee kɔ sɔ̄ mm ɛrɛ gā a, a kura kɔ m wee nyɔɔnɛ pya na koo ba lunage nɛɛdam maniakɛ̄.” Lo o gaa kpesī dua doā-ɛp ama, nyɛŋiabu kɔ lo o tɔɔ̄ dabaloo nu o yiga a le bu Baibol, o nɛ enwadɛɛ̄ aba ɔɔ, le bu nwanaloo, tɔɔ̄ ɛɛ, sa sere o gbanialoo kumaloo Jɛhova. E ziī ziī sɔ̄ o kiī doā-ɛp, e waɛ a bah edoo nu a lee. Nyɛŋia nage bu kɔ Setan na a doo kɔ pya nɛɛ a ɛp ɛrɛgeba sīdee maniakɛ̄ nua nu a lee a. Nyɔɔwo, sɔ̄ o kiī lo e’ɛp maniakɛ̄ dookɛ̄ alaba ɛp doo, o ‘be eeba pɔrɔ nɛɛ a.’—1 Jɔn 2:14.

10. Bu mɛ sīdee na 1 Jɔn 1:9 i yerebah kɔ i taāŋabah Jɛhova bu ɛɛ beenyiɛ a?

10 I yiga kɔ Jɛhova na a ɛrɛ ekpo lo ekɔ ziī elap dogo bee piya a. E i doo kuma kɛ̄ i dap doo lokwa ii si pɔrɔ. Mɛ lo i si pɔrɔ, i kɔ i pɔrɔ siā nɛ Jɛhova bu kara. (Buū 1 Jɔn 1:9.) E lo i si gbɛnɛ pɔrɔ, i gbī yerebah aābah pya kanɛɛ lo Jɛhova etubobaloo kɔ ba a kuū i dɛɛ̄loo. (Jem 5:14-16) Kerewo, ii le ebialoo wee kɛɛrɛbu loo pɔrɔ i ebee si sɔ̄ akii adumɛ. E na anua a? Nyɔnɛbee i wereloo Tɛ enɛa i waara zɔɔ a’agara ye Saaro lokwa alu e’aaloo i pɔrɔ i nɛ. Sɔ̄ Jɛhova kɔ e’aae loo nɛ pya a si pɔrɔ, a wee doo nu a kɔ sa a aaloo wa nɛ. Nyɔɔwo, lɔgɔ nu aa i kpaɛ̄ lɛɛloo etaāŋabah Jɛhova bu le ekɛɛrɛ beenyiɛ.—1 Jɔn 2:1, 2, 12; 3:19, 20.

11. Bu mɛ sīdee na i dap kpega i loo lɛɛloo tɔgɛnu a dap gbee i yira a?

11 I ɛrɛ ekiī tɔgɛnu pya ana yira. Aā sɔ̄ a bee lu eyere bɔŋanaloo pya Nɛɛ Kraist, Pɔrɔ-edɔɔ̄ le gaa su pya dag nɛɛ yeā baɛbaɛ ekɛɛrɛ bu beenyiɛ pya zooro Bari ba yira agɛrɛ. Nyɔɔwo, alu ebɛɛ̄ kɔ i suā kee a le yɛɛ kaka ue le esah. * Pya i nɛɛ baa dap su intanɛt ɔɛ̄loo dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ i ɛrɛ bu Jɛhova le wereloo i ɛrɛ loo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa. Nyɛŋiabu loo nɛɛ a le dumɛ dɛ̄dɛɛ̄ esah ama sa o kiī ye!—1 Jɔn 4:1, 6; Mum 12:9.

12. E na anua i kiisī lo etɔgɛ nia loo kaka ue i enɔā a?

12 Lo ekiī doā-ɛp Setan, alu ebɛɛ̄ kɔ i ɛrɛ yira bu Jizɔs le kɛ̄ Jɛhova gaa ye su daā ye ekɛɛrɛ doo. Alu nage ebɛɛ̄ kɔ i dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ pya Jɛhova gaa i su nɛā nuede bu edɔɔ̄ anii’ee. (Mat 24:45-47) I agɛrɛtɛ̄ i dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ tɛ̄maloo enɔ Muɛ̄ Ue Bari dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄. Lo sɔ̄ i yira ele doodoo te ye li le taɛ bu-kɛ̄. Pɔɔl bee kɔ nu a le doo wo sɔ̄ a bee ɛm kpa ma bɔŋanaloo a le Kɔlɔsi. A bee kɔ: “Dookɛ̄ bui bee su Kraist Jizɔs Nɛɛ-a-i-ɛrɛ doo, nyɔɔwo tɔɔ̄naa ye bu, luaa pya a ɛrɛ li sa wua agɛrɛ ye bu, sa yira agɛrɛ bu bui yira.” (Kɔl 2:6, 7) Setan le pya a ye le loo naale edap doo lɔgɔ nu a egbee yira pya Nɛɛ Kraist ba e agɛrɛtɛ̄ wa yira.

13. E na i ɛmadɛɛ̄ a, e e na anua a?

13 I ɛrɛ e’ɛmadɛɛ̄ kɔ pya nɛɛ a le bu nyɔuwe ebaa i loo. (1 Jɔn 3:13) Jɔn bee i nyɛŋiabu kɔ “dɛ̄dɛɛ̄ nyɔuwe tɔɔ̄ kɛ̄ bah nɛɛ pɔrɔ a.” (1 Jɔn 5:19) Sɔ̄ kuma lo nyɔuwe ama gaa tɔɔ̄ waɛloo kɛ̄, bu Setan gaa agɛrɛbah biira. (Mum 12:12) A su doā-ɛp i beā, doodoo zū i yere bu dogo kunagā ale gbī kɔ i yiga esah pya ana yira. E a benage i tɛ̄maloo e’agabah tɛ̄ŋaloo. Setan suā kɔ kunɛ nwīgbagbara sɔ̄ na a ɛrɛe lo e’ɔbɛ i tam zue ue ale gbee i yira a. I suā lo ama leere nyɔnɛbee elua ekpaɛ̄ i tam bie pio barasī. Kerewo, pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa ba le pya barasī ama gaa egerebu. Ba gaa tɔgɛ kɔ kaɛlɛɛ nu pɔrɔ nɛɛ i doo loo, i gaa le be eebah.

YEREBAH NƐ PYA DƆƆ̄NA KƆ BA A BIA BU KAKA

14. E na alu ziī sīdee i dap yerebah nɛ pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa kɔ ba a bia bu kaka a?

14 Lokwa i dap yerebah nɛ pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa kɔ ba a bia bu kaka, i ɛrɛ e tɔgɛ fɛgɛ dogo. (1 Jɔn 3:10, 11, 16-18) Alu ebɛɛ̄ kɔ i wereloo ɛnia ii naale aba sɔ̄ nu le ekia leere mɛ sɔ̄ taāŋa aakɛ̄. Bu edoba, o suāloo ziī nɛɛ nɛɛ u loo sa a gbī egbɔ̄nyiɛ ale a gbī yerebah bu pio sīdee ni? Ale o edaā nu akiiloo pya wuga bu yira lo ba peere dɛ̄dɛɛ̄ nu ba bee ɛrɛ nyɔɔ bugia siranu sa alu ebɛɛ̄ kɔ i yerebah wa nɛ sa wu wa Tɔ Nɔnu Buɛ̄-mɛnɛ le wa be ni? I tɔgɛ kaka wereloo le fɛgɛ dogo loo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa ama naale aba bu nu i kɔ, mɛ lo a kuī eera, bu nu i doo.

15. Dookɛ̄ 1 Jɔn 4:7, 8 kɔ doo, e na alu ebɛɛ̄ kɔ i doo a?

15 I nɔ i wereloo Tɛ a le li bunyɔɔ sɔ̄ i tɔgɛ wereloo loo ɛnia ii. (Buū 1 Jɔn 4:7, 8.) Ziī gbɛnɛ sīdee i dap tɔgɛ wereloo na tɛ̄maloo e’aaloo nɛ ɛnia ii. Bu edoba, nɛɛ dap i yere saŋ bu sa a bara kɔ i aaloo ye nɛ. I tɔgɛ wereloo tɛ̄maloo e’aaloo nɛ lo nɛɛ sa ibere nu a bee i doo loo a. (Kɔl 3:13) Ziī wuga nɛɛdam a kura Aldo bee kpesī dua doā-ɛp ama sɔ̄ ziī wuga nɛɛdam a wee nɛ enwadɛɛ̄ kaāna bee kɔ pɔrɔ ue kumaloo barasī a aa. Aldo bee kɔ: “M wee yere kara nɛ Jɛhova dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄ kɔ a yerebah mɛ nɛ kɔ m aa ɛrɛ pɔrɔ ekɛɛrɛ kumaloo lo wuga nɛɛdam.” Mɛ a ɛrɛ nu Aldo bee doo. A bee biaɛfii lo ekɔ nɛ lo wuga nɛɛdam kɔ a nyɔɔnɛ ye si uwe zue ue. Sɔ̄ ba gbaa le uwe zue ue, Aldo bee kɔ nɛ lo wuga nɛɛdam kɛ̄ ue a bee kɔ bee ye biirebu doo. Aldo bee kɔ “Sɔ̄ lo wuga nɛɛdam dā sɔ̄ m gaa kɔ kɛ̄ ye ue bee mɛ tɔɔ̄loo doo, a bee kɔ m aaloo ye nɛ. Aāloo kɛ̄ a sere muɛ̄ doo sɔ̄ a gaa kɔ ue, m bee muɛ̄ kɔ ue a bee kɔ a kiɛ̄ ye. I bee sikɛ̄ lu gbo sa ibere lo taāŋa.”

16-17. E na i biaɛfii lo edoo a?

16 Nɛɛ lɛɛratam Jɔn bee kɛɛrɛ nu akiiloo kɛ̄tɔɔ̄ bu edɔɔ̄ pya ye wuga nɛɛdam le nɛɛwa, e kɛ̄ a bee wa kɛɛrɛ doo ama bee sira bu ue a bee wa kɔ nɛ bu kpa a bee wa ɛm ma. Alu kaāna nu yere mɛm loo lo esuā kɔ pya nɛɛdam le nɛɛwa a le doodoo alɛ, lu etɔ̄ nɔɔ̄ bee nua pya enyɔɔnɛ Kraist bɛɛ.—1 Jɔn 2:27

17 A bɔloo kɔ i su pya zuurabahtɔ̄ i ekɔa nu akiiloo ama daānu. Doraa i biaɛfii lo ekiā bu kaka, gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova bu dɛ̄dɛɛ̄ i sīdee tɔɔ̄dum. Nɔ ye Muɛ̄ Ue, sa dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ. Ɛrɛ kaāna yira bu Jizɔs. Kiī suānu miɔŋɔ nɛɛ le tɔgɛnu pya ana yira. Kiī ezū lo etɔɔ̄ baɛ sī dum le si pɔrɔ. Tɔɔ̄dum tɛ̄maloo daakuu Jɛhova a ɛɛ. Lɛɛ i yerebah nɛ pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa kɔ ba a bia bu kaka tɛ̄maloo e’aaloo wa nɛ sɔ̄ ba i biirebu sa wa yerebah nɛ sɔ̄ ba le bu ebɛɛ̄. Lo sɔ̄ kaɛlɛɛ ɛrɛgeba taāŋa i kpesī, i kiisī lo etɔɔ̄ bu kaka.

YƆƆ 49 Doo Kɔ Bu Jɛhova A Ɛɛ

^ bar. 5 I tɔɔ̄ bu nyɔuwe Setan lo a le tɛ dɛ̄dɛɛ̄ esah, gaa bɛɛ. Nyɔɔwo a dap i agabah ekiā bu kaka. Pya Nɛɛ Kraist bu tua sɔ̄ o’oo tup zua C.E a bee kpe nage sī dua nu finiabah ama. Lokwa alu eyerebah nɛ alaba le ili, Jɛhova bee doo kɔ nɛɛ lɛɛratam Jɔn a ɛm taa ka kpa. Pya nu a le bu taa kpa ama gaa le yerebah i nɛ kɔ i suā pya gbānasī i dap kpesī le kɛ̄ i dap be eeba doo.

^ bar. 3 Buū ekpo a kura “ Nu Akiiloo Kpa Jɔn.”

^ bar. 6 Elua enyaana pio bee a le bu ekobee ue ama.

^ bar. 11 Buū ekobee ue a kura “Do You Have the Facts?” bu Watchtower August 2018.

^ bar. 59 UE A BAATƐ̄ FOTO: Bie tɔkpa, ziī zege wuga nɛɛwa dā sa muɛ̄ keekee nu a tɔgɛ kɔ pya nɛɛ ɛp sɔ̄ nɛɛdam le nɛɛdam ale nɛɛwa le nɛɛwa maloo ziī nua nu a naa bee piya. (Bie pio barasī, pya nu a sere keekee dɛɛ̄ doodoo gunugu tɔɔ̄dɔ maniakɛ̄ yɛɛ nɛɛdam le nɛɛdam ale nɛɛwa le nɛɛwa.) Sɔ̄ a esaa, a su sɔ̄ gbiātɛ̄ nu lokwa a dap agɛrɛtɛ̄ ye yira doodoo Nɛɛ Kraist. Lo ama bee ye yerebah nɛ kɔ a biaɛfii nu bu le sīdee.